Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўрта махсус, касб-ҳунар таълим маркази р. Д. Дусмуратов, Ш. Н. Файзиев, А. А. Каримов аудит

1. 
   Қандай аудиторлик текширувини мажбурий дейилади?
   
2. 
   Қандай аудиторлик текширувини ташаббус тарзидаги (ихтиёрий) аудиторлик текшируви дейилади?
   
3. 
   Аудиторлик ташкилоти кандай турдаги профессионал хизматларни бажариши мумкин?
   

Аудиторларнинг юқори даражадаги касб маҳорати ўткази-ладиган аудиторлик текширувлар ва профессионал хизматлар энг юқори даражада амалга оширилишининг гарови ҳисобланади.

• 
  лицензияни олишда қонунда белгиланган миқдорда устав капиталнинг шаклланган бўлишлиги;
  
• 
  аудитор ўз аудиторлик фаолияти фақат бир аудиторлик ташкилотида амалга оширади;
  
• 
  лицензия турига қараб аудиторлик ташкилотида аудиторлар (камида 2, 4, 6 та) бўлиши керак;
  
• 
  штатдаги аудиторларда халқаро бухгалтерлик сертификатлари(камида 1-2) бўлишлиги;
  
• 
  Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлигидан аудиторлик ташкилотлари раҳбарлари ҳар уч йилда аттестациядан ўтишлиги;
  
• 
  аудиторлик ташкилотларида ички иш сифати стандартларининг мавжуд бўлишлиги
  
• 
  ҳар ярим йилда Молия вазирлигига тегишли шаклда аудиторлик фаолияти ҳақида маълумотларнинг берилиши.
  

Ушбу Низомга мувофиқ Ўзбекистон Республикаси ҳудудида аудиторлик фаолияти билан аудиторлик фаолиятини амалга ошириш учун махсус рухсатнома (лицензия) мавжуд бўлган тақдирдагина амалга оширилади. Аудиторлик ташкилотларининг профессионал хизматлари эса бундан мустасно. Аудиторлик фаолиятини лицензиялаш Молия Вазирлиги томонидан амалга оширилади.

1. 
   Таъсис ҳужжатларининг (устав, таъсис шартномаси) нотариал идора томонидан тасдиқланган нусхалари ва Ўзбекистон Республикаси Адлия Вазирлигида давлат рўйхатидан ўтказилганлиги тўғрисида гувоҳнома;
   
2. 
   Камида икки аудитор малака сертификатларининг тасдиқланган нусхалари;
   
3. 
   Солиқ тўловчининг идентификация рақами (СТИР-ИНН) берилганлиги тўғрисида Солиқ органи томонидан берилган маълумотнома;
   
4. 
   Аризани кўриб чиқиш учун йиғим тўланганлигини тасдиқловчи банкнинг тўлов ҳужжати.
   

Аудиторлик текширувлари турига қараб

Аудиторлик ташкилоти қайта тузилган, унинг номи ёки ўрни ўзгарган ҳолларда, аудиторлик ташкилоти, ёхуд унинг ҳуқуқий вориси, қайта рўйхатдан ўтказилгандан сўнг бир ҳафта муддатда лицензияловчи органга қайта расмийлаштириладиган лицензияни ва тегишли ўзгартиришларни тасдиқловчи ҳужжатларни илова қилган ҳолда лицензияни қайта расмийлаштириш тўғрисида ариза беришлари лозим.

• 
  «Аудиторлик фаолияти тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси Қонунига, аудиторлик фаолиятининг миллий стандартлари, шунингдек, бошқа қонун ҳужжатлари талабларига риоя қилиш;
  

• 
  штатида камида икки нафар аудитор бўлиши;
  

• 
  аудиторлик текшируви ўтказиш чоғида олинган ахборотнинг махфийлигини таъминлаш;
  

• 
  аудиторлик текширувлари ўтказиш бўйича шартнома мажбуриятларини ўз вақтида ва сифатли бажариш;
  

• 
  аудиторлик ташкилоти раҳбари лавозимига фақат аудиторни тайинлаш;
  

• 
  аудиторлик фаолиятини амалга ошириш чоғида мустақилликни таъминлаш;
  

• 
  ишончли аудиторлик ҳисоботи тузиш ва аудиторлик хулосаси бериш;
  

• 
  фақат аудиторлик фаолиятини амалга ошириш;
  

• 
  қонун ҳужжатларида назарда тутилган устав капиталига эга бўлиш;
  

• 
  фуқаролик масъулиятини суғурта қилиш полисига эга бўлиш;
  

• 
  ўз почта манзил ўзгартирилганлиги тўғрисида 10 кун муддатда лицензияловчи органга билдириш хати юбориш;
  

• 
  аудиторлик фаолиятини амалга ошириш билан боғлиқ бўлган бошқа ахборотни лицензияловчи орган талабига кўра тақдим этиш.
  

• 
  аудиторлик ташкилоти лицензиянинг амал қилишини тўхтатиш тўғрисида ариза билан мурожат қилганда;
  

• 
  аудиторлик ташкилоти тугатилганда;
  

• 
  аудиторлик ташкилотини қайта ташкил этиш натижасида унинг фаолияти тўхтатилган тақдирда, қайта ўзгартириш бундан мустасно;
  

• 
  аудиторлик ташкилоти томонидан лицензия талаблари ва шартлари мунтазам равишда бузиб келинганда ёки бир марта қўпол равишда бузилганда.
  

• 
  фаолиятнинг аудиторлик фаолияти билан боғлиқ бўлмаган бошқа турларини амалга ошириш;
  

• 
  аудиторлик фаолиятини амалга оширишда мустақилликни таъминламаслик;
  

• 
  ишончсиз ёхуд бутунлай ёлғон аудиторлик хулосаси тузиш;
  

• 
  аудиторлик текшируви ўтказиш чоғида олинган махфий ахборотни аудиторлик текшируви буюртмачисининг рухсатисиз ошкор қилиш, қонун ҳужжатларида назарда тутилган ҳоллар бундан мустасно.
  

• 
  аудиторлик ташкилоти лицензияни бекор қилиш тўғрисида ариза билан мурожаат қилганда;
  

• 
  лицензия қалбаки ҳужжатлардан фойдаланган ҳолда олинганлиги факти аниқланганда;
  

• 
  махсус ваколатли давлат органининг лицензия бериш тўғрисидаги қарори ноқонунийлиги аниқланганда;
  

• 
  агар аудиторлик ташкилоти лицензия бериш учун қарор қабул қилинганлиги тўғрисида билдириш хати юборилган (топширилган) пайтдан бошлаб уч ой давомида лицензияловчи органга давлат божи тўланганлигини тасдиқловчи ҳужжат тақдим этмаган бўлса, ёхуд лицензия битимини тасдиқламаган бўлса.
  

• 
  аудиторлик ташкилотининг номи ва унинг жойлашган ўрни (почта манзили);
  

• 
  телефон (факс) рақами;
  

• 
  ҳисоб-китоб счёти;
  

• 
  солиқ тўловчининг идентификация рақами;
  

• 
  таъсисчиларнинг устав капиталидаги улушлари
  

• 
  ташкилот龶㬾аҳбарининг фамилияси, исми ва отасининг исми ҳамда аудитор малака сертификатининг санаси, унинг тартиб рақами, шунингдек, аудитор ташкилотида ишловчиларнинг малака сертификатларининг тартиб рақамлари ва саналари;
  

• 
  лицензия берилган сана, унинг тартиб рақами ва амал қилиш муддати;
  

• 
  лицензияларнинг амалда бўлишини узайтириш, тўхтатиб туриш, тўхтатиш, тиклаш ва бекор қилиш асослари ва саналари;
  

• 
  лицензияларни қайта расмийлаштириш ва дубликатлар бериш асослари ва саналари.