Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги


Ózbekistanda fosforli organik mineral tóginler aliwdiń jańa texnologiyasi islep shiǵildi



бет55/67
Дата18.05.2022
өлшемі4.06 Mb.
#456957
1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   67
ОМК Агрох теор зам машк

Ózbekistanda fosforli organik mineral tóginler aliwdiń jańa texnologiyasi islep shiǵildi.
Ózbekistan Pánler akademiyasi Uliwma hám noorganik ximiyas instituti fosforli tóginler laboratoriyasi baliǵi, akademik Shafoat Namazov bashsiliǵinda Orayliq Qizilqum nokonditsiyon fosforitleri, sharwashiliqhám qusshiliq shiǵindilari tiykarinda topiraq ónimdarliǵin asiriwda hám ósinliklerden joqari hám sapali ónim aliwda beligili ahemiyetke iye bolǵan organik mineral tóginler aliwdiń jańa texnologiyasin islep shiǵildi.
Ózbekistanda sharwashiliq awil xojaliǵiniń jetekshi tarawlarinan biri.Bugingi kunde Ózbekistanda qaramaldiń uliwma sani 12,7 mln., qusshiliqdiń bolsa 75 mln ǵa jetti. Bir kunde ónim bolatuǵin qaramal hám qus qiyi haywanlar awirliǵina salistirǵanda 6-8 protssentti quraydi. Uliwma jaǵdayda hár sutkada 110 miń tonna qaramal hám qus qiyi payda boladi.Bir jilda uliwma kólemi 40 mln tonnani quraydi.Pánler akedemiyasi xabarina qaray, Qizilqum fosforit kombinatinda házirǵi kunde fosforitlerdi bayitiw protssesinde ajralip shiǵatuǵin 15 mln. Tonnadan artiq sanaatda isletilmeytuǵin tómen sortli fosforitler toplanǵan. Fosforli tóginlerdiń jetispewshiligi jaǵdayinda bunday shiyki – zatdan awil xojaaliǵinda paydalaniw ahemiyetli bolip esaplanadi.Dáris penen fosforit tiykarinda organik mineral tógin aliw protssesinde dáris quramindaǵi fosfatlar eriwsheńligi artip ósimlik ózlestire alatuǵin formaǵa ótedi. Usi usilda tógin alinǵanda tekǵan dárisdiń ózinen tógin aliwǵa salistirǵanda fiziologik aktiv zatlar- gumin kislotalr, fulvokislotalar hám suwda eriwshi organik zatlar muǵdari artaqdi, azotli hám organik birikpelerdiń joytiliwi bolsa kemeyedi. Texnologiya organik mineral tógin aliwǵa mólsherlengen
Кимёвий ўғитлардан воз кечиб, фақат табиий йўл орқали ўсимлик дунёсини ривожлантира олиш мумкинми?
– Барибир хоҳлаймизми-йўқми, бу тизимга ўтиш учун маълум бир вақт, кўникма талаб этилади. Бунгача кимёвий йўлдан фойдаланиш мумкин. Бунда анъанавий йўлдан эмас, балки ноанъанавий усулларни қўллаш керак. Мисол учун, ўсимликни баргидан озиқлантириш мумкин. 200 кг карбамидни тупроқдан бергандан кўра, 5 кг карбамидни сувда эритиб, суспензия ҳолатида баргидан бериш мумкин.
Мана шу усулларда ишлаб, секин-секин кимёвий усуллардан воз кечишимиз керак. Сабаби қишлоқ хўжалиги ривожланган мамлакатларда, хусусан, Нидерландия, Хитой, Япония каби давдатларда органик маҳсулотларга талаб жуда юқори ва бу анъанавий усулда олинган маҳсулотларга нисбатан бир неча баробар қиммат.
Мисол учун, Наманганда “Art soft claster” холдинг ҳозирда Японияга сочиқ экспорт қилади. Анъанавий усулда пахта толасидан тўқилган сочиқ 1 доллар бўлса, органик пахта толасидан тўқилган сочиқ 3 доллардан сотилади.
Демак, органик маҳсулотга ўтиш нафақат сарф-харажатни, балки фойда-даромадни ҳам бир неча баробарга ошишига хизмат қилади.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   67




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет