б)Ақша айналыс құралы ретінде. Ақша айналыс Заңы. Шаруашылық айналымының ақшаға деген қажетгілігін бағалау. - б)Ақша айналыс құралы ретінде. Ақша айналыс Заңы. Шаруашылық айналымының ақшаға деген қажетгілігін бағалау.
- Айналыс құралы ретінде ақша өткінші сипатта болады: демек ол қолдан –қолға өтеді.
Т-А-Т; А-Т-А; -деген заңдылыққа сүйенеді. - Тауар бір қолдан екінші қолға ауыса отырып өзінің тұтынушысын тапқанға дейін ақша үздіксіз қозғалыста болады. Тауар айналысы кезінде, ақша делдал рөлін атқарады, ол бұл кездегі сатып алу және сату актісі ерекшеленеді, уақыты мен кеңістігі бойынша сай келмейді. Ол тауарды бір нарықта сатуы, ал бір нарықта сатуы, ал басқа нарықтан сатып алуы мүмкін. Делдал ретіндегі ақшаның көмегімен уақыт пен кеңістіктегі өзара сай келмеушілік жойылды.
в)Ақша төлем құралы тауар айналысы ақша қозғалысымен байланысты. Бірақ ақша қозғалысы міндетті түрде тауар қозғалысымен бір уақытта тоғысуы тиіс емес. Ақша құнның еркін формасында көрінеді. Олар өткізу процесін еркін аяқтайды. Ақшаның қозғалысы тауар қозғалысынан ерте немесе кеш жүруі мүмкін. - в)Ақша төлем құралы тауар айналысы ақша қозғалысымен байланысты. Бірақ ақша қозғалысы міндетті түрде тауар қозғалысымен бір уақытта тоғысуы тиіс емес. Ақша құнның еркін формасында көрінеді. Олар өткізу процесін еркін аяқтайды. Ақшаның қозғалысы тауар қозғалысынан ерте немесе кеш жүруі мүмкін.
- Егер тауар мен ақшаның қарама–қарсы қозғалысы болмаса, яғни тауар төлем ақы түскенге дейін сатып алынған немесе керісінше болса, онда бұл жағдайда ақшалар төлем құралы қызметін атқарады.
- Тауарлар нақты ақшаға сатылып қана қоймай, сонымен бірге несиеге сатылады. Сатып алушы ақшаның орнына өз тарапынан борышқорлық міндеттемелер береді. Осы міндеттеменің мерзімі жеткен соң ақша төленеді,сөйтіп ақша төлем құралы қызметін атқарады.
Ақшалар төлем құралы ретінде тек қана тауар айналысына ғана емес, сонымен қатар қаржы – несие қатынастарына да қызмет етеді. - Ақшалар төлем құралы ретінде тек қана тауар айналысына ғана емес, сонымен қатар қаржы – несие қатынастарына да қызмет етеді.
- Барлық ақшалай төлемдерді төлемдегідей етіп топтатуға болады:
- тауарларды және қызметтерді төлеуге байланысты міндеттемелер
- еңбек ақы төлеуге байланысты міндеттемелер,
- мемлекетке қатысты қаржылық міндеттемелер
- банктік қарыз, мемлекеттік және тұтыну несиесі бойынша борыштық міндеттемелер,
- сақтандыру міндеттемелері,
- әкімшілік – сот сипатындағы міндеттемелер және басқалары.
- Төлем құралы қызметін толық бағалы емес нақты ақшалар (қағаз немесе несие), ал борыштық міндеттемелерді өзара өтеуде идеалды ақшалар атқарады.
Достарыңызбен бөлісу: |