Санның медиалдық топ бұлшықеттері
1. Санның нәзік бұлшықеті, т. gracilis,ұзындау және қалыңдығы біркелкі болып,терініңастында беткей орналасқан.Қызметі: санды ішке тартып, сирақты бүгіп,аяқты сыртқа қарай бұрады.
2. Ішке тартқыш ұзын бұлшықеттер, т.adductor longus.Сыртқы пішіні үшбүрыш тәрізденіп келген жұқабұлшықет.Қызметі: санды ішке қарайтартып, иіп, сыртқа қарай бұрады.
3. Ішке тартқыш қысқа бүлшықет, т.adductor brevis.Сыртқы пішіні үшбұрыш тәрізденіп, ішке тартқыш ұзын бұлшықеттің астында орналасқан. Қызметі: санды ішке қарай тартып, иіп, сыртқа қарай бұру.
4. Санды ішке тартқыш үлкен бұлшықеті, m. adductor magnus. Ішке тартқыш бұлшықеттердіңішіндегі ең көлемді және қалыңдау келгенбұлшықет. Олсанның ішке тартқыш бұлшықеттердің астында орналасқан. Қызметі: санды ішке тартып, сыртқа қарайбұрау.
5. Қырқалы бұлшықеті, m. pectineus,сыртқы пішіні жалпақтау жәнетөртбұрыштытәрізденіп орналасқан. Қызметі: санды иіп және ішке қарай тартып,аздап сыртқа қарай бұрады.
Санның артқы топбұлшықеттері
1. Жартылай сіңірлі бұлшықет,. т.semitendinosus.Олсанның артқы бетінің медиалды қапталында орналасып ұзын және жіңішкелеу болып келген.Қызметі: санды жазып, сирақты иіп, аздапішке қарай бұрады. Соныменқатар тұлганы тікұстауға қатысады.
2. Жартылай жарғақты бұлшықет, т.semimembranosus. Санның артқы бетінің медиалды топ бұлшықеттердің аралығында орналасқан. Қызметі: санды иіп, сирақты иіп ішке қарайбұру.
3. Санның екі басты бұлшықеті, т.biceps femoris.Ол,санның артқы бетінің латералды қапталында орналасқан. Бүлшықеттіңұзын және қысқа бас-
тары ажыратылады. Қызметі: санды жауып, сирақты бүгеді жәнеішке қарай бұрады.
75.Сан үшбұрышы, шекаралары, құрамы.
Санның алдыңгы беткейі шартты екі үшбұрышқа бөледі: сан үшбұрышы (Скарп үшбұрышы) және латералді үшбұрышы. Үшбұрыштарды бір бірінен тігіншілік бұлшықет (m.sartorius) бөліп тұрады,ол сонымен катар caн үшбұрышының латералді шеті болып саналады.Санның алдыңғы бетінде сан бұлшықетініңнемесе Скарп атты үшбұрыш trigonum Scarpaeорналасқан. Бұлүшбұрыштыңжоғарғықабырғасы: шапбайламынан, lig. inguinale, латералдықабырғасытігіншібұлшықетінен, m. sartorius,медиалдықабырғасынішкетартқышұзынбұлшықетінен, m.adductorlongus. Сан бұлшықетіүшбұрышыныңмаңындағыбеткейорналасқанфасциялыққабықшаныңастындамықын-қырқалыжүлге, sulcus
iliopectineusорналасқан. Бұлжүлгеніңмедиалдықабырғасы: қырқалыбұлшықеттен, т.pectineus, латералдықабырғасы бел-мықынбұлшықетінен, m. iliopsoasтұрады. Бел-мықынжүлгеніңдисталдібөлігітөменбағыттаөтіп, сан бұлшы-қетініңжүлгесіне, sulcusfemoralisұласады.
Сан бұлшықеті жүлгесінің, sulcus femoralisмедиальды қабырғасы — санды ішке тартқышбұлшықеттерден, латералды қабырғасы санныңтөрт басты бұшықеті мен медиальды бұлшықетінен, т. vastus medialis тұрады. Бұл жүлгеніңбойында сан артериясы, вена қан тамырлары, а.etv. femoralesорналасқан. Бұлжүлгеніңдисталды бөлігі санды ішке тартқышбұлшықеттерініңөзекшесіне, canalis adductoris seu canalisvastoadductorius Hunteri ұласады.
Сан үшбұрышы,яғни,trigonum femorale cанның алдынғы бетінде орналасқан.
Шекарасы: жоғарыдан –шап байламы, сыртқы жағынан-nervus sartotius, ішкі жағынан-musculus adductor liongus пен шектелген. Үш бұрыштың биіктігі - ligamentum Inguinale-ден musculus sartorii-дің musculus adductor liongus пен қиылысқан жеріне дейін болып келеді, ол 15 см тең.
Достарыңызбен бөлісу: |