қайғыңды қозғағалы келген жоқ, қайратыңды қолдағалы келдім
***Қазыбек пен Бұқар жыраудың шешендік сөздерінде кездеспейтін сөздері:*Бес дегеніміз-бірлесе білмеген халық жаман; *Үш дегеніңіз – үш жүзіміз біріге алмаса , сол жаман; *жеті дегеніміз –
Жылай беретін балаң жаман;(Дұрыс және толық нұсқасы: бір дегеніңіз – бірлігі кеткен ел жаман, екі дегеніңіз – егісіп өткен ер жаман; Үш дегеніңіз-үш бұтақты шідерден шошыған ат жаман, Төрт дегеніңіз-төскейге шыға алмаған кәрілік жаман,Бес дегеніңіз –білікті адамнан белгілі бала тумаған жаман, Жеті дегеніңіз-жетем деген мақсатына жете алмаған жаман,Сегіз дегеніңіз-серкесіз бастаған қой жаман, тоғыз дегеніңіз-толлғаныңыз,Он дегеніңіз
Шешендік туралы жазған Аристотельдің кітабы: Риторика
XV-XVIII ҒАСЫРЛАРДАҒЫ ҚАЗАҚ ӘДЕБИЕТІ
/Хандық дәуір әдебиеті/
Жыраулар поэзиясы
Қазтуған жырау Сүйінішұлы (ХҮ ғасыр)
Туған жері: Еділ бойында(қазіргі Астрахань облысының красный Яр қаласының маңы)
Толғаулары: «Мадақ жыры» , «Еділ», «Алаң да алаң, алаң жұрт», «Салп-салпыншақ анау үш өзен», «Белгілі биік көк сеңгір» , т.б
*Аңыз жырлардағы асан қайғымен және оның баласы Абатпен пікірлес болған жырау: (Қазтуған)
*Асан қайғы, Шерқұтты би, Ер Абат атты есімдер кездеседі: (Қазтуғанның шығармаларында)
*Қазтуғанның шыққан тегі: (Шонжар)
* Қазтуғанның әкесінің аты: (Сүйініш)
*Қазтуғанның шешесінің аты: (Бозтуған)
*Қазтуған жырларының арқауы: (Туған елі)
*Қазтуған жырау ру басы, көсем әрі әскербасы және батыры болған тайпа (Түркі тайпалары)
*Тайпалар көсемі, әскер басы, отты биі болған ХҮ ғ. жырауы: (Қазтуған жырау)
*Тайпалар көсемі, отты биі болған Еділіне деген перзенттік қалтқысыз сезімін емірене өрнектеген шешен: (Қазтуған)_*_Өзін_«сөйлегенде_қызыл_тілдің_шешені»,_«буыршынның_бұта_шайнар_азуы»_деп_таныстыратын_жырау:_(Қазтуған)'>(Қазтуған)
* Өзін «сөйлегенде қызыл тілдің шешені», «буыршынның бұта шайнар азуы» деп таныстыратын жырау: (Қазтуған)
*Өзін «буыршынның бұта шайнар азуы», «бидайықтың көп жайқаған жалғызы» деп таныстырған жырау: (Қазтуған)
* «Бұдырайған екі шекелі
Мұздай үлкен көбелі» - деген үзінді алынған өлең аты: («Мадақ жыры») өлең тармақтарының авторы: (Қазтуған)
*Қазтуған жыраудың өзін таныстыратын жыры: («Мадақ жыры»)
* Қазтуғанның атын шығарған жыр: («Мадақ жыры»)
*Қазтуғанның («Мадақ жыры») арналды: («Өзіне»)
*Атамыз біздің бұл Сүйінші
Күйеу блып барған жұрт
Анамыз біздің Бозтуған
Келіншек болып түскен жұрт . Қай жыраудың өмірінен: («Қазтуған»)
*Алаң да алаң, алаң жұрт,
Ақ ала ордам қонған жұрт
Атамыз біздің бұ Сүйініш
Күйеу болып барған жұрт. («Қазтуған»)
*«Алаң да алаң, алаң жұрт» деп, туған елін тебірене жырға қосқан жырау: («Қазтуған»)
* Қазтуған туып-өскен жер аттары: («Еділ, Жайық, Ойыл»)
* Қазтуғанның жыры: («Еділ»)
* «Қайран менің Еділім» деп еңіреп өткен жырау: («Қазтуған»)
* « Боташығы бұзаудай,
Боз сазаны тоқтыдай» -деп Қазтуған жырау мадақтаған өзен атауы: («Еділ»)
* «Бұлт болған айды ашқан,
Мұнар болған күнді ашқан» - деген үзіндіде Қазтуған айтып отыр: («Өзі туралы»)
* «Қарағайдан садақ будырып,
Қылшанымды сары жүн оққа толтырып,
Жанға сақтау болған жұрт,» - деген өлен шумағында Қазтуған жыраудың айтқан мәселесі («Туған жер»)
*Қазтуған:
«Азамат ердің баласы,
Жабыққанын білдірмес.
Жамандар мазақ қылар деп» - деген өлен шумағындағы қозғаған мәселесі: («Ерлік, елдік»)
* Арғымақтың баласы,
Арыған сайын тың жортар.
Арқамнан қосым қалар деп,
Ақ дария толқын күшейтер» - деген үзінді алынған өлен: («Белгілі биік көк сеңгір»)
* «Салп-салпыншақ анау үш өзен» толғауының авторы: («Қазтуған»)
Достарыңызбен бөлісу: |
