Шәкәрім Құдайбердіұлы
*Шәкәрім – ұлы гуманист, кемеңгер, ойшыл, қазақ әдебииетінің классигі. (З. Ахметов)
*Туған жері: Шығ. Қаз. Обл, Абай ауд. Шыңғыстау өңірі
*Еңбектері: «Түрік, қырғыз, қазақ һәм хандар шежіресі» (Орынбор 1911), «Мұсылмандық шарты» (Орынбор 1911), «Қазақ айнасы» (Семей 1912),
*Поемалары: «Қалқаман-Мамыр» (1988), «Еңлік –Кебек» (1891), «Нартайлақ-Айсұлу» , «Ләйлә-Мәжнүн» (Физулиден, 1907), «Мұтылғанның өмірі»
*Прозасы: «Әділ- Мәрия» романы (1923) «Мәнді сөздер» , «Үш анық», «Бәйшешек бақшасы», «Шын бақтың айнасы»
*Әндері: «Жастық», «Шын сырым», «Бұл ән – бұрынғы әннен өзгерек» (1919ж) т.б
*Аудармалары: А.С. Пушкиннен «Дубровский» романы, «Боран» повесі ; Л.Толостойдан «Асархадон патша» , «Үш сауал», «Крез патша» ; «Бичер- Стоу Гарриет» «Том ағайдың лашығы»; Физулиден «Ләйлі- Мәжнүн» Хафиздің бірнеше өлеңдері
*Өлеңдері: «Бостандық туы жарқырап» (1917), «Жастарға» «Сен ғылымға», «Адамдық борышың», «Анадан алғаш туғанымда», «Насимхат», «Жасымнан жетік білдім түрік тілін», «Ақындарға», «Ескі ақындық», «Ажалсыз әскер», «Өкінішті өмір» «Мақтау мен сөгіс», «Дүние мен өмір», « Ашу мен ынсап», «Мал жимақ», «Жастық туралы», «Кәрілік туралы» т.б
*Мысалдары: «Бояушы суыр», «Қаншыр мен бөдене», «Ақылшы торғай»
« Қасқыр, түлкі, бөдене», «Епті тышқан», т.б
*Ш.Құдайбердіұлының өмір сүрген жылдары (1858-1931)
*Ш.Құдайбердіұлының туған жері: (Семей облысы,Абай ауданы)
*Абайдың немере інісі: Шәкәрім
*Шәкәрімнің Абайға жақындығы: (Немере інісі, ағасының баласы)
*Ш.Құдайбердіұлы ақталған жыл: (1988)
*Әкесі қайтыс болғаннан кейін Шәкәрім кімнің тәрбиесінде болған: (Құнанбайдың)
*Абай «Балаларды әке орнына бағуым қарызым болар»,- деген сөздерді кімге айтқан: (Құдайбердіге)
*Шәкәрімнің азамат және ақын ретінде қалыптасуына ерекше әсер еткен кім: (Абай)
*Меккеге барып қайтарда Стамбул кітапханасынан білім алған ақын: (Шәкәрім)
*Шәкәрім ел, жер тану мақсатында қайда барып олжалы оралған: (Меккеге)
*Шәкәрім ел, жер тану сапарымен Араб, Түрік, Еуропа елдерінде және Меккеде болған ақын: (Ш.Құдайбердіұлы 1905-1906 )
*Шәкәрімнің 1911 жылы Орынбордан басылып шыққан кітабы: («Мұсылмандық шарты»)
*Шәкәрімнің 1912ж Семейде басылған өлеңдер жинағы: («Қазақ айнасы»)
*«Абай» журналында 1918ж шығармалары жарияланып тұрған қаламгер: (Шәкәрім)
*«Түрік, қырғыз, қазақ һәм хандар шежіресі» кітабының авторы: (Шәкәрім)
Достарыңызбен бөлісу: |
