№1 БӨЖ «Қазақстан ғылымының бүгіні және болашағы»
жүктеу/скачать 16.07 Kb.
|
|
№1 БӨЖ «Қазақстан ғылымының бүгіні және болашағы» Әл-Фараби бабамыз «Ғылымы жоқ елдің болашағы бұлыңғыр» деген екен. Ғылым дегеніміз не? Ол адамзатқа не үшін керек? Әр адам өмірінде кем дегенде бір рет өзіне осындай сұрақтар қояды. Александр Герцен: "ғылым - бұл күш, ол заттардың қарым-қатынасын, олардың заңдары мен өзара әрекеттесулерін ашады", - деді. Бірақ қазіргі ғылым қаншалықты күшті? Оның мүмкіндіктері қандай? Бүгінгі таңда қазіргі қоғамдағы ғылым адам өмірінің көптеген салалары мен салаларында маңызды рөл атқарады деп айта аламыз. Ғылымның даму деңгейі қоғам дамуының негізгі көрсеткіштерінің бірі болып табылады, сонымен қатар бұл мемлекеттің қазіргі дамуының көрсеткіші болып табылады. Адам айналасындағы барлық нәрсе-ғылымның жетістіктері. Қазіргі уақытта елдердің әл-ауқаты олардың ғылым саласының жағдайына тікелей байланысты. Менің ойымша, ғылыми зерттеулерге елеулі назар аударатын, ғылымды қажет ететін жаңа технологияларды табысты игеретін, бұл үшін жеткілікті қуатты қаржылық, ақпараттық, өндірістік, зияткерлік құралдарды ұсынатын елдер ғана қазіргі саяси-экономикалық жарыста көш бастап, әлемдік аренада жетекші орын алады. Қазіргі қоғамды ғылымсыз басқару мүмкін емес. Дамудың қазіргі кезеңінде ғылым қоғамның әлеуметтік құрылымын өзгертеді. Бүкіл әлемде ақыл-ой жұмысымен айналысатындар санының өсу және біліксіз физикалық еңбекпен айналысатындар санының азаюы байқалады. Алдымен,ғылымнан жаңа әрі жақсы нәтиже алу үшін зерттеушілер қатары көп болуы керек. Сонда бәсекелестік артып, көптің біреуі зерттеуге қызыға кіріссе, алдына қойған мақсатына жету кезінде ғылымда жаңалық жасалуының ықтималдығы артады. Негізінен,өркениетті елдерде ғалымдар ең жоғарғы зияткерлік топ саналады. Оларға ерекше құрмет көрсетіледі. Сонымен бірге ғалымның еңбегі де жоғары бағаланады. Жалпы, мемлекеттің ғылымға деген көзқарасы оның ІЖӨ-нің ғылымды дамытуға бөлінетін қаражатының пайыздық деңгейімен өлшенеді. Ғылымға ең көп қаражат бөлетін Израиль – 4,6%, Швеция – 4%, Жапония – 3,4%, АҚШ – 2,7%, Германия 2,5%. Ал Ресейде – 1,25% болса, Қазақстанда бар болғаны 0,2%, кейде одан да аз бөліп келеді Қазіргі кезде ғылыми қызметкерлердің жалақы мөлшері өте төмен. Ғылымның дәрежесін көтеріп, жастарды ғылымға тарту үшін ғалымның айлық жалақысын анағұрлым көбейту керек. Қазіргі уақытта әлемдегі экономикалық тұрғыда дамыған елдердің аса маңызды бәсекелестік артықшылығы – білім, ғылым және жаңа технологиялар. Сондықтан елімізде де ғылым дамуының жаңа деңгейіне түбегейлі шығуы қажет. Бұл үшін еліміз жоғарғы мемлекеттік деңгейде ғылыми-технологиялық дамуы стратегиясын (ҒТДС) жасауы керек. Бұл маңызды құжаттың жобасын ғалымдар, ғылыми мекемелер, инженерлер, технологтар және ғылым жанашырларының қатысуымен егжей-тегжейлі кеңінен талқылағаннан кейін Президент бекітіп, қабылдауы қажет. Осындай ҒТДС әлемнің дамыған елдерінің (АҚШ, Жапония, Қытай, Еуропа елдері және т.б.) бәрінде қабылданған. Оны қабылдаған елдердің ғылыми-технологиялық дамуының стратегиясы өзінің маңыздылығы жағынан мемлекеттің қауіпсіздік стратегиясымен бір деңгейде тұрады. Әлі күнге дейін Қазақстан Республикасының ғылыми-технологиялық дамуының стратегиясы әзірленбеген және қабылданбаған. ҒТДС қабылдау қажеттілігі Қазақстанның әлемнің дамыған 30 елінің қатарына кіруін қамтамасыз ететін көптеген бағдарламалық құжаттармен негізделеді. Қазақстан Республикасында білім беруді және ғылымды дамытудың 2020-2025 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы аясында еліміз бұл салада айтарлықтай жетістіктерге жетеді деп сенеміз. Берикова Лейла Б(о)-22к тобы жүктеу/скачать 16.07 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|