1. Қос сөздердің



Дата11.10.2023
өлшемі79.11 Kb.
#480368
дефис


1. Қос сөздердің аралығына дефис қойылады: 

бала-шаға, ата-ана, көрші-қолаң, тау-тау т.с.с. 
2. Күшейткіш буыннан кейін дефис қойылады:
жап-жасыл, топ-толық, жап-жақсы т.с.с.

Бірақ ақ және көк сөздеріне күшейткіш буын үстелгенде, дефис қойылмайды: аппақ, көкпеңбек (ап-ақ, көп-көк емес)
3. Реттік сан есім араб цифрымен берілсе, одан кейін келетін зат есімнің алдынан дефис қойылады: 8-сынып, 2-қабат, 3-орын т.с.с. Сондай-ақ сан есімнен кейін -ыншы/-інші қосымшасы жалғанса да, арасына дефис қойылады: 6-ыншы, 7-інші т.с.с. Алайда сан есім рим цифрларымен берілсе, дефис қойылмайды: ХХІ ғасыр, ІІІ сессия т.с.с. 
4. Топтық сан есімдерден кейін дефис қойылады:

бір-бірден, екі-екіден, бір-бірлеп т.с.с. 
5. Болжалды сан есімдер екі сан есіммен тіркесіп келсе, арасына дефис қойылады:

екі-үштерде, отыз-қырықтарда, үш-төрт т.с.с. 
6. Қысқарған сөзден кейін жалғанатын қосымшаның алдынан қойылады:

ҚазҰУ-ға, БҰҰ-дан т.с.с.
7. Шетелдік компания немесе шетелдік тауар (өзге тілдің әріптерімен жазылған) атауларынан кейін қосымша жалғанғанда дефис қойылады:

Toshіba-ға, «Henkel»-ден т.с.с. 
8. Техника маркаларын көрсететін шартты белгілерден кейін жалғанатын қосымшаның алдынан дефис қойылады:

ТУ-104-ті, ДТ-54-пен т.с.с. 
9. Өлшем бірліктері 
қысқартылып берілген кезде жалғанатын қосымшаның алдынан дефис қойылады:

см-ге, кг-нан, 10°-қа т.с.с. 
10. Араб есімдерінде кездесетін әл артиклінен кейін дефис қойылады:

Әбу Насыр әл-Фараби, Әбу Райхан әл-Бируни т.б. 
11. -мыс, -ақ, -ау, -ай демеулік шылауларынан бұрын дефис қойылады:

келіпті-мыс, сен-ақ, сәулем-ау, қалқам-ай т.с.с. 
12. Өткен шақ қосымшаларының (-ды, -ді) алдынан дефис қойылады:

келетін-ді, баратын-ды т.с.с. 

Достарыңызбен бөлісу:




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет