10 тақырып. Кәсіпкерлік мәдениеті мен этиксы

Кәсіпкерлік мәдениеті мен этикасы

Кәсіпкерлік мәдениеті кәсіпкерлік қызметті ұйымдастырудың ажырамас бөлігі болып табылады. Мәдениет – адамдардың өндірістік, қоғамдық және рухани қажеттіліктерінің жиынтығы.

Кәсіпкерлік мәдениеті кәсіпкерлік қызметті ұйымдастырудың ажырамас бөлігі болып табылады. Мәдениет – адамдардың өндірістік, қоғамдық және рухани қажеттіліктерінің жиынтығы.

Кәсіпкерлік мәдениет – субъектілердің кәсіпкерлік қызметті жүзеге асырудағы белгілі бір қалыптасқан қағидалары, тәсілдері мен әдістерінің жиынтығы. Ол елдегі ( қоғамдағы) қолданыстағы құқықтық нормаларға, бизнесті жүзеге асыру кезіндегі іс-әрекет нормаларына, іскерлік дағдыларға, этикалық және адамгершлік ережелеріне негізделеді.

Кәсіпкерлік мәдениет – субъектілердің кәсіпкерлік қызметті жүзеге асырудағы белгілі бір қалыптасқан қағидалары, тәсілдері мен әдістерінің жиынтығы. Ол елдегі ( қоғамдағы) қолданыстағы құқықтық нормаларға, бизнесті жүзеге асыру кезіндегі іс-әрекет нормаларына, іскерлік дағдыларға, этикалық және адамгершлік ережелеріне негізделеді.

« Кәсіпкерлік мәдениет» түсінігінің мазмұнын мынадай 3 құрамдас бөлік ( компонент) арқылы анықтауға болады:

• 1. Кәсіпкердің бизнестің құндылықтары туралы түсінігі
• 2.Кәсіпкерлік қызметті жоспарлау мен жүзеге асыру кезіндегі мінез-құлық ( іс- әрекет) нормалары мен ережелері.
• 3. Кәсіпкердің нақты іс- әрекеті, соның нәтижесінде кәсіпкер әзірленген ережелер мен мәдени мінез- құлық нормаларын іс- жүзінде жүзеге асырады

Кәсіпкерлік мәдениеттің негізгі элементтеріне мыналар жатқызылады:

• Кәсіпкерлік қызметтің заңдылығы;
• Міндеттер мен міндеттемелерді мінсіз орындау;
• Кәсіпкерлік субъектілерінің өз бизнесін адал жүргізуі, адамдармен, тұтынушылармен, әріптестермен, мемлекетпен адал қарым-қатынаста болу;
• Кәсіпкердің жалпы этикалық нормаларды сақтауы
• Кәсіпкерлік қызметтің қажеттілікті қанағаттандыруға бағытталуы;
• Кәсіпкерлік іс- әрекетті болжау мүмкіншілігі.

Кәсіпекерлік этика – кәсіпкердің мінез-құлық нормалары және оның жұмыс стилі мен заманауи мәдени қоғамның талаптарына сәйкестігі.

• Кәсіпекерлік этика – кәсіпкердің мінез-құлық нормалары және оның жұмыс стилі мен заманауи мәдени қоғамның талаптарына сәйкестігі.

Кәсіпкерліктегі этикалық нормалары мемлекеттің және қоғамның, нақты тұтынушылардың, нарықтың қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған, экономиканың әртүрлі сфераларында кәсіпкерлік кызметті жүзеге асыратын,азаматтардың мінез-құлқы мен іс- әрекетінің белгілерінің жиынтығын білдіреді.

Кәсіпкерлік этиканың міндеттері келесілер болып табылады:

• Іскерлік қатынастар облысындағы тәжірибелерді үйрену;
• Субъектілердің экономикалық іс-әрекетің мәдени құндылықтардың ықпалын талдау;
• Корпоративті және әмбебап этиканың өзара әсерін қарастыру
• Кәсіпкерліктің халықаралық мәдениетімен, оның моральдық-психологиялық стандарттарымен интеграциясы;

Кәсіпкерлік этиканы реттеу жүйесінің төрт деңгейін бөліп көрсетуге болады:

• Этикалық қағидалар;
• Кәсіпорын кызметкерлерінің іс- әрекетін реттейтін нормативтік актілер;
• Кәсіпорынның еңбек ұжымы;
• Кәсіпорын қызметкерлерінің жеке мотивтері.

Іскерлік этикет пен іскерлік қарым-қатынас этикасын сақтау бизнесте жақсы жетістіктерге жетуге мүмкіндік береді. Сондықтан оның бірнеше ережелеріне қысқаша тоқталайық:

• Бірінші ереже – барлық жағдайда мұқият болыңыз.
• Екінші ереже – артық ештеңе айтпаңыз.
• Үшінші ереже – өзіңіз туралы ғана емес басқалар туралы да ойлаңыз.
• Төртінші ереже – дұрыс киіне біліңіз.
• Бесінші ереже – дұрыс сөйлеп, дұрыс жаза білу қажет.
•