№2. Аудитория және тон. 1-мысал келесі сұрақтарды талқылаңыз
жүктеу/скачать 16.57 Kb.
|
|
№2. Аудитория және тон. 1-мысал келесі сұрақтарды талқылаңыз. Сізде белгісіз аудиторияның алдында сөз сөйлеу немесе есеп беру мүмкіндігі болды ма? Иә, болды. Мен мектепте мұғалім болып жұмыс істеймін және маған уақытша басқа сыныпқа сабақ беру мүмкіндігі берілген. Сізге айту қиын ба? Иә, басында басқа оқушыларға тақырыпты түсіндіру қиын болды. Бірақ сөйлеу барысында өзімді еркін ұстап сабағымды жалғастырдым. Егер айту қиын болса, процедураны жеңілдету үшін қандай да бір "көмекші амалдарды" ойлап таптыңыз ба? Иә, қиын болды. Біріншіден өзімді еркін ұстап одан кейін оқушылармен әңгімелесіп сабақта тиімді әдістерді, көрнекіліктерді қолдандым. Белгісіз аудитория алдында сөйлеу кезінде сізге көмектесетін физиологиялық әдістерді білесіз бе? Аудитория алдында сәтті сөйлеу үшін қарым-қатынас жағдайында тез және дұрыс бағдарлануы керек; сөйлеуді дұрыс жоспарлау, сөйлеу мазмұнын дұрыс таңдау, осы мазмұнды жеткізудің тиісті құралдарын табу, кері байланысты қамтамасыз ету. 2-мысал егер сіз ауызша презентация жазсаңыз, сіз өз аудиторияңыз туралы ойланып, стиліңізді сәйкесінше түзетесіз. Дәл осындай процедура хатқа қолданылады. Аудиторияңызға әсер ететін ең маңызды сипаттамаларды таңдаңыз-лексиканы таңдау - эссе үні - дауыс тембрі - мінез-құлық тәсілі-сөйлем құрылымы-Тіл Түрі-сөйлеу қарқыны - қолдау үшін пайдаланатын дәлелдер түрі-тезистің көрінісі. Жақсы дайындалған сөз, әрине, үлкен жетістік. Себебі тыңдаушылар мазмұны жұтаң, жеткілікті түрде дәлелденбеген, көкейкесті мәселелерді қозғамайтын сөздерді ықыласпен қабылдай қоймайды. Бірақ, мінсіз мазмұн – бұл тек істің бастауы ғана. Енді бұл сөзді тыңдаушыларға жеткізу керек. Сөзді сөйлеу, аудитория мен қоян-қолтық байланыс жасау шешен жұмысының басты және шешуші кезеңі, шешендік шеберліктің шарықтау шегі. Бүкіл дайындық жұмыстары осы аудиториямен қысқа уақытта жүздесу үшін ғана жүргізілген болатын. Егер журналист соңғы нүктесін қойып, өз міндетін орындадым дейтін болса, сөз шеберлері екі рет еңбектенеді: үстел үстінде және аудитория алдында. Тіпті тәжірибелі, сақа шешендердің өзін де аудиториямен әрбір кездескен сайын ойламаған, жаңа оқиғалар күтіп тұрады. Сөз қандай терең мағыналы, мазмұнды болсын, оның мәнісін қанша өңдеуден өткізсен де, нашар шешендік техника, аудиторияны үйіріп әкете алмау сөздің не әңгіменің әсерін күрт төмендетеді. Аудиториямен әр кездескен сайын шешен рухани және күш-қуаты тұрғысынан дайындалып келуі керек. Сөйлер алдында, мүмкіндік болса, демалған дұрыс, жеке қалып тағыда бір рет сөйлеу жоспарын көз алдына елестетіп, кейбір аса жауапты жоспарын тағыда ойланып, тіпті жай екпінмен, зорланбай айтып шыққан жөн. Сөздің тақырыбына, мазмұнына, онда келтірілген мәселелерге қатысы жоқ нәрсенің бәрін ойдан лақтырып тастау керек. Дегенмен, шешен де өзіміз сияқты адам ғой. Сөз сөйлер алдында онда да күтпеген жағдайлар, қолайсыздықтар, үйінде не жұмысында қиыншылықтар болып қалуы, тіпті өзі науқастанып қалуы да мүмкін ғой. жүктеу/скачать 16.57 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|