Автоматтандырылған жүйелерге төнетін қатарлер, корпоротивтік желілер. Ақпарат өңдеуге таратылған автоматтандырылған жүйе болып есептеледі. Автоматтандырылған жүйенің қауіпсіздігін қамтамасыз ету дегеніміз, оның жұмысына кез келген рұқсатсыз енуге қарсы тұру. Сонымен бірге Оның компоненттерін өзгертуге, ұрлауға, істен шығаруға немесе оның компоненттеріни бұзуға, басқаша айтқанда автоматтандырылған жүйенің барлық компоненттерін аппаратық құралдарын программалық жабдықтарын, деректермен қызметкерлерін қорғау. Компьютерлік желілер иен жүйелердің қауіпсіздігіне төнетін қатерлер деп олардың қауіпсіздігіне тура немесе жанама қатер туғызатын әсерлерді айтамыз. Қауіпсіздікке қатер туғызыу дегеніміз - жүйеде сақталынған және өңделетін ақпарттың қорғаныс жағдайын бұзу. Қауіпсіздікке қатер төндіру туралы түсінікпен, компьютердің осалдығы арасы тығыз байланысты болып келеді. Компьютерлік жүйенің осылдығы, қатердің жүзеге асырылуына келтірілетін жүйенің сәтсіз қасиеті. Компьютерге жасалатын шабуыл қаскүнемнің жүйедегі осал жерін іздеуі және пайдалануы, басқаша айтқанда шабуыл, қауіпсіздікке қатер туғызу. Компьютерлік қылмыстарды әртүрлі негізге байланысты, екі котегорияға бөлуге болады:
1) компьютерлердің жұмысына заңсыз кірісу,
2) компьютерлерді техникалық құрал ретінде, қылмыс жасауға пайдалану.
Копмьютерлік қылмыстарды бағыты бойынша 3 топқа бөлуге болады.
Экономикалық қылмыстар;
Жеке тұлғаның құқығына және жеке меншік жеке меншік саласындағы ұылмыстар.
Мемілекет және қоғам мүддесіне қарсы қылмыстар.
Экономиклық компьютерлік қылмыстар ең көп тараған қылмыс түрі.
Олар көбінесе қаскүнемділікпен прогаммалар мен қызметтерді ұрлау, банк жүйесін бұзу, жеке тұлғалар туралы мәліметтер жинау, банктердің және тағы басқалардың құпия мәлімететрін тарту сияқты қылмыстар. Мемілекетке немесе қоғамға қарсы жасалынатын қылмыстар, мемілекеттің қорғаныс қауіпсіздігіне және қоғамдағы қауіпсіздікке үлкен зиян әкелетін болады. Ақпарат қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін оған туатын қатерлерді олардың шығу табиғатын және себептерін білу қажет. Жалпы қатер деп біреулердің ісіне нұқсан келтіруге бағытталған оқиға. Мысалы: сырттан әсер ету процесс құбылыстарды жатқызуаға болады. Осылардан апйда болатын қатерлерді бірнеше топқа да бөлуге болады. Айта кететін болсақ, табиғи және жасанды қатерлерді жатқызуға болады.
Сұрақ: 1)Ақпаратқа төнетін қауіп қатерлер.
2) Табиғи қатерлерден жасанды қатерлердің айырмашылығы