23 Arcgis бағдарламасында атрибуттық деректерді құру жолын талдаңыз. Атрибуттар кестесі туралы сипаттама беріңіз

23)ArcGIS бағдарламасында атрибуттық деректерді құру жолын талдаңыз. Атрибуттар
кестесі туралы сипаттама беріңіз.
Атрибут – мәннің атауы бар сипаттамасы. Оның атауы қандай да бір нақты мән түрі
үшін уникалды болуы тиіс, бірақ, мәндердің түрлі типтері үшін бірдей бола алады
(мысалы түс мәндердің бірнеше түрлері үшін анықтала алады). Атрибуттар мән
жайлы қандай ақпарат жиналуы тиіс екенін анықтау үшін қолданылады.
Атрибуттық деректер – географиялық нысан туралы қосымша дерек береді. Кеңістіктік
деректер базалық карта құрастырудың негізі болса, атрибуттық деректер бұл картаға
үлкен мағына мен арнайы ерекшелігін береді. 
Көптеген құрамдастардың атрибуттары бар, олар құрамдастың әрекетін немесе сыртқы
түрін теңшеуге арналған сипаттар. Атрибуттар кестесі компоненттің төлсипат (толсипат
деген вид орысша ) вида компонента мәндерін көру және көрсету үшін қолданылады.
Атрибуттар кестесін ArcGIS багдарламасында ашу
Редактор 
* жумысты аяктау .
-> Керек кабатка бары, панелін
ашамыз да, "Атрибуттар кестесін ашуды" тандаймыз -> объекттердін атын жазу ушін
жада жол ашу керек, опции -> жол косу (добавить поле) -> жол атын береміз. Онын
типін тандаймыз:
1. Кыска сандар (short integer)
2. Узын сандар (long integer)
3. Белшек сандар (Double)
4. Тексттік (text)
; kz - Stud.kz
Shapefile - сызык, нукте, полигон турінде болады. Ол 6 курамдас беліктен турады. Егер
осы курамдає беліктердін біреуі кем болса, кабат ашылмайды. Сондыктан, кез-келген
кабатты бір жерден екінші жерге к
ешіру ушін мінлетті турде 6 Скурамдас белігін тугел кешіру керек. Кез-келген
кабатпен)
умис істегенде барлык нысандарды санатка белеміз. Картасы
курастырылыд отырган аумактагы барлык нысандар салынып болган сон,
эрбір нысанды оз санаты бойынша категорияга боліп, жеке-жеке символ береміз. Ягни,
пішінін, тусін, сызыктык нысан болганда калындыгын жане т.б. аныктаймыз.
Натижесінде арбір нысан оз категориясы бойынша белгілі бір шартты белгіге ие
болады
Біз ArcGIS жұмыс үстелінен Excel бағдарламасына атрибуттар кестесін жылдам
экспорттау туралы сөйлесеміз.
1) Атрибуттар кестесін ашыңыз (атрибуттар кестесін ашу үшін қабатты тінтуірдің оң жақ
түймешігімен нұқыңыз НЕМЕСЕ мазмұндағы қабатты таңдаңыз және Ctrl+T НЕМЕСЕ
Ctrl пернесін басу арқылы мазмұн кестесіндегі қабатқа екі рет басыңыз)
2) Қажетті нысандарды таңдаңыз
3) Кестедегі таңдалған жазбалардың біреуінің жанындағы сұр төртбұрышты басып,
Таңдалғанды ​​көшіру пәрменін таңдаңыз.
4) Деректерді Excel бағдарламасына қойыңыз

24)Эколгиялық карталарды жасау кезінде QGIS, SNAP бағдарламаларының
ерекшеліктерін талдап беріңіз.
Бүгінгі таңда көптеген ГАЖ бар. Еркін қоғамдастық ашық көзді геоақпараттық жүйелерге
арналған бағдарламалық жасақтаманы жасауға көп қатысты. Ақысыз бағдарламалық
жасақтаманың ең қуатты құралдарының бірі: QGIS.
QGIS (бұрын кванттық ГАЖ) бағдарламалық жасақтама болып табылады ГАЖ тегін код,
лицензия бойынша GNU GPL, әзірлеген Ашық көзді гео-кеңістіктік қор (OSGeo) EN C
++, бұл географиялық деректерді визуалдауға, редакциялауға және талдауға мүмкіндік
береді.
Басқа қолданыстағы ГАЖ сияқты, QGIS қолданбасына байланысты әр түрлі форматта
жиналатын көптеген қабаттары бар карталар жасауға мүмкіндік береді. Бірақ QGIS-ті
қуатты құралға айналдыратын нақты ерекшеліктер:
SpatiaLite, ORACLE кеңістіктік кеңейтуді қолдау және кеңістіктік дерекқорға
айналдырып, дерекқордағы географиялық объектілерді қолдайтын кеңістіктік кеңейту.
Ол көптеген форматтарды қолдайтын растрлық қабаттар (ұяшықтар) немесе векторлық
қабаттар (сызықтар мен көпбұрыштар) арқылы карталар жасауға мүмкіндік береді,
Shapefile, ArcInfo, MapInfo, GRASS GIS, GeoTIFF, TIFF, JPG және т.б.
Ол кез-келген GNU / Linux, BSD, Unix, Mac OSX және Windows операциялық
жүйелерінде жұмыс істей алады
QGIS-тің таңғажайып ерекшеліктерінің бірі - қолданушыға бейімделу қабілеті.
Кеңейтілетін плагин архитектурасымен және оның кітапханаларымен әр картада
шынымен қызықты ақпараттармен қабаттар жасауға мүмкіндік беретін әр жобаның
қажеттіліктеріне бағытталған плагиндер жасауға болады. Тіпті C ++ және Python коды
бойынша жаңа қосымшалар жасауға болады.
QGIS-те Android операциялық жүйесіне арналған мобильді нұсқасы бар, жабдықтың
сенсорлық кірісі үшін оңтайландырылған. Ол сонымен қатар ГАЖ-ны қолданушының
қазіргі жағдайында пайдалану үшін мобильді құрылғының геолокациясын пайдалануға
мүмкіндік береді.Қазіргі уақытта QGIS 2.12 нұсқасына қол жеткізді және ГАЖ-да үнемі
жаңартулар мен қателерді түзету бойынша жұмыс жасайтын салымшылардың үлкен

қауымдастығы бар.
Snap Raster ортасы орындалу кезінде көлемді түсіру немесе туралау үшін
пайдаланылады. Кеңістіктің төменгі сол жақ бұрышы жылжымалы растрдың ұяшық
бұрышына бекітіледі және жоғарғы оң жақ бұрыш шығыс ұяшық өлшемі арқылы
реттеледі. Нәтижеде, шығыс ұяшық өлшемі қосымша растр ұяшығының өлшемімен
бірдей болғанда, шығыс растрындағы ұяшықтар қыстырғыш растрдың ұяшықтарымен
тураланады.Snap Raster ортасын құрметтейтін құралдар шығыс растрларының көлемін
олар көрсетілген қосымша растрдың ұяшықтарды туралауына сәйкес келетіндей етіп
реттейді.Снап растры әдетте құралдарға енгізілген кезде пайдаланылады:
Әр түрлі ұяшықтарды теңестіру
Әр түрлі ұяшық ажыратымдылығы бар 
Әртүрлі координаталар жүйесі бар
Қолдану жазбалары
Снап растрын көрсету шығыс ауқымын басқару элементіндегі мәндерді бірден
өзгертпейді; дегенмен, ауқым орындау кезінде реттеледі.
Кеңістіктің төменгі сол жақ бұрышы жылжымалы растрдың ұяшық бұрышына бекітіледі,
ал жоғарғы оң жақ бұрыш шығыс ұяшық өлшемі арқылы реттеледі. Нәтижеде, шығыс
ұяшық өлшемі қосымша растр ұяшығының өлшемімен бірдей болғанда, шығыс
растрындағы ұяшықтар қыстырғыш растрдың ұяшықтарымен тураланады.
Шығарылатын растрды әдепкі шығыс көлемімен пайдалануға болады. Кескінді растрды
пайдалану үшін ортада нақты ауқымды көрсету қажет емес.
Снап растрының көлемі шығыс ауқымымен қабаттасудың қажеті жоқ. Талдау
аймағынан тыс орналасқан шағын растрды суретке түсіру үшін пайдалануға болады.
26)Атмосфералық құбылыстарды картографиялау туралы сипаттама беріңі
Атмосфералық карталар мазмұны және маңыздылығы бойынша келесі топтарға
бөлінеді:
кеңінен пайдаланатын климаттың негізгі элементтер карталалары;

қолданбалы көрсеткіштер карталары;

климаттық аудандастыру карталары (жалпы климаттық және қолданбалы);

Климаттың негізгі элементтер карталалары арасында келесі карталарды

ажыратуға болады:
климат қалыптастырушы факторлар карталары: тура, таралу, қосынды күн

сәулелерінің радиациясы және радиациялық баланс, циклондар және
антициклондар жылжуы және олардың қайталануы және т.б.
термикалық режим: жыл бойы және ай бойынша ауаның орташа

температурасы, ауа температурасының жылдық және тәуліктік амплитудасы
және т.б.;

ылғалдану және жел режимі (жауын-шашын, қар жымылғысы және т.б.);

атмосфералық құбылыстар картасы (күн күркіреу, аяз түсу, тайғак болу және

т.б.)
Типтері бойынша климаттық карталар аналитикалық, сиететикалық және кешенді
карталарға бөлінеді.
Аналитикалық карталар климаттың жеке элеметтерін, мысалы, ауа температурасын,
жел бағытын, жауын-шашынды көрсетеді. Кейде аналитикалық карталар кешенді
карталарға ауысып бір-екі көрсеткіштерді қосып көрсетеді (қысым мен желді,
температура мен жауын-шашынды) (6-сурет). Аналитикалық және кешенді
карталарды құрастыру үшін метеорологиялық элементтердің жылға, маусымға, айға
немесе басқа маусымға есептелген орташа көпжылдық және ең көп көрсеткіштерімен
амплитудаларын пайдаланады. Сонымен қатар, болжамды көрсеткіштер
қолданылады: ықтимал, қайталану мүмкін, қамтамассыз ету және т.б. Климатты
көрсету үшін қазіргі кезде тек аналитикалық карталарда көрсеткіштердің саны 300 –н
асады.
Синтетикалық климаттық карталар ерекше топ құрайды, олар әр аймақтағы климат
элементтері арасындағы байланыс, заңдылықтар негізінде климаттың ерекшеліктері
туралы көрініс береді. Синтетикалық карталарға климаттық аудандастыру карталары
жатады (жалпы климаттық және қолданбалы). Қазіргі кезде жаңа карталар типтері
құрастырылуда - синтетикалы-аналитикалық, оларда аудандастыру климаттың негізгі
көрсеткіштері бойынша аналитикалық көрсеткіштерімен толықтырылады. Жеке
аймақтардың климат аудандастыру картасының құрастыру принциптері климаттық
классификация әдістемесімен анықталады.Олардың негізінде:
климатты генетикалық негізде бөлу (Б. П. Алисов бойынша);

бір немесе бірнеше климат көрсеткіштері бойынша аудандастыру (В. Кеппен, А.

Зупан, А.А. Камминский, Н. Н. Иванов классификациялары);
ландшафтты-географиялық принципі бойынша аудандастыру (Л.С. Берг, В.В.

Докучаев);
озендер классификациясы (А. И. Войеков, А. Пенк, М. И. Львович және т.б.).

Климаттық карталар табиғи ресурстарды зерттеу, табиғаттың басқа да
компонентерімен (бедер, топырақ және өсімдіктер жамылғысы) байланысын талдау
үшін өте маңызды. Карталар ауылшаруашылықта, құрлыста, курорты және
медицинаны зерттеуде, рекреацияда, туризмде және т.б. ауылшаруашылық
салаларында пайдалынады.
Климатологиядағы қабылданған арнайы өндеу арқылы алынған және бір мерзімге
келтірілген салыстырмалы мәліметтер болып саналатын көпжылдық орташа
климаттың бір бағытын сипаттайды көрсеткіштер (термикалық режим, ылғалдану т.с.с.)
картографиялау мақсатында пайдалануға болады. Карталарды көпжылдық орташа
көрсеткіштер бойынша құрастыру әдісі жақсы жасалған.
Ауылшаруашылықта климаттық ресурстарын сипаттайтын карталарды дұрыс
құрастыру үшін республика және облыстар бойынша құрастырылған «Агроклиматтық
ресурстар анықтамасы» пайдаланады. Онда түрлі шаруашылық өнімдері үшін
вегетация мерзімнің басталу және аяқталу мерзімі, көктем және күздегі топырақтың
температура жағдайы және т.б
Климаттық карталарды құрастыруда кіші аймақтарда анықтамаларымен бірге қосымша
көздер ретінде интерполяция қателер болмуы үшін ұсақ масштабтағы үлкен аумақтың

климаттық картасы пайдалынады.
Жылдық бақылау мәліметтері қосымша мәліметтер ретінде графиктер түрде
атластарда берілуі мүмкін.
Соңғы жылдары климат карталарын құрастырудаГАЖ –бағдарламаларында өнделген
әр мерзімдегі метеобақылау мәліметтерінің архивы пайдалынады.
Көптеген климаттық карталарындағы негізгі бейнелеу әдіс – бұл изосызықтар.
Изосызықтарды пайдалану үзілісіз, бір сызықпен көрсетілетін климат элементерінің
таралуы (атмосфералық қысым, температура, ауа ылғалдылығы және т.б) және сандық
көрсеткіштерінің біртіндеп өзгеруі ерекшеленеді.
Бұл әдіспен картаны құрастыру сандық интервалдарды дұрыс және нақты таңдауға
байланысты. Климаттық картасын құрастыру кезінде изосықтарды жүргізген кезде
сызықты және географиялық интерполяция әдісі қолданылады.
Сызықты интерполяция көрші нүктелердің арасындағы көрсеткіштер бірдей өзгеретінің
көрсетеді. Осыған байланысты, изосызық шкаласына таңдаға нүктелерді қосып,
изосызықтардың орнын табады. Мұндай интерполяцияны әртүрлі модель,
бағдарламалар негізінде автоматтандырылған әдіспен (ArcGIS) жүргізуге болады.
Географиялық интерполяция әдісі климат көрсеткіштерінің басқа да табиғи
факторлармен (жер бедері, өсімдік, топырақ және т.б.) байланысының сандық
көрсеткіштерін анықтауға негізделеді. Бұндай әдісте құрастырылған карта жақсы
гипсометриялық немесе жер бедердің сандық моделін және солардың негізінде
жасалған қарапайым карталарды қолданады. Жұмыс барысында климат
көрсекіштерінің графиктері құрастырлады, аймақтық аудандастыру жүргізіледі, климат
көрсеткіштердің әсер ету бойынша бедердің бірдей түрлері және беткейлерді бағыты,
әртүрлі вертикальды градиентері бойынша аймақтар анықталады. Қосымша ретінде
өсімдіктер, ландшафт және т.б. карталар пайдалынады. Бұл әдіс мәліметтердің
кеңістікте географиялық дұрыс бейнеленуін көрсетеді.
Карталарды құрастыру принциптері.
Климаттық көрсеткіштерді бейнелеу үшін негізгі талаптар келесідей:
картаның әртүрлі нүктелеріндегі сандық көрсеткіштердің ыңғайлы және нақты

болуы;
аймақ бойынша климаттық көрсеткіштердің таралу заңдылықтарын көрсету.

Климаттық картаның көп бөлігі изосызықтар әдісімен көрсетілетін болғандықтан,

оқуға және қарауға ыңғай болу үшін ең тиімді қабатты бояу әдісі қолданылады. 
Климаттық карталарын безендіруде келесі шарттарды назарға алу керек:

әртүрлі климаттық көрсеткіштер үшін түстер таңдау (қолданыстағы түстер

шкаласына сәйкес). Түстерді таңдап шкалалар құрастыруда географиялық
логика сақталуы керек: құрғақ аймақтар – сары түспен, ылғалды аймақтар – көк
түспен;
картографиялық элемент көрсеткішінің өзгеруі түстің өзгеруіне немесе ауысуына

сәйкес болу керек;
екі шкала түсті қолданған кезінде түстердің өзгеруі құбылыстардың сапалы

өзгеруін көрсету керек, мысалы, температураның плюс және минус
көрсеткіштерін.
изосызықтар карталарында қосымша бейнелеу әдісі ретінде климат

көрсеткіштерін жазып көрсетуге болады.