Мәтінде Найман хандығына қарсы Шыңғысхан мен одақ құрған Керей ханын анықтаңыз: « Шыңғыс
қаған мен ол екеуі найманның Күшлігінің Бұйрық ханымен соғысуға аттанып Ұлықтақтың Соғақ су деген
жеріне барған кезде Бұйрық хан төзіп тұра алмай, Алтай аса көшеді. Шыңғыс қаған мен ол екеуі Соғақ су деген
жеріне барған кезде Бұйрық ханды өкшелей қуып Алтай асырып Құмсіңгірдің Үріңгі өзеніне дейін қуады.
Сөйтіп, олардың Еди-тобылық деген нояны қарауылға шығып жүріп, біздің шолғыншы әскерге кез болып
қалып, тауға қарай қашқанда айылы үзіліп ұсталады. Бұйрық хандыҮріңгі өзеніне дейін қуалап, Қызылбас
көлңнде қуып жетіп, оларды сол жерде құртады. Сонан соң Шыңғыс қаған мен ол екеуі қайтып келгенде Көксеу
Сабырық батыр Бәйдірік алөабында әскерін реттеп, соғыспақ болып әскерін сапқа тұрғызып келгенле әбден кеш
болғандықтан «ертең соғысайық» десңп, реттеген қалпында түнейдң. Алайда түнде ол түскен жеріне от жағып
тастап, қарасуіл өзенін өрдей қозғалады ол найманның Көксеу Сабырық батырынан жеңілген соң, Шыңғыс
қағанға елші жіберіп : « Менің дүние-мүлкім мен қыз-ұлдарымды наймандар тартып әкетті. Ұлым, сенен төрт
батыр жіберуді өтінемін. Менің ел-жұртым мен дүние-мүлкімді құтқарып бере гөр»,-дейді. Шыңғыс қаған
жасағын жасағын жөндеп, Борши, Мұқылай, Бороқұл, Шұлуын деген төрт батырын әскерімен қос жібереді. Бұл
төрт батыр барудан бұрын Сенкім Ұланқұс деген жерде соғысып жүріп,, атының санына оқ тиіп қолңа түсуге
таяған кезде Шыңғыс қағанның төрт батыры оны құтқарады және дүние-мүлкі мен қыз-ұлдарын тартып алып
береді. Сол кезде ол: « Бұрын Темүжіннің абзал әкесі менің быт-шыт боп кеткен елімді жинап берген еді. Енді
Темүжін ұлым да төрт дөй батырын жіберіа, менің айырылған ел-жұртымды құтқарып әкеп берді. Өарымын
өайтаруды тәңір білсін!»-дейді.» Уаң хан
Керейіт ханы Торының жайлауы орналасқан өңірлер: Талан Дабан Науыр
Найман мен иКерйлердің мемлекеттік билік жүйесінде жақсы дамыған: іс қағаздарын жүргізу
Моңғол мемлекеті құрылғанда онда хатшылық қызметін атқарған тайпалар:Керейіттер
Керейіт хандығының құрамына кірген аймақ саны: 8
Керейіттерде малдың басты түрі: Жылқы мен қой
Моңғол жеріндегі ІХ-ХІІІ ғасырда өмір сүрген керейлер күшті дамыған ел»-деп айтқан тарихшы: Рашид ад-
Достарыңызбен бөлісу: |
