ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
|
СМЖ 3 дәрежелі құжаты
|
ПОӘК
|
ПОӘК 042-18-31.1.69/01-2014
|
ПОӘК
Оқытушыға арналған «Қазіргі психологияның тарихы, жағдайы және тенденциясы»
пән бағдарламасы
|
№3 басылым «11».06.2015 ж.
№2 басылым «11».09.2014 ж. орнына
|
6М010300 - «Педагогика және психология» мамандығының
1 курс магистранттарына арналған
«Қазіргі психологияның тарихы, жағдайы және тенденциясы»
ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘН БАҒДАРЛАМАСЫ
Семей
2015
Алғы сөз
1 ҚҰРАСТЫРҒАН
Құрастырушы: ___________ 25.04.2015 ж. Джумажанова Г.К., псх.ғ.к., доценті, кафедра «Педагогикалық психология»
2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 Кафедра мәжілісінде «Педагогикалық психология»
Хаттама № 9 «12» 05. 2015 ж.
Кафедра меңгерушісі _______________ Джумажанова Г.К.
2.2 Факультеттің педагогика оқу-әдістемелік бюросының отырысында қарастырылды
Хаттама №6 «14» 05. 2015 ж.
Төрайымы _________________ Ахметова Т.Ш.
3 БЕКІТІЛГЕН
Университеттің оқу-әдістемелік кеңес мәжілісінде қаралып, баспаға ұсынылды
Хаттама №6 «11» 06. 2015 ж.
Төрайымы ________________ Искакова Г.К.
4 «11».09.2014 жылғы №2 басылым ОРНЫНА
Мазмұны:
-
Қолдану саласы
-
Нормативтік сілтемелер
-
Жалпы ережелер
-
Оқу пәнінің (модульдің)мазмұны
-
Магистранттардың өздік жұмыстарының тізімі
-
Оқу-әдістемелік әдебиетімен қамтамасыз ету картасы
-
Әдебиеттер
-
ҚОЛДАНУ САЛАСЫ
Пәннің оқу-әдістемелік кешеннің құрамындағы оқытушыға арналған пән бойынша «Қазіргі психологияның тарихы, жағдайы және тенденциясы» бағдарламасы 6М010300 – «Педагогика және психология» мамандығы бойынша оқитын.
-
НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
Аталған оқытушыға арналған бағдарлама «Қазіргі психологияның тарихы, жағдайы және тенденциясы» пән бойынша оқу үдерісін ұйымдастыру тәртібін келесі құжаттардың талаптары мен ұсыныстарына сай бекітеді:
6М010300 - «Педагогика және психология» мамандығының ҚР Білім және ғылым министрлігінің 2012 жылғы «23» тамыз №1080 бұйрығымен бекітілген, ҚР МЖМБС мемлекеттік жалпыға бірдей міндетті білім стандарты;
- СТУ 042-ГУ-4-2014 Университет стандарты «Пәндердің оқу-әдістемелік кешендерін әзірлеуге және рәсімдеуге жалпы талаптары»;
- ДП 042-1.01-2014 Құжатталған рәсімдеме «Пәндердің оқу-әдістемелік кешендерінің құрылымы және мазмұны».
-
ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
3 .1 Пәннің қысқаша мазмұны
Қазақстан Республикасында жүріп жатқан реформалау процесі, оның тек экономикалық саласын ғана қамтып қоймай, сонымен қатар әлеуметтік-гуманитарлық салада да үлкен өзгерістер жасалуда. Қазіргі психологияның тарихы, жағдайы және тенденциясы курсы бүгінгі күннің талабына сай педагогика және психология мамандығы магистранттары үшін негізгі базалық пән болып есептеледі. Бұл курста қазіргі психологияның тарихымен бүгінгі даму жағдайы, даму бағыттарының негізгі мәселелерін талдау негізінде психологиялық-педагогикалық білім беру жүйесіндегі басты тенденцияларды айқындауға бағыттай отырып, ғылымның тарихи дамуы жөніндегі нақты ғылыми-қолданбалы ақпараттар психологиялық теориялар негізінде беріледі.
3.2 Пәнді оқу мақсаты:
«Қазіргі психологияның тарихы, жағдайы және тенденциясы» қазіргі заман талабына сай ғылыми теориялық білім берудегі оқыту мәселелерін оқып үйренуде магистранттарда педагогикалық психология аймағында өзіндік методологиялық көзқарастарын анықтау және психологиялық-педагогикалық тәжірибеде өзекті мәселелерді зерттеудің болашақтағы жолдарын анықтаудағы көзқарастарды талдауда білім мен іскерлікті қалыптастыру.
3.3 Пәнді оқудың негізгі міндеттері:
-
«Қазіргі психологияның тарихы, жағдайы және тенденциясы» пәніне байланысты түсініктер мазмұнын;
-
Адам психикасының дамуы және оқыту үрдісі заңдылықтарымен принциптерінің өзара байланысын;
-
Қазіргі психологиялық білім беруді ұйымдастырудағы оқытудың салыстырмалы рөлін;
-
Барлық кезеңдер бойынша психологияның даму тарихымен жағдайының толық жүйесін;
-
Қазіргі психологияның методологиялық әдістерімен мақсат, міндеттерін жүйелей білуге;
-
Психологиялық теориялардың ғылыми алғы шарттарының қалыптасуын ашудың психологиялық негізін талдауды.
3.4. Білімді алу нәтижесі:
Пәнді оқу нәтижесінде білімалушы міндетті:
білу:
-
«Қазіргі психологияның тарихы, жағдайы және тенденциясы» пәнінің ғылыми-теориялық негіздерін, әдістерді және олардың түрлері, сонымен қатар сапаларын бағалау талаптарын;
-
«Қазіргі психологияның тарихы, жағдайы және тенденциясы» пәнінің зерттеу жұмысының мазмұнын;
-
«Қазіргі психологияның тарихы, жағдайы және тенденциясы» пәнінің мақсаты мен міндеттерін;
-
«Қазіргі психологияның тарихы, жағдайы және тенденциясы» пәнінің формаларын.
игеру:
-
«Қазіргі психологияның тарихы, жағдайы және тенденциясы» пәнінің негізгі бағыттары мен принциптерін;
-
«Қазіргі психологияның тарихы, жағдайы және тенденциясы» пәнінің ерекшеліктерін оқып, үйренуді;
-
«Қазіргі психологияның тарихы, жағдайы және тенденциясы» пәнінің ғылыми-теориялық негізі;
-
«Қазіргі психологияның тарихы, жағдайы және тенденциясы» пәнінің ерекшеліктерін бағалау жолдары мен тәсілдерін.
ұғып алу:
-
«Қазіргі психологияның тарихы, жағдайы және тенденциясы» пәнінің әдістемелерін;
-
дарынды балалармен жұмыс істеу дағдыларын;
-
педагогикалық қарым-қатынас дағдыларын.
түсіну:
-
«Қазіргі психологияның тарихы, жағдайы және тенденциясы» пәнінің саласындағы теориялық және қолданбалы зерттеулерді;
-
«Қазіргі психологияның тарихы, жағдайы және тенденциясы» пәнінің негіздерінің негізгі түсініктерін, категорияларын, механизмдерін;
-
«Қазіргі психологияның тарихы, жағдайы және тенденциясы» пәнінің даму және қалыптасуы тарихын
3.5. Пән пререквизиттері:
Жалпы психология
Психология тарихы.
3.6. Пән постреквизиттері:
Психологияда және білім беруде мәдени-тарихи және әрекеттік әдістер
Психологиялық эксперименттің теориясы мен тәжірибесі
Магистрлік жұмыстар
3.7. Жұмыс оқу жоспарынан үзінді:
1 кесте
Курс
|
Семестр
|
Кредит
|
Дәріс
сағ.
|
Практ.
сағ
|
Зертх.
сағ.
|
БОӨЖ
сағ.
|
БӨЖ
сағ.
|
Жалпы сағат
|
Қорытынды бақылау түрі
|
1
|
2
|
3
|
15
|
30
|
-
|
23
|
67
|
135
|
емтихан
|
4 ОҚУ ПӘНІНІҢ (МОДУЛЬДІҢ) МАЗМҰНЫ
2 кесте
Тақырыптардың аталуы және мазмұны
|
Сағат саны
|
1
|
2
|
Дәріс сабақтары
|
Модуль 1. «Қазіргі психологияның тарихы, күйі және тенденциялар» курсына кіріспе
|
Тақырып 1. Кіріспе
«Қазіргі психологияның тарихы, күйі және тенденциялары» пәнінің басқа оқу пәндер арасындағы рөлі және орны, жалпы сипаттамасы. Курстың пәні, мақсаты және міндеттері. Психология тарихы психологиялық түсініктедің ұйымдасу логикас ретінде.
|
1
|
Тақырып 2. Психологиялық білімнің құрылымдық бейнесі тарихи психология ретінде
Психология тарихы өзекті мәселелермен байланысты. Психология тарихы эвалюциялық көрініс пән ретінде көрінуі. Жан туралы материалистік оқыту, материалистік философия ретінде. Антикалық материализмнің жоғарғы көрінісі.
|
1
|
Тақырып 3. Ғылыи таным әдісіне қойылатын талаптар және психология ғылымындағы өнердің жүзеге асуы
Психологияның дербес ғылымына енгізген жаратылыстану ғылымына алғышарттары. Психологияның дербес ғылым ретіндегі алғашқы биздериамалы.
|
1
|
Тақырып 4. Бихевиоризмдегі ғылыми зерттеулердің бастауы мен дамуы
Бихевиоризм пайда болуының алдыңғы тарихы. У. Джеймстің және Дж. Дьюидің функционализмі. Р. Вудворттың «Динаикалық психологиясы» және Э. Тондайктың протобихевиоризмі. Бихевиористік эксперименттегі жаратылыстық-ғылыми әдіске негізгі талаптарды жүзеге асыру. Бихевиористердің эксперименттік мәліметтері мен теоиялық схемаларындағы қарама-қайшылық. Необихевиоризмнің күйі мен дамуы. Мінез-құлықтық психотерапияның қалыптасуы мен дамуы.
|
1
|
Тақырып 5. Гештальтпсихологияның басауы мен дамуы
Тұтастылық иеясының тархи аспектідегі трансформациясы. Гешталь псиоогияның ойлауды зерттеу процесіне қосқан үлесі.
Олар есептерді шешу процесі ретінде.
|
1
|
Тақырып 6. К. Левин еңбектеріндегі тұтастылық идеясының дамуы
К. Левин зерттеулеріндегі зерттелетін процестердің жаратылыстық – ғылыми түсініктерінің мүмкін еместігі және «классикалық емес жағдаяттарды талдау мәселесі». Эксперименттік – жағдаятардың диалогтылығы мәселесі.
|
1
|
Модуль 2. Психологияның тәжірибелік ғылымға айналуы.
Шет психологиясындағы ағымдар (бихевиоризм)
|
Тақырып 7. Психоанализ психологияның практикаға бағытталған саласы ретінде
Психоанализ пайда болуының алғы шарттары. Психоаналитикалық әдістің диалогтік сипаты.
|
1
|
Тақырып 8. Когнитивті психологияның даму тенденциясы, жағдайы, тарихы
Таным процестеріне жалпы сипаттама және оның әртүрлі деңгейдегі жетілуі. Субъективиз танымдық әрекетің жетістігі. Таным процесіндегі субъективизмнің проблемалары.
|
2
|
Тақырып 9. ХХ ғасыр психологиясындағы Л.С. Выготскидің идеяларының дамуы
Психиканың философиялық мәселесі және Экспериментальды зерттеу фенонімі ретінде. Мәдени-тарихи психологиядағы талдаудың бірлік мәселесі. Интериоризация жаңа зерттеу технологиясының әдістемелік принципі ретінде.
|
1
|
Тақырып 10. Психологиядағы жүйелік-іс-әрекеттік тұрғының тарихи және гносеологиялық алғышарттары
Л.С. Выготскийдің мәдени-тарихи теориясының психологиядағы жүйелік-іс-әрекеттік тұрғының қалыптасуындағы рөлі. «Іс-әрекет» категориясының мәні жөніндегі қазіргі түсініктер. Іс-әрекеттің құрылымы және іс-әрекет дамуы проблемасы.
|
1
|
Тақырып 11. Іс-әрекеттің жалпыпсихологиялық тұжырымдамасының дамуы
Іс-әрекетті талдауға қазіргі кездегі тұрғылар. Іс-әрекет психологияның пәні және психология ғылымының категориясы ретінде. Іс-әрекетті психологиялық талдаудың оперативті, когнитивті және интимді-тұлғалық бірліктері.
|
1
|
Модуль 3. Қазакстанның қазіргі заман тарихының
өзекті мәселелері
|
Тақырып 12. Сана мен тұлғаның іс-әрекеттік тұжырымдаманың дамуы
Жеке-дара сана ақиқаттар жүйесі ретінде. Жеке-дара сананы эксперименттік зерттеу міндеттері. Іс-әрекеттің жүйелік қасиеттері мен сипаттамаларының өзарабайланысы. Тұлға іс-әрекет субъектісінің жүйелі «жоғарысезімтал» қасиеті ретінде (А.Н.Леонтьев). Тұлғаның жүйелі-құрылымдық талдау мәселесі. Тұлғалық мағыналар және мағыналық құрылымдар мәселесі.
|
1
|
Тақырып 13. Танымдық процестердің жүйелік-іс-әрекеттік талдау проблемалары
Танымдық іс-әрекет ерекше психологиялық жүйе ретінде. Іс-әрекет танымдық процестер жүйесінің жүйеқұраушы факторы ретінде. Онтогенездегі танымдық іс-әрекет дамуының кезеңдері.
|
1
|
Тақырып 14. Іс-әрекеттік тұрғының жаңа түсіндіруші мүмкіндіктері
Тұлғаның «жоғарғы нормативтік белсенділігі» жалпы және әлеуметтік психологияның мәселесі ретінде. Псевдобірлескен іс-әрекет жоғарғы нормативтік белсенділік көрінуінің формасы ретінде. Бірлескен іс-әрекет және оның құрылымдануы
|
1
|
Барлығы
|
15
|
Зертханалық сабақтары
|
|
-
|
-
|
Тәжірибелік/семинар сабақтары
|
№1 Тәжірибелік. Қазіргі психологияның тарихы, күйі және тенденциялары пәнінің орны, жалпы сипаттамасы
|
2
|
№2 Тәжірибелік. Психологиялық білімнің құрылымдық бейнесі тарихи психология ретінде
1. Психология тарихы өзекті мәселелермен байланысты
2. Психология тарихы эвалюциялық көрініс пән ретінде көрінуі
|
2
|
№3 Тәжірибелік. Ғылыи таным әдісіне қойылатын талаптар және психология ғылымындағы өнердің жүзеге асуы
1. Психологияның дербес ғылымына енгізген жаратылыстану ғылымына алғышарттары.
2. Психологияның дербес ғылым ретіндегі алғашқы кезеңдері
|
2
|
№4 Тәжірибелік. Бихевиоризмдегі ғылыми зерттеулердің бастауы мен дамуы
-
Бихевиоризм пайда болуының алдыңғы тарихы. У.Джеймстің және Дж. Дьюидің функционализмі. Р.Вудворттың “Динаикалық психологиясы” және Э.Тондайктың протобихевиоризмі.
-
Бихевиористік эксперименттегі жаратылыстық-ғылыми әдіске негізгі талаптарды жүзеге асыру. Бихевиористердің эксперименттік мәліметтері мен теоиялық схемаларындағы қарама-қайшылық.
-
Необихевиоризмнің күйі мен дамуы. Мінез-құлықтық психотерапияның қалыптасуы мен дамуы.
|
3
|
№5 Тәжірибелік. Гештальтпсихологияның басауы мен дамуы.
-
Тұтастылық иеясының тархи аспектідегі трансформациясы.
-
Гешталь псиоогияның ойлауды зерттеу процесіне қосқан үлесі.
-
Ойлау есептерді шешу процесі ретінде.
|
2
|
№6 Тәжірибелік. К. Левин еңбектеріндегі тұтастылық идеясының дамуы
-
К.Левин зерттеулеріндегі зерттелетін процестердің жаратылыстық – ғылыми түсініктерінің мүмкін еместігі және “классикалық емес жағдаяттарды талдау мәселесі”.
-
Эксперименттік – жағдаятардың диалогтылығы мәселесі.
|
2
|
№7 Тәжірибелік. Психоанализ психологияның практикаға бағытталған саласы ретінде
1. Психоанализ пайда болуының алғы шарттары
2. Психоаналитикалық әдістің диалогтік сипаты.
|
2
|
№8 Тәжірибелік. Когнитивті психологияның даму тенденциясы, жағдайы, тарихы.
1. Таным процестеріне жалпы сипаттама және оның әртүрлі деңгейдегі жетілуі.
2. Субъективиз танымдық әрекетің жетістігі.
3. Таным процесіндегі субъективизмнің проблемалары.
|
2
|
№9 Тәжірибелік. ХХ ғасыр психологиясындағы Л.С. Выготскидің идеяларының дамуы.
1. Психиканың философиялық мәселесі және Экспериментальды зерттеу фенонімі ретінде.
2. Мәдени–тарихи психологиядағы талдаудың бірлік мәселесі.
3. Интериоризация жаңа зерттеу технологиясының әдістемелік принципі ретінде.
|
2
|
№10 Тәжірибелік. Психологиядағы жүйелік-іс-әрекеттік тұрғының тарихи және гносеологиялық алғышарттары.
1.Л.С. Выготскийдің мәдени-тарихи теориясының психологиядағы жүйелік-іс-әрекеттік тұрғының қалыптасуындағы рөлі.
2. «Іс-әрекет» категориясының мәні жөніндегі қазіргі түсініктер.
3. Іс-әрекеттің құрылымы және іс-әрекет дамуы проблемасы.
|
2
|
№11 Тәжірибелік. Іс-әрекеттің жалпы психологиялық тұжырымдамасының дамуы.
1. Іс-әрекетті талдауға қазіргі кездегі тұрғылар. Іс-әрекет психологияның пәні және психология ғылымының категориясы ретінде.
2. Іс-әрекетті психологиялық талдаудың оперативті, когнитивті және интимді-тұлғалық бірліктері.
|
2
|
№12 Тәжірибелік. Сана мен тұлғаның іс-әрекеттік тұжырымдаманың дамуы.
1. Жекедара сана ақиқаттар жүйесі ретінде. Жекедара сананы эксперименттік зерттеу міндеттері.
2. Іс-әрекеттің жүйелік қасиеттері мен сипаттамаларының өзарабайланысы. Тұлға іс-әрекет субъектісінің жүйелі «жоғары сезімтал» қасиеті ретінде (А.Н. Леонтьев).
3. Тұлғаның жүйелі-құрылымдық талдау мәселесі. Тұлғалық мағыналар және мағыналық құрылымдар мәселесі.
|
3
|
№13 Тәжірибелік. Танымдық процестердің жүйелік-іс-әрекеттік талдау проблемалары.
1. Танымдық іс-әрекет ерекше психологиялық жүйе ретінде.
2. Іс-әрекет танымдық процестер жүйесінің жүйе құраушы факторы ретінде.
3. Онтогенездегі танымдық іс-әрекет дамуының кезеңдері.
|
2
|
№14 Тәжірибелік. Іс-әрекеттік тұрғының жаңа түсіндіруші мүмкіндіктері.
-
Түлғаның «жоғарғы нормативтік белсенділігі» жалпы және әлеуметтік психологияның мәселесі ретінде. Псевдобірлескен іс-әрекет жоғарғы нормативтік белсенділік көрінуінің формасы ретінде.
2. Бірлескен іс-әрекет және оның құрылымдануы
|
2
|
Барлығы
|
30
|
5 БІЛІМАЛУШЫЛАРДЫҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАР ТАҚЫРЫПТАРЫНЫҢ ТІЗІМІ
5.1 Психология тарихы пәні және логикасы. Европа және АҚШ та 70-80 жылдардағы психологиялық мектептердің дамуы (слайд түрінде)
5.2 Психологиялық ойлардың дамуының себептеріне психологиялық талдау. Психологиялық ойлардың негізгі кезеңдері (слайд түрінде)
5.3 И.М. Сеченова, Т.Т. Тажибаев еңбектеріндегі психологияның методологиялық негіздері (слайд түрінде)
5.4 ҚР психологиялық ғылымдар дамуының қазіргі тенденциялары (слайд түрінде)
5.5 Психологиядағы Л.С. Выготский идеяларының дамуы (слайд түрінде)
5.6 Психология тарихындағы эмоция және мотивация мәселелері (слайд түрінде)
5.7 Психология ғылымының дамуына Б.М. Теплов, В.Д. Небылицин,
А.В. Запорожец қосқан үлесі (слайд түрінде)
5.8 Мәскеу мен Ленинградтың психологиялық мектептерін салыстырмалы түрде талдау (слайд түрінде)
5.9 Ж. Аймауытов, Т. Тәжібаев, М. Мұқановтың Қазақстанда психология ғылымының қалыптасуындағы қосқан үлестері (слайд түрінде)
5.10 Гештальпсихология тарихы (слайд түрінде)
5.11 Ежелгі Қытай ойшылдарының психологиялық идеялары (слайд түрінде)
5.12 Психологиядағы функционализм. Әлеуметтік бихевиоризм (слайд түрінде).
6 ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТТЕРМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТІЛУ КАРТАСЫ
3 кесте
Әдебиеттер және оқу-әдістемелік құжаттар
|
Экземплярлар саны
|
Магистранттардың саны
|
Қамтамасыздық пайыз
|
1
|
2
|
3
|
4
|
Ждан А.Н. История психологии: от античности к современности: Учебник. - М., 2009
|
4
|
4
|
100
|
Марциновская Т.Д. История психологии: учебное пособие для студ. вузов 4-е изд., стереот. - М.: Академия, 2011
|
4
|
4
|
100
|
Петровский А.В., Ярошевский М.Г. История и теория психологии: В 2т.: Для студентов ВУЗов. - Р. н/Д., 2011
|
3
|
4
|
95
|
Шульц Д.П., Шульц С.Э. История современной психологии – СПб., 2010
|
2
|
4
|
50
|
7 ӘДЕБИЕТТЕР
7.1 Негізгі әдебиеттер:
7.1.1 Ждан А.Н. История психологии: от античности к современности: Учебник. - М., 2006
7.1.2 Марциновская Т.Д. История психологии: учебное пособие для студ. вузов 4-е изд., стереот. - М.: Академия, 2010
7.1.3 Петровский А.В., Ярошевский М.Г. История и теория психологии: В 2 т.: Для студентов ВУЗов. - Р. н/Д., 2009
7.1.4 Шульц Д.П., Шульц С.Э. История современной психологии – СПб., 2008
7.1.5 Изучение традиций и научных школ в истории советской психологии / под ред. А.Н. Ждан – М., 2012
7.1.6 Намазбаева Ж.И. Психология. Оқулық - Алматы, 2005, 2006
7.1.7 Немов Р.С. Психология: Учебник для вузов в 3-х т.- Т. 1. - М., 2005.
7.2 Қосымша әдебиеттер:
7.2.1 Жарықпаев, Калиев Қазақ тәлім-тәрбиесі – А., Санат, 2005
7.2.2 Донских О.А., Кочеркин А.Н. Античная философия. Мифология в зеркале рефлексии – М., 2007
7.2.3 Петровский А.В. История советской психологии. Формирование основ психологической науки. - М., 2006
7.2.4 Якунин В.Я. История психологии. – М., 2010.
Достарыңызбен бөлісу: |
