ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
География және табиғатты пайдалану факультеті
Метеорология және гидрология кафедрасы
6M061200 – МЕТЕОРОЛОГИЯ (МАГИСТРАТУРА)
мамандығына түсу емтиханының бағдарламасы
Оқу мерзімі – 2 жыл
АЛМАТЫ 2012
Емтихан тақырыптарының тізімі:
«Физикалық метеорология» пәні бойынша
-
Атмосфералық ауаның құрамы. Атмосфералық ауаның ауыспалы құрылушы бөлігі. Атмосферадағы газтәрізді, сұйық және қатты қоспалар (табиғи және жасанды).
-
Атмосфераның вертикальды құрылымы.
-
Сәулешашудың негізгі заңдылықтары.
-
Жер бетінің, атмосфераның және Жер планета ретінде радиациялық балансы. Жылдық және тәуліктік жүрісі.
-
Жер бетінің, Жер-атмосфера жүйесінің және Жер планета ретінде жылу балансы. Кұраушылардың жылдық және тәуліктік жүрісі.
-
Топырақ және ауа температурасының тәуліктік және жылдық жүрісі. Ауаның және топырақтың жылдық және тәуліктік температурасы. Ауаның және топырақтың температурасының теңселуі (тәуліктік және жылдық).
-
Жерге жақын инверсиялар және еркiн атмосфераның инверсиясы.
-
Атмосферадағы құрғақ адиабаттық процестері. Пуассон теңдеуі. Температураның құрғақ адиабаттық градиенті.
-
Су буының конденсациясы мен сублимациясы. Атмосферадығы су буының конденсациясының шарттары.
-
Тұманның классификациясы. Физико-метеорологиялық жағдайы және олардың түзілуі.
-
Жергілікті желдер. Фен, бора, бриздер. Таулы-аңғардығы айналым.
-
Атмосферадағы судың фазалық ауысымдары. Фазалардың тепе-теңдiгiнiң термодинамикалық диаграммасы. Жер беті жауын шашындарының пайда болу жағдайы. Атмосферадағы турбулентті алмасуы.
Жел. Жылдық және тәуліктік жүріс. Желге бөгеуiлдерiнiң ықпалы.
«Аэрология» пәні бойынша
-
Қауіпті құбылыстардың алдын алу және мәліметтерді талдау принциптері.
-
Радарлармен жауын-шашын көлемін өлшеу: қолданылатын принциптер, мәліметтерді талдау принциптері, қателіктерді бағалау.
-
Бір пункті шарұшақтық бақылау әдісі. Әдістің мағынасы және алынатын нәтижелері.
-
Радиожел әдістері.Пассивті радиолокация әдісі. Бұрыштық шағылдырғыштар.
-
H және D жүйелеріндегі желді өлшеу кезіндегі қателіктер. Салыстырмалы талдау.
-
Атмосфераны зондылаудағы акустикалық және радиоакустикалық әдістер.
-
Навигациялық зондылау жүйелері. « Омега » жүйесі. Навигациялық зондылау жүйелері. « LORAN» жүйесі.
-
Атмосферадағы озон. Биіктіктегі озонды өлшеуге арналған әдістер (радиозондтар).
-
РЛС – МАРЛ –МРЗ радиозонды жүйесіндегі температура – желдік зондылау.
-
Аэрологиялық қабықшалар, олардың сипаттамалары. Зондылау биіктігіне әсер ететін факторлар. Қабықшаны толтыру үшін қолданылатын газдар. Аэрологиялық станцияда сутегін өндіру.
-
Температура – желдік зондылау мәліметтерін вертикальді (статистикалық) қадағалау, олардың физикалық негіздері.
-
Климат-темп. Мәліметтердің мазмұны және олардың еркін атмосфераның
-
Доплерлік типтегі радар көмегімен желдік вертикальді қимасын алу. «VAD» әдісі.
«Синоптикалық метеорология»пәні бойынша
-
Қысым алабы және оның негізгі сипаттамалары.
-
Жел алабы және оның негізгі сипаттамалары ЖФЗ, ПВФЗ.
-
Температура алқабы және оның басқа метео өлшемдерімен байланысы.
-
Ауаның вертикалды қозғалысының түрлері, олардың кеңістікті-уақыттық масштабы және ауа райының құбылыстарымен байланысы.
Қысым алабының құрылысы бойынша ауаның реттелген вертикалды қозғаласының қарқындылығы мен таңбасын сапалы бағалау.
-
Атмосфералық фронттар туралы түсінік. Атмосфералық фронттардың классификациясы. Әртүрлі фронттар аймағында метеоэлементтер алқабының ерекшеліктері.
-
Тропикалық емес циклондар мен антициклондардың жалпы сипаттамасы.Олардың классификациасы.
-
Циклондардың даму кезеңдері, циклондардың даму кезеңдері мен әртүрлі даму кезеңіндегі ауа райы жағдайлары. Циклондардың даму процессінде ЖФА- тың және жылғалы ағыстың эволюциясы.
-
Антициклондардың регенерациясы. Оның жағдайлары мен ауа райы. Барикалық құрылымына жылжуы мен эволюциясына орографияның әсері.
-
Циклондардың регенерациясы. Оның жағдайы және ауа райы. Орталықты циклон және оның пайда болу жағдайлары.
-
Цикло - және антициклогенездің осы заманғы теориясы. Негізгі факторлары.
-
Цикло- антициклогенезде термикалық фактордың ролі
-
.Изобаралық беттіктің биіктігінің уақыт бойынша жергілікті өзгерунің факторлары.
-
Циклон және антициклондардың жылжу ережесі.
«Климатология» пәні бойынша
-
Климаттық жүйе. Жаһанды, аймақтық және микроклимат түсінігі.
-
Климаттың қалыптасуының геофизикалық факторлары.
-
Атмосфераның жоғарғы шекарасында радиацияның таралуы.
-
Климат қалыптастырушы фактор ретінде жалпы атмосфера циркуляциясы.
-
Атмосферадағы батыс тасымалдану.
-
Стратосферадағы зональды циркуляция.
-
Муссондық циркуляция.
-
Жауын-шашындар, олардың географиялық таралуы.
-
Мұхиттың климатқа әсері.
-
Климаттық классификациялар.
-
Климаттың қазіргі кездегі өзгеруі.
-
Климаттың қалыптасуының астрономикалық факторлары.
-
Төселме беттің жылулық балансы.
5. Қолданылатын әдебиеттер тізімі:
Негізгі әдебиеттер:
-
Матвеев Л.Т. Физика атмосферы. – Л.:Гидрометеоиздат, 2000. – 777 с.
-
Турулина Г.К., Кожахметова Р.К. Практикум по метеорологии и климатологии. – Алматы: Казак университетi, 1998. – 115 с.
-
Хромов С.П., Петросянц М.А. Метеорология и климатология. – М.:Издательство МГУ, 1994. – 455 с.
-
Матвеев Л.Т. Основы общей метеорологии. Физика атмосферы. –Л.:Гидрометеоиздат, 1989.
-
Волошина А.П., Евтевич Т.В., Земцова А.И. Руководство к лабораторным занятиям по метеорологии и климатологии. – М.:Издательство МГУ, 1975. – 141с.
-
Чередниченко В.С. Радиометеорология и аэрология. Учебник. Алматы. 1998. 635с. 14 экз.
-
Зайцев И.А. Аэрология (Учебник для техникумов). Л.:Гидрометеоиздат. 1990. 320с. 5 экз.
-
Калиновский А.Б., Пинус Н.З. Аэрология. Л.:Гидрометеоиздат. 1961. 518с. 6 экз.
-
Зверев А.С. Синоптическая метеорология. –Л,:Гидрометеоиздат, 1977.
-
Руководство по краткосрочным прогнозам погоды. –Л,:Гидрометеоиздат, 1986. Ч.1.
-
Практикум по синоптической метеорологии / под ред. В.И.Воробьева. –Л,:Гидрометеоиздат, 1983.
-
Воробьев В.И. Синоптическая метеорология. –Л,:Гидрометеоиздат, 1991.
-
Наставление по службе прогнозов. –Л,:Гидрометеоиздат, 1974. Ч. 1-2.
-
Белов Н.Ф., Васильев В.А. Практикум по климатологии. – Л. Гидрометеоиздат, 1990.
-
Климатология /Под ред. О.А.Дроздова, В.А.Васильева, Н.В.Кобышева и др. – Л.: Гидрометеоиздат, 1989.
-
Будыко М.И. Климат в прошлом и будущем. – Л.: Гидрометеоиздат, 1980.
-
Кобышева Н.В., Наровлянский Г.Я. Климатическая обработка метеорологической информации. – Л.:Гидрометеоиздат, 1978.
-
Тепловой баланс Земли. /Под ред. М.И. Будыко, Т.Г. Берлянд, Н.А. Ефимова и др. – Л.: Гидрометеоиздат, 1978.
-
Алисов Б.П., Полтараус Б.В. Климатология. – М.: Изд. МГУ, 1974.
Қосымша әдебиеттер:
-
Сборник тестовых заданий по физической метеорологии /Гашинская Э.Н., Шевченко Л.С., Полякова С.Е. – Алматы: Казак университетi, 2001. – 178с.
-
Турулина Г.К., Кожахметова Р.К. Практикум по метеорологии и климатологии. – Алматы: Казак университетi, 1998. – 115 с.
-
Матвеев Л.Т. Основы общей метеорологии. Физика атмосферы. – Л.:Гидрометеоиздат, 1989.
-
Гашинская Э.Н. Методическая разработка для самостоятельной работы студентов – метеорологов по курсу «Общая метеорология». – Алма – Ата, 1989.
-
Хргиан А.Х. Физика атмосферы. – Л.:Гидрометеоиздат, 1978. – Т.1, 2.
-
Волошина А.П., Евтевич Т.В., Земцова А.И. Руководство к лабораторным занятиям по метеорологии и климатологии. – М.:Издательство МГУ, 1975. – 141с.
-
Павлов Н.Ф. Аэрология, радиометеорология и техника безопасности. Л.:Гидрометеоиздат. 1980. 432с. 12 экз.
-
Зайцев И.А. Аэрология (Учебник для техникумов). Л.:Гидрометеоиздат. 1990. 320с. 25 экз.
-
Коженкова З.П. Курс лекций по синоптической метеорологии. –Алма-Ата, КазГУ. 1967.
-
Коженкова З.П. Курс лекций по дополнительным вопросам синоптической метеорологии. – Алма-Ата, КазГУ. 1976.
-
Приходько М.Г. Справочник
-
Климатический справочник СССР, Ч.1-3. – Л.: Гидрометеоиздат, 1989.
-
Кароль И.Л. Введение в динамику климата Земли. – Л.: Гидрометеоиздат, 1988.
-
Кондратьев Х.Я. Глобальный климат и его изменения. – М.: Наука, 1987.
-
Дроздов О.А., Григорьева А.С. Влагооборот в атмосфере. – Л.: Гидрометеоиздат, 1986.
-
Тронов М.В. Ледники и климат. – Л.: Гидрометеоиздат, 1986.
-
Энциклопедия «Океан – атмосфера» /пер. с англ. под ред. М.А. Петросянца. – Л.:Гидрометеоиздат, 1983.
-
Копанев И.Д. Климатические аспекты изучения снежного покрова.–Л.: Гидрометеоиздат, 1982.
-
Маховер З.М. Климатология тропосферы. – Л.: Гидрометеоиздат, 1983.
-
Борисенко Е.П. Климат и его изменения. – М.: Знание, 1976.
-
Погосян Х.П. Общая циркуляция атмосферы. – Л.: Гидрометеоиздат, 1972.
-
Сапожникова С.А. Микроклимат и местный климат. – Л.: Гидрометеоиздат, 1950.
Достарыңызбен бөлісу: |