Биология пәнінен жасөспірімдер арасындағы ІІ облыстық олимпиаданың тапсырмалары

1. 
   Чилим су жаңғағында су астында ауыр жемістер түзіледі. Неге олар өсімдікті батырып жібермейді?
   

У водяного ореха чилима под водой образуются тяжелые плоды. Почему они не могут потопить растение?

2. 
   Дельфиндер – сүтқоректілер, оларға тұщы су қажет. Дельфиндер тұщы суды қайдан алады?
   

Дельфины – млекопитающие, им нужна пресная вода. Откуда дельфины берут пресную воду?

3. Топырақ қажығандық дегеніміз не (почвоутомление)? Оның себебі неде? Топырақ қажығандықпен қалай күресуге болады?

Что такое почвоутомление? Каковы его причины? Как можно бороться с почвоутомлением?

Толщина скорлупы яйца птиц 0,3 мм., но она обладает большой прочностью, выдерживает массу птицы при насиживании. Почему яйцо довольно прочное?

5. Жарық жануарлар, өсімдіктер, бактриялар, саңырауқұлақтар өмірінде қандай рөл атқарады? (Әрбір аптшалық бойынша жеке сипаттаңыз).

Какую роль играет свет в жизни животных, растений, бактерий, грибов? (Изложить отдельно для каждого царства).

6. Г. Галилей жылқы шамалы биіктіктен құлағанда аяқтарын сыныдырады, ал мысық 4-5 м-ден құлап сау қалады, сол сияқты шырылдауық шегіртке мұнара биіктігінен немесе құмырсқа ай бетіндегідей қашықтықтан құласа сау қалады. Не себептен?
Г. Галилей писал, что лошадь, упав с небольшой высоты, ломает себе ноги, а кошка остается невредимой после падения с 4-5 м. , как и сверчок, упавший с вершины башни, или муравей, упавший на землю, хотя бы с лунной поверхности. Почему?

7. Эвкалипт ең биік ағаш, бірақ оның атында көлеңке болмайды және шөп өспейді, ал тамызда қабығы түсіп, діңі жалаңаштанады, ал халықта оны «ұятсыз» деп атайды. Не себептен?

Эвкалипт самое высокое дерево, но под ним не бывает тени и никогда не растут травы, а в августе вся кора сбрасывается и ствол совершенно голый, в народе его называют “бестыдница” Почему?

8. Тау адамдарын жазықтарға және кері орын ауыстырғаннан кейін қандағы эритроциттер саны ұлғаяды немесе азаяды. Қай жағдайда - қалай?

При переселении горцев на равнины и обратно количество эритроцитов в их крови меняется в сторону увеличения или уменьшения. В каком случае – как?

9. Қандай африкалық алыптың гүлдерін насекомдар емес, жарқанаттар тозаңдандырады? Не себептен?

10. Шырша қайшыауызы балапандарын қыста басып шығарады? Себебін түсіндіріңіз.

11. У дегеніміз не (анықтама беруге тырысыңыз)? Түрлі улар ағзаға қалай әсер етуі мүмкін? Улар ағзаға әсер етудің неғұрлым көбірек тетіктерін (механизм) сипаттаңыз. Мысал келтіріңіз.

Что такое яды (попробуйте дать определение)? Как могут различные яды воздействовать на организм? Опишите как можно больше механизмов, которыми яды могут действовать на организм. Приведите примеры.

12. Қазір жылы қанды жануарлар тұрақты температураның адаптивті айрықшылықтарын сыртқы ортадан ағза эмансипациясының (теңдік) маңызды белгілері ретінде пайдаланып жерде үстемдік етуші орынды алып, тіршілік етудің барлық орталарын жаулап алды. Сіздің ойыңыз бойынша пойкилотермді жануарлардың экофизиологиялық артықшылықтары қандай?
Известно, что теплокровные животные занимают ныне господствующее положение на Земле и завоевали все среды обитания, используя адаптивные преимущества постоянной температуры тела как одну из важнейших черт эмансипации организма от внешней среды. А каковы, по Вашему мнению, экофизиологические преимущества пойкилотермных животных?

13. Не себептен Қазақстанның солтүстігінде күзде күрең түсті көбелектер, ал жазда – ақшылт түсті көбелектер ұшады?

14. Жыртқыштар, насекомқоректілер, қолқанаттылар, тісті киттер жануартекті қорекпен қоректенеді. Бұлардың тіс жүйесінің ұйымдастуында қанадй ортақ белгілерді көрсетуге болады?

15. Не себептен адам суда ұзақ болғанда сусыздануға әкеледі (обезвоживание)?

У насекомых в стадии куколки происходит процесс, при котором органы и ткани превращаются в мягкую кашицеобразную массу, в которой сохраняется только нервная система и отчасти трахея. Что способствует этому превращению. Что происходит с насекомым после этого процесса.

Когда человеку холодно или он испытывает чувство страха, у него появляется на теле эффект «гусиной кожи». Почему это происходит.

Какой эффект или усилие наблюдается, когда человек удерживает груз на вытянутой вперед или в стороны руке. Назовите его, опишите его физиологический механизм.