Қазақстан Республикасының Министерство
Білім және ғылым образования и науки
министрлігі Республики Казахстан
Д. Серікбаев атындағы ВКГТУ
ШҚМТУ им. Д. Серикбаева
БЕКІТЕМІН
«КжЛ» кафедрасының меңгерушісі
______________ В. Вдовин
________________ 2014 ж.
А.М. Сидоренко
АВТОкөлік құралдары
Сырттан оқу түріндегі студенттерге арналған бақылау жұмыстарына әдістемелік нұсқаулар мен тапсырмалар
АВТОТРАНСПОРТНЫЕ СРЕДСТВА
Методические указания и задания к контрольным работам для студентов заочной формы обучения
Мамандық: 5В090100 – «Тасымалдауды ұйымдастыру, қозғалыс және көлiктiң пайдаланылуы»
Специальность: 5В090100 – «Организация перевозок, движения и эксплуатация транспорта».
Өскемен
Усть-Каменогорск
2014
Сырттан оқу түріндегі студенттерге арналған бақылау жұмыстарына әдістемелік нұсқаулар мен тапсырмалар «Көлік және логистика» кафедрасында МЖБС ҚР 3.08.341-2006 Мемлекеттік жалпыға міндетті білім стандарты бойынша 5В090100 – «Тасымалдауды ұйымдастыру, қозғалыс және көлiктiң пайдаланылуы».
Кафедра меңгерушісі В.Вдовин
Хаттама №____ от ___________ 2014 ж.
“Машина жасау және көлік” факультетінің әдiстеме кеңесінің отырысында құпталды
Хаттама №____ от__________ 2014 ж.
Төраға А. Вавилов
Орындаған А. Сидоренко
Нормабақылаушы Т. Тютюнькова
МАЗМҰНЫ
1 Курстың мақсаттары мен міндеттері 3
2 Пән мазмұны 3
3 Жаттығу сабақтарын тiзiм өткiзiлетiн сессияларға студенттермен 10
4 қонтролге әдiстемелiк нұсқаулар 10
5 бақылау жұмысы № 1 19
6 Бақылау жұмысы 2 24
Әдебиет тізімі 30
1 КУРС МАҚСАТТАРЫ МЕН МІНДЕТЕРІ
«Автокөлік куралдары» пәні автокөлікті техника мен машиналардың құрылымын зерттейді.
Зертханалық жұмыстардың тақырыптары отандық және шетелдік көлік құралдарының механизмімен, агрегаттарымен және басқару жүйелерімен байланысты, сонымен қатар қозғалмалы құрамның мамандырылуымен байланысты.
Курс оқу нәтижесінде студенттер машина жүйелері мен байланыстарының жұмыс істеу принциптары мен құрылымын білуі қажет, және де белгілі бір жүк тасымалдау көлік құралдарының арнаулы мамандыруды игеруі керек. Жаңа механизмді немесе жүйені, сонымен қатар жаңа автокөлікті өздігінен бағалай алуы керек.
Пән оқу және зертханалық жұмыстарды орындау барысында отандық және шетелдік өндірушілерінің жаңа заманауи модельдерінің құрылымына ерекше назар аудару керек.
Құрылымдарды және жұмыс барысын зерттеу отандық және шетелдік заманауи жаңа құрылымдарының мысалдарына негізделуі қажет. Құрылымдарды зерттеу сабақтары материалдық жағынан жабдықталған арнаулы аудиторияларда жүргізілуі тиіс.
Пәнің берілген бөлімнің зерттелуі орта мектеп курстарының біліміне негізделеді «Физика» (бөлімдер: «Механика», «Электр қуаты»), «Қолданбалы механика» (пән бағдарлама көлемінде) және т.б
2 ПӘН МАЗМҰНЫ
2.1 Автокөліктің қозғалмалы құрылымы.
ҚРдың көлiк техникасының дамуы. Автомобиль көлiгiнiң жылжымалы құрамы. Жылжымалы құрамның түрлерiнiң анықтамасы және оның классификациясы. ТМДағы автомобильдiк жылжымалы құрамның белгiсiнiң жүйесi(индексация ). Автокөлiктердiң ортақ құрылымы, негiзгi тетiктер және автокөлiктердiң жүйесі және олардың тағайындалуы. Автокөлiктердiң техникалық мiнездеменiң параметрлерi. (iшкi жану, булық, газтурбиналы, электр) қозғаушының түрi бойынша автокөлiктердi классификациялау; (көлiк және арнайы, жалпы тағайындау және мамандандырылғаны) тағайындау бойынша; жүк көтеретiндер немесе сыйымдылық бойынша; (жол және үлкен өткiзгiштiк) әр түрлi жол шарттарындағы жұмысына құрал-сайманның дәрежелерi бойынша.
Автокөлiктiң негiзгi бөлiктерi(қозғаушы, шасси, шанақ). Қозғаушының тағайындауы және шасси . Тетiктер және (трансмиссия, жүрiс бөлiгi, басқару жүйесi) шасси құрайтын жүйелердiң топтары. Негiзгi агрегаттардың автокөлiгiндегi орналастырылуы және олардың өзара әрекеттесуi. Жүк таситын және жеңіл автокөлiктердiң құрастырылымы. Автокөлiктiң техникалық мiнездемесі.
2.2 Жұмыс процессi және қозғаушының негiзгi параметрлерi
Көлiк қозғаушыларының түрлерi. Поршень қозғаушыларының тетiк және жүйелерi. Төрт тактылы карбюраторлы қозғаушылары және дизелдiң жұмыс циклi. Газтурбиналы және қозғаушылардың роторлы-поршеньсiмен сызба және әрекет ету қағидасы. Жылулық энергияның өзгерту әдiсi бойынша iшкi жанудың қозғаушыларының механикалық классификациясы. Қоспаның пайда болу және тұтанудың әдiстерi бойынша поршень қозғаушыларының классификациясы (карбюраторлы, дизельді)
Төрт тактылы карбюраторлы қозғаушысы және дизелдiң жұмыс циклдерi.
Газтурбиналы қозғаушының әрекет ету қағидасы; автокөлiктің артықшылықтары, кемшiлiктері және газтурбиналы қозғаушылардың қолдану облысы.
Негiзгi тетiктер және поршень автомобилдiк қозғаушыларының жүйесi және олардың тағайындауы.
Параметрлер, сипаттайтын өлшемдер және (пiскектiң цилиндрдың диаметрi, жүрiсi, цилиндрдың жұмыс көлемi, жану камерасының көлемi, цилиндрдың толық көлемi, қозғаушының литражы, қысу дәрежесi, тиiмдi және литрлiк қуат) қозғаушының жұмысы.
2.3 Поршень қозғаушыларының тетiктерi
Тетiк құрастырылымдарды тағайындау және сызбалар қисықшип-бұлғақты. Тетiк бөлшектердi конструкция қисықшип-бұлғақты. Бөлшектердiң материалдары. Газ бөлушiнiң клапан тетiгiнiң тағайындау және сызбалары. Газ бөлу фазалары. Тетiк және оның кинематикасын тағайындау
Тетiк, олардың тағайындауы және (цилиндрлер блогi, гильза, цилиндрлардың басы, пiскектер, поршень сақинасы, бұраушы тербелiстердiң шатундар, иiндi белдiктер, подшипниктер, сермерлер, өшiргiшi, картерлер, поддондар) кривошип-бұлғақты құрылым бөлшектер.
Көп цилиндрлi қатар, V-бейнелi және көлденең қозғаушылардың цилиндрлер блоктары. Қозғаушылардың цилиндрларының жұмысының ретi. Қозғаушылардың бекiткiшi.
Газ бөлгiш механизмды тағайындау және оның кинематикасы. Клапандардың төменгi және жоғарғы орналастырылуы мен, таратушы белдiктердiң төменгi және жоғарғы орналастырылуы мен газ бөлгiш механизмдары.
Газ бөлгiш механизмның бөлшектерi, олардың тағайындауы және (таратушы белдiктерге таратушы белдiктер, ерiксiз келтiрулер, итергiштер, штанга, иiнағаш, серiппе, реттеу құрылымдары) құрылым.
2.4 Салқындату жүйесi және қозғаушының сылауы
2.4.1 қозғаушының салқындату жүйесi
Салқындату жүйесiнiң тағайындауы. Салқындату жүйелерiнiң түрлерi. Құралдар және сұйық салқындату жүйесiнiң құрылымдарының конструкциясы.
Сызбалар, негiзгi элементтер және ауа салқындауымен жүйенiң құрылымы. Салқындату жүйесiнiң тағайындауы. Салыстырмалы сұйық және ауа салқындауы, олардың артықшылықтары және кемшiлiктер, қолдану облысы.
Сұйық суытуының сызбасы. Артықшылықтар және жабулы салқындату жүйесiнiң ерекшелiгi. Сұйық суыту жүйесінің элементтерi, олардың тағайындауы және құрылымы. Радиаторлар, кең бачоктер, үрлегiштер, желдеткiштер, термостаттар, бу - әуе клапандары, жалюзи.
Іске қосқыш (жылытқыш ) құрылымының тағайындау және әрекет ету қағидаты.
2.4.2 Қозғаушының майлаушы жүйесi
Қозғаушының сылауының тағайындау және әдiстерi. Қозғаушының құрамалы майлау жүйелерiнiң ортақ сызбалары. Қозғаушының майлау жүйесiнiң түйiндерi, олардың тағайындауы, және құрылым. Май өткiзетiндер үрлегiштер, сүзгiлер, май қабылдағыштар, және редукциялық клапан қайта жiберетiн радиаторлар.
Ашық және ықтиярсыз картердiң желдетуiн тағайындау және әрекет ету қағидаты. Майлау жүйесiнiң тағайындауы. Сызбалар, майлау жүйесiнiң негiзгi элементтерi. үйкелетiн беттерге майдың беруiнiң әдiстерi.
Майлау жүйесiнiң құралдарының құрылымы және жұмысы.
2.5 Қозғаушылардың қоректендiру жүйелерi
Карбюраторлы қозғаушысын тағайындау, қоректендiру жүйесiнiң құралдары. Карбюратор және оның әсерiнiң қағидасының қарапайым ережелері. Карбюратордың өлшеушi құрылымдарының сызба және әрекет ету қағидаты. Карбюраторлы қозғаушысының қоректендiру жүйесiнiң құралдарының конструкция және жұмысы: үрлегiш, карбюратор, жанармай және ауа сүзгiшi. Газды қозғаушылардың қоректендiру жүйесiнiң сызбалары. Газды қозғаушылардың қоректенуiнiң құралдарының конструкция және жұмысы: газды редуктор, жылытқыш, буландырғыш, карбюратор, араластырғыш. Төрт тактылы дизелдiң қоректендiру жүйесiнiң сызбасы. Қоректендiру жүйесiнiң құралдары және олардың тағайындауы. Жанармай беретiн аппаратураның құрылымы және жұмысы: аласа және биiк қысымның үрлегiштерi, сүзгiлер, форсункалар.
Жеңіл автокөлiктердiң бензин қозғаушыларындағы отынының берілуін электрондық басқаруды жүйенiң сызбасы.
2.5.1 Карбюраторлы қозғаушысының қоректендiру жүйесi
Карбюраторлы қозғаушысының қоректенуiнiң ортақ сызбасы. Жануы және жұмысы, олардың құрамының бағасы. Карбюратор және оның әсерiнiң қағидасының қарапайым ережелерi. Құрамға талаптар жұмыс қозғаушының әр түрлi жұмыс тәртiптерi.
Карбюратордың өлшеушi жүйелерi, олардың тағайындауы және (бас өлшеушi жүйе, зая жүрiс жүйесi, үнемдегiш, үдеткiш сорған, iске қосқыш құрылымы) құрылым. Дросселдiк жапқыштарды параллел және бiртiндеп ашумен екi камералы карбюраторлары. Қозғаушының иiндi белдiгiнiң максимал айналу жиiлiгiнiң шектеушiсiнiң сызба және әрекет ету қағидаты.
Қоректендiру жүйесiнiң құрал және элементтерi, олардың тағайындауы және (жанармай , үрлегiштер, жанармай және ауа сүзгiшi, беретін және бiтiретiн құбырлар, сөндiргiштер) құрылым.
2.5.2 Инжектор қозғаушыларының қоректендiру жүйесi
Қозғаушының жұмысын электрондық басқару жүйелерi. Отынның орталық бiр нүктелiк берілу жүйесi.
Отынның (көп нүктелiк ) таралған берілу жүйесi. Электр қозғағышпен жанармай үрлегiштерi. Жанармай берудiң басқару механизмдары.
2.5.3 Газ баллон қоюынан қозғаушының қоректендiру жүйесi
Автомобилдiк қозғаушылар үшiн артықшылық және газ сияқты отынның қолдануының кемшiлiктерi. Сұйытылған газ үшiн газ баллон қоюын сызбасы. Баллонның ортақ құрылымы, буландырғыштар, сүзгiлер, газды редуктор және карбюратор.
2.5.4 Дизел қозғаушысының қоректендiру жүйесi
Дизел қозғаушысының қоректенуiнiң ортақ сызбасы. Қозғаушы жұмыс білімі. Түйiндер және төрт тактылы дизелдiң қоректендiру жүйесiнiң құралдары, олардың тағайындауы және әрекет ету қағидаты биiк қысым, форсунка, жанармай сорғышы; отынның берілу муфтасы, иiндi белдiктiң айналу жиiлiгiнiң реттеуiшi. (плунжер буын жұмыс, үрлегiш және отынның берілу муфтаның жұдырықша бiлiгiн айналу жиiлiгiнiң реттеуiшi) дизелдегi отынның берілуін реттеуi.
Жан-жақты зерттеген газдардың улағыштығынан қоршаған ортаны қорғау.
2.6 Автокөлiктегі электр жабдықтауы
Автокөлiктердегi қолданатын электр энергиясы. Ток көзi және электр энергиясының тұтынушылары. Электр жабдықтың жүйесiнiң мiнездемесi. Генераторлардың электр жүйесi және құрылымы. Генераторлардың шығатын параметрлерiнiң реттеуi. Аккумуляторлық батареялардың мiнездеме және таңбалауы. Батареялық оталдыруды жүйе, оның тағайындауы, маңызды сызба. Батареялық оталдырудың құралдарының құрылым және жұмысы.
Түйiскен - транзистор және жапсарсыз оталдырулармен сызба және әрекет ету қағидаты. Оталдыруды қою. Қозғаушының электр жiберуiн жүйе. Қосындының сызбасы және қашықтан басқаруы бар стартердiң құрылымы. Жарықтың құралдары: олардың тағайындауы. Электр бақылау-өлшеу құралдарының әрекет ету қағидаты. Дыбыстық және жарық сигнализациясының құралдары. Автокөлiктiң басқарудың процесстерiнiң автоматтандырулары үшiн қолданатын электроника. Автокөлiктегi электр энергиясының қолдануы. Тоқ көздері және электр энергиясының тұтынушылары. Автокөлiктi электр жабдықтың маңызды сызбасы.
2.6.1 Электр энергиясыныңкөздерi
Стартер аккумуляторлық батареясының құрылымы. Тоқтың генераторларының құрылым және жұмысы. Ерекшелiктер және айнымалы тоқтың генераторының артықшылығы. (дiрiлдi, түйiскен - транзистор және транзистор) реттегiш реле тағайындау және әрекет ету қағидаты.
2.6.2 Оталдыру жұмысы
Батареялық оталдырудың сызбасы. Батареялық оталдырудың элементтерi, олардың тағайындауы және (тұтандыру орауышы және резистормен, үзгiш, үлестiрушi, конденсатор, май шам, оталдыруды қосқыш) құрылым.
Оталдыруды озу және құрылым (центрден тепкiш және вакуум реттеуiштерi, октан-корректор) оны реттеу үшiн.
Түйiскен - транзистор оталдыруы; оның ерекшелiгi, тоқ, артықшылықтың жолы. Жоғарғы кернеудi тұрақты таралумен жапсарсыз оталдырулар, оталдыру.
2.6.3 Бүйiр электрондық басқару жүйесi
Бүйiр компьютер қазiргi автокөлiктi бүйiр электрондық басқару жүйесiнiң сипаттамасы. Бақылап болатын және бүйiр микропроцессордың басқару қозғаушының жүйелерi. Автокөлiктегi (айналымдарды датчиктер және қозғаушы, температура, ыдырау, детонация, ауаның шығыны, дросселдiң жағдайының бiлiктерiнiң жағдайы және тағы басқалар) бүйiр басқару жүйесi, олардың қонысы және жұмыс қағидасы үшiн мәлiметтiң жиынының көрсеткіштері.
2.6.4 қозғаушының жiберу жүйесі. Жарық және сигнализация, бақылау-өлшеу құралдары.
Қашықтан басқарумен стартер және оның ерiксiз келтiруiн құрылым.
Оның (шам, фара, қосалқы жарықтар, ауыстырып қосқыштар) элементтерiнiң автокөлiктi жарықтың жүйесi, оның тағайындауы және құрылымы.
Сигнализация және (дыбыстық және жарық арқылы ескертпе дабылдары, отынның деңгейi, май қысымы, мұздатқыш сұйықтың температурасы, тоқ күшiнiң сақтағыштар, нұсқағыштары) бақылаудың құралдарының сызбасы және құрылымы.
2.7 Автокөлiк трансмиссиясы
Трансмиссияның тағайындауы. Екi өстi және үш өстi автокөлiктердi механикалық трансмиссияның сызбалары. Тағайындау, сызбалар және фрикциялық iлiнiсу және оның басқаруын ерiксiз келтiрудi жұмыс принцибы. Бiр дисктi және екi дискiлi iлiнiсулердi конструкция және жұмыс. Берiлiс қорабының тағайындауы. Сатылы механикалық берiлiс қораптарының сызбалары. Гидротрансформатордың сызба және әрекет ету қағидаты. Гидромеханикалық берiлулердi конструкция және жұмыс. Гидромеханикалық берiлiс қораптарымен басқару. үлестiру қораптарының конструкциясы. Тағайындау, сызбалар және карданды берiлiстiң элементтерi. Кардан топсаларының түрлерi. Теңсiз бұрыштық жылдамдықтарды кардан топсасы және оның қасиетiнiң сызбасы. Бас берiлудi тағайындау. (орталық және таратылған) жадағай және екi есе шығын бас берiлулердi сызба және конструкция. Подшипниктер және бас берiлулердiң тiстi доңғалақтарының iлiктiруiн реттеу. Дифференциалдың тағайындауы. Симметриялық конустық дифференциалдың конструкция және қасиеттерi. Бастаушы доңғалақтарға бастаушыға дифференциалдан ерiксiз келтiру және басқарылумен.
2.7.1 Тіркесу
Тіркесудің тағайындалуы. Бір және екі дискілік тіркесудің ұйымдастырылуы. Бұраушы тербелістердің өшірілуі. Механикалық және гидравликалық жетектердің тіркесуі. Тіркесуді еріксіз келтіретін күшейткіштер.
Гидромуфта. Гидромуфтаның жұмыс істеу принципі.
2.7.2 Беріліс қорабы
Беріліс қорбатарының тағайындалуы және классификациясы (сатылы және сатысыз). Сатылы беріліс қорабтырының ұйымдастырылуы. Синхронизатор әрекетінің принципі және ұйымдастырылуы. Беріліс қорабын басқару: тағайындалуы, орналасуы, ұйымдастырылуы.
Гидротрансформатордың жұмысы және ұйымдастырылуы туралы негізгі мәліметтер. Гидромеханикалық беріліс қорабтарының артықшылығы және қолдану аймақтары.
2.7.3 Карданды беріліс
Карданды берілістің сұлбасы. Топсалардың классификациясы және тағайындалуы. Кардан белдіктерінің және ашалы топсалардың жұмысы мен ұйымдастырылуы.
2.7.4 Негізгі беріліс, дифференциал, жарты остер
Негізгі берілістің классификациясы мен тағайындалуы. Жадағай, екі еселі, екі сатылы берілістердің ұйымдастырылуы. Гипоидты берілістің артықшылығы. Орталықтанған және таралған негізгі беріліс.
Тағайындалуы. Дөңгелекаралық алтыға бөлінген дифференциалдың жұмысы мен ұйымдастырылуы. Жарты остердің классификациясы мен тағайындалуы.
2.8 Жүрiс автокөлiктiң бiр бөлiгi
2.8.1 Автокөлiктi жүк көтергiш жүйе
Раманың ортақ құрылымы. Жүк көтергiшi автокөлiктердiң Легковтарының шанақтары. Қозғаушыға кабинаның орналастырылуы және қозғаушының үстiнде. Жүк көтергiш шанақтардың түрлерi. Конструкция және жеңiл автомобильнiң негiзгi шанақтың бiр бөлiктерi. Автобустарды шанақ. Жүк таситын автокөлiктi шанақ.
2.8.2 Көпiрлер және доңғалақ
Автокөлiктi көпiр тағайындауы. Жетекшi өтiмдер, көпiрлердiң (бастаушы ) басқарылуларының құрылымы.
Автомобилдiк доңғалақтың құрылымы. Доңғалақтардың қоюы.
2.8.3 Салпыншақ
Салпыншақтың тағайындауы және оның (серпiмдi элемент, бағдарлаушы және өшiретiн құрылымдар) құрылымы.
3 Жаттығу сабақтарын тiзiм өткiзiлетiн сессияларға студенттермен
3.1 үшiн дәрiстердiң тақырыбы.
3.1.1 қозғаушының құрылымы және оның жүйелерi
3.1.2 Автокөлiктердi электр жабдық.
3.1.3 Трансмиссия және жүрiс автокөлiктердiң бiр бөлiгi
3.1.4 Автокөлiктердi басқару жүйелерi
3.2 үшiн үшiн лабораториялық сабақтарды тақырып
3.2.1 Параметрлер және қозғаушының құрылымыiшкi жану және автокөлiктердiң
3.2.2 Электр жабдықтың оның жүйелерi
3.2.3 Басқару жүйесiнiң автокөлiктерiнiң автокөлiгiнiң
3.2.4 Жүрiс бөлiгi және трансмиссия
4 қонтролге әдiстемелiк нұсқаулар
4.1 қонтролге әдiстемелiк нұсқаулар
Автокөлiктер, не қазiргi автокөлiктердi алуантүрлiк бүгiндегi дұрыс бәрi қолының келу үшiн қарауға болмайды. Техникалық мiнездемелердiң раметрысы олардың негiзгi Палары автокөлiктердi негiздi үлгiлер бiздiң зауыттарлармен барлық шығарылатын бiлуi керек. Автокөлiктi құрылым өте күрделi. Төрт топтағы автокөлiгiн бөлiну айқын түсiнуi керек: қозғаушы, трансмиссияны, жүрiс жүрiс бөлiгi, басқару органы, сонымен бiрге бұл топтардың әрқайсы кiретiн тетiктер. Жанында мұндай бөлудi бiлiмдi жақсарамыз автокөлiктi құрылым туралы толық ұсыныс негiзiнен жартылай арман етiледi. Материалдың бекiтулерi үшiн отандық автокөлiктердi дәл қазiр шығарылатын негiзгi негiздi үлгiлер талқылану керек.
4.2 қозғаушының құрылымы
4.2.1 қозғаушының ортақ құрылымы
Негiзгi параметрлер және қозғаушының ортақ құрылымы, тетiктер және қозғаушы құрайтын жүйелер түсiну. Карбюраторлы қозғаушылары және дизелдердiң жұмыс процесстерi бұл процесстердiң диаграммасын еркiн оқулықсыз сызу үшiн соншама түсiнуi керек.
Самопровер үшiн сұрақтар
Тексерiс үшiн сұрақтар:
1. Автомобилдiк қозғаушылардың негiзгi түрлерi қандай?
2. Не тактпен деп аталады?
3. Такттер неткен таптаурын қозғаушы және дизелдiң карбюрасының жұмысының толық циклi қорытынды жасалады?
4. Не қысу дәрежесiмен деп аталады?
5. Төрт тактылы дизел қалай жұмыс iстейдi?
6. Қозғаушының цилиндрларының V-бейнелi орналастырылуды артықшылығын атайсыңыз ба?
4.2.2 Тетiк кривошип-бұлғақты
Атау айқын бiлуге керек, Ния және тетiк бөлшектердi өзара әрекеттесу кривошип-бұлғақты және келесi сұрақтарға жауап беруге икемi болу, тағайындау:
Тексерiс үшiн сұрақтар:
1. Поршень сақиналарының тағайындауы әлдеқалай ма?
2. Пiскектiң бетi үшiн не қалайының жiктерiмен жабады ма?
3. Пiспек етегi нелiктен сопайды әлде тiлу ме? алады
4. Поршень саусағын бекiткiштiң ерекшелiктерi қандай?
5. Иiндi белдiктiң теңестiрушi салмақтарының тағайындауы ма?
6. Қозғаушының жұмысының ретi туралы ұғым ба?
7. Иiндi белдiк каналдардың тағайындауы iшiнде ме?
4.2.3 Газ бөлгiш механизм
Негiзгi ықыласты бұл тақырыпқа Диаға аударуы керек - үлестiрiлудi граммға және такттерi бар оның байланысы
сұрақтарға олардың ықтиярсыз айналуы және жауаптарға:
1. Газ бөлгiш механизмды тағайындау ма?
2. Артықшылықтар және жоғарғы клапандардың кемшiлiктерi ме?
3. Не газ бөлу фазаларымен деп аталады?
4. Қалай iс жүзiндесi газ бөлу фазасын анықтайды?
5. Не клапандардың аражабынымен деп аталады?
4.2.4 қозғаушының сылауы
Ең алдымен, тағайындау және (үйкелiс түйiндерiндегi қысым және температура, әдiс майдың онына беру) қозғаушының сылауын шарт анықтау керек. Майдың бильныесi моларды қолданылатын, олардың қасиеттерi және бағалау параметрлерде ретке келтiруi керек. Жұмыс iстегенде автомобилдiк қозғаушының майы Картерное үздiксiз арылады, сүз үшiн әр түрлi сүзгiлердi не қолданады: саңылау, центрден тепкiш, магниттiсi. Құрылым және сүзгiлер және центрифугалардың жұмыс принциптары туралы айқын ұсынысы болуға керек, майлау жүйесiне майдың сууы және қосынды әдiстерi үшiн ор радиато.
Тексерiс үшiн сұрақтар:
1. Қозғаушының сылауын тағайындау ма?
2. Май қалай жұмыс iстейдi сорған?
3. Артықшылықтар және кемшiлiктер әр түрлi
қозғаушылардың
4.2.5 Карбюраторлы қозғаушыларының қоректендiру жүйесi
Ауаның молдығы айқын коэффициенттiң мағынасын түсiнуге керек, құбылыс детонация және онымен күрестiң әдiстерi, сонымен бiрге мезгiлсiз жарқ етуден детонацияның айырмашылығы. Осыдан кейiн мәнде және карбюратордың жеке элементтерiнiң жұмысына раться туралы керек: жiберудi құрылым, эконостата (айналымдар санының шектеушiсi) реттеуiш, бос жүрiс үдеткiш үрлегiш, майзера бiреу. Карбюраторға даярлау жұмыс тапсырылады араластыр, қозғаушының тиiстi жұмыс тәртiбi құрам бойынша. Бензин үрлегiшiнiң жұмыстары зерттеуде үрлегiштiң ерiксiз келтiруiне ықылас таратушы белдiктiң орналастырылуында төмен аудару керек және карбюратордың қалтқы камерасының нениясының заполының жанында цилиндрлер блогiнiң басында, бос жүрiс. Ханическидың оның жұмысының тәуелсiздiгi және қол үстемелеуi.
Тексерiс үшiн сұрақтар:
1. Құрам неткен жанармайлар қозғаушының жұмыс тәртiптерiне новным БЖға сәйкес келуi керек араластыр?
2. Не отынның октандық санымен деп аталады?
3. Не карбюратордың iске қосқыш құрылымы болады?
4. үнемдегiш карбюраторға не үшiн жүргiзiледi?
5. үшiн не эконостат керек пе?
6. үшiн үдеткiшi не керек сорған ба?
7. Жұмыс қоспасын нелiктен жылытуға керек?
8. Анықтағандайы, бензонасос жұмыс iстейдi ме?
4.2.6 Дизелдердiң жанармай аппаратурасы
Бұл жерде негiзгi ықылас Газа педальсiнiң жағдайына байланысты, жану камерасына отынның түсуiн мөлшерлеуi бар свя заннойды қозғаушының жұмыс тәртiбiнiң өзгерiсiне бөлу керек. Дизелдердiң айырмашылығының белгiсiмен новным БЖ сле жану камерасының формасымен осыған байланысты жанармай аппаратураның жеке жүйелерiндегi айырмашылығы талдауға үрлеуге байлайтын оларда қоспа пайда болу болып табылады. Дизел қозғаушысының айналымдар санының реттеуiшiнiң әсерi қағидаларда айрықша көңiл бөлу.
Тексерiс үшiн сұрақтар:
-
Не дизелдердiң қатты жұмысы шақырылады?
-
Қоспа пайда болу бойынша дизелдер қалай өзгешеленедi?
-
Иiндi белдiктiң товының жағаның санның дизел реттеуiшiнiң әрекет ету қағидаты қандай?
-
Жанармаймен салыстырғанда жанғыш газдарды басты артықшылық неткен?
-
Қозғаушыдағы өзгерiстерi неткен газға оның сұйық отыннан иә үшiн жасауы керек?
-
Не жұмыс iстейтiн қысылғанға және сұйытылған газдарды қозғаушыларының қоректендiру жүйелерi өзара өзгешеленедi?
4.2.4 Электр жабдық
Автокөлiктi электр жабдық бiр ең күрделi болып есептеледi жиiрек курс, сондықтан туралы бөлiм бойынша материал ықыласпен әсiресе жұмыс iстеуi керек. Электр жабдықтың жеке элементтерiнiң толық зерттеуi (ол жолымен бiртiндеп қосынды жиiрек) ортақ схемамен байлап және ортақ схеманы әсiресе ықыласпен талқылануға керек. Материалдың бекiтулерi үшiн автокөлiктердi жиiрек электр жабдықтағы ықшамдалған схемаларын суретiн салуға өз алдына ұсынылады. (оның зарядтау және бәсеңдiгi) аккумулятордың жұмысының процессiнiң сущ ностьсiне ықылас аккумулятордың зерттеуiнде аудару керек. Генератордың әрекет ету қағидаты және әсiресе реттелген түсiну керек генераторлар туралы бөлiм көп iстей түсiну керек Бұл кемшiлiктердi алмайтын айнымалы тоқтың генераторларының қолдануы барлық көбiрек анықтаған тұрақты тоқтың генераторының кемшiлiктерi маңызды анықтау. Салмаққа және сондай болып қуаттар тұрақты тоқтың генераторға қарағанда габариттер бойынша соңғы зна чительно аз. Электр жабдықтың тұрақты жүйесiне айнымалы тоқтың өрнектеулерi үшiн дегенмен ратором ген немесе бөлiк ол құрылған тоқ салмақ түзете алатын түзеткiштер алуы керек. Түзеткiштi айнымалы тоқтың түзетуiнiң маңызды схемалары қатты түсiнуi керек. Оталдырулар зерттеуде жүйенiң ныесi транзисторға көңiл аударуы керек. Қозғаушының жiберуi қарастыру кезiнде стартер және оның бiр түрiнiң қосу тетiгi құрылым жақсы түсiнуi керек.
Тексерiс үшiн сұрақтар:
1. Сiз неткен Биляға моға электр тоғының көздерiн бiлесiңiз?
2. Қалай жасалған және аккумулятор жұмыс iстейдi?
3. Неге аккумуляторлық пластиналардың сульфатациясында болады ма?
4. Неткен генератор тұру жиiрек?
5. Тоқ кiм көз электричесi байланысуы массаға қосылған мән алады ма?
6. Реттегiш реле қалай жұмыс iстейдi?
7. Неткен Шырағдан тұру жиiрек?
8. Қалай жасалған және тұтандыру орауышы жұмыс iстейдi?
9. Қосымша кедергiнiң құрылым және тағайындауы ма?
10. үшiн конденсатор не қызмет көрсетедi ме?
11. Қажеттi үзгiш үшiн не және ол қалай жұмыс iстейдi?
12. Шектер неткен оталдыруды озу өзгередi?
13. Ный сары оталдыруды озудың реттеуiштерi қалай жасалған және вакуум?
14. Автокөлiк нүктелерi неткен жарықты бекiтiледi?
15. Дыбыстық сигнал қалай жұмыс iстейдi?
16. Не генератордан стартерге айырмашылығы болады?
17. Автокөлiктi электр жабдықтағы өзгерiстерi неткен айнымалы тоқтың генераторын кiргiзедi?
4.2.5 Күш беретiн тапсыру
Күш беретiн тапсыруларға кiредi: iлiнiсу, гидромуфта, су - трансформатор, карданды берiлiс және жетекшi өтiмдер, үлестiру қорап, берiлiс қорап. Гидротрансформаторы бар трансмиссиялар (механикалық қорабы бар Аниядан гидротрансформатор) гидромеханикалық және (бiр гидротрансформатор механикалық қорапсыз) гидродинамикалыққа бөлшектенедi. Осы тақырып көлем оқу ең үлкен болады материал, сондықтан ол талқылауға уақыт көбiрек жұмсауы керек.
Әрбiр агрегаттың тағайындауы және оның әрекет ету қағидаты анықтауға керек. Оқулық бойынша агрегат құрылымдар зерттеуде не бiр тек қана ортақ танысумен және онымен әрбiр бөлшектi оқылытын агрегат жататын сызба бар тағайындау әлдеқалай да реттелетiн регаталардың агi жұмыс iстейтiн ретке келтiру керек иллюстрацияның Ром просмоты шектелу керек емес ретке келтiру керек.
4.2.5.1 Ілiнiсу
Iлiнiсудiң құрылымдары зерттеу арналған бөлшекке берiлiс қорабының алғашқы бiлiгiне қозғаушының иiндi белдiгiнен бұрау моментiнiң берiлуiн тiзбекке ықылас аудару керек. Артықшылық және қысымшы серiппелердiң әр түрлi түрлерiнiң кемшiлiктерiн анықтасын, бұраушы тербелiстердiң өшiргiшiнiң жұмысымен жете таныстырсын, артықшылық және (механикалық, гидравликалық, электр) iлiнiсудi ерiксiз келтiрудiң әр түрлi түрлерiнiң кемшiлiктерiн анықтау. Iлiнiсудi ерiксiз келтiрудiң күшейткiштерiнiң конструкциясымен таныстыру керек.
Тексерiс үшiн сұрақтар:
1. Тетiктер неткен автокөлiктi күш беретiн тапсыруларды құрайды?
2. Iлiнiсудi педальнiң бос әрекет жүрiстi тағайындау түсiндiресiңiз бе?
3. Құрылым және iлiнiсудi гидромеханикалық ерiксiз келтiрудi жұмысты сипаттаңыз және МАЗ үй-iшiлер автокөлiктердi пневмогидравликалық күшейткiш пе?
4.2.5.2 Берiлiс қорабы, үлестiру қорап
Басымды қолдану оларда қисықтiс берiлiс қораптарының зерттеуiнде анықтауға керек жалбақтаған, жасаудағы доро көп. Гидромеханикалық берiлiс қорабының жұмыс принцибымен ретке келтiрсiн. үлестiру қорабының жұмыс принцибы, бiлiк аралық дифференциалмен ретке келтiрсiн.
Тексерiс үшiн сұрақтар:
1. Екi берiлулердi бiр уақыттағы қосындыны берiлiс қорабында қалайша сақтап қалады?
2. Сатылы қораптардың кемшiлiктерi ме?
3. Автокөлiктiң пайдаланулары үшiн жақсы не: кiшiсi әлде берiлулердi үлкен санмен берiлiс қорабының бар болуы, нелiктен түсiндiредi?
4. Тағайындау, құрылым және үш доңғалақты гидротрансформатордың жұмыс принцибы ма?
5. үшiн не қолданылады және үлестiру қорабының бiтеуi қалай жасалған?
6. үлестiру қорап кiрiстiрiлген бiлiк аралық дифференциалдың тағайындау және құрылымы ма?
4.2.5.3 қарданды берiлiс
Тең және теңсiз бұрыштық жылдамдықтарды кардандарға ықылас аудару керек. Топсаның бос тұру бiрлескен бiлiктер теңсiз бұрыштық жылдамдықтармен айналады, сондықтан екi есе шығын бiлiктi қолданылады, яғни бастаушы бiлiктiң жылдамдығының жетекшi белдiктiң тұрақты жылдамдығының жанында мерзiмдi өзгередi. Орын қайда онданы мүмкiндiк бермейдi, тең бұрыштық жылдамдықтарды кардандарды бекiтiледi.
Тексерiс үшiн сұрақтар
1. Топсаны бiр бос тұруы бар кардан белдiгiнiң бiр қалыпты айналуының себептерi ме?
2. Кардан топсаларының түрi, олардың элемент құрайтын олардың тағайындаулары ма?
3. Кардан белдiгiнiң ұзындығының өзгерiсi артқы салпыншақ тербелiстерiнде қалай орны толтырылады?
4.2.5.4 Бас берiлу, дифференциал және жарты өс
Кiрiспенiң себебiн бас берiлудi зерттеуде анықтау керек екi есе шығын берiлу айырық. Өте күрделi жасауда оның артықшылығы және кемшiлiктер анықтау керек гипоид берiлуi болып табылады анықтау керек.
Оның автокөлiк қисық бойынша жылжитында әсерiнiң кинематикасын сонымен бiрге бiтеу дифференциал кемшiлiктерi және олардың жоюы әдiстерiндегiн ретке келтiру дифференциалдың зерттеуiнде қарап шығуға керек, жұдырықша тағы басқа дифференциалдар. Жарты өстердi классификациялар негiзбен подшипниктердiң орналастырылуы қызмет көрсетедi. Жарты өстердi тек қана түрлер подшипниктердiң әртүрлi жағдайларында осы бөлiмде еске сақтауға жеткiлiктi.
Тексерiс үшiн сұрақтар:
1. Дифференциалдың әрекет ету қағидаты ма?
2. Бiр доңғалақтың айналуы жетекшi өтiм тұрғызылған күйiнде нелiктен басқа доңғалақтың керi айналуы қолдан шақырады?
3. Автокөлiктер неткен екi есе шығын бас берiлудi қолданылады және?
4. Артықшылықтар және гипоид берiлуiнiң кемшiлiктерi ме?
5. Берiледi щие және бұралатын күштер итеретiн жарты өстердi түрлер неткен бар болады және?
4.2.6 Жүрiс автокөлiктiң бiр бөлiгi
4.2.6.1Автокөлiктiң Көпiрлерi
Олардың қоюларын бұрыштар алдыңғы доңғалақтардың дұрыс орналастырылуы шиналардың автокөлiктi орнықтылық және тозуына шешушi ықпалда болады, сондықтан алдыңғы доңғалақтардың Кидың Ұстановтың бұрыштарының рольсiмен, бұрыштардың реттеуiнiң әдiстерiмен толық таныстыруы керек. Және тарту, тежеу күштерiн алып беруге басқарылмайтын артқы белдiктер, сондықтан жасау және әрбiр Көпiр бөлшегiн монтаждың сенiмдiлiгiне ықылас аудару керек, тiк тiк жүктемелер.
Тексерiс үшiн сұрақтар:
1. Жұмыс жағдайларының алдыңғы өстерi және артқы белдiктi айырмашылық па?
2. Алдыңғы доңғалақтардың қоюының бұрыштарының тағайындауы ма?
3. Алдыңғы өстер орташа бөлiктiң иiнiнiң тағайындауы ма?
4.2.6.2 Салпыншақ
Салпыншақтар зерттеуде қалай тәуелдi және тәуелсiз салпыншақтардағы итеретiн және бұралатын күштерiн берiлу iске асатынын түсiну керек, сонымен бiрге доңғалақтардың тановкиi мұрт тәуелсiз салпыншақтың ықпалы бұрышқа. Құрылымда ретке келтiруге керек және конструктивтiк ерекше - алдыңғы және артқы пневматикалық және пневмогидравликалық салпыншақтардың ностяхы.
Тексерiс үшiн сұрақтар:
1. Серiппе тағайындаудағы айырмашылық және бәсеңдеткiштер ме?
2. Самай асты көп қолданылатын түрлер қандай?
3. Неге тәуелдi салпыншақтың жұмыс принцибында болады ма?
4. Тәуелсiз самай асттарының түрлерi неткен бар болады?
5. Автокөлiктер неткен пневматикалық және пневмогидравликалық салпыншақтарды қолданылады?
4.2.6.3 Доңғалақтар
Доңғалақтар, олардың құрылымы ықылас түрге аудару керек, таңбалау маркиров ке бойынша шиналар және түрдiң анықтауы және шиналардың өлшемiнiң әдiстерi.
Тексерiс үшiн сұрақтар:
1. Неткен автокөлiктi доңғалақ тұру жиiрек?
2. Шиналардың өлшемдерiн қалай белгi қояды?
4.2.6.4 Рама және автокөлiктi шанақ
Орындауды себеп рамалармен танысуда анықтау кереккүрделi конструкциядан астамы жүк таситын автокөлiктермен рамалармен салыстырғанда автокөлiктердiң Легковтарының рамалары. Артықшылықтар және қапталсыз шанақтардың кемшiлiктерi.
Тексерiс үшiн сұрақтар:
1. Не Легковтар және жүк таситын автокөлiктердi рамалар өзгешеленедi?
2. Автомобилдiк рамалардың түрлерiн атайсыңыз ба?
3. Автомобилдiк шанақтардың Легковтарының түрлерiн атайсыңыз ба?
4.2. 7 Автокөлiкпен басқару
4.2.7.1 Тежеуiштер
Белсендi және енжар тежеу қалыптары және олардың кинематикасының конструктивтiк ресiмдеуi тежеуiштердiң зерттеуiнде бiр түрiне көңiл аудару. Ерекше iлтипат тежеуiштердiң екi контурлы ерiксiз келтiрулер және күшейткiштерiне бөлу керек.
Тексерiс үшiн сұрақтар:
1. Алдыңғы доңғалақтардың тежеуiштерiнiң әсерiнiң тиiмдiлiгi нелiктен артқыға қарағандасы көбiрек автокөлiктердiң Легковтарында?
2. Отандық автокөлiктерге тежеуiштердiң күшейткiштерi ме?
3. Ческий тежеуiштерiнiң гидравлидың екi контурлы бас цилиндрының құрылымы ма?
4. Тежеуiштердiң пневматикалық тежеу жүйесiндегi күшейткiш керек пе, жоқ па?
5. Элементтер неткен пневматикалық тежеу жүйесi тұрады?
4.2.7.2 Рульмен басқару
Себепке көңiл аударсын және доңғалақтардың басқарылуларының әртүрлi бұрылу бұрыштарының қамтамасыз етуiн конструктивтiк ресiмдеу, басқару тұтқасы трапецияның құрылымы - доңғалақтардың басқарылуларының тәуелсiз салпыншағының жанында. Сле - басқару тұтқасы Ния управлесiнiң күшейткiштерiнiң бiрнеше конструкцияларын талқылануға үрлейдi.
Тексерiс үшiн сұрақтар:
1. Басқару тұтқасы трапецияның тағайындауы ма?
2. Басқаруларды күшейткiштер қалай жасалған?
4.2.8 Тетiктер және жүйелердiң Конструктивтiк ерекшелiктерi
автокөлiктер
Роторлы-поршеньлер және газтурбиналы қозғаушылардың құрылыммен және жұмыспен таныстырады. Алдыңғы жетектi автокөлiктер және шетел өндiрiсiнiң автокөлiктерiне көңiл аудару. Отынның впрысгiнiң жүйесiн басқарудың процесстерiнiң автоматтандыруы үшiн қолдану электроникаларды қарап шығу, оталдыру және барлық автокөлiк негiзiнен.
Тексерiс үшiн сұрақтар:
1. Қозғаушылардың роторлы-поршеньлерi артықшылықтар ма?
2. Трансмиссиядағы тұтқырлық муфтасының тағайындауы ма?
3. Жапсарсыз оталдырудың артықшылықтары ма?
4.2.9 Мамандандырылған жылжымалы құрам
Артықшылық және қолданудың кемшiлiктерiн қарап шығу
мамандандырылған автокөлiктер. Шанақтар және автокөлiктердiң көтергiш тетiктерiнiң конструкциясындағы ықыласы аудару керек.
Автокөлiк шандарының құрылымын қарап шығу. Жабдықтың жүк тиеу-түсiруiн жұмыс принцибымен таныстыру мамандандырылған автокөлiктер.
Тексерiс үшiн сұрақтар:
1. Автокөлiктердiң шанақтарының түрлерi неткен бар болады?
2. Жүктеу және автокөлiк шандарының жүк түсiруiнiң әдiстерi ме?
3. Автокөлiктердiң фургондарының конструкция ерекшелiктерi ме?
5 бақылау жұмысы № 1-шi
5.1 Томның нөмiрлерiнiң таңдауы
№ 1-шi бақылау жұмысы үш сол тұрады.
Томның нөмiрлерiнiң таңдауы 1, мазмұн кестеде сол тура келедi төменде қарап шыққан.1-шi кесте
Студент шифрінің ақырғы саны
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
0
|
Жұмыс нөмері
|
1
11
21
|
2
12
22
|
3
13
23
|
4
14
24
|
5
15
25
|
6
16
26
|
7
17
27
|
8
18
28
|
9
19
29
|
10
20
30
|
Атқарылатын 1-шi сол нөмiрлер1121 21222 31323 41424 51525 61626 71727 81828 91929 102030
Бақылау жұмысы үшiн тақырыптар кестеден төмендегiше алады. Студенттiң шифрында Соңғы цифр бойынша шифрдың соңғы цифрының бағана кiретiн тақырыптар үш нөмiрлердi сайланады. Мысалы: студенттiң шифры - 895034. Шифр ол үшiн келесi тақырыптар алады:
сәйкесiнше 3.2.4-шi тармақтарға 4, 14, 24., 3.2.14. және 3.2.24.
5.2 Мазмұн сол
5.2. 1 Автокөлiктi техникалық мiнездеме
1) Индексацияны және Легковтар, жүк таситын автокөлiктер және автобустарды классификацияны қарап шығу. Шет ел маркалы мүмкiн шығарылымның соңғы үлгiсiнiң кез келген жеңiл автомобильсiнiң толық техникалық мiнездемесiн келтiрiлсiн мүмкiн.
5.2. 2 қозғаушының Ортақ құрылымы
2) Автомобилдiк қозғаушылардың классификациясын келтiру. Қозғаушының ортақ құрылымы айту. Схеманы немесе қозғаушының суретiн келтiру. Тағайындау түсiндiру, құрылым және (IЖҚ ) iшкi жануды қозғаушының жұмыс принцибы және оның тетiктерi және жүйелер.
5.2. 3 Тетiк кривошип-бұлғақты
3) Кшм қозғаушының тетiгiн кривошип-бұлғақты қарап шығу. Кшмның схемасы және суреттердi келтiру. Кшм бөлшектер, тағайындау және жұмыс принцибы құрылым толық түсiндiру.
5.2. 4 қозғаушының жұмысының ретi
4) қозғаушылардың жану камераларының формаларының схемасын суретiн салу. Олардың ерекшелiгiн қарап шығу. Төрт тактылы сегiз цилиндрлi қозғаушыдағы такттердiң алмасуын кестенi келтiру. Оны қарап шықсын, түсiндiрсiн, цилиндрлардың жұмысының ретi деген не
5.2.5 Грм газ бөлгiш механизм
5) Газ бөлгiш механизмды қарап шығу. Грм схеманы келтiрiлсiн, оларды сипаттау. Тағайындау түсiндiру, құрылым және Грм жұмыс принцибы.
5.2.6 Газ бөлгiш механизм
6) Төрт тактылы қозғаушының газ бөлу фазаларының диаграммасын толық қарап шығу. Клапандардың айналуды тетiгiнiң суретi және толық оны келтiрiлсiн түсiндiру. Олар қалай әр түрлi қозғаушылардың Грмге реттеулерi бар болатынын түсiндiрiп, және айту.
5.2.7 қозғаушының салқындату жүйесi
7) қозғаушының сұйық салқындату жүйесiнiң схемасын келтiру. Тағайындауды қарап шығу, құрылым және оның жұмысының қағидасы. Қалай желдеткiштердiң ерiксiз келтiрулерiн ерекшелiктер бар болатынын санап шығу. Термостатты суретiн салсын, оның тағайындауы түсiндiру, құрылым және жұмысты, түр. Сұйық және суудың әуе жүйелерiне салыстырмалы бағаны беру.
5.2.8 қозғаушының Майлаушы жүйесi
8) Тағайындау түсiндiру, құрылым және қозғаушының майлаушы жүйесiнiң жұмыс принцибы. Майлаушы жүйенiң схемасын суретiн салу. Сылаудың қазiргi әдiстерiн санап шықсын, және жағылған бөлшектiң көрсетiлетiн және. Орнатылатын, олардың тағайындауы және жұмыс принцип майлау жүйесiндегi клапандары атау.
5.2. 9 қозғаушының Майлаушы жүйесi
9) аттарын атап шығылатын түр май сүзгiлер және тазартудың әдiстерi. Центрден тепкiш, май фильтрiн суретiн салсын, оның құрылымы және жұмыс принцибы түсiндiру. Май үрлегiштердiң түрлерiн суретiн салсын, олар түсiндiру. Қозғаушының картерiнiң желдетуiнiң жүйелерiнiң тағайындауы және олардың түрлерi түсiндiру.
5.2. 10 Карбюраторлы қозғаушысының қоректендiру жүйесi
10) тағайындау түсiндiру, схема және карбюраторлы қозғаушыларының қоректендiру жүйесiнiң құрылымы. Түрлерi құрамды қарап шықсын араластыруға жанатын. Аттарын атап шығылатын түр ауа сүзгiштерi және олардың жұмысын түсiндiру. Карбюратордың қарапайым жәндiктерi және оның жұмысын қарап шығу. Карбюратордың жүйесiн аталсын және олар түсiндiру.
5.2.11 Карбюраторлы қозғаушысының қоректендiру жүйесi мысалы
11) 2107 озонның қазiргi жеңiл автомобильсiнiң карбюраторын қарап шығу. Оның конструктивтiк ерекшелiктерi және жұмыс принцибы айту. Қажеттi айқындауыш схемаларды келтiру.
5.2.12 Газ баллон қозғаушыларының қоректендiру жүйесi
12) Газ баллон автокөлiктерiн қоректендiру жүйесiн қарап шығу. Жүйенiң схемасын келтiру. Құрылым және газды араластырғыш және газды редуктордың жұмысын айту.
5.2.13 Дизел қозғаушысының қоректендiру жүйесi
13) Түйiндер және тетiктер неткен санап шықсын жанармай кiредi (Тнвд ) дизел қозғаушысының биiк қысымы сорған. Тағайындау түсiндiру, құрылым және Тнвд жұмысты. Тнвдтың секцияның плунжер буын схеманы суретiн салсын және отынның впрысгiнiң дозасының реттеуiн қағида түсiндiру. Форсунканың суретiн келтiрiлсiн, тағайындау айту, құрылым және жұмыс принцибы, түр.
5.2.14 Дизел қозғаушысының қоректендiру жүйесi
14) Тнвдтың впрысктiң озуын муфтаны суретiн салу. Оның тағайындауы түсiндiру, құрылым және жұмысты. Тнвдтың айналымдарды реттеуiшiнiң всережимногосы кинематиялық схеманы келтiру. Тнвд. Оның тағайындауы түсiндiру, құрылым және жұмыс принцибы.
5.2.15 Жеңiл автомобильнiң iлiнiсуi
15) Жеңiл автомобильнiң iлiнiсуiн конструкцияны қарап шығу. Iлiнiсудi суреттi келтiру. Iлiнiсудi тағайындау түсiндiру, құрылым және жұмыс принцибы, түр. Гидромуфтаны конструкцияны сипаттау, қадыр және кемшiлiктер, жұмыс принцип, ол оның құрылымы.
5.2.16 Жүк таситын автокөлiктi iлiнiсу
16) Жүк таситын автокөлiктi екi дискiлi iлiнiсудi конструкцияны қарап шығу. Камаздың үй-iшiнiң автокөлiктерiн iлiнiсудi ерiксiз келтiруiн пневмогидроусилителя кинематиялық схеманы суретiн салсын, және ол түсiндiру.
5.2.17 Гидротрансформатор
17) Гидротрансформаторды суретiн салу. Тағайындау түсiндiру, құрылым және жұмыс принцибы. Гидротрансформатор сипаттайтын негiзгi көрсеткiштердi атау. Қажеттi айқындауыш схемаларды келтiру.
5.2.18 Берiлiс қорабы
18) Жүк таситын автокөлiктi бес баспалдақты берiлiс қорабын қарап шығу. Осы қорапты кинематиялық схеманы сызсын және ол түсiндiру. Жүк таситын және жеңiл автокөлiктердi берiлiс қорабының синхронизаторларын суретiн салсын, және олардың жұмысының қағидасы айту.
5.2.19 Берiлiс қорабы
19) Алдыңғы жетектi жеңiл автомобильнiң екi бiлiктi берiлiс қорабының кинематиялық схемасын құрау. Оның құрылымы және жұмысты түсiндiру. Берiлiс қораптарының конструкцияларына салыстырмалы мiнездеменi берiлсiн, (берiлiс қораптарының классификациясы).
5.2.20 Гидромеханикалық берiлiс қорабы
20) Кинематиялық схеманы (автоматты қорап) гидромеханикалық келтiру. Оның құрылымы және жұмыс принцибы түсiндiру.
5.2.21 Карданды берiлiс
21) Жеңiл автомобильнiң карданды берiлiсiн суретiн салу. Оның құрылымы түсiндiру. Схема және теңсiз және тең бұрыштық жылдамдықтардың кардан топсаларының түрлерiн келтiрiлсiн, олардың жұмысын түсiндiру. Серпiмдi кардан топсаларына салыстырмалы бағаны беру. Карданды берiлiстi аралық тiректiң құрылымын қарап шығу.
5.2. 22 Автокөлiктi үлестiру қорабы
22) Дифференциалды ерiксiз келтiруi бар үлестiру қорабын қарап шығу. Оның кинематиялық схемасын келтiру. Тағайындау түсiндiру, құрылым және жұмыс принцибы. Дифференциалы бар үлестiру қорабының қадыры салыстырғанда кәдiмгi дифференциалсыз көрсету.
5.2.23 Бас берiлу, дифференциал және жарты өс
23) Бас берiлулердi түрлердi аталсын, олардың схемасын суретiн салсын және қадыр және кемшiлiктердiң көрсету. Қалай реттеу бас берiлулерде орындалатынын түсiндiру. Дифференциалдар және жарты өстердi тағайындау және жұмыс принцибы, қажеттi схемалар және суреттердiң қосымшасымен санап шығу.
5.2.24 Автокөлiктi салпыншақ
24) Функциясының ол атқарылатын автомобилдiк самай асттарының түрлерiнiң көрсету. Жеңiл автомобильнiң тәуелсiз салпыншағының конструкциясын қарап шығу. Телескопиялық түрдiң бәсеңдеткiшiн суретiн салсын, оның құрылымы және жұмыс принцибы салпыншақтың тербелiстерiнiң сөндiруiнде түсiндiру.
5.2.25 Доңғалақтар және шина
25) Автомобилдiк доңғалақтың тiлуiн суретiн салу. Және пневматикалық шиналар жиектi дисктердiң конструкция ерекшелiгi түсiндiрсiн жиектi. Олардың құрылымының автомобилдiк қақпақтарының түрi және олардың жасау қолданылатын материалдар толық айту. Таңбалауға түсiндiру берiлсiн және автомобилдiк покрышкаларына жазуларына. Камерасыз шиналардың қадырын санап шығу.
5.2. 26 Автокөлiктi. Пневматикалық салпыншақ
26 ) Автокөлiктi пневматикалық салпыншақтың схемасын суретiн салу. Оның тетiктерiнiң құрылым және жұмыс принцибы түсiндiру. Осы салпыншақты қадырды санап шығу.
5.2.27 Рульмен басқару
27) Гидрокүшейткiшпен рульмен басқаруды қарап шығу. Оның схемасын суретiн салу. Құрылым және күшейткiштiң жұмысын тура сызықты қозғалыста және басқару тұтқасы доңғалақтың бұрылысында түсiндiру. (күйреу, жинақталу және шүберiндердiң көлбеу бұрыштары) автокөлiктiң доңғалақтарының басқарылуларының қоюының бұрыштарын сипаттау. Айқындауыш схемаларды келтiру.
5.2.28 Гидравликалық тежеу жүйесi
28) Вакуум күшейткiшi бар тежеуiштердiң гидравликалық қозғаушысын схеманы суретiн салу. Құрылым және вакуум күшейткiшiнiң жұмысын түсiндiру. Күшейткiштiң басқару механизмының абайлаушы әсерi түсiндiру.
5.2.29 Тұрақ тежеу жүйесi
29) Жеңiл автомобильнiң тұрақ тежеу жүйелерiн қарап шығу, жүк таситын газдың жүк таситын автокөлiгi және камаздың автокөлiгi. Олардың схемасын суретiн салсын, құрылым және жұмыс принцибы түсiндiру.
5.2.30 Пневматикалық тежеу жүйесi
30) Автокөлiктi пневматикалық тежеу жүйесiнiң құрылымы түсiндiру. Түзу және керi әсердiң тежеу крандарының схемасын суретiн салсын, құрылым және олардың абайлаушы тетiктерiнiң жұмысын қарап шығу. Аккумуляторы бар тежегiш камераның суретiн келтiрiлсiн және ол түсiндiру.
6 Бақылау жұмысы 2-шi
6. 1 Томның нөмiрлерiнiң таңдауы
Сонымен бiрге осы бақылау жұмысы үш сол тұрады. Томның нөмiрлерiнiң таңдауы 2, мазмұн кестеде сол келтiрiлген төменде қарап шыққан.
Бақылау жұмысы үшiн тақырыптар № 2 студенттiң Соңғының алдындағы цифр бойынша кесте 2ден шифрға алады
2-шi кесте
Студент шифрінің ақырғы саны
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
0
|
Жұмыс нөмері
|
1
11
21
|
2
12
22
|
3
13
23
|
4
14
24
|
5
15
25
|
6
16
26
|
7
17
27
|
8
18
28
|
9
19
29
|
10
20
30
|
6.2 Мазмұн сол
6.2.1 Оталдыру
1) Түйiскен - транзистор оталдыруын маңызды схеманы құрау. Негiзгi бөлiктердi нөмерлесiн және олардың тағайындауы қысқа түсiндiру. Оталдырудың элементтерiнiң құрылым және жұмыс принцибын қарап шығу: (тұтандыру орауышы, электрондық электрондық коммутатор, оталдыру шырағданы және тағы басқалар).
6.2.2 Оталдыру
2) Автокөлiктердi жапсарсыз оталдыруды маңызды схеманы келтiру. Оталдыруды осы жүйенiң импульстерiнiң датчиктерiнiң түрi және олардың жұмысының қағидасының көрсету. Көрcетiлген жүйенiң артықшылығы салыстырғанда батареялық және түйiскен - транзистор санап шығу. Функциялар неткен электрондық коммутаторды орындайды.
6.2.3 Аккумуляторлық батарея ток көздерi
3) Акб аккумуляторлық батареяны суретiн салсын, оның негiзгi бөлiктерiнiң көрсету. Тағайындау түсiндiру, құрылым және Акб жұмыс принцибы. Айырмашылық конструкция ерекшелiктерi қазiргi санап шықсын қызмет көрсет - ваемых және қызмет көрсетiлмейтiн батареялар. Автомобилдiк аккумуляторлардың таңбалауын түсiндiру.
6.2.4 Генератор ток көздерi
4) Автомобилдiк генераторлардың электр жүйесiсiн құрау. Айнымалы тоқтың генераторларының артықшылығын санап шығу. Тағайындау түсiндiру, құрылым және айнымалы тоқтың генераторының жұмысын. Айнымалы тоқтың генераторларының өздiгiнен реттеудi қасиетi түсiндiру.
6.2.5 Реттегiш реле
5) Автомобилдiк генераторлардың кернеудi реттеуiн әдiстi сипаттау. Электромагниттi дiрiлдi түр және кернеудi жартылай өткiзгiш транзистор реттеуiшiнiң ең оңай реттегiш релелерiн схеманы келтiрiлсiн, олардың жұмыс принцибы түсiндiру. Реттегiш реле жоғары көрcетiлген артықшылықтардың кемшiлiктерiнiң көрсету. Кернеудiң интегралды реттеуiштерiнiң артықшылығын атау.
6.2. 6 Отынның впрысгiнiң жүйесi
6) Автокөлiктердiң қазiргi Легковтарының бензин қозғаушыларындағы отынының впрысгiн электрондық басқаруды жүйенiң схемасын келтiру. Жүйенiң негiзгi түйiндерiн санап шықсын және олардың құрылымы және жұмыс принцибын қысқа сипаттау. Салыстырғанда карбюраторлы жүйесiнiң қозғаушы және оның артықшылығының қоректенуiнiң осы жүйесiнiң айырмашылық ерекшелiктерiн атау. Құрылым және электромагниттi форсунка және впрысктiң жүйесiнiң жанармай үрлегiшiнiң жұмысын түсiндiру. (дизел қозғаушыларының қоректендiру жүйесi бар қоректенуiнiң осы жүйесiн шатыстырмау).
6.2. 7 қозғаушының жiберуiн жүйе
7) Стартердiң қосындысының схемасын суретiн салсын және ол түсiндiру. Құрылым және стартердiң электр қозғағышының жұмысын қажеттi суреттер қоса тiркей қарап шығу, тарту тарту реле және стартердiң қосындысының муфтасы. Отандық автокөлiктер және шетел өндiрiсiнiң автокөлiктерiнiң соңғы үлгiлерiнiң стартерлерiнiң айырмашылық ерекшелiктерiнiң көрсету.
6.2.8 Жарық және сигнализацияның құралдары
8) Жарық және (жарық арқылы және дыбыстық) сигнализацияның құралдары неткен санап шықсын автокөлiктерде қолданылады. Автомобилдiк фараның суретiн келтiрiлсiн, оның элементтерiнiң тағайындау және құрылымы түсiндiру. (фокал, екi фокалдi фаралар, блок- фара галоген шамдары және тағы басқалар) қазiргi отандық және шетел автокөлiктерiн жарықтың құралдарының айырмашылық ерекшелiктерiнiң көрсету. Суреттi келтiрiлсiн және құрылым және автомобилдiк дыбыстық сигналдың жұмысын қарап шығу.
6.2.9 Бүйiр басқару жүйесi
9) Бүйiр компьютер қазiргi автокөлiктi бүйiр электрондық басқару жүйесiнiң сипаттамасын келтiру. Бақылап болатын және бүйiр микропроцессордың басқару қозғаушының жүйесi көрсету. (айналымдарды датчиктер және қозғаушы, температураның бiлiктерiнiң жағдайы, жағдай дроссел және тағы басқалар, шығын ауа, детонация, ыдырау) бүйiр басқару жүйесi үшiн мәлiметтiң жиынының датчиктерiн санап шығу. Айқындауыш суреттер және схема келтiруге керек болса.
6.2.10 Бақылау-өлшеу құралдар. Нейтрализатор газ шығаратын тотық газдар
10) Бақылау-өлшеу құралдар неткен санап шықсын автокөлiктерде қолданылады. (метрлiк ) дiрiлдi және электромагниттi түрлердiң датчиктер және жебе тәрiздi нұсқағыштарының қажеттi суреттердiң орындауы бар бiрнеше конструкциялардың мысалындағы жұмыс принцибы айту. Автомобилдiк спидометр және тахометрдiң құрылымы түсiндiру. Тағайындауды қарап шығу, құрылым және шетел автокөлiктерiнiң газ шығаратын тотық газдарының үш компаненттi каталитиялық нейтрализаторының жұмысын.
6.2.11 Автоматты берiлiс қорабымен басқару жүйесi
11) Автоматты гидромеханикалық берiлiс қорабының басқару жүйесiнiң схемасын суретiн салу. Оның жұмысының құрылым және қағидасы түсiндiру.
6.2.12 Баспалдақсыз механикалық берiлулер
12) Сыналы ремендi, фрикциялық және тағы басқалар баспалдақсыз механикалық берiлулердi қарап шығу. Бiрнеше схемалар, құрылым және жұмыс принцибының түсiндiруiмен келтiру. Берiлулердi салыстырмалы мiнездемелер беру.
6.2.13 Бастаушы доңғалақтарға ерiксiз келтiру
13) Алдыңғы жетектi жеңiл автомобильнiң бастаушы доңғалақтарына ерiксiз келтiрудi суретiн салу. Кардан топсаларының ерiксiз келтiру қолданылатын конструкция ерекшелiктерiнiң құрылымы түсiндiру. Жұмыс принцибын қарап шығу.
6.2.14 Iлгергi салпыншақ
14) қазiргi алдыңғы жетектi жеңiл автомобильнiң алдыңғы салпыншағының суретiн келтiру. Серпiмдi, салпыншақтың өшiретiн және бағдарлаушы элементтерiне құрылым және жұмысты түсiндiру. Осы салпыншақты салыстырмалы мiнездеменi беру.
6.2.15 қозғаушының турбокомпрессоры
15) iшкi жануды қозғаушының газтурбиналы компрессорының жұмысының схемасын келтiру. Қозғаушылардағы наддувтың тағайындауы. Турбокомпрессордың құрылым және жұмыс принцибы.
6.2.16 Газ бөлгiш механизм
16) Автокөлiктердiң қазiргi Легковтарының газ бөлгiш механизмдарын кинематиялық схемаларды суретiн салу: ) құмыралар - 2107; болып табыл ) құмыралар - 2109; ) (компенсаторлар ) гидравликалық клапан итергiштерi бар кез келген шет ел маркалы. Қалай жоғарыда айтылған автокөлiктердiң клапан тетiктерiндегi жылулық саңылауларын реттеу iске асатынын түсiндiру. Жұмысты және гидравликалық клапан итергiшiнiң құрылымын бөлек қарап шығу.
6.2.17 Трансмиссиядағы. Вискомуфтасы
17) Шетел автокөлiктерiнiң трансмиссияларындағы вискомуфты жұмысты қарап шығу. Вискомуфты схеманы немесе суреттi келтiру. Оның тағайындауы және жұмыс принцибы түсiндiру.
6.2.18 қозғаушы роторлы-поршень
18) Автомобилдiк қозғаушының роторлы-поршеньсiмен схемаға құрау. Негiзгi қозғаушының бiр бөлiктерi ондағы көрсету. Автомобилдiк қозғаушылардың роторлы-поршеньлерi әрекет ету қағидаты түсiндiру. Олардың артықшылығы және кемшiлiктер.
6.2. 19 Камаз тежеу жүйесi
19) Камаз үй-iшiнiң мысалындағы қазiргi жүк таситын автокөлiктi үлкен сенiмдiлiктiң пневматикалық тежеу жүйесiн қарап шығу. Аппараттардың қосу схемасын суретiн салсын, ол қысқа түсiндiру. Негiзгi түйiндер, (бес шеттетiлген бiр-бiрiмен тежеу нобайлары) осы көп контурлы тежеу жүйесiн санап шығу. Бұл нобайлардың функционалдық тағайындауы түсiндiру. Конструктивтiк ерекшелiктер автокөлiктерiнiң ол жабдықталған қозғалыс қауiпсiздiктерiнiң осы тибының тежеу жүйелерiнiң сенiмдiлiгi едәуiр жоғарылағанын арқасында түсiндiру.
6.2.20 Абсолюттiк мәнмен Тежегiш басқару
20) Жабдықталған байластыратын (абсолюттiк мән ) жүйенi қазiргi автокөлiгiн тежегiш басқаруын қарап шығу. Абсолюттiк мәнмен автокөлiктердi артықшылықты санап шығу. Құралым элементтерi неткен абсолюттiк мән және олардың функциясынан кез келген тежеу жүйесi тұру тиiстi. Автокөлiктегi абсолюттiк мәннiң қою схемасын келтiру. Абсолюттiк мәннiң датчиктер, тежеу гидроайдап жеткiзулерi және электрондық басқару блоктерiнiң конструктивтiк ерекшелiктерiнiң көрсету. Демек, олардың артықшылығының механикалық, электромеханикалық және электрондық абсолюттiк мәндерiнiң салыстырмалы мiнездемесi және кемшiлiктер беру.
6.2.21 үлкен өткiзгiштiктiң автокөлiктерi
21) үлкен (қозғаушы, трансмиссия, жүрiс) өткiзгiштiктiң автокөлiктерiн конструктивтiк ерекшелiктердi санап шығу. Автокөлiктердi өткiзгiштiктiң жоғарылатуының жолының көрсету. Барлық дөңгелегi жылжытатын автокөлiктердi трансмиссияның схемасын келтiру.
6.2.22 Автопойыз
22) Автопойыздардың классификациясын беру. Автокөлiктердi конструкция ерекшелiгi түсiндiру. Автокөлiктердi құрылымның тарту-тiркейтiнiн қарап шығу.
6.2.23 Автокөлiктер - самосвалдар
23) Жалпы тағайындаудың автокөлiктерiн алдында автокөлiктердi конструкция ерекшелiгi, олардың артықшылығы түсiндiру. Автокөлiктердiң шанақтарының түрлерiн аталсын, салыстырмалы бағаны оларға беру. Схеманы сызсын және гидравликалық көтергiш тетiктiң жұмысын түсiндiру.
6.2.24 Автокөлiктер - өздiгiнен жүкшiлер
24) Автокөлiктердi мiнездеменi беру. Автокөлiктер жебе тәрiздi крандар, тербететiн порталдар және жүк көтеру жиектермен қарап шығу. Олардың артықшылығы және кемшiлiктердiң көрсету. Қажеттi схемалар және осы типтың автокөлiктерiнiң шанақтарының суреттерiн орындау.
6.2.25 Автокөлiктер - цистерна
25) Тағайындау және автокөлiктердi классификацияны сипатталсын, оған талапты келтiру. Келесi сұйықтардың тасымалдауы үшiн автокөлiктердi конструкция ерекшелiгi түсiндiру: сүт, мұнай өнiмi және сұйылған жанғыш газдар. Қажеттi айқындауыш суреттердi орындау. Сұйық таушайырларды тасымалдау үшiн цистерналардың ерекшелiгiнiң көрсету.
6.2.26 Автокөлiктер - цистерна
26) Тағайындауды қарап шығу, классификация және сусымалы және тозаң тәрiздi жүктердi тасымалдау үшiн автокөлiктердiң шанақтарының конструкция ерекшелiгi. Мұндай жүктердi тасымалдау үшiн резервуарлардың схемасын келтiру. Жүктеу және сусымалы және тозаң тәрiздi жүктердi жүк түсiрудiң әдiстерiнiң көрсету.
6.2.27 Автокөлiктер - фургондар
27) Тағайындаудың көрсету, классификация автокөлiктер. Жалпы тағайындаудан автокөлiктермен салыстырғанда осы автокөлiктердi артықшылықты санап шығу. Бұйым ұннан пiсiрiлген жиhаздардың тасымалдауы үшiн автокөлiк көрсетiлетiн талаптарды атау. Олардың конструкцияларының сипаттамаларын келтiру.
6.2.28 Автокөлiктер - мұздатқыштар
28) Фургондардың конструкцияларының сипаттамасы беру. Фургондардың сууының әдiстерiн санап шығу.
6.2.29 Тасымалдаулар үшiн автопойыз ұзын жүгедi
29) ұзын және ауыр салмақты жүктердi тасымалдау үшiн автопойыздардың конструкция ерекшелiгiн санап шығу. Конструкциялардың сипаттамасын келтiру.
6.2.30 құрылыс құралымдарының тасымалдаулары үшiн автопойы
30) құрылыс құралымдарының тасымалдауы үшiн автопойыздардың ерекшелiгiн қарап шығу. Құрылыс құралымдарының тасымалдауының жанында автопойыз көрсетiлетiн талаптарды санап шығу.
7 Бақылау жұмысының орындауы бойынша ұсыныстар
1. Жұмыс дәптерде орындай алады.
2. Атау сол жазбалы жазылады.
3. Жұмыс қалып пiкiр берушiнiң ескертулерi үшiн өрiстерге тебiседi жазылады, сиялармен, солдан талғамшылдық.
4. Тағы басқа ИЖ оқулықтардан сызбаларының көшiрмесiн алу немесе кесiндiсiне рұқсат етiлмейдi. Ол бойынша схемалар қорытынды жасалады; олар iрi сызуы керек, шамамен дәптердiң бетiнiң жартысында. Автокөлiктердi тетiктердiң сұлбалық бейнелеуiнiң мысалдары және агрега тов оқулықтардағыны табуға болу.
Егер ол схемамен алмастыруға болмаса сызба сол жағдайда iстелiнедi. Қолданылатын көздер тақырыптың соңында көрсету керек.
Бақылау жұмысы қол қоюы керек.
Әдебиеттiң тiзiмi
Негiзгi әдебиет
-
Бурков М.С Автомобиль көлiгiнiң жылжымалы құрамы.мамандандырған.- М: көлiк, 1979.-296.
-
В.К.Вахламов, автокөлiктер. Конструкцияның негiздерi. – М: көлiк, 2004. – 528.
-
Вишняков Н.Н. Автокөлiктiң.. Конструкцияның негiздерi. - М:Машиностроение, 1986. – 305.
-
Михайловский Е.В Автокөлiктi.құрылымы. - М.машина жасау, 1985-305
-
Рүлге журнал.
-
Автомобиль көлiгi журнал.
-
Топтама: “Өндiрiстiң заружежногосын автомобильдi жөндеуге бойынша нұсқау”
-
Автокөлiк құралдардың В.Л.Роговцев тағы басқалар құрылым және пайдалануы. – М: көлiк, 1991. – 432.
-
Электр және электрондық автомобиль жабдығы В.Е.Ютт, 1996. - Мәди.-121.
-
Осепчугов В.В.автокөлiк. Конструкциялардың талдауы, есептеудiң элементтерi. – М: машина жасау, 1989. – 304.
-
Автомобилдiк техникамен сабақтас басқа көздер.
Қосымша әдебиеттер
-
Краткий автомобильный справочник:НИИАТ. М.:Транспорт,1988.-224 с.
-
Кленников В.М. Теория и конструкция автомобиля.- М: «Машиностроение», 1970. – 310 с.
Достарыңызбен бөлісу: |