«Адам құқығы, бала құқығын қорғаудан басталады»

Облыстық «Жетісу» газеті №61, 31.05.2008 жыл

Мемлекетте ересек адамдар балалардың жайлы да жақсы өмір сүруіне бағытталған барлық жұмыстарды атқаруда.

Қазақстан Республикасында көп жылдар қатарында бала құқығын қорғауда әлеуметтік жағына көңіл бөлінсе, бүгінгі таңда құқықтық қорғауға ауысып жатыр.

Бүгінде облыс бойынша барлық балалар саны – 509 828, мектеп жасына дейінгілері- 187 245, мектеп жасындағылар – 298109, 18 жасқа дейінгілері – 20747, дамуындағы мүмкіндігі шектеулілері – 3727, интернаттық мекемелер – 24, ондағы балалар саны - 5252, балалар үйі – 5, балалар саны – 675, коррекциялық мектеп интернаттары –1, балалар саны – 126, жанұялық типтегі балалар үйі – 6, балалар саны-35.

Балаларға қатысты мемлекеттік саясат елімізде экономикалық және саяси реформалау жағдайында іске асырылуда, болып жатқан оң өзгерістерге сәйкес балалардың қоғамдағы жағдайын жақсарту жөнінде барабар шаралар қабылданып отыр.

Осыған қарамастан әлеуметтік отбасы институты рөлінің құлдырау проблемасы сақталып отыр, теріс өмір салтын ұстанатын ата-аналардың саны өсуде.

Мұндай жағдайдың себептері баланың жеке басының адамгершілік-рухани қалыптасуында отбасы рөлінің, сондай-ақ балаларды тәрбиелеуде ата-аналар жауапкершілігінің төмендеуі, материалдық және тұрғын үй-жай қиындықтары, әсіресе жас отбасыларында, мектеп, отбасы және қоғамның өзара іс-қимылының жеткіліксіздігі, отбасы құндылығы мен отбасы тәрбиесін насихаттаудың осалдығы болып табылады.

Балаларға зорлық-зомбылық көрсету, балаларды пайдаланудың түрлі нысандары, балалардың қараусыздығы мен оларды қадағалаусыздық маңызды әлеуметтік проблемаға айналып отыр. Алматы облыстық Ішкі істер департаментінің мәліметтеріне сәйкес, облыста есепте тұрғандар – 1463 жасөспірім, 1044 – сәтсіз жанұя тіркелген, соның - 55 ата-аналық құқығынан айрылғандар.

Тағы басқа балалар арасындағы осал тұс мүмкіндігі шектеулі балалар, мысалы; 10-15 жыл бұрын есту аппараты, коляскалары, дәрі-дәрмек жеткіліксіз болса, қазір үкімет тарапынан барлық жағдайы жасалынып жатыр, бірақ олар қоғамнан алыстап отыр.

Тағы басқадай осындай шешімін таппай отырған проблемаларды мүдделі ведомстволардың бірлесуімен оң нәтижесін берері сөзсіз.

1 маусым «Халықаралық балаларды қорғау күні» мерекесі қарсаныңда Алматы облысының балалардың құқықтарын қорғау департаменті облыс көлемінде көптеген іс-шаралар ұйымдастыруда. Атап өтетін болсақ: Үштөбе, «Айналайын» балалар үйінде, кәмелетке толмағандарды уақытша оқшаулау бейімдеу және оңалту орталығында, ҮЕҰ – мен, ата-аналар комитетімен бірлесіп, балаларға арналған әр түрлі мәдени іс-шаралар өткізуді жоспарлап отыр.

Қазіргі уақытта бала игілігіне қаржылай көмектесуші мекемелер де аз емес, аталмыш күнге орай Алматы, Талдықорған қалаларының Қазақтелеком АҚ Үштөбе балалар үйіне, Еңбекшіқазақ ауданындағы Есеновтер жанұялық үлгідегі отбасына демеушілік көмек көрсетуде.