|
Д.СЕРІКБАЕВ атындағы ШЫҒЫС ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
|
Ф1 Н ШҚМТУ 701.01
|
Сапа менеджменті жүйесі
|
Силлабус
(студентке арналған пәннің оқу бағдарламасы)
|
бет
|
Қазақстан Республикасының Министерство
Білім және ғылым образования и науки
министрлігі Республики Казахстан
Д. Серікбаев атындағы ВКГТУ им. Д. Серикбаева
ШҚМТУ
БЕКІТЕМІН
АТжЭФ деканы
___________ Мухамедиев Г
___________________2014ж. АСқын кернеу және оқшаулама Силлабус
Перенапряжение и изоляция
Силлабус
Мамандық: 5В01800 «Электроэнергетика»
Оқу түрі: күндізгі
Курс: 3
Семестр: 6
Кредит саны: 2
Сағат саны: 90
Дәрістер: 15
Іс-тәжірибелік сабақтар: 15
Зертханалық сабақтар: -
СОӨЖ: 15
СӨЖ: 45
Курстық жоба (жұмыс): -
Емтихан: 6 семестр
Өскемен
Усть-Каменогорск
2014
Силлабус 5В071800 «Электроэнергетика» мамандығының студенттеріне арналып, Мемлекеттік жалпыға бірдей білім беру стандарты негізінде «Өнеркәсіптік энергетика» кафедрасында дайындалды
«Өнеркәсіптік энергетика» кафедрасының отырысында талқыланды
Кафедра меңгерушісі Т.А. Сегеда
____________________2014ж. №____ хаттама
Ақпараттық технологиялар және энергетика факультетінің оқу-әдістемелік кеңесімен мақұлданды
Төраға Т. Абдрахманова
______________________ж. №____ хаттама
Дайындаған
Аға оқытушы Д. Әмірбек
Норма бақылаушы Т.Тютюнькова
ОҚЫТУШЫ ТУРАЛЫ МАҒЛҰМАТ ЖӘНЕ ОҒАН БАЙЛАНЫСТЫ АҚПАРАТ
«Өнеркәсіптік энергетика» кафедрасы, ақпараттық технологиялар және энергетика факультеті (Г1-311.дәрісх.)
Пән жүргізетін оқытушы: Әмірбек Динара Әмірбекқызы, аға оқытушы.
Жұмыс телефоны: 540-429
Дәрісханалық сағатқа және консультацияға арналған уақыт: сабақ кестесі мен оқытушының жұмыс кестесі бойынша
1 ПӘННІҢ СИПАТТАМАСЫ, ОНЫҢ ОҚУ ЖҮЙЕСІНДЕГІ ОРНЫ
1.1 Оқылатын пәннің сипаттамасы
Асқын кернеу және оқшаулама пәні асқын кернеудің жіктелуін және олардың электр қондырғы оқшауламасына әсерін және эксплуатацияның нақты шартындағы әртүрлі оқшауламалық құрылымдарды, әртүрлі оқшаулама түрлерін пайдалану мүмкіндігін оқытады.
1.2 Пәнді меңгеру мақсаты мен міндеттері
Пәнді оқытудың мақсаты: жоғары кернеулі оқшауламаға есеп жүргізу және құрау әдістері мәселелерін оқыту, оқшауламалық құрылымдардың және оқшаулатқыштардың негізгі параметрлері мен сипаттамаларын анықтау кезіндегі жұмыстарды меңгерту, оқшауламаға әсер етуші факторлардан қорғау, профилактика, жоғары вольтты оқшауламаны сынау және бақылау әдістеріне үйрету.
Пәннің тапсырмасы:
- электрлік қондырғыларды және жүйені эксплуатациялау кезінде туындайтын нажағайлы және ішкі асқын кернеу, жоғары вольтты оқшаулама құрылымын сынау құралы және әдістері мәселелері аумағында білім алу;
- электр энергетикалық жабдық оқшауламасы жағдайындағы диагностика құралдарын және әдістерін, тәсілдерін меңгеру;
- электр беріліс желілерін, электр станциялары мен қосалқы станцияларды, ғимараттар мен қоныстарды сенімді найзағайдан қорғауды қамтамасыз ету және оларды есептеу әдістерін, ішкі асқын кернеуді есептеу әдістерін және олардан қорғану амалдарын игеру;
- электр энергетика жүйелері нысандарын жобалау және эксплуатациялау кезінде электр қондырғылар мен жүйелердің оқшауламасын, электр беріліс желілерін нажағайдан және ішкі асқын кернеуден қорғау мәселелерін шешуде жалпы мамандандырылған дағдыны қалыптастыру.
1.3 1.3 Пәнді меңгеру нәтижелері
Білімі:
Білім алушылар білуге тиіс:
- терминологияны, негізгі ұғымдарды және анықтамаларды;
- ішкі асқын кернеудің туындауының теориялық негізін;
-электрлік жүйеде туындаған, асқын кернеудің номенклатурасын;
- жоғары кернеулі қосалқы станция сұлбасындағы және электр беріліс желісіндегі асқын кернеуді есептеу әдістерін;
- асқын кернеуді шектеудің құралдары мен әдістерін;
- асқын кернеуден қорғау құралдарының жұмыс жасау принциптерін, оларды таңдау және экплуатациялау ерекшеліктерін;
Дағдылары:
Дағдылары:
-инженерлік тапсырмаларды шешу кезінде таңдалған қажетті оқшаулама деңгейінің сенімділігін, экономикалығын, тиімділігін дұрыс бағалай білу.
Құзыреттері:
Түйінді құзыреттер болып табылады:
-
Электр энергетикалық жүйелердің жоғары вольтты техникаларының тұрақты жұмысын қамтамасыз ету және найзағайдан қорғаныс жүйесінің құрылымы мен жұмыс процессін талдау қабілеті;
- қауіпті асқын кернеуді азайту құралдарын және әдістерін таңдау қабілеті;.
-асқын кернеуден қорғаныс құралдарын таңдау қабілеті.
1.4 Пререквизиттер
Пән материалы келесідей курстарды оку барысындағы біліммен түйінделеді:
- химия;
- физика;
- математика;
- электротехниканың теориялық негіздері;
- электротехникалық материалтану.
1.5 Постреквизиттер
Берілген пәнді меңгергенде студенттердің алған білімі дипломдық жобалау кезінде, магистратурада оқытылатын пәндерде көмектеседі.
2 ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ
2.1 Тақырыптық жоспар
Тақырыптың атауы, оның мазмұны
|
Еңбек сыйымдылығы, сағаты
|
Ұсынылған әдебиеттер
|
Дәрістік сабақтар
|
Тақырып 1.Электр қондырғылардың электрлік оқшауламасының негізгі түрлері және тағайындалуы.Электрлік жүйе бейтараптарының жұмыс режимдері
|
1
|
[1,2,3,4]
|
Тақырып 2. Электр қондырғыларының сыртқы оқшауламасының ортақ сипаттамасы. Оқшаулатқыш түрлері және олардың тағайындалуы
|
1
|
[1,2,3,4]
|
Тақырып 3.Кернеудің қысқа мерзімде және ұзақ мерзімде әсер етуінен әуе аралығында разрядтың жетілуі .Разряд уақыты және вольт-секундты сипаттамалары. Ұзын әуе аралығында разрядтың дамуының негізгі сатылары
|
1
|
[1,2,3,4]
|
Тақырып 4. Қатты диэлектрліктің бетінде разряд дамуының ерекшеліктері. Тұрақты және айнымалы ток желілеріндегі тәж сипаттамалары. Тәждегі энергия жоғалысы.
|
1
|
[1,2,3,4]
|
Тақырып 5. Оқшауламаның ұзақ және қысқа мерзімдік электр беріктілігі. Электрлік өрісті реттеу мақсаттары. Тесілудің негізгі процесстері.
|
1
|
[1,2,3,4]
|
Тақырып 6. Майлы-барьерлі оқшаулама. Оқшауламаның электрлік беріктігін арттыру және бетін жабу кезіндегі баръердің рөлі. Электрлік өрісті реттеу.Майдағы қатты диэлектриктің беткі бөлігіндегі разрядтар .
|
1
|
[1,2,3,4]
|
Тақырып 7. Қатты оқшаулама. Негізгі түрлері, қасиеттері және қолданылу ерекшеліктері. Қағаз-майлы оқшаулама.Электрлік өрістерді реттеу әдістері.
|
1
|
[1,2,3,4]
|
Тақырып 8. Газдық оқшаулама. Оларға қойылатын негізгі талаптар. Қысым астындағы газдарды қолдану. Вакуумды қолдану.
Кабельдің негізгі түрлері, оның оқшауламасының сипаттамасы.
|
1
|
[1,2,3,4]
|
Тақырып 9. Күштік конденсатордың оқшауламасы,түрлері және құрылымы.
Күштік трансформатордың, автотранс -форматордың және жоғары кернеулі электрлік машиналардың оқшауламасы. Оқшаулама құрылымы және оның электрлік беріктілігі
|
1
|
[1,2,3,4]
|
Тема 10. Ішкі және сыртқы қондырғыларға арналған оқшаулатқыштар мен аппараттар. Электр беріліс әуелік желілері оқшауламасының негізгі түрлері және оның эксплуатациясы. Жұмыстық кернеу кезіндегі электр оқшауламалық құрылымның эксплуатациясы.
|
1
|
[1,2,3,4]
|
Тақырып 11.Найзағай – нажағайлық асқын кернеу көзі ретінде. Найзағайдың электрлік сипаттамалары. Нажағайлық асқын кернеу импульстерінің формасы. Қосалқы станцияны найзағайдың тура соққысынан қорғау. Жай тартқыштың жұмыс істеу принципі.
|
1
|
[1,2,3,4]
|
Тақырып 12. Қорғаныс аймағы. Жерлестіру. Қорғаныстық аппараттар және құрылғылар: қорғаныс аралығы және вентильдік разрядтауыш, асқын кернеуді сызықсыз тежеуіштер. Қосалқы станциядағы электр жабдықтарды электр беріліс желілерінен (ЭБЖ) ұмтылатын импульсті нажағайлық асқын кернеуден қорғау принциптері.ЭБЖ және трансформатор орамдарындағы толқындық процесстер.
|
1
|
[1,2,3,4]
|
Тақырып 13. Электр беріліс желілеріндегі ішкі асқын кернеу. Ішкі асқын кернеудің ортақ сипаттамалары.
|
1
|
[1,2,3,4]
|
Тақырып 14. Жоспарлық және апаттық өшіріп-қосу кезіндегі коммутациялық асқын кернеу. Электр жабдықтарының ішкі және сыртқы оқшауламасының коммутациялық асқын кернеуге электрлік беріктілігі. Ішкі асқын кернеуді тежеу принциптері және олардан қорғаныс. Асқын кернеудің есептік еселігі.
|
1
|
[1,2,3,4]
|
Тақырып 15.Ішкі асқын кернеу және нажағайлық асқын кернеу деңгейі бойынша оқшауламаның координациясы.Сынау кернеуі. Разрядты кернеудің статикалық сипаттамасы.Электр қондырғыларының электрлік оқшауламасын сынау әдістері. Сынау қондырғылары
|
1
|
[1,2,3,4]
|
Студенттің оқытушы жетекшілігімен орындайтын өздік жұмысы
|
Тақырып 1. Оқшаулатқыштар санын есептеу
|
2
|
[1,2,3,4]
|
Тақырып 2. Қатты оқшауламаны есептеу
|
2
|
[1,2,3,4]
|
Тақырып 3.
Электрлік машиналар орамдары оқшауламаларының ауа саңылауындағы кернеулікті бағалау
|
2
|
[1,2,3,4]
|
Тақырып 4.Найзағайдан қорғанысты есептеу
|
2
|
[1,2,3,4]
|
Тақырып 5. Қосалқы станциялардың найзағайдан қорғанысы
|
2
|
[1,2,3,4]
|
Тақырып 6.
Әуелік желілердің нажағайға төзімділігі
|
2
|
[1,2,3,4]
|
Тақырып 7. Жерге тұйықталудың сыйымдылық тогын есептеу
|
1
|
[1,2,3,4]
|
Тақырып 8. Асқын кернеуді есептеу
|
2
|
[1,2,3,4]
|
2.2 Курстық жобаның (жұмыстың) мазмұны және оның орындалуына қойылатын талаптар
Курстық жоба (жұмыс) оқу жоспарында қарастырылмаған
2.3 Өздік жұмыстың тапсырмалары (СӨЖ)
Тақырып
|
Тапсырманың мазмұны және мақсаты
|
Ұсынылатын әдебиеттер
|
Дайындау мерзімі
|
Бақылау түрі
|
Тапсыру уақыты
|
Тақырып 1. Оқшаулатқыштар санын есептеу
|
Гирляндалардағы оқшаулатқыштар санын есептеу
|
[1,2,3,4]
|
1-3 апта
|
Бақылау жұмысы.
Есептеу тапсырмасын орындауды бақылау
|
3 апта
|
Тақырып 2. Қатты оқшауламаны есептеу
|
Электр өрісінің кернеулігін есептеу
|
[1,2,3,4]
|
4-6 апта
|
Бақылау жұмысы.
Есептеу тапсырмасын орындауды бақылау
|
6 апта
|
Тақырып 3.
Электрлік машиналар орамдары оқшауламаларының ауа саңылауындағы кернеулікті бағалау
|
Оқшаулама-лардың ауа саңылауында-ғы кернеулікті бағалау
|
[1,2,3,4]
|
6-7 апта
|
Бақылау жұмысы.
Есептеу тапсырмасын орындауды бақылау
|
7 апта
|
Тақырып 4. Таратушы құрылғылардың найзағайдан қорғанысын есептеу
|
Бір өзекті жайтартқыштың қорғау аймағының радиусын есептеу
|
[1,2,3,4]
|
7-9 апта
|
Бақылау жұмысы.
Есептеу тапсырмасын орындауды бақылау
|
9 апта
|
Тақырып 5. Қосалқы станциялардың найзағайдан қорғанысы
|
Оқшауламадағы максималды кернеуді анықтау, оның разрядтаушының тесілу кернеуінен артуы
|
[1,2,3,4]
|
10-11 апта
|
Бақылау жұмысы.
Есептеу тапсырмасын орындауды бақылау
|
11 апта
|
Тақырып 6.
Әуелік желілердің нажағайлық беріктілігі
|
Темір бетонды және ағаш тіректерде бекітілген әуелік желілердің нажағайға беріктілігін есептеу
|
[1,2,3,4]
|
11-12 апта
|
Бақылау жұмысы.
Есептеу тапсырмасын орындауды бақылау
|
12 апта
|
Тақырып 7. Жерге тұйықталудың сыйымдылық тогын есептеу
|
Жерге тұйықталудың сыйымдылық тогын есептеу
|
[1,2,3,4]
|
12-13 апта
|
Бақылау жұмысы.
Есептеу тапсырмасын орындауды бақылау
|
13 апта
|
Тақырып 8. Асқын кернеуді есептеу
|
Электр қозғалтқыштарының асқын кернеу еселігін есептеу
|
[1,2,3,4]
|
13-14 апта
|
Бақылау жұмысы.
Есептеу тапсырмасын орындауды бақылау
|
14 апта
|
-
Пән тапсырмаларын орындау және тапсыру кестесі
Бақылау түрі
|
Оқудың академиялық кезеңі, апта
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
Сабаққа қатысу
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
Дәріс конспектісі
|
|
|
|
|
|
|
|
*
|
|
|
|
|
|
|
*
|
Ауызша сұрау
|
|
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
|
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
|
Коллоквиум
|
|
|
|
|
*
|
|
|
|
|
|
|
*
|
|
|
|
Тестілеу
|
|
|
|
*
|
|
|
*
|
|
|
|
*
|
|
|
*
|
|
Реферат
|
|
|
|
*
|
|
|
|
|
|
|
|
|
*
|
|
|
Эссе
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Аралық тестілеу
|
|
|
|
|
|
|
|
*
|
|
|
|
|
|
|
*
|
Барлығы
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 ҰСЫНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
3.1 Негізгі әдебиеттер
1 Базуткин В.В., Ларионов ВЛ., Пинталь Ю.С., Техника высоких напряжений: Изоляция и перенапряжение в электрических системах. Под ред. ВЛ. Ларионова. -3-е изд. -М.: Энергоатомиздат, 1986, - 464с.
2 Кучинский Г.С., Кизветтер В.Е., Пинталь Ю.С. Изоляция установок высокого напряжения. Под ред. Г.С. Кучинского. -М.: Энергоатомиздат, 1987, 363с.
3 Техника высоких напряжений /Под ред. Д.В. Разевига. - М.: Энергия, 1976.- 488 с.
4 Техника высоких напряжений /Под ред. М.В. Костенко. - М.: Высш. шк., 1973. - 528 с.
3.2 Қосымша әдебиет
5 Разевиг Д.В. Методы теории вероятностей в технике высоких напряжений. - М.: МЭИ, 1975. - 263 с.
6 Половой И.Ф., Михайлов Ю.А., Халлилов Ф.Х. Перенапряжения на электрооборудовании высокого и сверхвысокого напряжений - Л.: Энергия,
1975. - 255 с.
7 Кучинский Г.С. Частичные разряды в высоковольтных конструкциях. - Л.: Энергия, 1979. - 224 с.
4 БІЛІМДІ БАҒАЛАУ
4.1 Оқытушының қоятын талаптары
Оқытушының қоятын талаптары:
-
студенттер сабақ кестесіндегі дәрістік және іс-тәжірибелік сабақтарға қатысуға міндетті;
-
студенттердің сабаққа қатысуы сабақтың басында тексеріледі. Студент сабаққа кешіккен жағдайда, дәрісханаға ақырын кіріп, жұмысқа кірісуі керек, ал үзіліс кезінде оқытушыға кешігу себебін түсіндіру қажет;
-
сабаққа екі рет кешігу сабақтан бір рет қалумен тең;
-
балл көрсеткіші арқылы есептелетін жұмыстарды бекітілген мерзімде тапсыру керек. Жұмыс уақытылы тапсырылмаса, қойылатын балл төмендейді. Барлық жұмыстарды тапсырмаған студенттерге емтиханға кіруге рұқсат берілмейді;
-
қанағаттанарлық бағасын алған студентке аралық бақылауды қайтадан өтуге рұқсат берілмейді;
-
Рср = (Р1 + Р2)/2 орташа рейтингісі 50%-дан кем болған студенттерге емтиханға кіруге рұқсат берілмейді;
-
сабақ барысында ұялы телефондарды ажырату қажет;
-
студент сабаққа іскерлік киім киіп келуі керек.
4.2 Баға критериі
4.2 Баға критериі
Барлық тапсырмалардың түрлері 100 балдық жүйемен бағаланады.
Ағымдағы бақылау апта сайын өткізіледі және оған дәрістерге, іс-тәжірибелік сабақтарға қатысу мен өздік жұмыстарды орындау кіреді.
Білімге ағымдағы бақылау жасау семестрдің 8 және 15 апталарында тест түрінде өткізіледі. Рейтинг келесі бақылау түрлерінен жиналады*:
Аттестациалау кезеңі
|
Бақылау түрі, меншікті салмақ, %
|
Сабаққа қатысу
|
Дәріс конспектісі
|
Ауызша сұрау
|
Коллоквиум
|
Тестілеу
|
Реферат
|
Эссе
|
Аралық тестілеу
|
Барлығы
|
Рейтинг 1
|
10
|
10
|
25
|
5
|
10
|
10
|
-
|
30
|
100
|
Рейтинг 2
|
10
|
10
|
25
|
5
|
10
|
10
|
-
|
30
|
100
|
Әр пәннен өткізілетін емтихан емтихандық сессия кезеңінде тест түрінде жүргізіледі.
Пән бойынша студент білімінің қорытынды бағасын құрайтын көрсеткіштер:
- 40% қорытындысы, емтиханда алған баға;
- 60% қорытындысы ағымдағы үлгерім көрсеткіші.
Қорытынды баға есебінің формуласы:
 , (1)
мұндағы Р1, Р2 – бірінші, екінші рейтингтердің бағасына сәйкесінше қойылатын цифрлік эквивалент;
Э – емтиханда алған бағаның цифрлік эквиваленті.
Қорытынды әріп түріндегі баға және балл көрсеткішінің цифрлік эквиваленті
Әріп жүйесіндегі баға
|
Балл көрсеткішінің цифрлік эквиваленті
|
Пайыздық түрі, %
|
Дәстүрлі жүйедегі баға
|
А
|
4,0
|
95–100
|
өте жақсы
|
А–
|
3,67
|
90–94
|
В+
|
3,33
|
85–89
|
жақсы
|
В
|
3,0
|
80–84
|
В–
|
2,67
|
75–79
|
С+
|
2,33
|
70–74
|
қанағаттанарлық
|
С
|
2,0
|
65–69
|
С–
|
1,67
|
60–64
|
D+
|
1,33
|
55–59
|
D
|
1,0
|
50–54
|
F
|
0
|
0–49
|
қанағаттанарлықсыз
|
4.3 Қорытынды бақылау жасауға арналған мәліметтер
4.3.1. Емтихан сұрақтарының мазмұн талаптары
4.3.2. Емтихан билеттерінің мысалдары
Нұсқа 1
1. Электроэнергетикалық жүйедегі жоғарғы вольтты электр жабдықтарының ішкі оқшауламасы
2. Әр түрлі формадағы жай тартқыштардың қорғаныс аймағы және зақымдану аймағы
3. Есеп
Нұсқа 2
-
Ішкі оқшауламаның электрлік беріктілігін арттыру тәсілдері
2. Жүктелмеген трансформаторлар мен реакторларды өшіру кезіндегі коммутациялық асқын кернеу деңгейі. Және олардан қорғаныс
3.Есеп
Нұсқа 3
-
Разрядтың көшкін(лавинная) формасы. Газдық разрядтың өзіндік туындауының шарты.
-
Жоғары вольтты кірістер. Құрылымдық ерекшелігі және қолданылу аймағы.
-
Есеп.
Достарыңызбен бөлісу: |
