Асқорыту үдерісі және ферменттердің рөлі
жүктеу/скачать 6.9 Mb.
|
|
Асқорыту үдерісі және ферменттердің рөлі Асқорыту үдерісінде ферменттер маңызды рөл атқарады. Олар тағамдардың химиялық құрамын өзгертіп, қорытылуын жеделдетеді. Ферменттер тағамдық заттардың сіңірілуі мен қорытылуын реттеп, денеге пайдалы заттарды жеткізеді. Асқорыту жүйесі Ауыз қуысы Тамақты жұту және сіңіру процесі бастап осы жерден басталады. Асқазан Асқазанда тағамдар ферменттер мен қышқылдар әсерінен ыдырайды. Ішек Ішекте тағамдық заттар толық сіңіріліп, қанға сорылады. Асқорыту ферменттері 1 Амилаза Крахмалды қарапайым қант түріне ыдыратады. 2 Липаза Майларды май қышқылдары мен глицеринге ыдыратады. 3 Протеаза Ақуыздарды аминқышқылдарына ыдыратады. 4 Нуклеаза Нуклеин қышқылдарын нуклеотидтерге ыдыратады. Ферменттердің құрылымы мен қасиеттері Құрылымы Ферменттер белоктардан тұратын биологиялық катализаторлар. Белсенді Орталығы Ферменттің белсенді әрекет ететін бөлігі, нәтижесінде реакция жүреді. Сұрақтандыра алу Белгілі бір химиялық реакцияны тездетеді, бірақ өзгере алмайды. Ерекшелігі Әр фермент белгілі бір субстратқа ғана әсер етеді. Ферменттердің әсер ету механизмі 1 Субстрат Байланысу Фермент белсенді орталығымен субстратты байланыстырады. 2 Ыдырату Фермент субстратты химиялық реакцияға ұшыратып, өнімдерге айналдырады. 3 Босату Фермент өнімдерді босатып, қайтадан басқа субстраттармен қосылуға дайын болады. Ферменттердің жеделдету қызметі Жұмылдыру Ферменттер реакциядағы қатысушы заттарды бір-бірімен жақындатады. Белсендіру Энергиясын азайту Белсенді орталықтағы катализ арқылы реакцияның белсендіру энергиясын азайтады. Жылдамдату Реакция жылдамдығын 1 миллион есе дейін арттыра алады. Ферменттердің белсенділігіне әсер ететін факторлар Температура Ферменттің белсенділігі оңтайлы температурада жоғары болады. Сутектік көрсеткіш (pH) Ферменттің белсенді орталығы оңтайлы pH деңгейінде жұмыс істейді. Концентрация Фермент пен субстрат концентрациясы жоғары болған сайын реакция жылдам жүреді. Ферменттерді қолданудың практикалық маңызы Медицина Ферменттер диагностика мен емдеуде қолданылады. Мысалы, инсулин диабетті емдейді. Өнеркәсіп Ферменттер тоқыма, целлюлоза, жуу құралдары өндірісінде қолданылады. Тағам Өңдеу Тағам сапасын жақсарту және технологиялық процестерді жеделдету үшін ферменттер пайдаланылады. Ферментологияның даму перспективалары 1 Жаңа Ферменттер Іздеу Табиғаттағы ферменттердің әлеуетті жаңа түрлерін зерттеу өзекті міндеттердің бірі. 2 Инженерлік Ферментология Ферменттердің құрылымы мен қасиетттерін өзгерту арқылы жаңа қолданбаларға бейімдеу. 3 Ферменттерді Иммобилизациялау Ферменттерді ғимараттар, құрылғылар бетіне бекітіп, қайта пайдалануға болады. Қорытынды Ферменттер асқорыту процесінде маңызды рөл атқарып, тағамдық заттардың сіңірілуі мен қорытылуын реттейді. Ферменттердің құрылымы мен қасиеттері, әсер ету механизмі және белсенділігіне әсер ететін факторлар зерттеліп, оларды практикада қолдану жолдары қарастырылды. Ферментологияның даму бағыттары болашақта ғылымның жаңа жетістіктерін тудыру үшін маңызды. жүктеу/скачать 6.9 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|