«автоматтандырылған жүйелерді жобалау»

Зертханалық жұмыстың құрылымы:

1. Жұмыстың аты және мақсаты;

2. Бақылау сұрақтарға жауап беру.
Бақылау сұрақтары:

1. 
   Жобалау дегеніміз не?
   
2. 
   Автоматтандырылған жобалау дегеніміз не?
   
3. 
   Жүйе дегеніміз не?
   
4. 
   Модель деніміз не?
   
5. 
   Автоматтандырылған жобалау жүйесі дегеніміз не?
   
6. 
   Жобалау кезеңдері?
   

Әдістемелік нұсқаулар:

IDEF3 диаграммасы бизнес- процесіндегі ақпаратты өңдеу процесінің сұрыпталуы үшін модельдеуде қолданылады. Олардың көмегімен ұйым жұмысшыларының іс- әрекет сценариін сипаттауға болады. Сценарийге ұйымда немесе жүйеде болатын белгілі бір жағдай немесе іс- әрекеттің қайталану ретін, объект қасиетінің ретін сипаттауды жатқызамыз. Мысалы, заказды өңдеу реті.

IDEF3 – ол процесті орындау сценариінің тәжірибе жасау мен модельдеу инструменті. Бұл тәсілде декомпозицияны қолданғандықтан сипаттауды керек дәлдікпен жүргізуге мүмкіндік береді. IDEF3 модельдеу инструменті түрінде процестегі келесі ақпаратардан тұрады:

• 
  Сценарийді орындаған кезде қолданылатын объекттен;
  
• 
  Осы объекттердің атқаратын рөлі (мысылы, агент, көлік және т.б);
  
• 
  Процесс сценарий орындаған кездегі жұмысшылардың ара- қатынасы;
  
• 
  Объектілердің қалпы мен өзгеріске ұшырауы;
  
• 
  Жұмысты орындау уақыты мен соңғы нәтижесі;
  
• 
  Жұмысты орындауға қажет ресурстар.
  

IDEF3 әр- бір жұмыс бизнес- процестің сценариін сипаттап, басқа бір жұмыстың құрамдас бөлігі бола алады. Сценарий моделдің мақсаты мен шегін сипаттайтын болғандықтан жұмысты етісті есіммен белгілеу керек.
Тапсырма.

1. Жоғарыда көрсетілген бір тақырыпқа BPWin 4.0 бағдарламалық пакетінің IDEF0 методологиясын қолданып модель құру.

2. Модельдеудің мақсатын, көзқарасын, модельдің анықтауын, ақпараттың қайнарын және облыс суреттелуін ұйымдастыру.

3. Жұмыста барлық бағыттарды (мүмкіндік бойынша) қолдану.

4. Жұмысты дискетада сақтау.
Ұсынылатын әдебиет:

Негізгі:

1 Андреев Е.Б., Куцевич Н.А. SCADA-системы: взгляд изнутри (www.scada.ru)

2 Матвейкин В.Г., Фролов С.В., Шехтман М.Б. Применение SCADA-систем при автоматизации технологических процессов. М: Машиностроение, 2000. 176с.

3 Диго С.М. Проектирование и использование баз данных: Учеб­ник. — М.: Финансы и статистика, 1995.

Қосымша:

1. Дубова Н. управление распределенной корпорацией в версии са — unicenter tng//computerworld Россия. — 1997. — № 14.

№ 2. Зертханалық жұмыс.

Жұмыстың тақырыбы: Жобалау операциялары, процедуралары, кезеңдері

Жұмыстың мақсаты: Жобалау кезеңдерімен және жобалау шешімдерімен танысу.

Зертханалық жұмыстың құрылымы:

1. Жұмыстың аты және мақсаты;

2. Бақылау сұрақтарға жауап беру.
Бақылау сұрақтары:

1. 
   Автоматтандырылған жобалау жүйесі дегеніміз не?
   
2. 
   Жобалау кезеңдері?
   
3. 
   Автоматты жобалау дегеніміз не?
   
4. 
   Дайындық кезеңі дегеніміз не?
   
5. 
   Эскизді жобалау дегеніміз не?
   

Әдістемелік нұсқаулар:

Байланыс

Байланыс жұмыстың ара –қатынасын көрсетеді. IDEF3- тегі барлық байланыс бір бағытты және де олар әр бағытқа бағытталуы мүмкін, бірақ әдетте IDEF3 диаграммасын солдан оңға қарай құруға тырысады. IDEF3- те байланысты бейнелейтін бағыттауыштың (стерлка) 3 түрі болады. Оның стилі Model/Default Arrow Types менюі арқылы орнатылады:

• 
  Үлкені (Precedence) – жұмыс бірлігін байланыстыратын түзу сызық. Солдан оңға немесе жоғарыдан төменге қарай салынады. Ол жұмыс – бастау жұмыс – мақсат басталғанша дейін аяқталу керектігін көрсетеді.
  
• 
  Қарым – қатынас (Relational Link) – үзік сызық. Жұмыс бірлігі арасындағы байланысты бейнелеу үшін (жұмыс – мақсат жұмыс – бастау бітпей тұра басталады), сонымен қатар жұмыс бірлігі мен сілтеме объектілері арасында қолданылады.
  
• 
  Объектілер ағымы(поток)(Object Flow) – екі жақты бағыттауыш, объектің бір не одан да көп жұмыс бірлігінде қолданылуын сипаттайтын фактта пайдаланылады. Мысалы, объект бір жұмыста туындап, екіншісінде қолданғанда.
  

Тапсырма.

1. Әр жұмыс үшін қасиеттерінің суреттелуін (Definition) жасау, бағыттаушылар (1 лабораториялық жұмыстағы модель).

2. Талдау құндығын өткізу.

3. Мүмкіндік есептеу нәтижесін құру.

4. Түйіндердің ағаш диаграммасын көрсету

5. Лабораториялық жұмыс мұғалімге ашылған түрде берілуі тиіс (листинг (4 беттен жоғары), есептеу нәтиженің барлық түрлері, түйіндердің ағаш диаграммасы).

Ұсынылатын әдебиет:

Негізгі:

1 Андреев Е.Б., Куцевич Н.А. SCADA-системы: взгляд изнутри (www.scada.ru)

2 Матвейкин В.Г., Фролов С.В., Шехтман М.Б. Применение SCADA-систем при автоматизации технологических процессов. М: Машиностроение, 2000. 176с.

3 Диго С.М. Проектирование и использование баз данных: Учеб­ник. — М.: Финансы и статистика, 1995.

Қосымша:

1. Дубова Н. управление распределенной корпорацией в версии са — unicenter tng//computerworld россия. — 1997. — № 14.

№ 3. Зертханалық жұмыс.

Жұмыстың тақырыбы: Жобаланатын нысандар параметрлерінің түрлері

Жұмыстың мақсаты: Жобаланатын параметрлердің қолдану нысандарымен және олардың параметрлерінің түрлерімен танысу
Зертханалық жұмыстың құрылымы:

1. Жұмыстың аты және мақсаты;

2. Бақылау сұрақтарға жауап беру.
Бақылау сұрақтары:

1. 
   Жобалау операциясы дегеніміз не?
   
2. 
   Жобалау процедурасы дегеніміз не?
   
3. 
   Жобалау кезеңдері дегеніміз не?
   
4. 
   Жобалау шешімі дегеніміз не?
   
5. 
   Кірістік жобалау дегеніміз не?
   

Әдістемелік нұсқаулар:

Үлкен байланыс және объектілер ағымы.

Үлкен байланыс жұмыс – бастау жұмыс- мақсат басталғанша дейін аяқталатынын көрсетеді. Жұмыс- бастаудың нәтижесі объект болады. Ол жұмыс – мақсатты іске қосу үшін керек. Бұл жағдайда объекті көрсететін бағыттауышты екі жақты бағыттауышпен бейнелейді. Бағыттауыштың аты бейнеленетін объектті нақты айқындау керек. Объектілер ағымында үлкен байланыстың қасиеті сияқты болады.

Қарым – қатынас бағыттауышы үлкен бағыттауыштың альтернативасы екенін көрсетеді. Мұнда жұмыс – мақсат жұмыс – бастау басталғанша дейін аяқталуы мүмкін.

Қиылыс (Junction).

Бір жұмыстың аяқталуы бірнеше жұмыстың басталуына белгі юолуы мүмкін немесе бір жұмыстың басталуы бірнеше жұмыстың аяқталуын тосады. Қиылысу қосылу мен тармақтануға бірдей қолданылмайды. Select Junction Type диалогында қиылысу түрі көрсетіледі. Қиылысу түрінің бірнешеуі болады (1- кесте). Диаграммадағы қиылыс нөмірленеді, әрбәр нөмірде J префиксі болады. Қиылысу қасиетін Definition Editor диалогы арқылы редактрлеуге болады. IDEF0 және DFD қарағанда IDEF3-де бағыттауыштар қиылыстар арқылы қосыла емесе тармақтала алады.

Тапсырма.

1. Жоғарыда көрсетілген бір тақырыпқа BPWin 4.0 бағдарламалық пакетінің DFD методологиясын қолданып модель құру.

2. Модельдеудің мақсатын, көзқарасын, модельдің анықтауын, ақпараттың қайнарын және облыс суреттелуін ұйымдастыру.

3. Жұмыста барлық бағыттарды (мүмкіндік бойынша) қолдану.

4. Жұмысты дискетада сақтау.
Ұсынылатын әдебиет:

Негізгі:

1 Андреев Е.Б., Куцевич Н.А. SCADA-системы: взгляд изнутри (www.scada.ru)

2 Матвейкин В.Г., Фролов С.В., Шехтман М.Б. Применение SCADA-систем при автоматизации технологических процессов. М: Машиностроение, 2000. 176с.

3 Диго С.М. Проектирование и использование баз данных: Учеб­ник. — М.: Финансы и статистика, 1995.

Қосымша:

1. Дубова Н. управление распределенной корпорацией в версии са — unicenter tng//computerworld россия. — 1997. — № 14.

№ 4. Зертханалық жұмыс.

Жұмыстың тақырыбы: Жобалық процедуралар түрлері

Жұмыстың мақсаты: Жобаланатын параметрлердің қолдану нысандарымен және олардың параметрлерінің түрлерімен танысу
Зертханалық жұмыстың құрылымы:

1. Жұмыстың аты және мақсаты;

2. Бақылау сұрақтарға жауап беру.
Бақылау сұрақтары:

1. 
   Шығыстық жобалау дегеніміз не?
   
2. 
   Жобаланатын нысан дегеніміз не?
   
3. 
   Нысандар не үшін қолданылады?
   
4. 
   Олардың қандай түрлері бар?
   
5. 
   Жобалық процедураның бірвариантты түрі не үшін қажет?
   
6. 
   Жобалық процедураның көпвариантты түрі не үшін қажет?
   

Әдістемелік нұсқаулар:

Сілтеме объекті

IDEF3- тегі сілтеме объекті бағыттауышпен, қиылысумен немесе жұмыспен байланыстыруға болмайтын идея, концепцияны білдіреді. (1- сур). Сілтеме объектісін енгізітін палитра инструментіндегі батырма қызмет етеді:

Сілтеме объектісі жұмыс тіктөртбұрышындағыдай тіктөртбұрыш түрінде болады. Сілтеме аты ретінде басқа диаграммадағы кез- келген бағыттауыштың атын қолдануға болады. Сілтеме объектілері жұмыс бірлігімен немесе қиылысулармен үзік сызықпен байланысу керек.

1
- сурет сілтеме объекті.
IDEF3- тің ресми спецификациясында сілтеме объектісінің үш стилі бар – шартсыз (безусловные) (unconditional), синхронды (Synchronous) және асинхронды (Asynchronous). Синхронды және асинхронды сілтеме объектілері диаграммада қолданылатын объектілер жағдайының құрамында болмайды. Сілтеме объектілерінің атынан басқа сілтеме объектісінің түрін де енгізу керек.
Тапсырма.

1. Әр жұмыс үшін қасиеттерінің суреттелуін (Definition) жасау, бағыттаушылар, мәліметтік және сыртқы маңыздардың қоймасы (3 лабораториялық жұмыстағы модель).

2. Талдау құндығын өткізу.

3. Мүмкіндік есептеу нәтижесін құру.

4. Түйіндердің ағаш диаграммасын көрсету

5. Лабораториялық жұмыс мұғалімге ашылған түрде берілуі тиіс (листинг (4 беттен жоғары), есептеу нәтиженің барлық түрлері, түйіндердің ағаш диаграммасы).

Ұсынылатын әдебиет:

Негізгі:

1 Андреев Е.Б., Куцевич Н.А. SCADA-системы: взгляд изнутри (www.scada.ru)

2 Матвейкин В.Г., Фролов С.В., Шехтман М.Б. Применение SCADA-систем при автоматизации технологических процессов. М: Машиностроение, 2000. 176с.

3 Диго С.М. Проектирование и использование баз данных: Учеб­ник. — М.: Финансы и статистика, 1995.

Қосымша:

1. Дубова Н. управление распределенной корпорацией в версии са — unicenter tng//computerworld россия. — 1997. — № 14.

№ 5. Зертханалық жұмыс.

Жұмыстың тақырыбы: АЖЖ негізгі жобалық процедуралар. Анализ процедурасы. Синтез процедурасы. Процедуралар түрлері

Жұмыстың мақсаты: Автоматтандырылған жүйелердің жобаларын құру
Зертханалық жұмыстың құрылымы:

1. Жұмыстың аты және мақсаты;

2. Бақылау сұрақтарға жауап беру.
Бақылау сұрақтары:

1. 
   Есептеу жүйесі дегеніміз не?
   
2. 
   Есептеу желісі дегеніміз не?
   
3. 
   АЖО дегеніміз не?
   
4. 
   АЖО түрлері?
   
5. 
   АЖО кешендері не үшін қолданылады?
   

Әдістемелік нұсқаулар:

ERwin көмегімен мәліметтер моделін құру

Erwin- де мәліметтерді көрсетудің екі деңгейі бар: логикалық және физикалық. Логикалық деңгей дегеніміз – мәліметтерге абстрактты көз – қараспен қарау. Мысалы, «Тұрақты клиент», «Бөлім» немесе «Жұмысшының аты - жөні». Ал физикалық модельде белгілі бір СУБД- ға байланысты. Ол жүйелік каталогтың айналық көрінісі ретінде болады. Физикалық модельде МБ- ң барлық ақпаратынан құралады.

Мәліметтер моделінің логикалықтан физикалыққа ауысу үшін Erwin панель инструментінің сол жақ бөлігіндегі тізім қолданылады (2- сур).

2- сурет логикалық және физикалық модельдер арасында ауысу.

Ауысу кезінде физикалық модель әлі болмаса, ол автоматты түрде құрылады.
Тапсырма.

1. Әр жұмыс үшін қасиеттерінің суреттелуін (Definition) жасау, бағыттаушылар, сілтеме объектілерін, тораптың (5 лабораториялық жұмыстағы модель).

2. Талдау құндығын өткізу.

3. Мүмкіндік есептеу нәтижесін құру.

4. Түйіндердің ағаш диаграммасын көрсету

5. Лабораториялық жұмыс мұғалімге ашылған түрде берілуі тиіс (листинг (4 беттен жоғары), есептеу нәтиженің барлық түрлері, түйіндердің ағаш диаграммасы).

Ұсынылатын әдебиет:

Негізгі:

1 Андреев Е.Б., Куцевич Н.А. SCADA-системы: взгляд изнутри (www.scada.ru)

2 Матвейкин В.Г., Фролов С.В., Шехтман М.Б. Применение SCADA-систем при автоматизации технологических процессов. М: Машиностроение, 2000. 176с.

3 Диго С.М. Проектирование и использование баз данных: Учеб­ник. — М.: Финансы и статистика, 1995.

Қосымша:

1. Дубова Н. управление распределенной корпорацией в версии са — unicenter tng//computerworld россия. — 1997. — № 14.

№ 6. Зертханалық жұмыс.

Жұмыстың тақырыбы: Жалпыланған экспертті жүйенің құрылымдық сұлбасы және компоненттері

Жұмыстың мақсаты: Жалпыланған экспертті жүйенің құрылымдық сұлбасын құру және талдау
Зертханалық жұмыстың құрылымы:

1. Жұмыстың аты және мақсаты;

2. Бақылау сұрақтарға жауап беру.
Бақылау сұрақтары:

1. 
   Шығыстық жобалау дегеніміз не?
   
2. 
   Жобаланатын нысан дегеніміз не?
   
3. 
   Нысандар не үшін қолданылады?
   
4. 
   Олардың қандай түрлері бар?
   
5. 
   Жобалық процедураның бірвариантты түрі не үшін қажет?
   

Әдістемелік нұсқаулар:

Мәліметтердің логикалық моделін құру

Логикалық модельдің деңгейі

Ақпаратты көрсетуіне байланысты логикалық модельдің 3 деңгейі болады:

• 
  Мән беру – байланыс диаграммасы (Entity Relationship Diagram, ERD);
  
• 
  Кілтке негізделген мәліметтер моделі (Key Based model, KB);
  
• 
  Толық атрибутты модель (Full Attributed model, FA).
  

Мағына беру – байланыс диаграмма дегеніміз – жоғары деңгейлі мәліметтер моделі.

Кілтке негізделген мәліметтер моделі дегеніміз – мәліметтердің толық көрінісі. Онда мағына беру мен бастапқы кілттердің сипаттамасы болады.

Толық атрибутты модель дегеніміз – мәліметтер құрылымының дәлдік көрсетілімі. Құрамында : барлық мағына беру, атрибуттар мен байланыстар болады.
Тапсырма.

1. Әр жұмыс үшін қасиеттерінің суреттелуін (Definition) жасау, бағыттаушылар, сілтеме объектілерін, тораптың (5 лабораториялық жұмыстағы модель).

2. Талдау құндығын өткізу.

3. Мүмкіндік есептеу нәтижесін құру.

4. Түйіндердің ағаш диаграммасын көрсету

5. Лабораториялық жұмыс мұғалімге ашылған түрде берілуі тиіс (листинг (4 беттен жоғары), есептеу нәтиженің барлық түрлері, түйіндердің ағаш диаграммасы).

Ұсынылатын әдебиет:

Негізгі:

1 Андреев Е.Б., Куцевич Н.А. SCADA-системы: взгляд изнутри (www.scada.ru)

2 Матвейкин В.Г., Фролов С.В., Шехтман М.Б. Применение SCADA-систем при автоматизации технологических процессов. М: Машиностроение, 2000. 176с.

3 Диго С.М. Проектирование и использование баз данных: Учеб­ник. — М.: Финансы и статистика, 1995.

Қосымша:

1. Дубова Н. управление распределенной корпорацией в версии са — unicenter tng//computerworld россия. — 1997. — № 14.

№ 7. Зертханалық жұмыс.

Жұмыстың тақырыбы: Технологиялық операцияларды көрсету модельдері

Жұмыстың мақсаты: Жұмыстың тапсырмасында берілген жүенің технологиялық операциясының моделін құру
Зертханалық жұмыстың құрылымы:

1. Жұмыстың аты және мақсаты;

2. Бақылау сұрақтарға жауап беру.
Бақылау сұрақтары:

1. 
   Енгізу жүйесі дегеніміз не?
   
2. 
   Автоматты енгізу жүйесі дегеніміз не?
   
3. 
   Қолданылу ерекшеліктері?
   
4. 
   Олардың қажеттіліктері?
   

Әдістемелік нұсқаулар:

Мағына беру мен атрибуттар

Мағына беруді объект, оқиға немесе концепция деп қарастыруға болады. Мағына беруді модельге енгізу үшін панель инструметтеріндегі мағына беру батырмасын шертіп, одан кейін диаграммада жаңа мағына беру орнынан шерту керек. Мағына беруден тышқанның оң жақ батырмасын басып, Entities диалогын шығаруға болады. Definition закладкасы мағына берудің анықтамасын енгізу үшін қажет.

I
con закладкасында үлкен иконаны да кішкентай иконаны да беруге болады. Суретті мағына берумен байланыстыру үшін келесі батырманы басу керек:
Пайда болған диалогта Import батырмасын басып, кажет bmp файлын таңдау керек.

Әрбір атрибутте мағына берудің белгілі қасиеті туралы ақпарат сақталады. Мағына беруді айқындайтын атрибутты немесе атрибуттер тобын бастапқы кілт деп атайды. Атрибутты сипаттау үшін мағына беруден тышқанның оң батырмасын басып, пайда болған менюден Attributes пунктін таңдау керек. Attributes диалогы пайда болады. Егер New батырмасын шертсе, пайда болған диалогте атрибуттың атын көрсетуге болады (3- сур).

3-сурет. New Attribute Диалогы

G
eneral закладкасындағы бастапқы кілт атрибуты үшін Primary Key терезесінде таңба ету қажет. Definition закладкасы бөлек атрибуттардың анықтамасын жазуға мүмкіндік береді. Note закладкасы анықтамаға кірмеген бір немесе бірнеше атрибуттардың ескертулерін қосуға мүмкіндік береді Диаграмманың үлкендірек көрінісі үшін әрбір атрибутты иконамен алмастыруға болады. Атрибуттың иконасын елестету үшін контекстік менюден Format/Entity Display пунктін таңдап және каскадтық менюдегі Attribute Icon опциясын қосу керек. Кіші икона атрибут атының сол жағында көрсетіледі (4сур).
4-сур. Attribute Icon опциясы қосылған атрибут деңгейіндегі мағына түрі.

Атрибуттың дұрыс атын беру өте маңызды.

тапсырма

1. ERwin бағдарламалық пакетінің логикалық деңгейінің мүмкіндіктерін зерттеу.

2. Толық атрибутивтік модель құру, барлық байланыс қуаттырн (байланыстың барлық түрлерін қолдану) қолдану, мұрагерлік иерархияны (толық және толық емес) қодану.

3. Мұғалімге листингті ашылған түрде әкелу.

Ұсынылатын әдебиет:

Негізгі:

1 Андреев Е.Б., Куцевич Н.А. SCADA-системы: взгляд изнутри (www.scada.ru)

2 Матвейкин В.Г., Фролов С.В., Шехтман М.Б. Применение SCADA-систем при автоматизации технологических процессов. М: Машиностроение, 2000. 176с.

3 Диго С.М. Проектирование и использование баз данных: Учеб­ник. — М.: Финансы и статистика, 1995.

Қосымша:

1. Дубова Н. управление распределенной корпорацией в версии са — unicenter tng//computerworld россия. — 1997. — № 14.

4 ТӘЖІРИБЕЛІК САБАҚТАР

№ 1 тәжірибелік сабақ.

Жұмыстың тақырыбы: Автоматты жүйенің жобасын құру. Дайындық кезеңі. Эскизді жобалау. Техникалық жобалау. Жұмысшы жобалау

Жұмыстың мақсаты: Есептеу жүйелеріндегі көрсету формаларымен және кодтау тәсілдерімен танысу

Жұмыстың құрылымы:

1. 
   Автоматты жүйенің жобасын құру.
   
2. 
   Дайындық кезеңі.
   
3. 
   Эскизді жобалау.
   
4. 
   Техникалық жобалау.
   
5. 
   Жұмысшы жобалау
   

Ұсынылатын әдебиет:

Негізгі:

1 Андреев Е.Б., Куцевич Н.А. SCADA-системы: взгляд изнутри (www.scada.ru)

2 Матвейкин В.Г., Фролов С.В., Шехтман М.Б. Применение SCADA-систем при автоматизации технологических процессов. М: Машиностроение, 2000. 176с.

3 Диго С.М. Проектирование и использование баз данных: Учеб­ник. — М.: Финансы и статистика, 1995.

Қосымша:

1. Дубова Н. управление распределенной корпорацией в версии са — unicenter tng//computerworld россия. — 1997. — № 14.

№ 2 тәжірибелік сабақ.
Жұмыстың тақырыбы: Берілген автоматты басқару жүйесінің жобалау операцияларын, процедураларын, кезеңдерін шығару

Жұмыстың мақсаты: Жобалау кезеңдерімен және жобалау шешімдерімен танысу.

Жұмыстың құрылымы:

1. 
   Берілген автоматты басқару жүйесінің жобалау операцияларын шығару
   
2. 
   Берілген автоматты басқару жүйесінің жобалау процедураларын, шығару
   
3. 
   Берілген автоматты басқару жүйесінің жобалау кезеңдерін шығару
   

Ұсынылатын әдебиет:

Негізгі:

1 Андреев Е.Б., Куцевич Н.А. SCADA-системы: взгляд изнутри (www.scada.ru)

2 Матвейкин В.Г., Фролов С.В., Шехтман М.Б. Применение SCADA-систем при автоматизации технологических процессов. М: Машиностроение, 2000. 176с.

3 Диго С.М. Проектирование и использование баз данных: Учеб­ник. — М.: Финансы и статистика, 1995.

Қосымша:

1. Дубова Н. управление распределенной корпорацией в версии са — unicenter tng//computerworld россия. — 1997. — № 14.

№ 3 тәжірибелік сабақ.

Жұмыстың тақырыбы: Жобаланатын автоматты нысандар параметрлерінің түрлерін алу, параметрлерін есептеу

Жұмыстың мақсаты: Жобаланатын параметрлердің қолдану нысандарымен және олардың параметрлерінің түрлерімен танысу

Жұмыстың құрылымы:

1. 
   Жобаланатын автоматты нысандар параметрлерінің түрлерін алу,
   
2. 
   Жобаланатын автоматты нысандар параметрлерін есептеу
   

Ұсынылатын әдебиет:

Негізгі:

1 Андреев Е.Б., Куцевич Н.А. SCADA-системы: взгляд изнутри (www.scada.ru)

2 Матвейкин В.Г., Фролов С.В., Шехтман М.Б. Применение SCADA-систем при автоматизации технологических процессов. М: Машиностроение, 2000. 176с.

3 Диго С.М. Проектирование и использование баз данных: Учеб­ник. — М.: Финансы и статистика, 1995.

Қосымша:

1. Дубова Н. управление распределенной корпорацией в версии са — unicenter tng//computerworld россия. — 1997. — № 14.

№ 4 тәжірибелік сабақ.
Жұмыстың тақырыбы: Автоматты жүйеде қолданылатын жобалық процедуралар түрлерін алу

Жұмыстың мақсаты: Жобаланатын параметрлердің қолдану нысандарымен және олардың параметрлерінің түрлерімен танысу

Жұмыстың құрылымы:

1. 
   Автоматты жүйеде қолданылатын жобалық процедуралар
   
2. 
   Автоматты жүйеде қолданылатын жобалық процедуралардың түрлері
   
3. 
   Автоматты жүйеде қолданылатын жобалық процедуралар түрлерін алу тәсілдері
   

Ұсынылатын әдебиет:

Негізгі:

1 Андреев Е.Б., Куцевич Н.А. SCADA-системы: взгляд изнутри (www.scada.ru)

2 Матвейкин В.Г., Фролов С.В., Шехтман М.Б. Применение SCADA-систем при автоматизации технологических процессов. М: Машиностроение, 2000. 176с.

3 Диго С.М. Проектирование и использование баз данных: Учеб­ник. — М.: Финансы и статистика, 1995.

Қосымша:

1. Дубова Н. управление распределенной корпорацией в версии са — unicenter tng//computerworld россия. — 1997. — № 14.

№ 5 тәжірибелік сабақ.

Жұмыстың тақырыбы: Автоматтандырылған жобалау жүйесін алу. Оны анализдеу және синтездеу.

Жұмыстың мақсаты: Автоматтандырылған жүйелердің жобаларын құру

Жұмыстың құрылымы:

1. 
   Автоматтандырылған жобалау жүйесін алу.
   
2. 
   Автоматтандырылған жобалау жүйесін анализдеу
   
3. 
   Автоматтандырылған жобалау жүйесін синтездеу.
   

Ұсынылатын әдебиет:

Негізгі:

1 Андреев Е.Б., Куцевич Н.А. SCADA-системы: взгляд изнутри (www.scada.ru)

2 Матвейкин В.Г., Фролов С.В., Шехтман М.Б. Применение SCADA-систем при автоматизации технологических процессов. М: Машиностроение, 2000. 176с.

3 Диго С.М. Проектирование и использование баз данных: Учеб­ник. — М.: Финансы и статистика, 1995.

Қосымша:

1. Дубова Н. управление распределенной корпорацией в версии са — unicenter tng//computerworld россия. — 1997. — № 14.

№ 6 тәжірибелік сабақ.
Жұмыстың тақырыбы: Жалпыланған экспертті жүйенің құрылымдық сұлбасы және компоненттері

Жұмыстың мақсаты: Жалпыланған экспертті жүйенің құрылымдық сұлбасын құру және талдау

Жұмыстың құрылымы:

1. 
   Жалпыланған экспертті жүйенің құрылымдық сұлбасы
   
2. 
   Жалпыланған экспертті жүйенің компоненттері
   

Ұсынылатын әдебиет:

Негізгі:

1 Андреев Е.Б., Куцевич Н.А. SCADA-системы: взгляд изнутри (www.scada.ru)

2 Матвейкин В.Г., Фролов С.В., Шехтман М.Б. Применение SCADA-систем при автоматизации технологических процессов. М: Машиностроение, 2000. 176с.

3 Диго С.М. Проектирование и использование баз данных: Учеб­ник. — М.: Финансы и статистика, 1995.

Қосымша:

1. Дубова Н. управление распределенной корпорацией в версии са — unicenter tng//computerworld россия. — 1997. — № 14.

№ 7 тәжірибелік сабақ.

Жұмыстың тақырыбы: Технологиялық операцияларды көрсету модельдерін салу

Жұмыстың мақсаты: Жұмыстың тапсырмасында берілген жүенің технологиялық операциясының моделін құру

Жұмыстың құрылымы:

1. 
   Технологиялық операцияларды көрсету модельдері туралы түсінік
   
2. 
   Технологиялық операцияларды көрсету модельдерін салу
   

Ұсынылатын әдебиет:

Негізгі:

1 Андреев Е.Б., Куцевич Н.А. SCADA-системы: взгляд изнутри (www.scada.ru)

2 Матвейкин В.Г., Фролов С.В., Шехтман М.Б. Применение SCADA-систем при автоматизации технологических процессов. М: Машиностроение, 2000. 176с.

3 Диго С.М. Проектирование и использование баз данных: Учеб­ник. — М.: Финансы и статистика, 1995.

Қосымша:

1. Дубова Н. управление распределенной корпорацией в версии са — unicenter tng//computerworld россия. — 1997. — № 14.

4. 
   студенттің өздік жұмысы
   

5.1 Өздік жұмысты ұйымдастыру бойынша әдістемелік нұсқаулар.

Студенттің өздік жұмысы (СӨЖ) реферат түрінде орындалады және студенттердің өздік жұмысын қойлатын талаптарға сәйкес тапсырылады.

Өздік жұмысты бақылау келесі формада өтуі мүмкін:

– жасалған жұмысты көрсету;

– өздік меңгерген тақырып бойынша баяндама;

– аудиториялық сабақтарды немесе ОБСӨЖ-де ауызша сұрау;

– жазбаша орындалған тапсырмаларды қорғау.

Өздік жұмысының нәтижелерін тапсырмаған студент қорытынды аттестацияға жіберілмейді.

Өз бетімен меңгерген материал оқытушумен бірге меңгерілген материалмен қоса қорытынды бақылауға шығарылады.
5.2 Рефераттар тақырыбы
5.2.1. Есептеу желілерінің түрлері.

5.2.2 Жобалаушылардың автоматтандырылған жұмыс орындары.

5.2.3 Автоматты енгізу жүйесін құру қажеттіліктері

5.2.4. Жалпыланған экспертті жүйенің құрылымдық сұлбасы және компоненттері

5.2.5. Жалпыланған түрдегі технологиялық операцияларды жобалау мәселелері

5.2.6. Жалпыланған түрдегі технологиялық операцияларды жобалау мәселелері

5.2.7. Есептеу жүйелеріндегі көрсеті формалары және кодтау тәсілдері

5.2.8. АЖО техникалық жабдықтары, перспективалары