№2ОЖСӨЗ мазмұны: Көркем шығарманың тақырыбы пен идеясы. М.Әуезовтың 20-шы жылдары жазған әңгімелері мен повестері: «Қорғансыздың күні», «Барымта», «Жетім», «Ескілік көелеңкесінде», «Жуандық», «Қаралы сұлу», «Оқыған азамат» және «Қараш-қараш», «Қилы заман» повестерінің тақырыптары мен идеясы.
№2СӨЖ мазмұны: Жанр түрлеріндегі сюжет мєселелері. Әр жанрдағы сюжеттінің даму сырлары
Әдебиеттер -
Әуезов М. Шығармалар. 20 томдық. – Алматы: 1979-1985.
-
А.Байтұрсынов “Әдебиет танытќыш”. Алматы, Атам±ра. 2003 жыл
-
Ќ.Жұмалиев. Әдебиет теориясы. “Мектеп” баспасы. А., 1969 жыл
-
З.Ќабдолов. Сөз µнері . Алматы. “Санат”, 2002 жыл
-
Ш. Елеукенов.Әдебиет және ұлт тағдыры. Санат. 2002 жыл
-
Мақпыров С. Әдебиеттануға кіріспе ( хрестоматия) А., 1991 жыл
-
Әдебиеттану терминдерінің сөздігі. А., 1966 жыл
8. Литературный энциклопедический словарь. М., 1987 жыл
9. Нұрқатов А. М.Әуезов творчествосы. – Алматы: 1965.
10. Мүсірепов Ғ. Суреткер парызы. – Алматы: 1979.
11. Нұртазин Т. Шеберлік туралы ойлар. Алматы: 1968.
12.“Бес арыс”. Жалын. А., 1992 жыл
13. С.Елеубаев “Бұрќыраған заман және жазушы”. Жалын № 4, 85-91 бет, 1992 жыл
№3ОЖСӨЖ мазмұны: Көркем шығарманың сюжеті мен композициясы. Ғ.Мүсіреповтың ана тақырыбына жазған: «Адамның анасы», «Өлімді жеңген ана», «Ананың анасы», «Ананың арашасы», «Ашынған ана», «Ер Ана», «Ана есімі айнымайды», «Ақлима» әңгіме, новеллаларының сюжеті мен композиция тұтастығы.
№3 СӨЖ мазмұны: А.Н.Веселовский. Сюжеттер поэтикасы. // 119-126 беттер.
Әдебиеттер:
-
Нұрғали Рымғали. Әдебиет еториясы. Нұсқалық. – Фолиант, 2003. – 344 бет.
2. А.Байтұрсынов “Әдебиет танытқыш”. Алматы, Атамұра. 2003 жыл
3.Ќ.Жұмалиев. Әдебиет теориясы. “Мектеп” баспасы. А., 1969 жыл
4.Ќабдолов. Сөз өнері . Алматы. “Санат”, 2002 жыл
5.Әдебиеттану терминдерінің сөздігі, А., 1996 жыл
6. ОмаровІ. Әдебиет жайлы ойлар. А., 1961.
7. Ахтанов Т. Ғ.Мүсірепов. – А., 1957.
8. Нұрхатов А. Ғ.Мүсіреповтың творчестволық жолы. – А., 1962.
9. Бақбергенов М. Сөз зергері. – А., 1967.
10. Әдібаев Х. Талант, тағдыр, талғам. – А., 1971.
11. Жұмабеков С. Ғ.Мүсірепов. – А., 1989.
12. Қабдолов З. Жанр сыры. – А., 1964.
Мүсірепов Ғ. Шығармалары. Бес томдық. – А., 1992.
10.Студенттердің өзіндік жұмыстары үшін берілетін берілетін тапсырмалар
Студенттердің өзіндік жұмыстары бойынша әдістемелік нұсқау:
Студенттің өзіндік жұмыстары оқу процессінің маңызды бөлігі. СӨЖ олардың шығармашылық қабілетін арттырып, тәжірибеде білімдерін қолдана білуге үйретеді.
Студенттің өзіндік жұмыстарына мыналар кіреді:
- Өткен дәріс материалдарын қайталау, берілген негізгі және қосымша әдебиеттерді оқу.
- Тәжірибелік сабақтарға дайындалу.
- Үй тапсырмаларын орындау.
- Семестрлік тапсырмаларды орындау.
Студенттің өзіндік жұмыстарын ұйымдастыру әдісі:
- Дәріс материалдарын дер кезінде талдап отыру.
- Тақырыпты толық меңгерге шейін студенттермен жұмыс істеу.
- Конспектімен жұмыс істей отырып, әдебиеттерге сілтеме жасау, қосымша мәліметтер еңгізу.
- Егер түсініксіз сұрақтар болатын болса, келесті дәрісте міндетті түрде талқылау.
Курс бойынша жазба жұмыстарының тақырыптары (реферат, баяндама, курстық жұмыс т.б.):
1. Әдебиет туралы ой-пікірлер мен ғылымының туу, даму тарихы.
2. Алғашқы әдеби-эстетикалық ой-толғамдар
3. Көркем бейне оның жасалу жолдаы
4. Көркем шығарманың композициясы мен сюжеті.
5. Әдеби мектеп туралы түсінік
6. Әдеби процесс.
7. Әдебиеттің тектері мен түрлері
11. Курстық жұмыстар, жобалар, презентациялар.
Бағдарламада қарастырылмаған.
12. Бақылау және жеке жаттығу жұмыстарын орындаудың техникалық талаптары.
Жұмыстың орындалу құрылымы.
Жұмыстың көлемі 20 беттен аспау керек. Параметрлері - шрифт TNR, 12 кегль, жартылай интервал, сілтемелер әр бет сайын қойылу керек, нумерация әр беттің төменгі жағына салынады.
Қодданған әдебиеттері жұмыстың соңында көрсетіледі. Құрылымдық компоненттер кіріспе, мазмұны, негізгі бөлім, қорытынды, пайдаланылған әдебиеттер көрсетіледі.
-
Электронды кітапхана - курстың тақырыптары бойынша электронды кітаптар, сайттарға сілтеме жасау, оқытуға қажетті жаңалықтар мен берілетін электронды кітаптар көрсетіледі. Мысалы, электронды почтамен , интернет хабарларын пайдалану.
-
http://www.rmeb.kr
-
http://www.iis.ru/el-bib
Студенттің оқытушымен байланыс құралдары (электронды почта, телеконференция, чат).
-
zuhra_82@inbox.ru
-
luna2505@mail.ru
-
saya__86@mail.ru
-
platon.wksu.kz
-
www.wksu.kz
14. Web-сайтта орналастырылған студенттердің неғұрлым көп қоятын сұрақтары және олардың жауаптары.
1. «Ішкі монолог» терминін алғаш қолданған әдебиет сыншысы
А) Байтұрсынов
В) Плеханов
С) Буало
Д) Добролюбов
Е) Чернышевский
2. Автордың шығармасында суреттеп отырған өмір құбылыстары жайлы айтқысы келген ойы:
А) Шығарманың идеясы
В) Шығарманың көркемділігі
С) Шығарманың тілі
Д) Шығарманың копозициясы
Е) Шығарманың тақырыбы
3. Көркем шығарманың жалпы құрылымы:
А) Сюжет
В) Эпиграф
С) Композиция
Д) Фабула
Е) Идея
4. Жаргон сөздер дегеніміз:
А) Тарихи оқиғаға байланысты туған сөздер
В) Халықтық тіл нормасына енбеген, әлеуметтік топтардың (студенттер, жауынгерлер т.б.) арасында ғана қолданылатын эмоционалды-экспрессивті бояуы күшті сөздер.
С) Қолдаудан шығып қалған, ескі сөздер
Д) Жаңа сөздер
Е) Жергілікті говор, белгіленген аумақтың тұрғындары ғана қолданатын халық тілінің элементі
5. «Бойда қайрат, ойда көз,
Болмаған соң айтпа сөз...» - дегенде толғаудың қай түрі қолданылған?
А) налыс толғау
В) сұқтаныс толғау
С) марқайыс толғау
Д) намыс толғау
Е) сап толғау
6. Шағын көлемді эпикалық шығармалар:
А) Жыр, дастан, поэзия.
В) Роман, проза, эпопея.
С) Толғау, терме, айтыс.
Д) Поэма, повесть, драма.
Е) Ертегі, мысал, очерк.
7. Оқиғалы, сюжетк құралған орта көлемді поэзиялық туынды:
А) Хикаят
В) Очерк
С) Дастан
Д) Баллада
Е) Сюжет
8. Мәтіннің дыбыстық, сөздік және образдық құрылымын зерттеу бағытына сәйкес жалпы поэтика неше салаға бөлінеді?
А) 6
В) 4
С) 3
Д) 5
Е) 2
9. Жігіттер, ойын арзан, күлкі қымбат,
Екі түрлі нәрсе ғой сыр мен сымба.
Арзан, жалған күлмейтін, шын күлерлік
Ер табылса, жарайды қылса сұхбат
Арнаудың қай түрі қолданылған?
А) Жай арнау
В) Зарлай арнау
С) Жарлай арнау
Д) Сұрай арану
Е) Риторикалық арнау
10. ААААААБ. Бұл қандай ұйқас түрі?
А) Кезекті ұйқас
В) Аралас ұйқас
С) Қара өлең
Д) Ерікті ұйқас
Е) Шұбыртпалы ұйқас
11. «Өмір мектебі» (С.Мұқанов), «Көз көрген» (Ғ.Мұстафин), «Ұшқан ұя» (Б.Момышұлы) туындылары қандай жанр үлгісі?
А) Публицистикалық жанр
В) Философиялық роман
С) Роман-очерк
Д) Мемуарлық жанр
Е) Фантастика жанры
12. Ш.Құдайбердиевтің прозалық шығармасы:
а) Қалқаман-мамыр
В) Әділ-Мария
С) Дубровский
Д) Еңлік-Кебек
Е) Айсұлу мен Нартайлақ
13. Композиция мен сюжет мәселесін қарастыратын әдебиеттану ғылымының саласы:
А) Әдебиет сыны
В) Әдебиет тарихы
С) Мәтінтану
Д) Әдебиет теориясы
Е) Строфика
15.Студенттердің білімін тақырыптар бойынша тексеру және емтихан сұрақтары
1-7 апталардағы тақырыптар бойынша тексеру сұрақтары:
1. Әдебиет дегеніміз не?
2. Әдебиет туралы ғылым және оның салалары.
3.Суреткер табиғаты
-
Әдебиет – қоғамдық сана (Әдебиеттің халықтығы)
-
А.Байтұрсыновтың сөз өнері туралы тұжырымдары.
6. Алғашқы әдеби-эстетикалық ой-толғамдар.
7. Көркем шығарманың мазмұны мен пішіні туралы түінік
-
Тақырып пен идея
-
Көркем шығарманың сюжеті мен композициясы
-
Сюжеттік оқиғалардың даму кезеңдері.
-
А.Н.Веселовский. Сюжеттер поэтикасы. // 119-126 беттер.
Әдебиеттер:
-
Көркем бейне туралы түсінік, оның танымдық, эстетикалық мәні.
-
Образ және оның түрлері
-
Тип және типтердіру
-
Тип және прототип арақатынасы,
-
Типтік бейне ерекшелігі.
-
Көркем бейне жасаудағы негізгі тәсілдер. Портреттік тәсіл, оның түрлері.
-
Психологиялық портрет сыры.
-
Әдеби мінездеудің түрлері / тура және жанама мінездеу/.
-
Кейіпкер тілі. Ішкі монолог пен диалог.
-
Психологиялық паралелизм.
-
Р.Нұрғали. Әдеби бейне.
-
Ауызекі тіл мен әдеби тіл. Көркем әдебиет тілі, яғни поэтикалық тілдің ерекшеліктері оған қойылатын талаптар. (Л.Толстой, М.Шолохов, Ғ.Мүсірепов т.б жазушы тілі туралы).
-
Шығарманың жанрлық ерекшелігі және тілі.
-
Тілдің тура және ауыспалы мағынада қолданылуы.
-
Троптар. Оның эпитет, теңеу, метафора, символ т.б. түрлері. Олардың жасалу жолдары мен көркемдік қызметі.
-
Поэтикалық фигуралар: инверсия, арнаулар мен қайталаулар.
-
Аллитерация мен ассонанс.
-
В.Г.Белинский. Поэзияны тегі мен түріне қарап бөлу.
-
Поэзия мен көркем қара сөз. Өлең сөздің өзіндік өлшем ырғағы.
-
Метрикалық, силлабикалық, силлабо-тоникалық, тоникалық өлең жүйелері.
-
Өлең құрылысын талдау жолдары. Шумақ пен тармақ, бунақ және өлшем.
-
Ұйқас және оның шумақта атқаратын ролі. Қазақ өлеңіндегі ұйқас түрлері.
-
Аристотель. Поэзия өнері туралы.
-
апталардағы тақырыптар бойынша тексеру сұрақтары:
1. Әдеби даму - әдеби процесс.
2. Әдеби прцестегі көрнекті жазушы мен талантты сыншының ролі.
3. Әдеби дәстүр мен жаңашылдық мәселесі.
4. А.Байтұрсынов. Жазу әдебиеті.
5. Әдебиеттің тектері мен түрлері.
6. Ш.Уалиханов. Қазақ халық поэзиясының түрлері жөнінде.
7. Роман жанрының поэтикасы. Эпопея
8. А.Байтұрынов. Сындар дәуірі.
9. Көркемдік әдіс туралы ұғым.
10. Романтизм әдісі.
11. М.Өтемісұлы, М.Жұмабайұлы шығармашылығындағы романтизм.
12. Н.Я.Берковский. Романтизм және оның түп тамырлары туралы.
13.Реализм әдісі.
14. Сыншыл реализм әдісі және социалистік раелизм әдіс. Оған қазіргі көзқарас.
15. Р.Якобсон. Көркем реализм туралы.
16. И.Н.Розанов. Дәуір ырғағы. Әдеби серпіліс теориясының тәжірибелері.
17. Әдеби ағым-бағыттар.
18. Р.Нұрғали. Әдебиеттану ғылымындағы мектептер.
19. Әдеби стиль жайлы ұғым.
20. Қ.Жұмалиев стиль туралы
21. Қ.Мәшһүр-Жүсіп. Стиль және бейнелілік.
22. Қазақ әдебиеттану ғылымын зерттеушілер
23. Т.Кәкішұлы. ХХ ғасырдағы қазақ әдебиетіндегі ағымдар.
24. Е.Тілешов. Көркемдік әдіс, жанр және жаңашылдық.
16. Қорытынды тест. Емтихан материалдары. Материалдарды меңгеруге қойылатын талаптар.
Емтиханға дайындық сұрақтар
1. Әдебиет дегеніміз не?
2. Әдебиет туралы ғылым және оның салалары.
3.Суреткер табиғаты
-
Әдебиет – қоғамдық сана (Әдебиеттің халықтығы)
-
А.Байтұрсыновтың сөз өнері туралы тұжырымдары.
6. Алғашқы әдеби-эстетикалық ой-толғамдар.
7. Көркем шығарманың мазмұны мен пішіні туралы түінік
8. Тақырып пен идея
-
Көркем шығарманың сюжеті мен композициясы
-
Сюжеттік оқиғалардың даму кезеңдері.
-
А.Н.Веселовский. Сюжеттер поэтикасы. // 119-126 беттер.
Әдебиеттер:
-
Көркем бейне туралы түсінік, оның танымдық, эстетикалық мәні.
-
Образ және оның түрлері
-
Тип және типтердіру
-
Тип және прототип арақатынасы,
-
Типтік бейне ерекшелігі.
-
Көркем бейне жасаудағы негізгі тәсілдер. Портреттік тәсіл, оның түрлері.
-
Психологиялық портрет сыры.
-
Әдеби мінездеудің түрлері / тура және жанама мінездеу/.
-
Кейіпкер тілі. Ішкі монолог пен диалог.
-
Психологиялық паралелизм.
-
Р.Нұрғали. Әдеби бейне.
-
Ауызекі тіл мен әдеби тіл. Көркем әдебиет тілі, яғни поэтикалық тілдің ерекшеліктері оған қойылатын талаптар. (Л.Толстой, М.Шолохов, Ғ.Мүсірепов т.б жазушы тілі туралы).
-
Шығарманың жанрлық ерекшелігі және тілі.
-
Тілдің тура және ауыспалы мағынада қолданылуы.
-
Троптар. Оның эпитет, теңеу, метафора, символ т.б. түрлері. Олардың жасалу жолдары мен көркемдік қызметі.
-
Поэтикалық фигуралар: инверсия, арнаулар мен қайталаулар.
-
Аллитерация мен ассонанс.
-
В.Г.Белинский. Поэзияны тегі мен түріне қарап бөлу.
-
Поэзия мен көркем қара сөз. Өлең сөздің өзіндік өлшем ырғағы.
-
Метрикалық, силлабикалық, силлабо-тоникалық, тоникалық өлең жүйелері.
-
Өлең құрылысын талдау жолдары. Шумақ пен тармақ, бунақ және өлшем.
-
Ұйқас және оның шумақта атқаратын ролі. Қазақ өлеңіндегі ұйқас түрлері.
-
Аристотель. Поэзия өнері туралы.
-
Әдеби даму - әдеби процесс.
-
Әдеби прцестегі көрнекті жазушы мен талантты сыншының ролі.
-
Әдеби дәстүр мен жаңашылдық мәселесі
-
А.Байтұрсынов. Жазу әдебиеті.
-
Әдебиеттің тектері мен түрлері.
-
Ш.Уалиханов. Қазақ халық поэзиясының түрлері жөнінде.
-
Роман жанрының поэтикасы. Эпопея
-
А.Байтұрынов. Сындар дәуірі.
-
Көркемдік әдіс туралы ұғым.
-
Романтизм әдісі.
-
М.Өтемісұлы, М.Жұмабайұлы шығармашылығындағы романтизм.
-
Н.Я.Берковский. Романтизм және оның түп тамырлары туралы.
-
Реализм әдісі.
-
Сыншыл реализм әдісі және социалистік раелизм әдіс. Оған қазіргі көзқарас.
-
Р.Якобсон. Көркем реализм туралы.
-
И.Н.Розанов. Дәуір ырғағы. Әдеби серпіліс теориясының тәжірибелері.
-
Әдеби ағым-бағыттар.
-
Р.Нұрғали. Әдебиеттану ғылымындағы мектептер.
-
Әдеби стиль жайлы ұғым.
-
Қ.Жұмалиев стиль туралы
-
Қ.Мәшһүр-Жүсіп. Стиль және бейнелілік.
-
Қазақ әдебиеттану ғылымын зерттеушілер
-
Т.Кәкішұлы. ХХ ғасырдағы қазақ әдебиетіндегі ағымдар.
-
Е.Тілешов. Көркемдік әдіс, жанр және жаңашылдық.
17. Өзін-өзі бақылау үшін тестілік сұрақтар:
Тест тапсырмаларының нұсқасы
1. ХХ ғ. Кеңес әдебиетінде ең басты кейіпкер
А) Саясаткер
В) Балалар
С) Ғалым
Д) Тарихи тұлға
Е) Коммунист
2. Полилог дегеніміз не?
А) Табиғат көріністерін суретту
В) Үнсіздік сценасы
С) Үй, тұрмыстық ортаның бейнеленуі
Д) Көріністе көптеген кейіпкерлердің сөйлесуі
Е) Екі кейіпкердің әңгімелесуі
3. «Ішкі монолог» терминін алғаш қолданған әдебиет сыншысы
А) Байтұрсынов
В) Плеханов
С) Буало
Д) Добролюбов
Е) Чернышевский
4. Автордың шығармасында суреттеп отырған өмір құбылыстары жайлы айтқысы келген ойы:
А) Шығарманың идеясы
В) Шығарманың көркемділігі
С) Шығарманың тілі
Д) Шығарманың копозициясы
Е) Шығарманың тақырыбы
5. Көркем шығарманың жалпы құрылымы:
А) Сюжет
В) Эпиграф
С) Композиция
Д) Фабула
Е) Идея
6. Жаргон сөздер дегеніміз:
А) Тарихи оқиғаға байланысты туған сөздер
В) Халықтық тіл нормасына енбеген, әлеуметтік топтардың (студенттер, жауынгерлер т.б.) арасында ғана қолданылатын эмоционалды-экспрессивті бояуы күшті сөздер.
С) Қолдаудан шығып қалған, ескі сөздер
Д) Жаңа сөздер
Е) Жергілікті говор, белгіленген аумақтың тұрғындары ғана қолданатын халық тілінің элементі
7. «Бойда қайрат, ойда көз,
Болмаған соң айтпа сөз...» - дегенде толғаудың қай түрі қолданылған?
А) налыс толғау
В) сұқтаныс толғау
С) марқайыс толғау
Д) намыс толғау
Е) сап толғау
8. Шағын көлемді эпикалық шығармалар:
А) Жыр, дастан, поэзия.
В) Роман, проза, эпопея.
С) Толғау, терме, айтыс.
Д) Поэма, повесть, драма.
Е) Ертегі, мысал, очерк.
9. Оқиғалы, сюжетк құралған орта көлемді поэзиялық туынды:
А) Хикаят
В) Очерк
С) Дастан
Д) Баллада
Е) Сюжет
10. Мәтіннің дыбыстық, сөздік және образдық құрылымын зерттеу бағытына сәйкес жалпы поэтика неше салаға бөлінеді?
А) 6
В) 4
С) 3
Д) 5
Е) 2
11. Жігіттер, ойын арзан, күлкі қымбат,
Екі түрлі нәрсе ғой сыр мен сымба.
Арзан, жалған күлмейтін, шын күлерлік
Ер табылса, жарайды қылса сұхбат
Арнаудың қай түрі қолданылған?
А) Жай арнау
В) Зарлай арнау
С) Жарлай арнау
Д) Сұрай арану
Е) Риторикалық арнау
12. ААААААБ. Бұл қандай ұйқас түрі?
А) Кезекті ұйқас
В) Аралас ұйқас
С) Қара өлең
Д) Ерікті ұйқас
Е) Шұбыртпалы ұйқас
13. «Өмір мектебі» (С.Мұқанов), «Көз көрген» (Ғ.Мұстафин), «Ұшқан ұя» (Б.Момышұлы) туындылары қандай жанр үлгісі?
А) Публицистикалық жанр
В) Философиялық роман
С) Роман-очерк
Д) Мемуарлық жанр
Е) Фантастика жанры
14. Ш.Құдайбердиевтің прозалық шығармасы:
а) Қалқаман-мамыр
В) Әділ-Мария
С) Дубровский
Д) Еңлік-Кебек
Е) Айсұлу мен Нартайлақ
15. Композиция мен сюжет мәселесін қарастыратын әдебиеттану ғылымының саласы:
А) Әдебиет сыны
В) Әдебиет тарихы
С) Мәтінтану
Д) Әдебиет теориясы
Е) Строфика
16. Көркем шығарма тілін ақын тілі, әшейін тіл деп 2-ге бөлген әдебиетші ғалым:
А) З.Ахметов
В) М.Горький
С) Р.Нұрғали
Д) А.Байтұрсынов
Е) З.Қабдолов
17. Эпифора дегеніміз:
А) Тармақ басында дауыстылардың қайталануы
В) Аралас ұйқас
С) Шумақтар тобы
Д) Өлеңде дауыссыздардың қайталануы.
Е) Тармақ соңындағы сөз немесе сөз тіркесінің қайталануы.
18. Жазушының шындық өмірден таңдап-талғап алған, өзінің көркем шығармасына арқау ететін өмір құбылысының тобы:
А) Тақырып
В) Идея
С) Деталь
Д) Сюжет
Е) Экспозиция
19. Шығарма жазу барысында ұстанған автордың о бастағы ой өзегі қалай аталады?
А) субъективті идея.
В) авторлық идея,
С) қосалқы идея
Д) негізгі идея
Е) объективті идея
20. «Шұғаның белгісі» повесі сюжетіндегі оқиғаның шарықтау шегі
А) Әбдірахманның айдаудан келіп, Шұғаның ауруға ұшырауы
В) Базарбайдың Есімбек үйінен қуылуы
С) Әбдрахманның Шұғаға жазған хатының ұсталуы
Д) Айнабайдың Әбдірахманның Шұғаның өліміне тап болуы
Е) Айдаудан оралған Әбдірахманның Шұғаның өліміне тап болуы.
21. Өлең жолдарының біріңғай дауысты дыбыстан басталуы қалай аталады?
А) Ассонас
В) Эпилог
С) Аллитрация
Д) Элигия
Е) Эпитафия
22. Төмендегі өлең шумағы ұйқастың қай түріне жатады:
Ана тілің – арың бұл,
Ұятың боп тұр бетте
Өзге тілдің бәрін біл,
Өз тіліңді құрметте.
А) Қара өлең ұйқасы
В) Шалыс ұйқасы
С) Ерікті ұйқас
Д) Шұбыртпалы ұйқас
Е) Аралас ұйқас
23. Ақиқат болмысты өмірлік шындық тұрғысынан жүйелі сипаттап көрсетуг және адам мен қоршаған дүниені саналы түрде көркмдік тұрғыдан танып-білуге ұмтылатын ұстанымдарға негізделген әдеби әдісті атаңыз.
А) Реализм
В) Акмеизм
С) Футуризм
Д) Романтизм
Е) Классицизм
24. А.Байтұрсынұлы драманы қалай атаған?
А) ұзақ әңгіме
В) сергелдең
С) әуезе
Д) толғау
Е) айтыс-тартыс
25. Өнер туындысының халықтығын көркем шығарманы бағалауда басты өлшем етіп көтерген сыншы, әдебиетші:
А) Плеханов
В) Добролюбов
С) Герцен
Д) Чернышевский
Е) Белинский
26. Трагедиялық бейне
А) Қыз Жібек
В) Дәркембай
С) Еламан
Д) Есімбек
Е) Әжібай
27. Көркем шығарманы қорытудың бір түрі:
А) Композиция
В) Шешім
С) Пролог
Д) Эпилог
Е) Шарықтау шегі
28. Сиырлары сыймайды
Мүйізі бұлт ілгендей
Емшегінен сүт шашып,
Желіні жерге тигендей...
А) Әсірелеу
В) Символ
С) Кішірейту
Д) Психологиялық егіздеу
Е) Ұлғайту
29. Параллелизм деген не?
А) өзара кереғар құбылыстарды бетпе-бет қою
В) екі ұдай нәрсені, құбылысты, ұғымды, сезімді қатар қойып, жұптап суреттеу;
С) негізгі ойды, объектіні астарлап, суреттеу;
Д) Сөйлем ішінде атап аайтпаса да, түсінікті сөздерді жазбай тастап кету;
Е) сөздердің әдеттегі граматикалық түзілу тәртібінен тыс, орындарын ауыстырып, өзгеше тіркестер құру;
30. Лиро-эпикалық немесе аралапс жанрға жататын туынды.
А) роман
В) элегия
С) Баллада
Д) Бәйіт
Е) әңгіме
31. Төл әдебиетіміздегі алғашқы психологиялық роман
А) «Менің құрдастарым»
В) «Бақытсыз Жамал»
С) «Абай жолы»
Д) «Ақбілек»
Е) «Жұмақ жалау»
32. «Комедия жанрының атасы» атанған көне грек драматургі
А) Софокл
В) Эсхил
С) Аристофан
Д) Эврипид
Е) Гомер
33. Фантастикалық образ неге негізделеді?
А) келемежге
В) әзілге
С) ғажайыпқа
Д) мысқылға
Е) күлкіге
34. Суреткердің о бастағы ой өзегі қалай аталады?
А) субьективтік идя
В) ішкі композиция
С) сыртқы композиция
Д) обьективтік идея
Е) авторлық идея
35. Көркем туындыда баячндалған оқиғалар мен адамдар арасындағы қарым-қатынастың, тартыстың аяқталуы:
А) Шарықтау шегі
В) ШГешімі
С) Дәлелдеу
д) Шиеленісу
е) эпилог
36. Ақпарат, жарнама сөздері:
А) ассонас
В) архаизм
С) аллитерация
Д) неологизм
Е) эпитет
37. Төмендегі өлең шумағы ұйқастың қай түріне жатады?
Оқыған білер әр сөзді,
Надандай болмас ақ сөзді.
Надан жөндіге жөн келмес,
Білер қайдағы шәргезді.
А) Ерікті ұйқас
В) Қара өлең ұйқасы
С) Кезекті ұйқас
Д) Аралас ұйқас
Е) Шұбыртпалы ұйқас
38. Кеңес әдебиеті мен өнерінің көркемдік әдісінің атауы ретінде «Социалистік реализм» термині ресми түрде қашан қабылданды?
А) 1953
В) 1954
С) 1934
Д) 1956
Е) 1920
39. Ағым дегеніміз:
А) ақсүйектер өмірін бейнелеу
В) жеке жазушының шығармашылық ерекшелігі
С) бірнеше қаламгерлерге ортақ шығармашылық ерекшелік
Д) жазушының таңдаған тақырыбы
Е) өмірді қаз-қалпыда суреттеу
40. Н.Буало сипатталған ағым:
А) «Зар заман» ағымы
В) пессимистік
С) сентиментализм
Д) деканденттік
Е) классицизм
41. Өлеңмен жазылған повесть қалай аталады:
А) мысал
В) очерк
С) поэма
Д) фельетон
Е) сатира
42. А.Байтұрсынов «ұлы әңгіме» деп қай жанрды атады?
А) әңгіме
В) поэма
С) повесть
Д) драма
Е) роман
43. Әдеби тектерді лирикалық, драмалық, эпикалық деп жіктеу неге байланысты:
А) әр тектің негізін құрайтын тәсіліне байланысты;
В) шығарма көлеміне байланысты;
С) шындықты суреттеудің жалпы принципіне байланысты;
Д) автордың эстетикалық мұратына байланысты;
Е) автордың қалауына байланысты;
44. Троптың түрі қайсысы?
А) синехдоха
В) арнау
С) эллипсис
Д) новелла
Е) сюжет
45. Оқиғалы, сюжетке құрылған өлең сөзбен жазылған көлемді туынды.
А) дастан
В) сонет
С) баллада
Д) рубаи
Е) хикаят
46. Сюжеттік даму сатысы:
А) эпилог
В) фабула
С) композиция
Д) шарықтау шегі
Е) теңеу
47. М.Әуезовтың «Қараш-қараш оқиғасы» шығармасы қай жанрда жазылған?
А) Роман
В) повесть
С) драма
Д) әңгіме
Е) пьеса
48. Батырлар жырында көбірек қолданылатын троптың түрі:
А) Гипербола
В) Неологизм
С) Кейіптеу
Д) Аллегория
Е) символ
49. Қазақ өлеңі қандай өлең жүйесіне жатады?
А) тоникалық
В) силлабикалық
С) Силлабо-тоникалық
Д) Метрикалық
Е) ақ өлең үлгісі
50. «Өлең өнерінің қағидалары туралы трактаттың» авторы:
А) Аристотель
В) Әбунасыр әл-Фараби
С) В.Г.Белинский
Д) Абай
Е)А.Байтұрсын
Достарыңызбен бөлісу: |