№ 3 (106) 2015
487
тани отыра, оған мәдени-философиялық талдау жасау. Ұлттық болмыстың негіздерін саралау жеке
суретшінің қолтаңбасы мен өнерінің туылу себептерін түсіндіре алады дейтін болсақ, Қазақстан
бейнелеу өнерінің кешегісі мен бүгінгісін және ертеңін пайымдауға, оған деген ұлттық баға беру.
Алайда, тіпті реалистік жанрдағы суретші адам өмірін, уақыт ағымын салу мүмкін емес. Бұл
–
өнердің барлық түріне тән ортақ қасиет. Үздіксіз өтіп жатқан өмір ағымының бір бөлігі ғана
алынады. Нәтижесінде уақыттың өмірдің бөлшектерінен құралған бірбағытты, бірбағытты емес
түрлері пайда болады және олар өнер туындыларында әрқилы деңгейде көрініс табады.
Жалпы өнердің уақытқа байланыстылығын ашу үшін оның көркемдік бағыты мен тарихи
кезеңдерін қарастырып көрсек.
Өнер тарихы – бізге өткенді қазіргімен және болашақпен байланысын жеткізу. Өнер
зертеушілерінің барлығы дерлік өнер тек бір бағытта, яғни тек жоғары бағытпен дамитындығын
дәлелдеп келді. Осы ереже бойынша өнер тарихының дамуын қарастырып көрсек: Тас дәуірі,
Ежелгі Шығыс, Антик өнері, Орта ғасыр өнері, Қайта өркендеу дәуірі, Жаңа кезең. Осы кезеңдерде
салынған туындылар мен сәулет өнері тек белгілі бір дүниетанымдық түсінікпен, көзқарастармен
байланысты. Дүниеге келген өнер туындылары әлі күнге дейін өз құндылықтарымен әлемді
таңдандырып келеді.
Сондықтан қай кезеңде салынған, жасалынған бейнелеу өнер туындыларын жақсы немесе төмен
деп тұжырымдауға болмайды. Қай кезеңде болмасын мәдени құндылықтар уақыт талабына сай
өзгеріп, жаңарып отырады.
Бейнелеу өнеріндегі кеңістік пен уақыттың қатынасы суретшінің дүниетанмы, табиғи болмысы,
сезімі, қоршаған ортасы, табиғатына байланысты аңықталады.
ӘДЕБИЕТТЕР
1 Ежелгі дәуір әдебиеті
2 Словохотов А.А. Народный суд обчного права киргиз Малой Орды. Оренбург, 1905.
3 Байжігтов Б. Бейнелеу өнерінің теориялық мәселелері. А.: А-Полиграфия, 2003. -240 б.
4 Фрейлих С. Золотое сечение экрана. – М.: Искусство, 1976. – 359 с.
5 Леонтьев А.Н. Избранные психологические произведения: Т 2
6 Олива А.Б. Новая актуальность искусства. М.: Искусство. -1992. №1
REFERENCES
1 Antïçnaya literature
2 Slovokhotov A.A. The People’s Court obchno rights Kirghiz Minor Horde. Orenburg, 1905.
3 Bayjigtov B. Izobrazitelnoe art theoretical questions. A.: A-Print, 2003. -240p.
4 Freilich S. Gold section of the screen. - M .: Art, 1976. - 359 p.
5 Leontiev A.N. Selected psychological works: T 2
6 Oliva AB New contemporary art. M.: Art. -1992. №1
Достарыңызбен бөлісу: |