Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің бұйрығы 2013 жылғы 21 қаңтар №23-ө-м Астана қаласы

беттеуден алдын теру шектерін жиынтықтау;

жол құйып теру жолдарын түзету кезінде жолдарды ауыстыру.

220. Білуге тиіс:

өлең жолдары мен драмалық шығармаларды терудің техникалық ережесі;

кестелерді есептеудің ережесі; акциденция формаларын ресімдеудің графикалық әдістері мен техникалық жолдары;

газет беттеу және формаларды баспаға дайындаудың техникалық ережелері.

221.Жұмыс үлгілері:

Теру және түзету

1) қорытындылар;

2) ғылыми-көпшілік, оқу-әдістемелік әдебиет, драмалық шығармаларды, саты жолдардан тұратын өлеңдерді (Маяковскийдің өлең жолдарына ұқсас), сілтемелерді, колонтитулдарды, тақырыптарды, журнал және газет хабарландыруларын терудің шектері мен жолдары;

3) акциденцияның кіші формалары: шақыру билеттері, жапсырмалар, банк чектері, есептер, ордерлер, төлем тапсырмалары, түрлі штемпельдер мен үш бұрышты мөрлер;

4) кеңсе кестелері,

5) фирмалық бланкілер.

түрлі гарнитура қаріптері мен әліпбилерден, сондай-ақ химиялық және астрономиялық белгілермен қанықтырылған, қысқартылған белгілермен, бір жолды математикалық және химиялық формулалар мен фонетикалық транскрипция белгілерінен тұратын мәтінді теру және түзету;

шет тілдердегі (еуропалық) мәтіндерді, кітап-журнал кестелерін, афишалық-плакаттық және кітап-журналдық акциденция формалары мәтіндерін теру және түзету;

беттеудің күрделі емес түрлері;

жол құятын машиналарда терілген журнал кестелерін бөлу. әріп құятын машиналарда құйылған шықпа жиынтықтарын түзету;

жол құю жиынтықтарын түзету кезінде күрделі емес және арнайы белгілерді бөлшектеп және қоса отырып жолдарды ауыстыру.

223. Білуге тиіс:

ұлттық әліпбилер, латын және грек графикалық негіздегі қаріптер;

кітап-журнал кестелерін теру және түзету ережесі;

машинамен теру және клишеге қойылатын техникалық талаптар, беттеу техникалық құжаттамасы;

кітап-журнал беттеудің техникалық ережесі;

кітап-журнал өнімдерін ресімдеудің стандарттары.

224. Жұмыс үлгілері:

Теру және түзету

1) афишалық-плакатты акциденция: афишалар, плакаттар;

2) кітап-журнал акциденциясы: мұқабалар, титулдар;

3) теміржол билеттері;

4) ғылми-техникалық және анықтамалық әдебиет, шет тілдер, техникалық және энциклопедиялық сөздіктердің, физика, химия, математика және грамматика оқулықтары мәтіндерінің шектері мен жолдары;

5) дөңгелек мөртабандар;

6) еңбекке жарамсыздық парақтары;

7) азаматтық ахуал актілерінің куәліктері;

8) сақтандыру куәліктері;

9) кітап-журнал кестелері, кестелер-тәсімдер.

Беттеу

2) бір бағанға кітап-журнал жиынтығы.

формулаларды теру және түзету;

беттеудің күрделі түрлері;

ерекше қатаң есептегі формаларды теру және түзету. мәтінді теру және түзету, гранкаларды жиынтықтау және Ерекше графикалық формалы жазу жүйесімен шет тілдерде жазылған мәтінді беттеу;

жоғары көркем басылымдарды жинақтау және салыстырып тексеру машинасында түзету.

226. Білуге тиіс:

ерекше графикалық форма қаріптері, кітап-журнал және газет өнімдерін ресімдеудің графикалық әдістері мен техникалық жолдары, көп бояулы басылым туралы негізгі мәліметтер;

тегіс және ротациялық машиналарда басып шығару кезінде түсірудің негізгі тәсімдері.

227. Жұмыс үлгілері:

Теру және түзету

1) монографиялық атластар;

2) мемлекеттік мөртабандар;

3) формулалық жиынтық;

4) төлқұжаттық құжаттама;

5) энциклопедиялық сөздіктер (геологиялық, математикалық, политехникалық үлгідегі);

6) құнды қағаздар (аккредитивтер, акциялар, қазынашылық міндеттемелер, сертификаттар, облигациялар, сақтандыру полистері және тағы баска);

7) энциклопедиялар.

Беттеу

2) клише жиегімен бір бағанда кітап-журнал теру және жоғары көркем басылымдарын көпбағаналы беттеу.

шет тілдер және ұлттық тілдердегі елеусіз сөздер мәтінін, жай сандық материалдарды брайльдік теру машинасында теру.

229. Білуге тиіс:

орыс, ұлттық және латын әліпбилері;

орфография және пунктуация ережелері;

Брайль бойынша марбург жазу жүйесі;

брайльдік теруге арналған мәтіндік түпнұсқаларды белгілеудің техникалық ережесі.

230. Жұмыс үлгілері:

Теру

1) ғылыми көпшілік әдебиет;

3) бастауыш сыныптарға арналған математика оқулықтары;

4) әдебиет, тарих, география, анатомия, ботаника оқулықтары.
Параграф 2. Машинамен теруші, 4-разряд
231. Жұмыс сипаттамасы:

түрлі техникалық терминологиялы, сандық материалдары және формулалары бар мәтіндерді брайльдік теру машинасында теру;

рельефті-нүктелік автоматта және электронды-механикалық теру машинасында брайльдік мәтін матрицаларын жасау;

бағдарламаны енгізу, штампыға қаңылтыр пластина орнату, даяр матрицаны шешу.

232. Білуге тиіс:

Брайль бойынша формулалар жазу тәртібі;

брайльдік теруге арналған машиналарды реттеу жолдары;

рельефті-нүктелік автоматты теру және электронды-механикалық теру машинасының құрылысы және жұмыс істеу принципі.

233. Жұмыс үлгілері:

Теру

2) қоғамдық-саяси әдебиет;

3) толық емес орта мектепке арналған математика, физика, химия оқулықтары;

4) грамматика оқулықтары.

түрлі гарнитуралар мен әліпби қаріптерінен, арнайы терминологиядан тұратын және математикалық, химиялық, физикалық, астрономиялық және басқа да белгілері және бір жолдық формулалары бар мәтінді теретін бағдарламалық машиналарда теру; машина механизмдерінің жұмысын тексеру; қағаз таспамен толтыру; теру белгілерінің (формат, интерлиньяж, кегль, гарнитура) форматын немесе тапсырмасын орнату; мәтін жолдарын теру (кодтау); жұмыс процесіндегі ақауларды жою; машинаны тазалау және майлау;

Брайльдік теру машинасында шет тілдер мен ұлттық тілдегі мәтіндерді, күрделі сандық материалдарды теру.

235. Білуге тиіс:

мәтіндік түпнұсқаларды белгілеудің техникалық ережелер;

код жүйесін;

теру және кодтаудың техникалық ережесі;

перфотаспаға түзету және беттеу, түзету әдістері;

өлшеудің типографиялық жүйесі;

теретін бағдарламалық машиналарға арналған өлшеу жүйесі;

түзету белгілерінің стандарттары мен қаріп гарнитуралар;

теруді кодтауға арналған қағаз таспаның сапасына қойылатын техникалық талаптар;

теру бағдарламалық машиналар мен брайльдік теру машинасының құрылымы мен әрекет ету принципі;

Брайль бойынша формулалар мен ноталар жазу тәртібі.

236. Жұмыс үлгілері:

Теретін бағдарламалық машиналарда теру

1) газеттер;

2) әлеуметтік-экономикалық, көркем, балалар, ғылыми көпшілік әдебиеті.

3) әдебиет, экономика, медицина оқулықтары;

4) акциденция формалары.

Брайльдік теру машиналарында теру

1) шахмат-шашка туралы әдебиет;

2) шет тілдердегі оқулықтар, шет тіл сөздіктері;

3) түрлі аспаптарға арналған музыкалық шығармалар;

4) орфографиялық сөздіктер, кодекстер;

5) шет тілдер және ұлттық тілдердегі бастауыш және орта мектеп оқулықтары;

6) орта мектепке арналған алгебра, геометрия, химия, физика оқулықтары.
Параграф 4. Машинамен теруші, 6-разряд
237.Жұмыс сипаттамасы:

математикалық, химиялық, физикалық, астрономиялық белгілермен, формулалармен, қысқартылған белгілермен қанықтырылған мәтіндерді теру; қорытындыларды, кестелерді теретін бағдарламалық машиналар мен брайльдік теру машиналарында теру;

ерекше графикалық формада жазу жүйесімен тілдердегі мәтінді бағдарламалық теретін машиналарда теру.

238. Білуге тиіс:

күрделі теруде қолданылатын математикалық, химиялық, астрономиялық және басқа да белгілер;

ерекше графикалық формадағы қаріптер мен оларды клавиатурада және рамада орналасуы;

кестелерді, қорытындыларды, формулаларды есептеу және терудің техникалық ережесі;

шет тілдердегі Брайль кодтарының жүйесін;

математика, физика, химия формулаларын жазу ережесі;

бағдарламалық теру машиналары мен брайльдік теру машиналарының құрылымы мен әрекет ету принциптері;

машинаның негізгі тораптарының жұмысын реттеу ережесі және жұмыс процесіндегі ақаулықтарды жою.

239. Жұмыс үлгілері:

Бағдарламалық теру машиналарында теру

1) кестелер, формулалар;

2) реферативтік үлгідегі «Химия», «Физик», «Есептеу математикасы» журналдары;

3) сөздіктер – энциклопедиялық басылымдар;

4) әлеуметтік-экономикалық, көркем, балалар, ғылыми көпшілік және техникалық әдебиет;

5) ерекше графикалық формадағы жазу жүйесімен шығыс және африка тілдеріндегі оқулықтар;

6) физика, химия, математика, грамматика оқулықтары.

Брайльдік теру машиналарында теру

1) қорытындылар, кестелер, формулалар;

2) жоғары және орта оқу орындарына арналған оқулықтар;

3) шет тілдердегі көркем және техникалық әдебиет.
29. Теру-жол құю машиналарында теруші
Параграф 1. Теру-жол құю машиналарында теруші, 4-разряд
240. Жұмыс сипаттамасы:

тақырыптардың, хабарландыру, афишалар мен ірі кегель мәтінінің матрицалық жолдарын қолмен теру және жол құю ірі кегель машинасында жолдарды құю; терілген жолды машинаға орнату; машинаның жұмысындағы ақаулықтарды жою; машинаны реттеу, тазалау және майлау.

241. Білуге тиіс:

орфография және пунктуация ережелері;

өлшеудің типографиялық жүйесі;

түзету белгілері мен қаріп стандарттары, типографиялық балқыту құрамы, терудің техникалық ережесі;

ірі кегель теру машинасын реттеу жолдары.
Параграф 2. Теру-жол құю машиналарында теруші, 5-разряд
242. Жұмыс сипаттамасы:

түрлі гарнитура қаріптері мен әліпбилерден, сондай-ақ арнайы терминологиядан, математикалық, химиялық, астрономиялық және басқа да бір қатарлы формулалардан тұратын мәтінді теру-жол құю машиналарда теру және теру-жол құю машиналарда перфолентадан құю;

барлық түрдегі акциденциялар мен кесте формаларына арналған жолдарды теру;

қорытындылар мен салыстырып тексерулерді теру;

қолмен теру.

243. Білуге тиіс:

ұлттық әліпбилер, мәтіндік түпнұсқаларды белгілеудің техникалық шарттары;

жол құю режимі;

теру жол құю машиналарына арналған қаріптер мен балқыма стандарттары;

теру жол құю автоматтарының кодтар жүйесі;

теру жол құю машиналары мен автоматтарының құрылғысы мен пайдалану ережесі.

244. Жұмыс үлгілері:

Теру

1) газеттер;

3) әдебиет, экономика, медицина оқулықтары.

математикалық, химиялық, астрономиялық белгілерден және қысқартылған белгілерден тұратын мәтінді теру-жол құю машиналарда теру және теру-жол құю машиналарда перфолентадан құю;

қорытындылар мен формулаларды теру.

246. Білуге тиіс:

күрделі теруде қолданылатын математикалық, химиялық, астрономиялық және басқа да белгілер;

теру жол құю машиналары мен автоматтарының негізгі тораптарын реттеу жолдары.

247. Жұмыс үлгілері:

Теру

2) сөздік-энциклопедиялық басылымдар;

3) әлеуметтік-экономикалық, көркем, балалар, ғылыми көпшілік, техникалық әдебиет шығармалары, оқулықтар, ерекше графикалық формадағы жазу жүйесімен тілдердегі газеттер;

4) физика, химия, математика, грамматика оқулықтары;

30. Нота оюшы
Параграф 1. Нота оюшы, 5-разряд
248. Жұмыс сипаттамасы:

қаріптері орыс және латын графикалық негізінде құрылған тілдердегі ноталық мәтін белгілерін, әріп белгілерін және сөздерді қорғасын тақтайларда қолмен ою және пуансондармен қолмен түйреу;

тақтайларды тазарту;

басылым форматы бойынша тақтайларды есептеу және белгілеу;

нота ұстағыштарды жолақ ішінде орналасуын және нота ұстағыштарды тактілерге бөлуді есептеу;

мәтіндердің, ноталық мәтін белгілерінің, әріптік белгілердің және сөздердің орналасуын есептеу;

ранжир есептеу;

растр арқылы нота ұстағыштарды ою;

кері бейнедегі ноталық түпнұсқаны қайта жазу;

ноталық белгілердің мәтінін және темптік белгілерді қолмен пуансондармен түйреу, штихельмен штильдерді, байлауларды, копштрихтарды, легатолар, крещендтерді қолмен ою;

тақтаны түйрегеннен кейін тегістеу;

түзеткеннен кейін түзету енгізу;

ою аспабын қайрау және жетілдіру.

249. Білуге тиіс:

нота графикасын;

музыкалық білім және терминологияны;

берілген форматқа түпнұсқаны есептеу және белгілеу ережесі;

басылып шығатын музыкалық шығармалардың форматтары;

ықтимал кескіндер мен кегель орыс және латын әліпбиі қаріптерінің пуансондары мен олардың қалыпта орналасуы;

музыкалық сүйемелдеуге тиісінше дауыс мәтінінің орналасу ерекшеліктері;

ою аспабымен жұмыс істеу техникасы;

ою аспабын қайрау және жетілдіру техникасы.

250. Жұмыс үлгілері:

1) түпнұсқалық музыкалық шығарма формалары: аспаптарға, симфоникалық және үрмелі оркестр және халық аспаптары оркестріне арналған дауыстар, романс, ән, фортепьянолы шығармалар мен фортепьяно сүйемелдеуімен барлық мүмкін аспаптарға арналған шығарма жинақтарының формалары.

қаріптері ерекше графикалық форма жазу, сондай-ақ сызбалар, тәсімдер мен суреттер жүйесі бойынша құрылған тілдердегі ноталық мәтін белгілерін, әріп белгілерін және сөздерді қорғасын тақтайларда қолмен ою және пуансондармен қолмен түйреу.

252. Білуге тиіс:

ерекше графикалық формадағы қаріп пуансондары (армян, грузин, үнді және тағы баска) және олардың қалыпта орналасуы.

253. Жұмыс үлгілері:

1) түпнұсқалық музыкалық шығарма формалары: дирекцион, квартет, квинтет, клавир, концерт, партитура, мәтіндері грузин, армян, үнді тілдеріндегі әндер мен романстар, секстет, музыкалық шығармаларға арналған сызбалар мен суреттердің формалары.

автор қолжазбасы бойынша күрделі емес музыкалық шығармалардың: үрмелі оркестр аспаптарына, балалар мектебі циклынан шығармаларға, кіші жастағы балаларға арналған фортепьяно сүйемелдеуімен әндерге арналған дауыстардың ноталық түпнұсқасын теру және жасау;

орыс және латын тілдеріндегі әріп белгілері мен сөздерді жазу;

тор қағазды нота ұстағышқа есептеу және белгілеу;

нота ұстағыштарды тактыларға сызу және ноталық такты белгілерінің, легато байлауларын, крещендо және тағы баска орналасуы;

пуансондар арқылы бояумен нота мәтіні белгілерін жазу;

байлауларды, легато, крещендо, штильдерді және тағы баска сызбалық және арнайы аспаппен сызу;

түзеткеннен кейін түзетулерді енгізу.

255. Білуге тиіс:

ноталық графиканы;

музыкалық орфография мен терминологияны;

басылып шығатын музыкалық шығармалардың форматтары мен түпнұсқаны берілген форматқа есептеу және белгілеу ережесі;

дауысты музыкалық сүйемелдеуге сәйкес орналастыру ерекшеліктері;

түзету белгілері, музыкалық белгілердің пуансондары және олардың қалыптарда (кассаларда) орналасуы;

барлық мүмкін кескіндер мен кегель орыс және латын әліпбилері қаріптерінің пуансондары;

нота мәтінің жазу және көздеуде қолданылатын қағаз бен бояудың қасиеті;

нотографиялық жұмыстарға арналған сызба аспабымен жұмыс істеу жолдары.
Параграф 2. Нотографшы, 4-разряд
256. Жұмыс сипаттамасы:

автор қолжазбасы бойынша күрделендірілген музыкалық шығармалардың: халық аспаптарына және жеңіл орындалатын симфониялық оркестр аспаптарына,екі және төрт қолмен және екі фортепьянода ойналатын фортепьянолық шығармаларға арналған дауыстардың ноталық түпнұсқасын теру және жасау;

қаріптері орыс және латын графикалық негізіне құрылған орыс және латын, сондай-ақ ұлттық тілдердегі әріп белгілері мен сөздерді жазу;

қосымша қосалқы белгілерді есептеу және белгілеу.

257. Білуге тиіс:

музыкалық білім;

орыс және латын графикалық негіздегі әліпби пуансондары мен олардың қалыптарда (кассаларда) орналасуы.
Параграф 3. Нотографшы, 5-разряд
258. Жұмыс сипаттамасы:

автор қолжазбасы бойынша күрделі музыкалық шығармалардың: көп аккордтан тұратын симфониялық оркестр аспаптарына, екі рет бөлінген байлауларға арналған дауыстардың; фортепьяноның сүйемелдеуімен түрлі аспаптарға арналған шығармалардың, баян, гармоника, гитара және басқа да халық аспаптарына арналған шығармалардың, осы аспаптарға арналған ансамбльдердің, әндердің, романстар, хор партитуралары мен тағы баска ноталық түпнұсқасын теру және жасау;

шет тілдердегі әріп белгілері мен мәтіндерді жазу;

қосымша нота мәтінін: саусақтарды, педальдарды, жұлдызшаларды, сілтемелер мен тағы баска есептеу және белгілеу.

259. Білуге тиіс:

күрделі музыкалық шығармалардың түпнұсқа жолағында нота ұстағыштар мен музыкалық мәтіннің орналасуының ең дұрыс композициялық шешімі;

бір уақытта бірнеше аспаптардың ойнайтын аранжировканы есептеу.
Параграф 4. Нотографшы, 6-разряд
260. Жұмыс сипаттамасы:

автордың қолжазбасы бойынша ерекше күрделі музыкалық шығармалардың: дирекциондар, квартеттер, квинтеттер, концерттер, клавирлер, партитуралар, фортепьянолық академиялық шығармалар, гармония оқулықтары, грузин, армян, үнді тілдеріндегі әндер мен романстардың ноталық түпнұсқаларын теру және жасау.

261. Білуге тиіс:

партитураның барлық түрлерінде ойнайтын аспаптарды енгізу және ойнамайтын аспаптарды шығару ережесі;

күрделі бөлшектердегі ранжира бойынша нотаны қою ережесі;

ерекше графикалық формадағы қаріптер пуансондары мен олардың қалыптарда орналасуы.

электронды желі бойынша немесе сыртқы жеткізгіш бойынша ақпарат алу және бақылау, растрлық процессорда алынған ақпаратты өңдеу, ақпаратты немесе формалық материалды фотопленкаға шығару; экспонирленген материалды өңдеу, алынған фотоформалар немесе баспа формаларын бақылау;

экспонирленген материалды өңдеуге арналған шығарушы құрылғылар мен процессорды технологиялық дайындау және теңшеу, құрылғыларды техникалық қызмет көрсету.

263. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтардың техникалық ерекшеліктері мен технологиялық теңшеу негіздері;

бастапқы ақпаратты беру формаларына қойылатын талаптар;

алынған фотоформаларға немесе баспалық формаларға қойылатын техникалық талаптар.

264. Орта кәсіптік білім қажет.

компьютерлік технологияны пайдалана отырып суретшінің эскиздері бойынша күрделі емес гильоширлік элементтер жасау.

266. Білуге тиіс:

қолданылатын жабдықтардың техникалық ерекшеліктері және оларда жұмыс істеу жолдары, гильоширлік элементтер жасауға арналған бағдарламалық қамсыздандыру.

компьютерлік технологияны пайдалана отырып суретшінің эскиздері бойынша күрделендірілген гильоширлік элементтер жасау, сондай-ақ жеке композициялар жасау.

268. Білуге тиіс:

қолданылатын жабдықтарды технологиялық теңшеу негіздері.

компьютерлік технологияны пайдалана отырып суретшінің эскиздері, тапсырыс берушінің үлгілері бойынша түпнұсқалық гильоширлік элементтер жасау, сондай-ақ жеке дизайнерлік әзірлемелер жасау.

270. Білуге тиіс:

қолданылатын негізгі және қосалқы жабдықтың операциялық жүйесі негіздері;

түпнұсқалық гильоширлік элементтер жасауға арналған микромәтіндер жасаудың ерекшеліктері, мұрағаттау ережесі.

271. Орта кәсіптік білім қажет.

компьютерлік технологияны пайдалана отырып суретшінің эскиздері, тапсырыс берушінің үлгілері бойынша түпнұсқалық гильоширлік элементтер жасау, сондай-ақ жеке дизайнерлік әзірлемелер жасау; гильоширлік элементтерді монтаждау.

273. Білуге тиіс:

күрделі композициялар, жеке дизайнерлік әзірлемелер жасауды бағдарламалық қамсыздандыру;

гильоширлік элементтерді монтаждау ережесі.

274. Орта кәсіптік білім қажет.

компьютерлік технологияны пайдалана отырып гильоширлік элементтер мен жоғарылатылған дәрежедегі композициялар жасау үшін жасырын бейнеден, мамандандырылған растрдан, сүзгілерден тұратын микромәтіндерді, элементтерді пайдалана отырып көп бояулық орындауда күрделі композициялар жасау.

276. Білуге тиіс:

күрделі түпнұсқалық композициялар жасауға арналған бағдарламалық қамсыздандыру, қорғалудың жоғарылатылған дәрежедегі күрделі гильоширлік элементтеріне қойылатын технологиялық ерекшеліктер;

элементтерді мұрағаттау ерекшеліктері, гильоширлік элементтерді монтаждау әдістері.

277. Орта кәсіптік білім қажет.

оператор, 5-разряд

бір бояулы репродукцияларға арналған офсеттік басылым формаларын пультпен басқарылатын лазерлік ою автоматында жасау процесін жүргізу, автоматты жұмысқа дайындау; түпнұсқа макетті, бағдарламалық түпнұсқаны және формалық пластинаны автоматқа орнату; автоматы штрихты және жартылай тонды бейнелерді жазуға теңшеу;

түпнұсқаны көзбен бағалау, тиісті қисық градациялық жіберуді таңдау;

сынамалық бейнені жазу;

офсеттік баспа формаларын өңдеу.

279. Білуге тиіс:

лазерлік ою автоматының құрылысы;

басатын және азат жол элементтерінің автоматта пайда болу принципі;

лазерлік техника негіздері;

ою, офсеттік баспа формалық пластиналары мен даяр формаларына арналған монтаждау және градациялық сипаттамаларының сапасына қойылатын техникалық талаптар;

даяр өнімнің сапасын бақылау әдістері мен қолданылатын аспаптардың құрылысы.
Параграф 2. Офсеттік басылым формаларын жасау жөніндегі

оператор, 6-разряд

пультпен басқарылатын лазерлік ою автоматта көп бояулы репродукцияларға арналған офсеттік баспа формаларын жасау процесін жүргізу;

«Компьютер-баспалық форма» технологиясы бойынша офсеттік басылым формаларын жасау процесін жүргізу.

281. Білуге тиіс:

лазерлік ою автоматтың, «компьютер-баспалық форма» электронды жүйе конструкциясы;

түсті түпнұсқаларды шығару кезінде репродукциялық техниканың негізгі тәсілдерінің ерекшеліктері, диапозитивтердің градациялық және түс бөлетін ретуштарының ерекшеліктері мен түс ажырату принциптері;

түс ажыратуды маскалау принциптері, түс бөлетін диапозитивтері мен монтаждардың түпнұсқаларының және градациялық сипаттамаларының, формалық цилиндрлер кешені мен баспалық формалардың даяр кешенінің сапасына қойылатын техникалық талаптар;

баспалық формалардың сапасын бақылау және түзету тәсілдері.

282. Орта кәсіптік білім қажет.
35. Фототеру автоматтары мен жүйелерінің операторы
Параграф 1. Фототеру автоматтары мен жүйелерінің операторы, 5-разряд