2.5 Сызықты регрессиялық модельдердің параметрлері есебі
Біздің жалпы модельмізді келесідей түрде жазамыз:
(3),
а a1 = түзу көлбеу коэффициенті болғанда a0-еркін мүше.
Қарапайым теңдеудің түрі келесідей:
a және b теңдеу регрессиясы коэффициенттері болғанда
Y = aX + b; (1 модель) (4)
теңдеу регрессиясы коэффициенттері бағасы ең кішкентай квадраттар әдісімен орындалып, модель төмендегідей түрді қабылдады:
Y = 133,7X + 1400,3; (модель 1) (5)
Сызықты регрессиялық моделдердің түзулігін тексеру
(5) теңдеу үшін регрессия коэффицентінің статистикалық мәніне баға жасалды. Нөлдік гипотеза ұсынылды және тексерілді. Модельде тәуелсіз айнымалы және ВІӨ (1 кесте) арасындағы күшті тәуелділік детерминациясының 1 коэффиценті 0,986 тең екендігін көрсетеді.
3 кесте – Регрессия теңдеулерінің сенімділіктері мен дәлдік деңгейінің статистикалық параметрлерінің бағасы
Статистикалық параметрлер
|
Y = 133,7X + 1400,3
|
Se1,Seb- регрессия коэффициенттерінің стандартты қателіктері
|
9,903
196,03
|
r – корреляция коэффициенті
|
0,986
|
r2 детерминация коэффициенті
|
0,974
|
F - бақылау
|
144
|
F- крит
|
6,61
|
α – айнымалылар арасындағы байланыстың тығыздығы туралы қате қорытындының ықтималдығы
|
0,05
|
Tбақылау
|
12,1
|
tкрит
|
2,57
|
v1
|
6-5= 1
|
v2
|
5
|
F-тесті арқылы аталған нәтиженің осындай (r2) жоғары мәнде болуы кездейсоқтық емес екендігін анықтаймыз. Біз, тура шамадағы іріктеу бойынша күшті тәуелділіктерге алып келетін айнымалы немесе статистикалық талдаудың аралығында байланыстың жоқтығы туралы ұсыныс жасадық. α шамасы тығыз байланысы бар қате қорытындының ықтималдығын белгілеу үшін қолданады. ВІӨ параметрлерінің статистикалық мәні мен көлбеу коэффицентінің пайдасын анықтауда модельдердің параметр бағасы үшін, Фишер-Снедекор критерийлері мәнінің Fкесте (кестелік) критерийлік және Fнақты нақты салыстыру орындалды.
Статистикалық гипотез тексеруі 1 модель бойынша болжауды есеп айырысу мүмкіндігін көрсетті. ОБЗ және ВІӨ тұтыну деңгейі арасындағы статистикалық тәуелділік көрінісінің тепе-теңдігі Детерминация коэффициенті жоғары екендігін көрсетеді.
Біз бұдан әрі осы суыту секторы үшін осы секторда ие болатын тұтынудың (ГХФК-22 және142b) Қазақстандағы ОБЗ негізгі тұтыну үшін «көшу» заттарының есебін жүргіздік.
Есеп айырысу Монреаль хаттамасына қатысты «көшу» заттары мен осы баға бойынша жүзеге асырылатын затты сатып алу жағдайында шараларды қолданбаған жағдайларда орындалды.
-
-
суретте «көшу» заттары мен ВІӨ 1 моделі бойынша тұтыну деңгейі арасындағы қызметтік тәуелділігінің сызбасы келтірілген.
3 сурет - ОБЗ тұтыну деңгейінің сызықты тренді
Бұдан әрі 2006-2010 жж. кезеңіне арналған ОБЗ тұтыну деңгейіне есеп айырысу болжамдары орындалды.
4 кесте – 2008-2010 жж. кезеңіне арналған ОБЗ тұтыну деңгейінің мәні.
|
2004
|
2005
|
2006
|
2007
|
2008
|
2009
|
2010
|
ОБЗ тұтыну,
ОБЖ тонна
|
58,3
|
46,4
|
79,9
|
61
|
63
|
65
|
67
|
2008 жылға әсіресе, 2008 жылға алынған мәндерде көптеген регрессиялық моделін пайдалана отырып анықтап алу қажет.
Ұзақ мерзімді болжау көптеген регрессиялық талдауға сүйенуі керек. Математикалық көзқарас жағынан қарағанда кейбір функциялардың максимумы немесе минимумы болып табылатын міндеттер класын зерттеу туралы сөз етілетіні белгілі болады. Бұл ретте максимумның немесе минимумның жүзеге асу саласы аналитикалық тәуелділіктер түрінде экономикалық, техникалық жағдайлары шектелген. Мұндай міндеттерді шешудің әдістерін таңдау алдымен бұл жағдайлар қандай математикалық пішінде берілгендігі себебіне байланысты анықталады. Мұндай модельдердің нақты бағасы оның дамытуын тенденция ескерген, онда өндірістің өзара байланысы қаншалықты дұрыс бейнеленгенң, ақпараттың толықтығы мен нақтылығымен тығыз байланысты.
Зерттеуді жоспарлауға арналған бастапқы мәліметті анықтау кезеңі өте маңызды. Бір типтегі міндеттердің бірнеше нұсқалары болуына және шешім әдістерінен тұратындығына қарамастан жалпы ереже ретінде олар үшін соңғы-ұтымды шешімге жол беретін көшудің бірізділіктегі қағидасы болып табылады.
Достарыңызбен бөлісу: |