2009 жылдың 1 қыркүйегіне жағдай бойынша 20 банк және «Қазпочта» АҚ нақтылы түрде төлем карточкаларын шығаруды жүзеге асыруда. Екінші деңгейлі банктер жергілікті жүйе төлем карточкаларын: Altyn Card – «Қазақстанның Халықтық Банкі» АҚ, SmartAlemCard – «БТА Банкі» АҚ, TemirCard – «БТА Банкі» АҚ ЕҰ - «Темiрбанк» АҚ және «Сити банкі» АҚ шығаруда. Бұдан басқа, қазақстандық банктер келесідей халықаралық жүйе карточкаларын шығарумен және таратумен айналысуда: VISA International, Europay International, American Express International, China Union Pay және Diners Club International.
2009 жылдың 1 қыркүйегіне жағдай бойынша банктердің шығарған төлем карточкаларының саны 7.2 млн. дана құрап, бұл карточкалардың ұстаушыларының саны – 6.7 млн. адам болған (2008 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда бұл көрсеткіштер сәйкесінше 7.5% және 7.7% артқан)1. Төлем карточкаларының ішінде неғұрлым көп тарағаны халықаралық жүйе карточкалары болып келеді. Олардың өзіндік үлесі 97.9%, ал жергілікті жүйе карточкаларының өзіндік үлесі – 2.1%. 2008 жылдың 1-ші қыркүйегінде бұл арақатынас 96.9% және 3.1% құраған болатын.
2009 жылдың тамызында қазақстандық эмитенттердің төлем карточкаларын қолдану арқылы жасалған транзакцияларының көлемі 216.1 млрд. теңге құрады (өсім 2008 жылдың тамыз айымен салыстырғанда 9.5%). 2009 жылдың тамыз айында транзакциялардың саны 9.3 млн. транзакцияны құрап, 2008 жылдың тамыз айымен салыстырғанда 10.7%-ға өскен. Бұл ретте қолма-қол жасалмайтын төлемдердің саны мен сомасының өсуі 21.2% (1.6 млн. транзакция) және 5.4% (27.0 млрд. теңге), ал қолма-қол ақша алу операцияларының өсуі тиісінше 8.7% (7.6 млн. транзакция) және 10.1% (189.1 млрд. теңге) құрады.
Қазақстандағы төлем карточкалары нарығының дамуы жайындағы толығырақ мәліметтер 1 - 5 Кестелерде келтірілген.
Кесте 1
Көрсеткіштер
01.09.08
01.09.09
Айналымдағы карточкалар саны (мың бірлік), оның ішінде
Қазақстандық эмитенттердің шығарған төлем карточкаларының Қазақстан Республикасы аумағында және одан тыс жерлерде қолданылуы (қазақстандық банктер тарататын American Express International, Diners Club International, Visa International және Europay International карточкалары бойынша айналымдар есепке алынбады)
Қазақстан Республикасы аумағында қазақстандық және шетелдік эмитенттердің шығарған төлем карточкаларының 2009 жылдың тамыз айында аймақтар бойынша қолданылуы (қазақстандық банктер тарататын American Express International, Diners Club International, Visa International және Europay International карточкалары бойынша айналымдарды есепке ала отырып)
Кесте 5
Көрсеткіштер
Тамыз
Қолма-қол ақшасыз төлемдер
Қолма-қол ақша алуға байланысты операциялар
Саны
(мың транз.)
Сомасы
(млн.теңге)
Саны
(мың транз.)
Сомасы
(млн.теңге)
Барлығы, оның ішінде
1 550.3
22 903.3
7 587.9
186 516.5
Ақмола облысы
19.4
696.5
273.6
5 338.8
Ақтөбе облысы
45.8
1 088.8
416.3
9 173.8
Алматы облысы
44.8
492.0
254.7
5 453.3
Атырау облысы
40.5
876.9
459.9
11 747.9
Шығыс-Қазақстан облысы
87.7
458.1
706.2
12 452.4
Жамбыл облысы
34.1
438.0
288.9
5 735.2
Батыс-Қазақстан облысы
51.5
1 360.7
302.3
7 533.0
Қараганды облысы
67.8
1 117.8
732.1
15 327.2
Қостанай облысы
43.4
890.6
285.0
5 637.8
Қызылорда облысы
65.9
478.0
255.1
5 818.9
Маңғыстау облысы
44.7
3 020.5
435.9
13 803.4
Павлодар облысы
72.3
780.9
366.4
7 535.5
Солтүстік-Қазақстан облысы
32.3
802.3
229.5
3 834.1
Оңтүстік-Қазақстан облысы
33.0
1 052.8
438.1
10 595.4
Алматы қаласы
710.4
6 539.2
1 475.8
47 175.1
Астана қаласы
156.8
2 810.3
668.3
19 354.6
1 Мұнда және Кесте 1-де қазақстандық банктердің тарататын American Express International, Diners Club International, Europay International және Visa International халықаралық төлем карточкалары да есепке алынды
