Мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмекті төлеу тәртібі

Атаулы әлеуметтік = (Жан басына шаққандағы - Кедейшілік) * Адамдар

көмек орташа табыс шегі саны

Ұсынылған жұмыстан немесе жұмысқа орналастырудан дәлелсіз себептермен бас тартқан, қоғамдық жұмыстарға қатысуды, окуын немесе қайта окуын өз бетімен тоқтатқан жұмыссыздар алты айға атаулы әлеуметтік көмек алу құқығынан айрылады.

Адам атаулы әлеуметтік көмек тағайындауы үшін өз атынан немесе отбасы атынан әлеуметтік жеке кодының нөмірін көрсетіп, тұрғылықты жері бойынша уәкілетті органға белгіленген үлгіде өтініш жолдайды.

Отбасының құрамына:

• 
  толық мемлекеттік қамсыздандырудағы балалар;
  
• 
  интернат-үйлерде тұрақты тұратын қарттар мен мүгедектер;
  
• 
  мерзімді әскери қызметтегі адамдар;
  
• 
  бас бостандығынан айыру орындарындағы, мәжбүрлі емдеудегі адамдар кірмейді.
  

Yй iргесiндегi телiмiнен, саяжай телiмiнен түсетiн табыс,сондай-ақ мал мен құс ұстаудан түсетiн табыс өтiнiш берген тоқсанның алдындағы тоқсан үшiн есептеледi. Жер телiмiнен (жер үлесiнен) түсетiн табыс жылдық табысты төрт тоқсанға бөлу жолымен белгiленедi.

Отбасының бір айдағы орташа жан басына шаққандағы табысы отбасының тоқсан ішіндегі жиынтық табысын отбасы құрамында есептелген мүшелерінің санынан және үш айға бөлу жолымен белгіленеді.
7. Тұрғын үй көмегін тағайындау және төлеу тәртібі.
Тұрғын үй жәрдемақысы - аз қамтамасыз етiлген азаматтарға тұрғын үйдi ұстау, коммуналдық қызметтердi тұтыну, сондай-ақ мемлекеттiк тұрғын үй қорынан тұрғын үйдi жалға алу (жалдау) жөнiндегi шығындардың орнын толтыру үшiн берiлетiн өтем. Тұрғын үй жәрдемақысы азаматтардың жекелеген санаттары үшiн тұрғын үй мен коммуналдық қызметтерге ақы төлеу жөнiндегi заңда белгiленген жеңiлдiктермен қатар халықты әлеуметтiк қорғау нысандарының бiрi болып табылады.

Тұрғын үй жәрдемақысы сол аумақта тұрақты тұратын және тұрғын үйдiң иесi немесе тұрғын үйдi пайдаланушы (жалға алушы, жалдаушы) болып табылатын жеке тұлғаларға тағайындалады.

Тұрғын үй көмегінің мөлшері осы мақсаттарға берілген жанұяның шығындарының шектеулі денгейімен және компенсациялық шаралармен қамтамасыз етілген норма шегінде тұрғын үйді ұстағаны және комуналды қызмет көрсетулерді қолданғаны үшін меншік иесінің (жалға алушының) нақты төлемінің арасындағы айырмашылық ретінде келесі формуламен есептелінеді:

П=МСПЖ-(t*д)

Мұнда:

П-тұрғын үй көмегінің мөлшері.

t – тұрғын үй төлеміне шығын нормативі.

д - жанұяның табыс жиынтығы.

Тұрғын үйдi ұстау мен коммуналдық қызметтердi тұтынуға ақы төлеуге арналған жол беруге болатын шектi шығындар үлесi Шығыс Қазақстан облысы маслихатының шешімімен отбасының жиынтық табысының 25 процентi мөлшерiнде белгiленген. Белгiленген нормадан жоғары тұрғын үйдi ұстау мен коммуналдық қызметтерiн тұтыну үшiн ақы төлеу жалпы негiздерде жүргiзiледi.

Барлық коммуналды қызмет көрсетулерге тарифтер және олардың өзгеруі қызмет ұсынушылармен беріледі.

Өтемақы шараларымен қамтамасыз етiлетiн тұрғын үй алаңының нормасы тұрғын үй заңымен белгiленген отбасының әр мүшесiне тұрғын үй беру нормасымен баламды. Тұрғын үй жәрдемақысы қызметтерi есепке қабылдайтын тұрғын үйдi ұстауға арналған шығыстардың мөлшерi мен коммуналдық қызметтердi (сумен жабдықтау, газбен жабдықтау, канализация, электрмен жабдықтау, жылумен жабдықтау, қоқыстарды әкету және лифтiлерге қызмет көрсету) тұтынудың нормативтерiн облыстар мен Алматы қаласының әкiмдерi белгiлейдi.

Жанұяның нақты шығыны әлеуметтік нормалар шегінде есептелінеді.

1.Компенсациялық шаралармен қамтамасыз етілген тұрғын үй аумағының нормасы:

1.1 Көп қабатты үйлер үшін.

-жалғыз басты азаматтарға-30 ш.м.

-2 адамнан тұратын жанұяларға -38 ш.м

-басқа жанұяларға - әрбір адамға 18 ш.м

1.2 Жеке меншік үйлер үшін.

-жалғыз басты азаматтарға-30 ш.м

-2 адамнан тұратын жанұяларға -45 ш.м

-3 адамнан тұратын жанұяларға -60 ш.м

-4 адамнан және одан да көп адамнан тұратын-100 ш.м

2.Комуналдық қызмет көрсетулерді тұтыну нормативтері:

-суық су құбырлары-1тұрғынға күніне 145 л.

-ыстық су құбырлары-1тұрғынға күніне 105 л.

-канализацияға суды төгу -1тұрғынға күніне 250 л.

-жылу - нақты көлемнің 1 шаршы метріне.

-тұрғын үйді ұстауға арналған эксплуатациялық шығындар – нақты көлемнің 1 шаршы метіріне есептеледі, бірақ бекітілген нормативтен жоғары емес.

-құрғақ қоқыс шығару - көп қабатты үйлер үшін 1 тұрғынға жылына 1,33 м³, жеке сектор үшін - бір тұрғынға 1,98 м³.

-газ - нақтылы тұтыну бойынша,бірақ газ плитамен және орталық су құбырларымен қамтамасыз етілген үйлерде бір тұрғынға 4,8 кг-нан және ыстық су құбырларының болмаған кезінде бір тұрғынға айына 8,2 кг-нан аспау керек .

3. Электроэнергия шығындарының нормасы:

-бір тұрғынға ай сайын-45 квт/сағат.

-екі тұрғынға-90 квт/сағат.

-үш тұрғынға-135 квт/сағат.

-төрт тұрғынға-180 квт/сағат.

-бес және одан жоғары - 225 квт/сағат.
8. Балалы отбасыларға берілетін мемлекеттік жәрдемақыларды тағайындау
Туған, асырап алған, сондай-ақ қорғаншылыққа (қамқоршылыққа) алған балалары бар отбасылардың:

1. 
   бала туғанда берілетін жәрдемақы - 2006 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі;
   
2. 
   бала күтімі жөніндегі жәрдемақы - 2006 жылғы 1 шілдеден бастап қолданысқа енгізіледі.
   
3. 
   отбасының орта есеппен жан басына шаққандағы табысы азық-түлік себетінің құнынан төмен болған жағдайда, балаларға арналған жәрдемақы алуға құқығы бар -2006 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі .
   

1) Бала туғанда берiлетiн жәрдемақы өтiнiш берген күннен бастап тағайындалады. Екi және одан да көп бала туған кезде бала туғанда берiлетiн жәрдемақы әр балаға 15 айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде тағайындалады және төленедi.

2) Бала күтiмi жөнiндегi жәрдемақы бала туған күннен бастап ол бiр жасқа толғанға дейiн тағайындалады. Бiр жасқа толмаған екi және одан да көп балаға күтімдi жүзеге асырған жағдайда бала күтiмi жөнiндегi жәрдемақы әр балаға тағайындалады және төленедi.

Бала күтімі жөніндегі жәрдемақы:

бірінші балаға - 3 айлық есептік көрсеткіш;

екінші балаға - 3,5 айлық есептік көрсеткіш;

үшінші балаға - 4 айлық есептік көрсеткіш;

төртінші және одан кейінгі балаларға - 4,5 айлық есептік көрсеткіш.

3) Балаларға арналған жәрдемақы отбасының асырауындағы он сегiз жасқа дейiнгi әр балаға 1 айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде тағайындалады. Балаларға арналған жәрдемақы отбасының орта есеппен жан басына шаққандағы табысы ескерiле отырып ағымдағы тоқсанға тағайындалады және өтінiш берген айдан бастап ай сайын төленедi.
9. Зейнетақы төлеу жөніндегі мемлекеттік

орталықтан зейнетақыны тағайындау тәртібі.
Казақстан Республикасының азаматтары Қазақстан Республикасының зандарында белгіленген тәртіппен зейнетақымен қамсыздандырылуға құқылы.

Қазақстан Республикасының аумағында тұратын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар, егер заңдарда және халықаралық шарттарда өзгеше көзделмесе, Қазақстан Республикасының азаматтарымен бірдей зейнетақымен қамсыздандырылуы құқығын пайдаланады. Зейнетақы дегеніміз белгілі уақыт бойы ынтымақтастық не жинақтаушы зейнетақы жүйесіне жарналар ретінде аудару арқылы жинақталған акша.

Зейнетақы төлеу жөніндегі мемлекеттік орталықтан зейнетақы төлемдері азаматтардың мынадай санаттарына:

1. 
   1998 жылғы 1-ші қантарға дейін зейнетақы алатындарына;
   
2. 
   зейнеткерлік жасына жеткен және 1998 жылғы 1 қантардағы жағдай бойынша кемінде алты ай еңбек стажы бар адамдарға еңбек стажына пропорционалды мөлшерде төленеді.
   

Төтенше және барынша радиациялық қатерлі өңірлерде 1949 жылғы 29 тамыздан 1963 жылғы 5 шілдеге дейін кемінде 10 жыл тұрған азаматтар «Семей ядролық сынақ полигогонындағы ядролық сынақтардың салдарынан зардап шеккен азаматтарды әлеуметік қорғау туралы» Қазақстан Республикасы Заңына сәйкес: еркектерге ─ жалпы жұмыс стажы 20 жылдан кем болмаған жағдайда 50 жасқа жеткенде; әйелдерге - жалпы стажы 20 жылдан кем болмаған жағдайда 45 жасқа жеткенде зейнетақы тағайндалуына құқылы.

Ауылдық жерде тұратын, 5 және оданда көп бала тауып оларды сегіз жасқа дейін тәрбиелеген әйелдер 53 жасқа толғанда жасына байланысты зейнетақы алуы құқылы, аталған зейнетақы жасы 1998 жылғы 1 шілдеден бастап жыл сайын 6 айға өсіп отырады,бірақ тұтас алғанда 3 жылдан аспауға тиіс.

Зейнетақы төлеу жөніндегі мемлекеттік орталықтан жасына байланысты зейнетақы төлемдері толық көлемде азаматтардың мынадай санаттарына:

1)еркектерге 63 жасқа толғанда 25 жыл еңбек стажы болғанда;

2)әйелдерге58 жасқа толғанда 20 жыл еңбек стажы болғанда тағайындалады.

Толық емес көлеміндегі жасына байланысты зейнетақы төлемдері осы баптын бірінші болігінде аталған азаматтар санаттарына олардын 1998 жылғы 1 қантарда нақты еңбек стажының болуына қарай зейнетақы төлеу жөніндегі мемлекеттік орталықтан толық көлемде зейнетақы толемдерін алу құқығы болмаған жағдайда тағайындалады.

Толық емес жасына байланысты зейнетақы төлемдері Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіп пен толық зейнетақыдан 1998 жылға 1 қандарда болған стажына пропорциялы үлес ретінде есептеледе.

Зейнеткерлік жасына жеткен және өзі зейнеткерлік жасқа жеткенге дейін 1998 жылғы 1 қаңтардан кейінгі қалған мерзімнің кемінде төрттен үшіне тең кезен ішінде жинақтаушы зейнетақы қорларына міндетті зейнетақы жарналарын төлеген азаматтарға, егер зейнетақы мөлшері заң актілермен белгіленген ең төмен зейнетақы мөлшерінен төмен болса, тиісті қосымша төлемдер түрінде мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақы беріледі.

Зейнетақы төлеу жөніндегі мемлекеттік орталықтан төленген зейнетақы төлемдерін индекстеу тұтыну бағасының индексімен өлшеген инфляциялық шығындарды өтеу мақсатымен Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейтін тәртіп бойынша жүргізіледі.

Мемлекетке еңбек сіңірген жылдары бойынша зейнетақы алуға құқығы бар және осы құқығын зейнетақы тағайындайтын және немесе оны төлеуді жүзеге асыратын органдарда 1998 жылғы 1 қаңтарға дейін тіркелген азаматтарды зейнетақымен қамсыздандыруға кепелдік береді, бұл жағдайда оларға қызметтен кеткеннен кейін төлене бастайтын зейнетақы белгіленеді.

Зейнетақы төлеу жөніндегі мемлекеттік орталықтан төленетін зейнетақы толық көлемінде есептеу белгіленетін орташа айлық кірістің 60 проценті есебімен жүргізіледі. Орталықтан төленетін зейнетақы төлемдерінің мөлшерін есптеу жұмыста болған үзілістерге қарамастан, қатарына кез келген 3 жыл жұмыс үшін орташа айлық табыс негізге алына отырып, 1995 жылғы 1 қантардан бастап жүзеге асырылады. 1998 жылғы 1 қантарға дейін қажетті еңбек, стажынан тыс жұмыс істеген әрбір толық жыл үшін зейнетақы төлемдерінің мөлшері 1 процентке өсіріледі, бірақ ол зейнетақыны есептеу ескерілетін табыстың 75 процетінен аспауға тиіс.

Зейнетақы жарналарының ставкісі бойынша жарналарды есептеу үшін қабылданатын кірістің 10 проценті мөлшерде, Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейтін тәртіппен, бірақ заң актісінде белгіленген ең төмен жалақы мөлшерінің он процентінен кем емес мөлшерде жинақтаушы зейнетақы қорларына жеке тұлғалар жүзеге асырады.

Жинақталған зейнетақы қаражатының сақталуы:

1. 
   жинақтаушы зейнетақы қорларың зейнетақы жарналарын тарту және зейнетақы төлемдерін жүзеге асыру жөніндегі қызметін лицензиялау;
   
2. 
   жинақтаушы зейнеткерлік активтерді басқару жөніндегі компанияның зейнетақы активтерін инвестициялық басқару бойынша қызметін лицензиялау;
   
3. 
   зейнетақы активтерін басқару жөніндегі компаниялар үшін қызметтің пруденциалдық нормативтерін белгілеу;
   
4. 
   жинақтаушы зейнетақы қорларының және зейнетақы активтерін басқару жөніндегі компаниялардың құрылтайшыларына, басшы қызметкерлері мен мамандарына, сондай-ақ олардың жарғылық капиталының мөлшері мен құрамына қойылатын талаптарды белгілеу;
   
5. 
   қорлардың акша қаражатын тек уәкілетті кастодиан-банкте ғана сақтау талабын белгілеу;
   
6. 
   зейнетақы активтерін бір-бірімен және кастодин-банкпен аффилиирленбеген кемінде үш банктің депозитіне орналастыру;
   
7. 
   жинақтаушы зейнетақы қорларының өз қаражаты мен зейнетақы активтерінің бөлек есебін жүргізу, сондай-ақ олардың мақсатты орналастырылуына бақылау орнату;
   
8. 
   мемлекеттік емес жинақтаушы зейнетақы қорларының зейнетақы активтерін инвестициялық басқару жөніндегі міндеттерін зейнетақы активтерін басқару жөніндегі мекемелерге беру;
   
9. 
   бағалы кағаздар рыногын реттеу жөніндегі уәкілетті органның зейнетақы активтерін басқару жөніндегі мекемелерге диверсификация және зейнетақы активтерін орналастыру кезінде тәуекелді азайту жөнінде талаптар белгілеуі;
   
10. 
    жинақтаушы зейнетақы қорларына және зейнетақы активтерін басқару жөніндегі компанияларға төленетін комиссиялық сыйақы мөлшеріне шектеулер енгізу;
    
11. 
    жинақтаушы зейнетақы қорларының жылдық қаржы есептеріне аудиторлық тексеру жүргізудің міндеттілігі;
    
12. 
    жинақтаушы зейнетақы қорларының және зейнетақы активтерін басқару жөніндегі компаниялардың тиісті мемлекеттік органдар алдында заңдарда белгіленген тәртіппен ұлайы қаржылық және статистикалық есеп беріп отыруы;
    
13. 
    алушыға өзінің жинақталған зеинетақы қаражатын жинақтушы зейнетақы қорынан екіншіге ауыстыру мүмкіндігін беру, бірақ ол жылына екі реттен аспауы керек;
    
14. 
    жинақталған зейнетақы қаражат алушының тандауы бойынша толық көлемде немесе ішінара сақтандыру арқылы қамтасыз етіледі.
    

Жинақтаушы зейнетақы қорларынан зейнетақы төлемдері жеке зейнетақы шоттарында жинақтаған зейнетақы қаражаты бар алушыларға алушының жеке басын куәландыратын құжаты бойынша төленеді. Жинақтаушы зейнетақы қорларына еңгізілген міндетті зейнетақы жарналары есебінен зейнетақы төлемдері, егер алушы 55 жасқа толған кезде еңбек қызметін тоқтатып, оны жүргізбесе, кем дегенде 35 жыл жарна төлеген мерзімі жеткіліктігін белгілеген жағдайда жүзеге асырылады.

Мемлекеттік емес жинақтаушы зейнетақы қорларына енгізілген ерікті зейнетақы жарналарының есебінен зейнетақы төлемдерін төлеу мынадай жағдайларда:

1. 
   кемінде 10 жыл кезеңге ерікті зейнетақы жарналары жинақталғанда және 55 жасқа толғанда, тізбесін Үкімет белгілейтін азаматтардың белгілі бір санаттары үшін бұл жас 50 жасқа дейін кемітілуі мүмкін;
   
2. 
   мүгедектікке ұшырағанда және Заңмен белгіленген жағдайлар туғанда жүзеге асырылады.
   

Мiндеттi әлеуметтiк сақтандырудың түрлерi:

1) еңбек ету қабiлетiнен айрылған жағдай;

2) асыраушысынан айрылған жағдай;

3) жұмысынан айрылған жағдай.

Мiндеттi әлеуметтiк сақтандырудың негiзгi принциптерi мыналар болып табылады:

1) Қазақстан Республикасының мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру туралы заңдарын сақтау мен орындаудың жалпыға бiрдейлiгi;

2) әлеуметтiк төлемдердi қамтамасыз ету үшiн қолданылатын шараларға мемлекеттiң кепiлдiк беруi;

3) мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесiне қатысудың мiндеттiлiгi;

4) әлеуметтiк аударымдарды әлеуметтiк төлемдерге пайдалану;

5) әлеуметтiк төлемдердiң мiндеттiлiгi;

6) әлеуметтiк төлемдердiң мөлшерiн саралау;

7) мiндеттi әлеуметтiк сақтандыруды қамтамасыз ететiн мемлекеттiк органдардың қызметiндегi жариялылық.

Мемлекет азаматтарға әлеуметтiк қатер жағдайлары басталған кезде мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру түрлерi бойынша әлеуметтiк төлемдердi алу құқығына кепiлдiк бередi.

Тақырып 10. Қорғаныс пен басқаруға арналған бюджет шығыстары.

Қорғанысқа арналған бюджет шығыстарының құрамы мен құрылымы. Қорғанысқа арналған бюджет шығыстарын жоспарлаудың ерекшеліктері. Төтенше жағдайларды ұйымдастыру жұмыстары бойынша және әскери қажеттіліктер үшін бюджет шығыстары.

Қорғаныс шығыстарын жоспарлау. Осы мақсатқа бюджеттен бөлінген қаржының жұмсалуын бақылау.

«Қоғамдық тәртіп және қауіпсіздік» функционалдық тобы бойынша бюджет шығыстарының құрылымы мен құрамы. Мемлекеттің құқық қорғау, құқықтық, соттық қызметтерін қаржыландыру. Бюджеттің табыстылығы мен құқықтық тәртіпті қамтамасыз етуге арналған шығыстары. Мемлекеттік қарулы күштер құрылымы мен сот жүйесін қайта құрудың негізгі бағыттары. Әскери реформаның негізгі бағыттары.

Тақырып 11. Бюджеттің тұрғын үй – коммуналдық шаруашылығына арналған шығыстары.

Бюджет шығыстарының тұрғын үй шаруашылығына, коммуналдық шаруашылығына, сумен қамтамасыз етуге, санитарлық қызметтер жүргізуге, қала көшелерін жарықтандыруға, қалалар мен тұрғындарға құрылыс салалардың орташа құрамы мен құрылымы.

Мемлекеттік жаңа тұрғын үй саясаты, тұрғын үй заң нормасы.

Тұрғын үй құрылысы. Тұрғын үй – коммуналдық шаруашылығына жергілікті бюджеттен жұмсалатын шығыстардың құрылуының ерекшеліктері. Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылыққа байланысты жүргізілетін реформалары, негізгі бағыттары мен принциптері.

Республикалық бюджетті құру, қарау және бекіту. Жергілікті бюджетті құру, қарау және бекіту. Бюджет процесін ұйымдастырудың негізі.

Бюджетті болжау мен жоспарлаудың міндеттері мен рөлі. Брутто-бюджет және нетто-бюджет.

Бюджет процесінің кезеңдері. Бюджет шығыстары мен кірістерінің тепе-теңдігі. Бюджет жүйесінің деңгейлері бойынша бюджеттің атқарылу тіртібін ұйымдастыру.

Бюджетті жоспарлау принциптері:

1. 
   сабақтастық принципі - бюджетті алдыңғы кезеңде негізге алынған орта
   мерзімді фискалдық саясат бағыттарын сақтап, өткен және ағымдағы қаржы жылдары бюджетінің атқарылу нәтижелерін ескере отырып жоспарлау;
   
2. 
   басымдық принципі - бюджетті алдағы орта мерзімді кезеңге арналған
   әлеуметтік-экономикалык дамудың басым бағыттарын сақтай отырып жоспарлау;
   
3. 
   негізділік принципі - бюджетті нормативтік құқыктық актілер және
   бюджет жобасына белгілі бір түсімдерді немесе шығыстарды енгізу қажеттігін айқындайтын басқа да құжаттар негізінде жоспарлау және олардың көлемдерінің негізділігі бюджетті жоспарлаудың негізгі принциптері болып табылады.
   

мемлекеттік, республикалық және жергілікті бюджеттердің болжамдық көрсеткіштерін;

бюджет қаражатын жұмсаудың басым бағыттарын;

республиканың немесе аймақтың әлеуметтік-экономикалық дамуының негізгі бағыттарын іске асырудың тәсілдерін;

бюджетаралық қатынастардың даму бағыттарын;

мемлекеттік және мемлекет кепілдік берген қарыз алу мен борыш саласындағы саясатты;

ықтимал фискалдық тәуекелдерді айқындайтын құжат болып табылады.

Қазақстан Республикасы Үкіметінің алдағы үш жылдық кезеңге арналған орта мерзімді фискалдық саясатын Қазақстан Республикасының Үкіметі ағымдағы жылдың 1 маусымына дейін бекітеді және ол міндетті түрде жариялануға жатады.

Жергілікті атқарушы органның алдағы үш жылдық кезеңге арналған орта мерзімді фискалдық саясатын жергілікті атқарушы органдар ағымдағы жылдың 1 шілдесіне дейін бекітеді және ол міндетті түрде жариялануға жатады.
2. Республикалық бюджетті жасау, бекіту тәртібі
Бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган Республикалық
бюджеттік комиссия қабылдаған шешімдердің негізінде алдағы қаржы жылына
арналған республикалық бюджет жобасының түпкілікті нұскасын жасап, оны
Республикалық бюджеттік комиссияның қарауына енгізеді.

Алдағы қаржы жылына арналған республикалык бюджет жобасының

Алдағы қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңның жобасын Қазақстан Республикасының Үкіметі жоспарланып отырған жыл

Алдағы қаржы жылына арналған республикалық бюджет Қазақстан Республикасы Парламенті Палаталарының бірлескен отырысында кемінде екі

Қазақстан Республикасының Парламенті ағымдағы жылдың 1 желтоқсанына дейін алдағы қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңды қабылдамаған жағдайда, Қазақстан Республикасының Президенті алдағы қаржы жылының бірінші тоқсанына арналған республикалық қаржылық жоспар туралы жарлық шығаруға құкылы, ол республикалық бюджетті Қазақстан Республикасының Парламенті бекіткенге дейін қолданылады.

Алдағы қаржы жылының бірінші токсапыпа арналған республикалык қаржы жоспары ағымдағы жылдың 30 желтоксанынан кешіктірілмей алдағы қаржы жылына арналған республикалық бюджет жобасыиың төрттен бір бөлігі көлемінде бекітіледі.

Кезекті каржы жылының бірінші тоқсанына арналған республикалық

Алдағы қаржы жылына арналған аудан (облыстық маңызы бар кала) бюджетінің жобасын ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жергілікті атқарушы органы жоспарланып отырған жылдың алдындағы жылдың 1 қарашасынан кешіктірмей тиісті мәслихатқа енгізеді.

Жергілікті атқарушы орган алдағы қаржы жылына арналған жергілікті бюджеттің жобасын бір мезгілде мынадай құжаттарды және материалдарды:

1. 
   өлеуметтік-экономикалық дамудың орта мерзімді жоспарын;
   
2. 
   үш жылдық кезеңге арналған орта мерзімді фискалдык саясатты;
   
3. 
   жергілікті бюджеттік бағдарламалар паспорттарының жобаларын;
   
4. 
   жергілікті бюджеттің түсімдері бойынша негіздемелер мен болжамдық
   есептерді;
   
5. 
   алдағы қаржы жылына арналған жергілікті бюджет жобасында негізге
   алынған шешімдерді ашып көрсететін түсіндірме жазбаны табыс етеді.
   

Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) алдағы қаржы жылына арналған бюджеті тиісті қаржы жылына арналған облыстық бюджетті бекіту туралы облыстық мәслихаттың шешіміне кол қойылғаннан кейін екі апта мерзімнен кешіктірілмей бекітіледі.

Мәслихат белгіленген мерзімде алдағы каржы жылына арналған жергілікті бюджет туралы шешімді қабылдамаған жағдайда, тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктің жергілікті аткарушы органы алдағы қаржы жылының бірінші тоқсанына арналған жергілікті қаржы жоспары туралы шешім шығаруға құқылы, ол жергілікті бюджетті мәслихат бекіткенге дейін қолданылады.

Алдағы қаржы жылының бірінші тоқсанына арналған жергілікті қаржы жоспары ағымдағы жылдың 30 желтоқсанынан кешіктірілмей алдағы қаржы жылына арналған жергілікті бюджет жобасының төрттен бір бөлігі көлемінде бекітіледі.

Кезекті қаржы жылының бірінші токсанына арналған жергілікті қаржы жоспары бекітілген жағдайда осы қаржы жылына арналған жергілікті бюджет сол жылғы 1 наурыздан кешіктірілмей бекітілуге тиіс.

Облыстардың республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдары аудандық (калалық) мәслихаттар аудандар-

Мәслихаттардың алдағы қаржы жылына арналған жергілікті бюджет

Өкілді органдар бюджет жобасын караған кезде мынадай припциптерді:

1. 
   негізділік принципін;
   
2. 
   бюджеттің теңдестірімділігін сақтау принципін ұстанады.
   

Бюджеттің теңдестірімділігін сақтау принципі депутаттар бюджет жоба-

Жергілікті бюджет жобасы тиісті мәслихаттың тұракты комиссияларында қаралады. Тиісті мәслихаттардың тұрақты комиссиялары комиссия мүшелерінің

Бас тұрақты комиссия тұракты комиссиялардан түскен ұсыныстардың жинақтамасын жасап, оны мәслихаттың сессиясына шығарады. Бұл

Тиісті мәслихаттың сессиясында жергілікті бгоджеттің жобасын талқылау тиісті әкімшілік-аумақтық бірлік өкімінің немесе жергілікті атқарушы орган уөкілеттік берген адамның (адамдардың) тиісті, өкімшілік-аумактық бірліктің орта мерзімді әлеуметтік-экономикалық даму бағдарламасы, орта мерзімді фискалдық саясат және тиісті қаржы жылына арналған жергілікті бюджеттің жобасы бойыішіа баяндамаларын, сондай-ақ мөслихат уәкілеттік берген адамдардың жергілікті бюджеттің жобасы бойынша қорытындысымен қоса баяндамаларын қамтиды.

Мәслихат сессияда алдағы қаржы жылына арналған жергілікті бюджет бойынша жергілікті бюджеттік бағдарламалар әкімшілері басшыларының сөздерін тыңдауға құқылы. Тиісті қаржы жылына арналған жергілікті бюджетті бекіту мәслихаттың шешімін қабылдау арқылы жүзеге асырылады.

Тақырып 13. Мемлекеттік бюджеттің атқарылуын ұйымдастыру.

Бюджеттің атқарылуы бойынша қаржылық процедуралар. Республикалық және жергілікті бюджеттердің орындалуын ұйымдастыру. Бюджеттің атқарылуы туралы есепті құру және бекіту. Бюджет көрсеткіштеріне экономикалық талдау.
Тақырып 14. Бюджеттің атқарылуындағы қазынашылықтың рөлі.

Бюджеттің атқарылуындағы қазынашылықтың рөлі. Қазынашылықтың функциясы мен міндеттері. Қазынашылық бюджет атқарылуының негізгі принциптері. «Касса бірлігі» принципінің мазмұны. Бюджет шығыстары және кірістерінің жазбаларының түсінігі, кепілді қаржылық міндеттемелердің лимиті.

Қазынашылық бюджет атқарылуының негізгі процедурасы мен технологиясы. Қазынашылық бюджеттің атқарылуындағы қаржылық және банктік құрылымдардың өзара әрекеті. Республикалық бюджеттің кассалық атқарылуы. Мемлекеттік бюджет арқылы қаржыландырылатын мекемелердің есеп-кассалық қызмет етуі. Касса қалдықтарының бекітілген лимиті және қолма-қол ақша қаражаттарының қозғалысын бақылау. Қазынашылық рұқсаттың берілуі тәртібі. Кірістерді бір қазынашылық шотқа апару тәртібі.

Қазынашылық бюджеттің атқарылуындағы телекоммуникациялық компьютерлік жүйе. Қазынашлықты модернизациялау және оның негізгі элементтері.

Жергілікті атқарушы органдар жергілікті бюджеттердің атқарылуын қамтамасыз етеді. Бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган жергілікті бюджеттердің атқарылуына қызмет көрсетуді жүзеге асырады.

Бюджеттің атқарылу принциптері:

1. Бюджет қаражатын нысаналы пайдалану принципі - бюджеттік бағдарламалардың паспорттарымен, мемлекеттік мекемелердің азаматтық-қүқықтық мәмілелерімен, нормативтік құқыктық актілермен айқындалып, бюджеттік бағдарламалар соларға сәйкес жүзеге асырылатын іс-шараларға бюджет қаражатын пайдалану.

2. Уақтылылық принципі - бюджет түсімдерін есепке алу және бюджет каражатын белгіленген мерзімдерде пайдалану.

3. Бюджеттің бірқалыпты атқарылу прннципі - қаржы жылының аяғына қарай төлемдер көлемінің жинақталып қалуына жол бермеу мақсатында бюджет қаражатын қаржы жылы ішінде бірқалыпты бөлу.

4. Кассаның бірынғайлык принципі - түсімдердің барлығын бірыңғай қазынашылық шотқа есепке алу және көзделген шығыстардың барлығын бірыңгай қазынашылық шоттан ұлттык валютамен жүзеге асыру. Бюджет жүйесінің барлық деңгейдегі бюджеттері кассаның бірыңғайлығы принципі негізінде атқарылады.

Бірыңғай қазынашылық шот - аударым операцияларын орталықтандырып жүзеге асыру және олардың есебіп жүргізу үшін Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінде ашылатын шот. Бірыңғай қазынашылык шот қолма-кол ақшалы бақылау шоттарындағы қаражат қалдықтарын, мемлекеттік мекемелер шоттарын және басқа да шоттарды қамтиды. Қолма-қол ақшаны бақылау шоты бюджеттің тиісті деңгейінен түскен түсімдер мен төленген төлемдер бойынша операцияларды есепке алуға арналған.

Мемлекеттік мекеменің шоттары бюджеттік шығыстар мен Қазакстан Республикасының заң актілерінде рұқсат етілген өзге де қаражатты есепке алуға арналған. Шетел валютасымен түсетін түсімдер бойынша бюджеттік операцияларды жүзеге асыру және олардың есебін жүргізу үшін бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінде шетел валюталарының түрлері бойынша банк шотын ашады.

Бюджет қаражатын банк шоттарында орналастыруға жол берілмейді. Мемлекеттік органдарды коспағанда, мемлекеттік мекемелер республикалық немесе жергілікті бюджет қаражаты есебінен және Бюджеттік кодексте көзделген жағдайларда өзге де қаражат есебінен қаржыландырылады.

Ішкі істер органдарын қоспағанда, жергілікті бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелерді республикалық бюджеттен қаржыландыруға жол берілмейді. Ішкі істер органдарын қоспағанда, республикалық бюджеттен қаржылан-дырылатын мемлекеттік мекемелерді жергілікті бюджеттен каржыландыруға жол берілмейді.

Мемлекеттік мекемені екі және одан да көп жергілікті бюджеттен каржы-ландыруға жол берілмейді. Бір мемлекеттік мекемен баска мемлекеттік мекемені қаржыландырудың жеке жоспары есебінен қаржыландыруға жол берілмейді.

Мемлекеттік органдар тек қана республикалық немесе тиісті жергілікті бюджеттер каражаты есебінен қаржыландырылады.

Мемлекеттік мекемелерге Бюджеттік кодекстің катысты ережелері Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне және Қазакстан Республикасы Үлттық Банкінің бюджетінен (шығыстар сметасынан) қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелерге қолданылмайды.

Мемлекеттік мекемелердің мынадай шоттары болуы мүмкін:

1. 
   бюджеттік шот - бюджет қаражаты есебінен жүзеге асырылатын операцияларды есепке алу үшін ашылатын шот;
   
2. 
   тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) өткізуден түскен ақшаны есепке алуға арналған шот - мемлекеттік мекемелердің иелігінде калатын тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін кызметтерді) өткізуден алынатын, ақша түсімдері мен жұмсалуын есепке алу үшін ашылатын шот;
   
3. 
   демеушілік және қайырымдылык көмек шоты - Қазақстан Республикасының заң актілеріне сәйкес заңды және жеке тұғалардан кайырымдылық және демеушілік көмек ретінде алынатын, ұлттық валютамен де, шетел валютасымен де түсетін ақша түсімі мен жұмсалуын есепке алу үшін ашылатын шот;
   
4. 
   депозиттік шот - ұлттық және шетел валютасымен мемлекеттік мекеменің уақытша иелігіне түсетін және белгілі бір жағдайлар орын алған ретте, Қазақстан Республикасының заң актілеріне сәйкес өзге мақсаттарға жұмсау құқығынсыз, оны аударушы тұлғаларға қайтарылуға немесе бюджетке не үшінші тұлғаларға аударылуға жататын ақшаны есепке алу үшін ашылатын шот;
   
5. 
   бюджеттік инвестициялық жобаның немесе бағдарламаның арнайы шоты - үкіметтік сыртқы қарыздың немесе гранттың аванстық төлемдері арқылы жаңартылатын халықаралық қарыз шартында немесе грант туралы келісімде айтылған шетел валютасындағы шот. Арнайы шотты бюджеттік бағдарлама әкімшісі үкіметтік сыртқы карыздың немесе гранттың есебінен халықаралық
   қарыз шартына не грант туралы келісімге сәйкес тауарлар (жүмыстар, көрсетілетін қызметтер) сатып алуға және бюджеттік имвестициялық жобаға немесе бағдарламаға әкімшілік етуге шығарылған шығыстар үлесінің орнын толтыру үшін ашады;
   
6. 
   бюджеттік инвестициялық жобаның немесе бағдарламаның арнайы шотына үлттық валютамен төлемдерді жүзеге асыру үшін ашылған шот;
   
7. 
   бюджеттік инвестициялық жобаның жаңартылатын шоты – үкіметтік сыртқы қарыздар есебінен берілген кредит бойынша негізгі борышты өтеу шотына қарыз алушылар қайтаратын ақшаны есепке алу және пайдалану үшін бюджеттік инвестициялық жобаны іске асыру кезеңінде бюджетті аткару жөніндегі орталық атқарушы органға ашылатын шот;
   
8. 
   шетел валютасымен операциялар жүргізуге арпалған шетел валютасындағы шот;
   
9. 
   нысаналы қаржыландыру шоты - ерекше шығыстар жасауға ақшаны есепке алу және жұмсау үшін республикалық бюджеттің есебінен ұсталатын мемлекеттік мекемеге ашылатын шот.
   

Тақырып 15. Бюджеттік бақылауды ұйымдастыру

Бюджеттік бақылаудың мазмұны, мәні мен міндеттері. Бюджетті бақылаудың жіктелуі. Оның жүргізудің формалары мен әдістері. Ревизия – бюджеттік бақылаудың басты формасы ретінде. Бюджеттік бақылау органдары.

20. Мемлекеттік қаржылык бақылаудың үлгілері, түрлері.
Мемлекеттік қаржылық бақылау (сыртқы және ішкі) - мемлекеттік қаржылық бақылау объектілерінің бюджеттердің атқарылуы, олардың атқарылуы бойынша есепке алу мен есептілік жүргізу, олардың атқарылуын бағалау, мемлекеттің гранттарын, активтерін, мемлекет қепілдік берген қарыздарды мемлекеттік мекемелердің тауарларды (жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді) өткізуден түсетін өз иелігінде қалатын ақшаны пайдалану бөлігіндегі қызметінің Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкестігін тексеру.

Мемлекеттік қаржылык бақылау мынадай үлгілерге бөлінеді:

1) сәйкестікке бақылау жасау - мемлекеттік қаржылык бақылау объектісі қызметіңің Қазақстан Республикасы заңдарының талаптарына сәйкестігін бағалау;

2) қаржылық есептілікті бақылау - мемлекеттік каржылық бақылау

3) тиімділікті бақылау - мемлекеттік қаржылык бақылау объектісінің республикалық немесе жергілікті бюджет қаражаттарын, мемлекет активтерін, мемлекет кепілдік берген қарыздарды, мемлекеттік мекемелердің тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) өткізуінен түскен ақшаны үнемділікпен, нәтижелілікпен және өнімділікпен пайдалануын тексеру мен бағалау.

Мемлекеттік каржылык бақылау түрлері:

1. 
   кешенді бақылау - мемлекеттік қаржылық бақылау объектісінін накты кезеңдегі қызметін жаппай әдіспен тексеру және бағалау;
   
2. 
   такырыптық бақылау - мемлекеттік қаржылық бақылау объектісінің нақты кезеңдегі қызметін жекелеген мәселелер бойынша жаппай әдіспен тексеру және бағалау;
   
3. 
   үстеме бақылау - мемлекеттік қаржылық бакылау объектісіне қатысты ақпарат алу қажеттігіне байланысты үшінші тұлғаларды бақылау, ол операциялардың бірдейлігіне қарай бір-бірімен өзара байланысты құжаттарды салыстырып қарауды білдіреді. Мемлекеттік қаржылык бақылауды жүргізу құпиялылык режимін қамтамасыз ету ескеріле отырып, келесі принциптер бойынша жүзеге асырылады:
   
   1. 
      тәуелсіздік;
      
   2. 
      объективтілік;
      
   3. 
      аныктық;
      
   4. 
      ашықтық;
      
   5. 
      құзыреттілік;
      
   6. 
      жариялылық.
      

Бақылаудың объективтілік принципі - бақылауды Қазақстан Республикасының заңдарына, мемлекеттік қаржылық бақылау стандарттарына катаң сәйкестілікпен жүргізу, мүдделер қақтығысына жол бермеу, бақылау нәтижелері бойынша анықталған және құжаттармен расталған фактілер негізінде ғана шешімдер қабылдау.

Бақылау нәтижелерінің анықтық принципі - бақылау нәтижелерін бухгалтерлік, банктік құжаттармен және мемлекеттік қаржылык бақылау объектісінің өзге де құжаттарымен растау.

Бақылаудың ашықтық принципі - бақылау нәтижелерін баяндаудың айқындығы, мемлекеттік қаржылық бақылау органдарының, мәслихаттардың тексеру комиссияларының Қазақстан Республикасының Президентіне, Қазақстан Республикасының Парламентіне, Қазақстан Республикасының Үкіметіне, мәслихаттарға есеп беретіндігі.

Құзыреттілік принципі - мемлекеттік қаржылық бақылау органдары, ішкі бақылау кызметтері қызметкерлерінің, мәслихаттардың тексеру комиссиялары мүшелерінің бақылауды сапалы жүзеге асыруы үшін кажетті кәсіби білімдер мен дағдылардың жиынтығы.

Жариялылық принципі - құпиялылық режимін, қызметтік, коммерциялық немесе заңмен қорғалатын өзге де құпияны қамтамасыз етуді ескере отырып, бақылау нәтижелерін жариялау.

Сырткы бақылау - Республикалық бюджеттің атқарылуын бақылау жөніндегі есеп комитеті, мәслихаттардың тексеру комиссиялары жүзеге асыратын мемлекеттік қаржылық бақылау;.

Ішкі бақылау - ішкі бақылау жөніндегі орталық уәкілетті орган және ішкі бақылау қызметтері жүзеге асыратын мемлекеттік қаржылық бақылау.

1. 
   Бюджеттің қызмет етуінің экономикалық және ұйымдастырушылық формалары.
   
2. 
   Бюджет – мемлекеттің қаржылық жоспары ретінде.
   
3. 
   Мемлекеттік бюджеттің функциилары, олардың қызмет жасау шекарасы, ерекшеліктері.
   
4. 
   Бюджеттік қор.
   

Бақылау жұмыстарының сұрақтары:

1. 
   Мемлекеттік бюджеттің экономикалық мәні.
   
2. 
   Мемлекет қолындағы бюджет қаражаттарын орталықтандырудың қажеттілігі.
   
3. 
   Бюджетті тағайындаудың маңыздылығы.
   
4. 
   Қоғамдық тағайындаудағы ерекше категория ретіндегі бюджетке тән белгілер.
   

Тақырып 2. Бюджет жүйесі.

1. 
   Бюджеттің құрылымы.
   
2. 
   Бюджетаралық қатынастар және бюджеттік трансферттер.
   
3. 
   Бюджеттің құрылысы.
   
4. 
   Бюджеттік құқық.
   
5. 
   Бюджеттік қатынастарды реттеудегі мемлекеттік билік органдары мен жергілікті және атқарушы органдардың құзыреті
   

Бақылау жұмыстарының сұрақтары:

1. 
   Бюджеттік жүйенің экономикалық мазмұны және оның қызмет етуі.
   
2. 
   Бюджеттік қатынас және бюджетаралық байланыс.
   
3. 
   ҚР бюджет жүйесінің қызмет ету принциптері.
   
4. 
   Унитарлы және федералды мемлекеттердің бюджет жүйесінің ерекшеліктері.
   

Тақырып 3. Бюджеттік жіктелу

1. 
   Бюджеттік жіктелудегі шығындар ерекшелігінің мәні және экономикалық мазмұны.
   
2. 
   Бюджет шығндарының экономикалық жіктелу ерекшелігінің құрылысы.
   
3. 
   Бюджет тапшылығын қаржыландыруды жіктеудің қайнаркөзі.
   

Бақылау жұмыстарының сұрақтары:

1. 
   Бюджеттік жіктеудің ролі мен мәні, оның құрылымы.
   
2. 
   Бюджеттік жіктеудің жалпы принциптері.
   
3. 
   Бюджеттік жіктеудің өзгеруі, жаңа бюджеттік жіктеуді құрудың принциптері.
   
4. 
   Бюджет түсімдерін жіктеу.
   
5. 
   Бюджет шығыстарын функционалдық жіктеу.
   
6. 
   Бюджет шығыстарын экономикалық жіктеу.
   

Тақырып 4. Бюджет түсімдерінің экономикалық мазмұны

Сабақтың мақсаты: мемлекеттік бюджет түсімдерінің мазмұнымен танысу, мемлекеттік бюджет түсімдерін қалыптастырудың негізгі бағыттарымен танысу.
Сабақтың мазмұны:

1. 
   Қазақстан Республикасының салықтары, алымдары және төлемдері туралы жалпы түсінік.
   
2. 
   Ресми трасферттер.
   
3. 
   Бюджетке түсетін кірістердің негізгі қайнаркөзі ретіндегі – алынған несиелерді алдын-ала қайтару.
   

Бақылау жұмыстарының сұрақтары:

1. 
   Бюджет түсімдері және олардың қайнаркөздері.
   
2. 
   Бюджеттің салықтық және салықтық емес түсімдерінің бейнеленуі.
   
3. 
   Республикалық және жергілікті бюджеттердің құрамындағы олардың алатын ролі мен мәні.
   
4. 
   Қазақстан Республикасының салық жүйесі.
   

Тақырып 5. Бюджетке түсетін салықтық және салықтық емес түсімдерді болжау.

Сабақтың мазмұны:

1. 
   Меншікке салынатын салық, салық салынатын базаны анықтау.
   
2. 
   Экономиканың жеке секторлары бойынша қосылған құнға салынатын салықты есептеудің ерекшеліктері. Табиғи ресурстар үшін төленетін түсімдер.
   
3. 
   Әлеуметтік салық бойынша контингенттерді есептеудің әдістемесі.
   
4. 
   Халықаралық саудаға және сыртқы операцияларға салықтар, оларды есептеудің тәртібі мен ерекшеліктері.
   
5. 
   Жергілікті бюджеттердің кірістік базасын нығайт мәселелері және салықтық реформа.
   
6. 
   Кәсіпкерлік қызметтен түсетін түсімдер, кәсіпкерлік қызметтен түсетін түсімдердің жоспарын қалыптастыру.
   
7. 
   Айып пұлдар мен санкциялар бойынша түсімдер.
   

Бақылау жұмыстарының сұрақтары:

1. 
   Табысқа салынатын салықты жобалау әдістері мен тәсілдері.
   
2. 
   Тауарлар, жұмыс және қызмет ішкі салықтар (ҚҚС, акциз) бойынша түсімдерді болжаудың қалыптастырылуы.
   
3. 
   Мемлекеттік баж, ставкасын анықтау әдісі, есептеу механизмі.
   
4. 
   Салықтық реформалар, олардың мазмұны мен мәні.
   
5. 
   Әкімшілік алымдар мен төлемдер бойынша, коммерциялық емес және соған сәйкес сатулардан түсетін түсімдер бойынша және басқа да салықтық емес түсімдерді есептеудің ерекшелігі,
   

Тақырып 6. Мемлекеттік бюджеттің шығыстар жүйесі.

1. 
   Бюджеттің түрлері бойынша шығыстарды қалыптастырудың ерекшеліктері.
   
2. 
   Шығыстарды қаржыландырудың сметалық тәртібі.
   
3. 
   Республикалық және жергілікті бюджеттерден қаржыландыратын мемлекеттік мекемелердің шығыстарының сметасын қалыптастыру , бекіту және оларға өзгеріс енгізудің ережесі.
   
4. 
   Бюджеттік бағдарламалардың әкімшісі.
   
5. 
   Бюджеттік шығыстарды реструктуризациилаудың негізгі бағыттары.
   

Бақылау жұмыстарының сұрақтары:

1. 
   Мемлекеттік бюджет шығыстарының экономикалық мәні.
   
2. 
   Бюджет шығыстарының жүйесі және жіктелуі.
   
3. 
   Бірдей стандартты шоттар жоспары, оның мәні мен қолданылуы.
   
4. 
   Екінші деңгейдің құрама сметасы.
   

Тақырып 7. Білім беруге арналған бюджет шығыстары.

1. 
   «Қазақстан Республикасының білім беру туралы» Заңы.
   
2. 
   Білім беру мекемелерінің типтері мен түрлері: бастапқы және орта білім беру; кәсіби техникалық білім беру; орташа арнайы білім беру; жоғары білім беру.
   
3. 
   Олардың қаржыландырудың қайнаркөздері.
   
4. 
   Кадрларды кәсіптік даярлау.
   

Бақылау жұмыстарының сұрақтары:

1. 
   Білім беруге арналған бюджет шығыстарының құрамы мен құрылымы.
   
2. 
   Жоғары білім беруді қаржыландырудың жаңа қадамы.
   
3. 
   Білім беру мекемелерін ұстауға байланысты бюджет ақшасының есептік көрсеткіштері мен жоспарлау тәртібі.
   
4. 
   Бюджеттен білім беруге бөлінген қаржының жұмсалуын бақылау.
   

Тақырып 8.Денсаулық сақтауға арналған бюджет шығыстары.

1. 
   Кең ауқымдағы аураханалар мен поликлиникаларды қаржыландыру, халықтың денсаулығын сақтауға арналған шығыстар.
   
2. 
   Емдеу мекемелерінде құралдарды пайдалану мен құрудың жаңа әдістері.
   
3. 
   Мамандандырылған медициналық жәрдем көрсетуге арналған шығындарды қаржыландыру ерекшеліктері.
   
4. 
   Бюджеттен денсаулық сақтауға бөлінетін қаражаттарды пайдалануға бақылау жасау.
   

Бақылау жұмысының сұрақтары:

1. 
   Денсаулық сақтауға арналған шығыстардың құрамы мен құрылымы.
   
2. 
   Медициналық мекемелердің қызметін қаржыландыру және жоспарлау.
   
3. 
   Денсаулық сақтауға арналған шығыстарды қаржыландыру көздері.
   

Тақырып 9.Тұрғындарды әлеуметтік қамтамасыз ету және әлеуметтік көмекке арналған бюджет шығыстары.

1. 
   Қазақстан Республикасында мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақылар (мүгедікке байланысты, жасы бойынша және асыраушысынан айырылғанда).
   
2. 
   Мемлекеттік арнайы жәрдемақы.
   
3. 
   Арнайы мемлекеттік жәрдемақы.
   
4. 
   Мемлекеттік зейнетақы төлеу орталығының түсімдерін қамтамасыз ету.
   
5. 
   Мемлекеттік жинақтаушы зейнетақы қоры.
   
6. 
   Әлеуметтік қамтамасыз ету мекемелерінің шығыстары.
   

Бақылау жұмысының сұрақтары:

1. 
   Зейнетақымен қамтамасыз етудегі мемлекеттің саясаты..
   
2. 
   Осы шығыстарды қаржыландырудағы бюджеттің ролі.
   
3. 
   Зейнетақымен қамтамасыз етуге арналған бюджет шығыстарының құрамы мен құрылымы.
   
4. 
   Қазақстан Республикасының азаматтарын әлеуметтік қорғау.
   
5. 
   «Зейнетақымен қамтамасыз ету туралы» Қазақстан Республикасының Заңы.
   

Тақырып 10. Қорғаныс пен басқаруға арналған бюджет шығыстары.

Сабақтың мазмұны:

1. 
   Қорғанысқа арналған бюджет шығыстарын жоспарлаудың ерекшеліктері.
   
2. 
   Құқық қорғау, қаржы және фискалдық қызметтер органдарын ұстауға арналған шығыстарды жоспарлау.
   
3. 
   Жалпы бейнедегі қызметтер мен сыртқы экономикалық қызметтерге арналған шығындар. Фундаментальды ғылыми зерттеу жұмыстарына арналған бюджет шығыстары.
   

Бақылау жұмыстарының сұрақтары:

1. 
   Қорғанысқа раналған бюджет шығыстарының құрамы мен құрылымы.
   
2. 
   Аталған функционалдық топ бойынша мекемелерді қаржыландыру.
   
3. 
   Осы мақсатқа бюджеттен бөлінген қаржының жұмсалуын бақылау.
   

Тақырып 11. Бюджеттің тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығына арналған шығыстары.

1. 
   Тұрғын үй құрылысы.
   
2. 
   Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығына жергілікті бюджеттен жұмсалатын шығыстардың құрылуының ерекшеліктері.
   

Бақылау жұмысының сұрақтары:

1. 
   Бюджет шығыстарының тұрғын үй шаруашылығына, коммуналдық шаруашылығына, сумен қамтамасыз етуге, санитарлық қызметтер жүргізуге, қала көшелерін жарықтандыруға, қалалар мен тұрғындарға құрылыс салалардың орташа құрамы мен құрылымы.
   
2. 
   Мемлекеттік жаңа тұрғын үй саясаты, тұрғын үй заң нормасы.
   

1. 
   Бюджеттік жоспарлау мен жобалаудың мәні мен ролі.
   
2. 
   Бюджеттік жоспарлаудың әдісі.
   
3. 
   Брутто-бюджет және нетто-бюджет.
   
4. 
   Бюджет жүйесінің деңгейлері бойынша бюджеттің атқарылу тәртібін ұйымдастыру.
   

Бақылау жұмысының сұрақтары:

1. 
   Республикалық бюджетті құру, қарау және бекіту.
   
2. 
   Жергілікті бюджетті құру, қарау және бекіту.
   
3. 
   Бюджет процесін ұйымдастырудың негізі.
   

Сабақтың мазмұны:

1. 
   Бюджеттің атқарылуы туралы есепті қалыптастыру және бекіту.
   
2. 
   Бюджеттік көрсеткіштерге экономикалық талдау.
   

Бақылау жұмысының сұрақтары

1. Бюджеттің орындалуы бойынша қаржылық процедуралар

2.Республикалық және жергілікті бюджеттердің атқарылуын ұйымдастыру.

Тақырып 14. Бюджеттің атқарылуындағы қазынашылықтың рөлі

1. 
   Қазынашылық бюджет атқарылуының негізгі процедурасы мен технологиясы.
   
2. 
   Қазынашылық бюджеттің атқарылуындағы қаржылық және банктік құрылымдардың өзара әрекеті. Республикалық бюджеттің кассалық атқарылуы.
   
3. 
   Мемлекеттік бюджет арқылы қаржыландырылатын мекемелердің есеп-кассалық қызмет етуі.
   
4. 
   Касса қалдықтарының бекітілген лимиті және қолма-қол ақша қаражаттарының қозғалысын бақылау.
   
5. 
   Қазынашылық рұқсаттың берілу тәртібі.
   
6. 
   Кірістерді бір қазынашылық шотқа апару тәртібі.
   

Бақылау жұмысының сұрақтары

1. 
   Бюджеттің атқарылуындағы қазынашылықтың ролі.
   
2. 
   Қазынашылықтың міндеті мен функциясы.
   
3. 
   Бюджеттің қазынашылық атқарылуының негізгі принциптері.
   
4. 
   «Касса бірлігі» принципінің мазмұны.
   
5. 
   Бюджет шығыстары және кірістерінің жазбаларының түсінігі, кепілді қаржылық міндеттемелердің лимиті.
   

1. 
   Бюджеттік бақылауды жүргізудің түрлері мен әдістері.
   
2. 
   Ревизия бюджеттік бақылаудың басты формасы ретінде.
   
3. 
   Бюджеттік бақылау формалары.
   

Бақылау жұмысының сұрақтары:

1. 
   Бюджеттік бақылаудың мазмұны мен мәні.
   
2. 
   Мемлекеттің қаржы жүйесіндегі бюджеттік бақылаудың мәні мен ролі.
   
3. 
   Бюджеттік бақылаудың жіктелуі.
   

1. 
   Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығында жүргізілген реформалардың бағыттары мен негізгі принциптері.
   
2. 
   Ревизия бюджеттік бақылаудың басты формасы ретінде.
   
3. 
   Бюджеттің қазынашылық атқарылуының телекоммуникациялық компьютерлік жүйесі.
   
4. 
   Қазынашылықты модернизациялау және оның негізгі элементтері.
   
5. 
   Бюджеттік процестің кезеңдері.
   
6. 
   Бюджеттің кірісі мен шығысының тепе-теңдігі.
   
7. 
   Мемлекеттің қолындағы бюджет қаржысын орталықтандырудың қажеттігі.
   
8. 
   Қоғамдақ тағайындаудағы спецификалық категория ретіндегі бюджетке тән бейнелер.
   
9. 
   Бюджет жүйесінің қызмет ету принциптері және унитарлы және федералды мемлекеттердегі бюджет жүйесінің ерекшеліктері.
   
10. 
    Бюджеттік жіктелудің өзгертулері, жаңа бюджеттік жіктелуді құру принциптері.
    
11. 
    Қазақстан Республикасынң салық жүйесі. Қазақстан Республикасының салықтар, алымдар және түсімдер сипаттамасы.
    
12. 
    Салық реформасы және жергілікті бюджеттердің кіріс базасын нығайтудың проблемалары..
    
13. 
    Әкімшілік алымдар мен төлемдер, коммерциялық емес және ілеспе сауда табыстарымен және басқа да салықтық емес түсімдерді есептеу ерекшеліктері..
    
14. 
    Республикалық және жергілікті бюджеттерден қаржыландырылатын мемлекеттік
    

енгізудің ережесі.

15. 
    Бюджеттік шығыстарды реструктуризациилаудың негізгі бағыттары.
    
16. 
    Жоғары білім беруді қаржыландырудың жаңа қадамы.
    
17. 
    Бюджеттен білім беруге бөлінген қаржының жұмсалуын бақылау.
    
18. 
    Емдеу мекемелерінде құралдарды пайдалану мен құрудың жаңа әдістері.
    
19. 
    Мамандандырылған медициналық жәрдем көрсетуге арналған шығындарды қаржыландыру ерекшеліктері.
    
20. 
    Зейнетақымен қамтамасыз етудегі бюджет шығыстарының құрамы мен құрылымы.
    
21. 
    Әлеуметтік қамтамасыз ету мекемелерінің шығыстары.
    
22. 
    Фундаментальды ғылыми зерттеулерге арналған бюджет шығыстары .
    
23. 
    Бюджеттік жоспарлаудың әдістері.
    
24. 
    Бюджет жүйесінің деңгейлері бойынша бюджеттің атқарылу тәртібін ұйымдастыру..
    
25. 
    Бюджет көрсеткіштеріне экономикалық талдау.
    

2. Бюджеттің құрылымы.

3. Төтенше мемлекеттік бюджетті енгізудің тәртібі.

4. ҚР Үкіметі мен жергілікті атқарушы органдардың резервтері, олардың құрылымы.

5. Бюджеттік жіктелудің анықтамасы, оның міндеті.

6. Бюджет түсімдерінің жіктелуі.

7. Бюджет шығыстарының функционалдық жіктелуі.

8. Бюджет шығыстарының экономикалық жіктелуі.

9. ҚР бюджет жүйесі, құрылымы және құрылу принциптері.

10.Республикалық бюджеттің экономикалық мазмұны.

11.Жергілікті бюджеттердің экономикалық мазмұны.

12. Қазақстан Республикасының Ұлттық қоры: функциясы, қалыптастыру көздері және қор қаражаттарын шығындаудың бағыттары.

13.Бюджетаралық қатынастардың ұғымы, ұйымдастыру принциптері.

14.Бюджетаралық қатынастарды реттеудің әдістері.

15.Бюджет кірістерінің ұғымы, олардың құрамы.

16.Республикалық бюджетке түсетін салықтық түсімдердің құрылымы.

17.Республикалық бюджетке түсетін салықтық емес түсімдердің құрылымы.

18.Облыстық бюджетке түсетін салықтық түсімдердің құрылымы.

19.Облыстық бюджетке түсетін салықтық емес түсімдердің құрылымы.

20.Аудан (облыстық маңызы бар қала) бюджетіне түсетін салықтық түсімдердің құрылымы.

21. Аудан (облыстық маңызы бар қала) бюджетіне түсетін салықтық емес түсімдердің құрылымы.

22.Бюджет шығындары ұғымы, оның түрлері.

23.Бюджеттік бағдарламаның анықтамасы, оның түрлері.

24.Республикалық бюджет шығыстарының құрылымы.

25.Жергілікті бюджет шығыстарының құрылымы.

26.Мемлекеттік тапсырыс, қаржыландыру және орналастыру тәртібі.

27.Мемлекеттік мекемелердің қызметкерлеріне еңбекақы төлеу тәртібі.

28.Мектепке дейінгі мекемелерді қаржыландыру.

29.Жалпы орта білім беруді қаржыландыру.

30.Жоғары білім беруді қаржыландыру.

31. Бюджеттен қаржыландырылатын денсаулық сақтау мекемелерінің шығыстарын жоспарлаудың көрсеткіштері.

32. Мемлекеттік тапсырыс шеңберіндегі медициналық мекемелердің шығындарын қайтару тәртібі.

33. Тұрғындарды әлеуметтік қамтамасыз ету және әлеуметтік көмектің экономикалық мазмұн
34.Өмір сүру минимумының анықтамасы, оның міндеті. Кедейшілік шегі ұғымы.

35Мүгедектікке байланысты жәрдемақыларды тағайындау және төлеу тәртібі.

36.Асыраушысынан айырылуына байланысты жәрдемақыларды тағайындау және төлеу тәртібі.

37.Арнайы мемлекеттік жәрдемақыны тағайындау және төлеу тәртібі.

38.Мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмекті тағайындау және төлеу тәртібі.

39.Балалы отбасыларға берілетін мемлекеттік жәрдемақыларды тағайындау тәртібі.

40.Тұрғын үй көмегін тағайындау және төлеу тәртібі.

41.Қазақстан Республикасының зейнетақы жүйесінің құрылымы.

42.Мемлекеттік зейнетақы төлеу орталығынан зейнетақыны тағайындау тәртібі.

43.Жинақтаушы зейнетақы қорларынан зейнетақымен қамтамасыз ету.

44. Міндетті әлеуметтік сақтандырудың түсінігі, оның түрлері.

45.Қазынашылықтың функциялары және оның негізгі міндеттері, оның құрылымы.

46.Қаржыландырудың жоспарын құру және бекіту.

47. Түсімдер бойынша бюджеттің атқарылу процедурасы.

48. Бюджетті жоспарлаудың мәні және принциптері.

49. Ағымдағы қаржы жылына республикалық бюджетті өңдеудің тәртібі.

50. Ағымдағы қаржы жылына облыстық , республикалық маңызы бар қала , астана бюджеттерін өңдеудің тәртібі.

51. Ағымдағы қаржы жылына аудан бюджетін (облыстық маңызы бар қала) өңдеудің тәртібі.

52.Бюджеттің атқарылуының мазмұны, бюджеттің атқарылуының негізгі принциптары.

53.Бюджет қаражаттарының қалдықтарын пайдалану тәртібі.

54.Бюджетті нақтылаудың тәртібі.

55 Секвестр түсінігі.

56.Бюджеттік инвестицияларды жоспарлау.

57. Гранттардың түсінігі және жіктелуі.

58.Бюджеттік кредиттеудің мазмұны.

59. Мемлекеттік займдардың түрлері мен формалары.

60. Мемлекеттік қаржылық бақылаудың мазмұны: типтері, түрлері, принциптері.

«Қазынашылық іс» курсы бойынша бақылау жұмыстарының варианттары
1 вариант.

1. 
   Қаржылардың қалыптасуы, олардың мемлекетпен байланысы және тауар-ақша қатынастарының дамуы.
   
2. 
   Бюджеттік бақылаудың әдістері.
   
3. 
   ҚР бюджет жүйесі.
   

2 вариант.

1. 
   Мемлекеттік бюджеттің әлеуметтік-экономикалық мәні және функциялары.
   
2. 
   Бюджеттік бақылауды ұйымдастыру.
   
3. 
   Мемлекеттік жинақтаушы зейнетақы қорлар мен мемлекеттік емес жинақтаушы зейнетақы қорларының ролі.
   

3 вариант.

1. 
   Аудиторлық бақылау.
   
2. 
   Мемлекеттік қарызды басқару.
   
3. 
   Бюджеттік құрылым және бюджеттік жүйе.
   

4 вариант.

1. 
   Салықтар туралы түсінік және олардың әлеуметтік-экономикалық мәні.
   
2. 
   Әлеуметтік сақтандыру қоры.
   
3. 
   Қаржыларды басқарудың автоматтандырылған жүйесі.
   

5 вариант.

1. 
   Салық жүйесі.
   
2. 
   Мемлекеттік займдардың жіктелуі.
   
3. 
   Облстың бюджет профицитінің сомасын есептеңіз. Бюджеттің реттеуші кірістерінің сомасы – 320 млн. тенге. Бекітілген кірістердің сомасы – 380 млн. тенге. Бюджеттің шығыс бөлігінің сомасы - 580 млн. тенге
   

6 вариант.

1. 
   Бюджеттік жүйе.
   
2. 
   Салықтарды өндіріп алуды ұйымдастыру.
   
3. 
   Облыстың бюджет дефицитінің сомасын және субвенцияның көлемін есептеңіз. Бюджеттің реттеуші кірістерінің сомасы – 220 млн. тенге. Бекітілген кірістердің сомасы – 270 млн. тенге. Бюджеттің шығыс бөлігінің сомасы – 560 млн. тенге. Дефицит сомасының 40% субвенция сомасы құрайды.
   
4. 
   
   

1. 
   Мемлекеттік қаржылық реттеудің мазмұны мен міндеті.
   
2. 
   Нарықтық экономика жағдайындағы салықтық саясаттың негізгі бағыттары мен түсінігі.
   
3. 
   Мүлік салығының жылдық сомасын есептеңіз. Шаруашылық субъектісі мүлігінің орта жылдық құны 1,2,3,4 тоқсандарда 125, 130, 150, 200 мың теңгені құрайды. Осыған орай сатып алуға құқығы жоқ арендаға алынған мүлік сәйкесінше 10, 10, 50, 50 мың тенге. Құрады. Мүлік салығының ставкасы – 1%.
   

1. 
   Нарықтық экономика жағдайындағы салықтық реттеу.
   
2. 
   Мемлекеттік шығындардың мәні, олардың құрамы, жіктелуі.
   
3. 
   Азаматтың мүлкіне салынатын салықтың сомасын есептеңіз. Жекешелендірілген пәтер 5 адамнан тұратын отбасының иелігінде, соның ішінде 2 адам – зейнеткерлер, пәтердің инвентаризацияланған құны – 66 000 мың. тенге. Салық ставкасы – 0,1% пәтер құнынан.
   

9 вариант.

1. 
   Бюджеттік қаржыландыру кезіндегі мемлекеттік реттеу.
   
2. 
   Жанама салықтар: табиғаты және функциялары.
   

3. Бюджеттік жіктелу.

10 вариант.

1. 
   Қазақстан экономикасын реттеудегі қаржылық мәселелер.
   
2. 
   Жергілікті бюджетке түсетін салықтар.
   
3. 
   Бюджеттік жоспарлау. Бюджет тепе-теңдігі.
   

11 вариант.

1. 
   Әлеуметтік-экономикалық процестегі бюджеттік саясат пен бюджеттік механизмнің мәні мен мағынасы.
   
2. 
   Салықтық түсімдер құрамындағы табиғи ресурстар үшін алымдар мен төлемдер.
   
3. 
   Қаржылық бақылаудың мәні мен мағынасы, оның жіктелуі.
   

12 вариант.

1. 
   Мемлекеттік кірістердің мәні, олардың жіктелуі.
   
2. 
   Мемлекеттік кредит және мемлекеттік қарыз.
   
3. 
   Аймақтың тұрмыстық және әлеуметтік-мәдени инфрақұрылымын дамытудағы жергілікті бюджеттердің ролі.
   

13 вариант.

1. 
   Экономиканы қаржыландыруға арналған мемлекеттік шығындар.
   
2. 
   Мемлекеттік кредиттердің формлары.
   
3. 
   Келесі мәліметтер бойынша жергілікті бюджеттің құрылымын анықтау.
   

№	Шығыстардың атауы	Сома млн.тенге	Құрылымы % шаққандағы қорытынды үлес салмағы
1.	Жергілікті өзін-өзі басқару органдарын ұстауға	7,2
2.	Құқық қорғау қызметі	12,0
3.	Ауыл шаруашылығы	6,0
4.	Көлік және байланыс	8,6
5.	ТҮКШ және қаланы көгалдандыру	80,0
6.	Әлеуметтік сфера, барлығы	91,0
7.	Трансферттер	0,4
8.	Басқа да шығыстар	5,3
9.	Барлық шығыстар	220,0

Қорытынды жасау.

14 вариант.

1. 
   Әлеуметтік-мәдени шараларға мемлекеттік шығындар.
   
2. 
   Халықаралық мемлекеттік кредит.
   
3. 
   Сыртқы мемлекеттік қарыз.
   

15 вариант.

1. 
   Әлеуметтік қамтамасыз етуге арналған мемлекеттің шығындары.
   
2. 
   Мемлекеттік бюджет тапшылығы ішкі мемлекеттік қарыздың өсуі мен қалыптасуының негізгі себепкеріі ретінде.
   
3. 
   Облыстың бюджет дефицитінің сомасын және субвенцияның көлемін есептеңіз. Бюджеттің реттеуші кірістерінің сомасы – 340 млн. тенге. Бекітілген кірістердің сомасы – 420 млн. тенге. Бюджеттің шығыс бөлігінің сомасы – 760 млн. тенге. Дефицит сомасының 35% субвенция сомасы құрайды.
   
4. 
   
   

16 вариант.

1. 
   Бюджеттік жоспарлау.
   
2. 
   Қорғанысқа арналған мемлекеттік шығындар.
   
3. 
   Мүлік салығының жылдық сомасын есептеңіз. Шаруашылық субъектісі мүлігінің орта жылдық құны 1,2,3,4 тоқсандарда 175, 180, 200, 220 мың теңгені құрайды. Осыған орай сатып алуға құқығы жоқ арендаға алынған мүлік сәйкесінше 15, 20, 50, 60 мың тенге. Құрады. Мүлік салығының ставкасы – 1%.
   

17 вариант.

1. 
   Қаржылық жоспарлардың жүйесі.
   
2. 
   Басқару шығыстарына арналған мемлекеттік шығындар.
   
3. 
   Азаматтың мүлкіне салынатын салықтың сомасын есептеңіз. Жекешелендірілген пәтер 5 адамнан тұратын отбасының иелігінде, соның ішінде 1 адам – зейнеткер, пәтердің инвентаризацияланған құны – 300 000 мың. тенге. Салық ставкасы – 0,1% пәтер құнынан.
   

18 вариант.

1. 
   Қаржылық көрсеткіштер.
   
2. 
   Ғылыми-техникалық прогресті мемлекеттік қаржыландыру.
   
3. 
   ҚР сақтандыру ісі.
   

19 вариант.

1. 
   Мемлекеттік бюджеттің әлеуметтік-экономикалық мәні.
   
2. 
   Әлеуметтік сақтандыру.
   
3. 
   ҚР бюджет процесін ұйымдастырудың негізі.
   

20 вариант.

1. 
   Қаржыларды басқарудың мазмұны.
   
2. 
   ҚР мемлекеттік бюджеті және оның кірістері мен шығыстарының сипаттамасы.
   
3. 
   Мүліктік және жеке сақтандыру.
   

жүктеу/скачать 0.55 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: