Желілердің архитектурасы
Желілердің архитектурасы желідегі негізгі элементтерді анықтайды, оның ортақ логикалық ұйымын, техникамен, программамен қамтамасыз етуін сипаттайды, кодтау әдістерін суреттейді. Сонымен қатар архитектура жұмыс жасау принципін және қолданушының интерфейсін анықтайды.
Берілген курсте архитектураның үш түрі қаралады:
терминал – негізгі компьютер архитектурасы;
клиент – сервер архитектурасы;
бір рангті архитектура.
Терминал – негізгі компьютер архитектурасы.
Терминал – негізгі компьютер архитектурасы (terminal – host computer architecture) – бұл мәліметтердің барлық өңделуі бір немесе топталған негізгі компьютерлерде жүзеге асырылатын ақпараттық желі концепциясы.
Терминал – негізгі компьютер архитектурасы
Қаралып жатқан архитектура жабдықтаудың екі түрін ұсынады:
желіні басқаруды, мәліметтерді сақтауды және өңдеуді қамтамасыз ететін – негізгі компьютер.
Терминал, негізгі компьютерден команданы жіберуде сеанстарды ұйымдастыруға және есептерді орындауға, есептерді орындау үшін мәліметтерді енгізуге және нәтижені алу үшін аралған.
Негізгі компьютер мәліметтерді жіберу мультиплексоры арқылы терминалдармен өзара әрекеттеседі, бұл 1.3 суретінде көрсетілген.
Негізгі компьютерлермен желіленген архитектураға классикалық мысал - жүйелі желілік архитектура (System Network Architecture – SNA).
Бір рангті архитектура
Бір рангті архитектура (peer-to-peer architecture) – бұл барлық оның ресурстары жүйелерге бөліп жайғасқан ақпараттық желілердің концепциясы. Бұл архитектура оның барлық жүйелері тең құқылығымен сипатталады.
Бір рангті желілерге кез-келген жұмыс станция бір уақытта файлдық сервердің және жұмыс станцияның функциясын орындайтын кішігірім желілер жатады. Бір ренгті ЛЕЖ-де дисктік кеңістік және файлдар кез-келген компьютерде ортақ болуы мүмкін. Ресурс ортақ болу үшін, оны бір рангті желілік операциялық жүйелердің қашықтағы рұқсат қызметін қолданып, ортақ қолдануға беру керек. Мәліметтерді қорғау қалай орнатылуына байланысты, басқа қолданушылар, файлдар құрылғаннан бастап, лезде қолданыла алады. Бір рангті ЛЕЖ тек кішігірім жұмыс топтары үшін жеткілікті жақсы.
Бір рангті архитектура
Бір рагті ЛЕЖ орнатуға ең жеңіл және арзан желінің түрі болып табылады. Олар компьютерді желілік карта мен жілілік сақтаушыдан басқа, тек Windows 95 немесе Windows for Workgroups операциялық жүйеде болғанын қалайды. Компьютерлерді жалғағанда, қолданушылар ресурстарды және ақпаратты бірге қолдануды ұсына алады.
Бір рангті желінің келесідей артықшылықтары бар:
олар орнатуда және өңдеуде женіл;
бөлек ДК-лар белгіленген желіден тәуелді емес;
қолданушылар өз ресурстарын бақылай алады;
құны аз және жеңіл қанау(эксплуатация);
минимум жабдықтау және программалық қамтамасыз ету;
администратордың қажеттілігі жоқ;
желінің оннан аспайтын сандық қолданушыларға жақсы келеді.
Бір рангті архитектураның проблемасы компьютерлер желіден сөндірілетін жағдай болып табылады. Бұл жағдайда желіден олар ұсынған сервистің түрлері жоғалады. Желілік қауіпсіздікті бір уақытта тек бір ресурсқа қолдануға болады, және қолданушы қанша желілік ресурс болса, сонша парольді есінде сақтау керек. Бөлек ресурсқа қол жеткізгенде компьютер өнімділігінің құлауы сезінеді. Бір рангті желінің маң маңызды жетіспеушілігі орталықтанған администраторлаудың болмауы.
Бір рангті архитектураны қолдану «терминал – негізгі копьютер» архитектурасын немесе «клиент - сервер» архитектурасын сол желіде қолдануды шығармайды.
Клиент – сервер архитектурасы
Клиент – сервер архитектурасы (client-server architecture) — бұл ақпараттық желінің концепциясы, онда оның ресурстарының негізгі бөлімі өз клиенттерін қамтамасыз ететін серверлерде ойы жинақталған (1.5 сурет). Қарастылып отырған архитектура екі түрлі компоненттерді анықтайды: серверлер және клиенттер.
Сервер — бұл басқа желілік объекттерге олардың сұранысы бойынша сервисті ұсынатын объект. Сервис — бұл клиенттер қызмет көрсету процессі.
Клиент – сервер архитектурасы
Сервер клиенттердің тапасырмасы бойынша жұмыс істейді және олардың тапсырмаларының орындалуын басқарады. Әрбір тапсырма орындалғаннан кейін ,сервер бұл тапсырманы жіберген клиентке алған шешімдерін жібереді.
Клиент — сервер архитектурасында серверлік функция қолданбалы программалар комплексімен сипатталады, және олар әртүрлі қолданбалы процесстермен орындалады.
Анықталған операцияның көмегімен сервистік функцияны шақыратын процесс клиент деп аталады. Ол программа немесе қолданушы болып табылады. 1.6 суретте клиент — сервер архитектура сервестерінің тізімі көрсетілген.
Клиенттер — бұл сервестің ресурстарын қолданатын және қолданушыға ыңғайлы интерфейстерді ұсынатын жұмыстық станциялар. Қолданушының интерфейсі деп жүйенің немесе желінің қолданушымен өзара әрекеттесетін процедуралар.
Клиент бастаушы болып табылады және электрондық поштаны немесе басқа серверлердің сервисін қолданады. Бұл процессте клиент қамтамасыз етудің түрін сұрайды, сеансты орнатады, оған керекті шешімдерді алады және жұмыстың аяқталуы туралы хабарлайды.
Клиент-сервер моделі
Белгіленген автономды ДК-да желіде белгіленген файлдық серверге серверлік желілік операциялық жүйе орнатылады. Бұл ДК сервер болады. Жұмыс станциясында орнатылған программамен қамтамасыз ету, оған сервермен мәліметтерді ауысуға рұқсат береді. Кең тараған желілік операциялық жүйелер:
Novel фирмасының NetWare ;
Microsoft фирмасының Windows NT;
AT&T фирмасының UNIX;
Linux.
Желілік операциялық жүйеден басқа, желімен ұсынатын артықшылықтарды іске асыратын желілік қолданбалы программалар керек.
Сервер базасында желінің ең жақсы сипаттамалары және жоғарғы сенімділігі бар. Сервер желінің ең негізгі ресурстарын басқарады.
Қазіргі заманғы клиент — сервер архитектурасында төрт топты объекттерді белгілейді: клиенттер, серверлер, мәліметтер және желілік қызметтер. Клиенттер қолданушының жұмыс орындарындағы жүйелерінде орналасады. Мәліметтер негізінде серверлерді сақталады. Желілік қызметтер серверлермен және мәліметтермен бірге қолднануда болып табылады. Сонымен қатар қызметтер мәліметтерді өңдеу процедурасымен басқарады.
Клиент — сервер архитектура желілерілерінің келесідей артықшылықтары бар:
көп санды жұмыс станциялы желілерді ұйымдастыруға рұқсат етеді;
орталықтанған басқару қамтамасыз етеді обеспечивают централизованное управление учетными записями пользователей, безопасностью и доступом, что упрощает сетевое администрирование;
желілік ресурстарға нәтижелік қол жеткізу;
желіге кіру үшін қолданушыға бір пароль керек және қолданушының құқықтары таралатын барлық ресурстарға қол жеткізуді алу үшін
клиент — сервер архитектура желісінің артықшылықтарымен қатар бірнеше кемшіліктері де бар:
сервердің істен шығуы желінің жұмыс істемей қалумауына, және желілік ресурстардың минимум жоғалуына әкеліп соғуы мүмкін.
администраторлауға квалифицияланған персонал керек;
желілер және желілік жабдықтарлар өте қымбат болады.
Желі архитектурасын таңдау
Желі архитектурасын таңдау желінің тағайындалуына, жұмыс станциялардың санына және онда отындайтын әрекетке байланысты.
Бір рангті желіні таңдай керек, егер:
қолданушының саны оннан аспау керек;
барлық машиналар бір біріне жақын орналасы керек;
кішігірім қаржылық мүмкіндіктерге орны бар;
МҚ серверін, факс-серверін, немесе басқа сияқты мамандырылған желіні керек етпейді;
Орталықтандырылған администраторлау мүмкін емес немесе керек етпейді.
Клиент серверлік желіні таңдау керек, егер:
Қолданушылардың саны оннан асады;
Орталықтанған басқаруды, қауіпсіздікті, ресурстарды басқаруды немесе резервті көшіруді қажет етеді;
Мамандырылған сервер керек;
Глобальды желіге рұқсат керек;
Қолданушының деңгейінде ресурстарды болуді қажет етеді.
Достарыңызбен бөлісу: |