Б. ӘРінова, Қ. Молдасан, А. Байшағырова қазақ тілі жалпы білім беретін мектептің 8-сыныбына арналған оқулық 8

94
Тілдік бағдар
 
5-тапсырма. Заңда жазылған мына қағиданы өз ойыңша тұ жырымдап 
айтып бер. Осы заңға сәйкес өз міндетің мен құқы ғыңды кесте түрінде 
көрсет.
 
«Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңының 49-бабы: 
«Ата-аналар және өзге де заңды өкілдердің құ қығы мен міндеті: балаларға 
өмірі мен оқуы үшін саламатты және қауіпсіз жағдай жасауға, олардың 
ой-өрісі мен дене күшін дамытуға, имандылық тұрғысынан қалыптасуын 
қамтамасыз етуге жауапты».
 
6-тапсырма. Мақал-мәтелдерді жалғастырып жаз. Жай сөйлемдерді құры-
лысына қарай талда.
1. Біреуге ор қазба, ... . 
2. Заңның құрығы ... .
Жай сөйлемдер құрылысына қарай 7 топқа бөлінеді
 Жалаң – тек 
қана бастауыш пен 
баянда уыштан тұра-
тын сөйлем.
М ы с а л ы: 
Жаңбыр 
жауады. 
 Жайылма – тұр-
лаулы және тұрлаусыз 
сөйлем мүше лерінен 
тұратын сөйлем. 
М ы с а л ы: 
Далада 
жаңбыр жауады. 
 Жақты – бастауы-
шы бар, кейде айтыл-
май тұрса да, баянда-
уыш арқылы табуға 
болатын сөйлем. 
М ы с а л ы: 
Ертең мен 
театрға барамын. 
 Жақсыз – баста-
уышы жоқ және 
баяндауыш арқылы 
табуға болмайтын 
сөйлем. М ы с а л ы: 
Осы сабақты оқу 
керек.  
 Толымды – сөйлемде 
ойға қатысты сөйлем 
мүшелері бар жай 
сөйлем. М ы с а л ы: 
Марат бір ытқып 
сыртқа шықты. 
 Толымсыз – айты-
луға тиісті тұрлаулы 
я тұрлаусыз мүшенің 
бірі түсіп қалған жай 
сөйлем. М ы с а л ы: 
Қазақстан Еуразия 
құрлығында орналас-
қан. 
 Атаулы – ойды білдірмей, тек соған байланысты зат тың, құбылыстың, 
мезгілдің, мекеннің аты аталып көрсе тілетін жай сөйлем. 
М ы с а л ы: 
Алтын күз.
Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ
*
Книга предоставлена исключительно в образовательных целях
согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217

95
3. Ұрлық түбі – ... . 
4. Тура биде ... . 
5. Қолыңмен істегенді ... .
6. Тек жүрсең, ... . 
7. Заңды сыйлаған ... .

жүктеу/скачать 2.97 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: