Геоэкология
Арнаулы курс бағдарламасы
(10 кластарға арналған)
Ақтөбе 2006ж.
Қалалық білім бөлімі
Ақтөбе, 2006ж
Бағдарлама авторы: Избасарова Н. А. қала мектептерінің география пәнінің әдістемелік жетекшісі №20 лицей мектептің мұғалімі
Рецензент: Қалалық білім бөлімінің әдістемелік кабинет меңгерушісі Сайлагиева Ш. А.
-
және табиғат ресурстарын әлем халықтарының аймақ бойынша қолдануының санақ материалдарын жөндеу» (1с)
Түсінік хат
Қазіргі таңда география сабақтарында республикамыздың табиғаты мен байлығы, халықтың әлеуметтік-экономикалық жағдайы туралы оқушыларды таныстыра отырып, сонымен қатар қоршаған ортаныі табиғи даму заңдылықтары мен экологиясын терең түсінулеріне көп көңіл аударылады.
Сондықтан адамзаттың қазіргі кездегі дамуы, тікелей экологиялық жағдайларға байланысты екендігі туралы жазылды.
Геоэкология дегеніміз – бұл даму кезінде тұрған ғылыми бөлім жүйесі. Бұл ғылымда географиялық және экологиялық топтауларының шағылысуы қоғам мәдениетімен тікелей байланыстылығын білдіреді, геоэкология географияны экологиялау идеясын мәдениетпен біріктіре әдістемелік жақындау негізінде жүзеге асырады, яғни табиғатты қорғау, ресурстарды сақтау, адаптациялау, баланстау, адам денсаулығын сақтау стратегияларын экологияның материалдар мазмұнына жаңа сапалы дәрежеде енгізуді қамтамасыз етеді.
Курстың мақсаты
-
Күнделікті өмірде мектеп түлектерінің геоэкологияның расталған тәртібін қалыптастыру.
-
Қоршаған ортаны бағалай білуді қалыптастыру.
-
Әлемнің, Қазақстан Республикасының, Ақтөбе аумағының табиғат құндылығын мойындау.
Берілген арнайы курс бағдарламасы қоршаған ортаның өзгерістерін алдын ала түсінуді қамтамасыз ету үшін география, экология, тарих, жаратылыстану, физика, химия және т.б. пәндерден білімді интегралдауға мүмкіндік береді.
Арнайы курс бағдарламасы төмендегі мәселелерді қарастырады: теориялық сұрақтарды оқу, өндірістік жұмыстарды өткізу, жеке мәнжазбаларды қорғау, эколого-географиялық сараптамаларды өткізу, экологиялық мониторингтер құрастыру.
Есептеу
-
Өнеркәсіпте, ауыл шаруашылығында, адамның суды қолдануы (4с)
-
Геологиялық орта («Геологиялық орта» түсінігі, геологиялық орта типтері, әлемнің, ҚР-ның Ақтөбе облысының геологиялық ортасына негізгі техногендік әсер ету).
-
Төмендегі тақырыпта мәнжазбалар қорғау «Энергияның альтернативті көздері мен олардың әлемде қолданылуы» (4с)
-
Биотопырақтық орта («Биотопырақтық орта», түсінігі, топырақтың техногендік бұзылуы мен ластануы), өндірістік жұмыс №4. Жерлердің нашарлауының себептері (3с)
-
Адам – биосоциалдық зат, адамзаттың демографиялық тарихы (1с)
-
Демографиялық процесстердің жердің экологиялық жағдайына әсері (1с)
№5 өндірістік жұмыс. «Аймақ бойынша әлемдегі адамдардың санының өсу диаграммасын құрастыру
3 БӨЛІМ
ҚОРШАҒАН ОРТА ЖӘНЕ ОНЫҢ ҚОСЫМШАЛАРЫ.
Қоршаған ортаға антропогендік әсер ету (15с)
3 тақырып
-
Атмосфера («Қоршаған ауа» түсініктемесі, антропогендік әсер ету түсініктемесі, қоршаған ауаның ластануының негізгі түрлері мен нормативтері, әлемдегі, ҚР-дағы, Ақтөбе облысындағы қоршаған суларының мақсатталған өзгерістері. №1 өндірістік жұмыс. Өнеркәсіпте, ауыл шаруашылығында, адамның ауа қажеттілігін есептеу (4с)
Гидросфера («Қоршаған су» түсінігі, антропогендік әсер ету, техногендік ластану, судың категориясы, судың сапасының нашарлауы, әлемде, ҚР-да, Ақтөбе облысында қоршаған судың мақсатты өзгерістері. №2 өндірістік жұмыс.
Болжамалы нәтижелер
Курс міндеттері
-
Өмір тәртібі принциптерін геоэкологиялық жүзеге асыруды қамтамасыз ету, туған өлке, ел, әлемнің геологиялық, экологиялық ерекшеліктерін зерттеуде жүйелік тәсілді білу.
-
Өз өлкесін білетін және сүйетін, табиғатты, қоршаған ортаны аялайтын адамды қалыптастыруға ықпал ету.
-
Зерттеушілік іскерлікті, өзіндік біліктілікті, экологияға жауапты қарауды қалыптастыру, үлкен нарықтық мәлелерді қарастыруға қызығушылық арттыру.
Курс география пәнін жалпы қайталауда жүйелік роль атқара отырып, үлкен ғылыми жүктемені өзіне артады.
Сондықтан «ҚР 2015 жылға дейінгі білім беру концепциясына» сай белгіленген алынатын білімнен әлем, қоғам және адам жөніндегі жүйеленген түсінікті меңгеруге ауысуы жүзеге асырылады.
Бағдарлама 10 класс оқушыларына арналған және негізгі мемлекеттік және нормативтік құжаттарға сай. («ҚР білім туралы заңы», «ҚР білімінің мемлекеттік стандарты», «Жалпы орта мектептегі базистік оқу жоспары»)
5 БӨЛІМ
ҚОРШАҒАН ОРТАНЫҢ ДАМУЫ
БАҒЫТТАРЫ (3С)
-
Қоршаған ортаның жағдайын бақылау
-
Экологиялық мониторингтер
-
Географиялық болжамдар
6 БӨЛІМ
ТАБИҒАТТЫ ҚОРҒАУ ШАРАЛАРЫ (3С)
-
Геоэкологиялық ойлау, ұғыну, тәртіп
-
Табиғатты қорғау заңдары мен бағдарламалары (БҰҰ-ның қоршаған ортаны қорғау бағдарламасы, «Қазақстанның табиғатты қорғау» жарлығы, жер және жер қойнаулары кодексі, «Табиғатты қорғау» заңдары, «Ерекше қорғауға алынған табиғат территориялары»).
-
Экологиялық қоғамдық қозғалыстар: ЮНЕСКО, ВОЗ, ФАО, МАГАТЕ, ЮНЕП.
-
Индустраилдық қоғам-табиғат тепе-теңдігінің бұзылу факторы (1с)
ӘЛЕМНІҢ ҮЛКЕН ЭКОЛОГИЯЛЫҚ МӘСЕЛЕЛЕРІ (ПРОБЛЕМА)
Үлкен экологиялық жүйенің нашарлауы (5с)
-
Әлемнің экологиялық аймақтары
(Қалалық-өндірістік ластану, әлемдік мұхиттардың мұнай және мұнай өнімдерін тасымалдау әсерінен ластануы, радиоактивтік ластану аймақтары, ормандарды жою, өрістердің құлдырауы т.б.)
ҚР экологиялық аймақтары
Мәселелер:
№6 Өндірістік жұмыс
«Экологиялық мониторинг» құрастыру (мектеп, мектеп аймағы)
«ГЕОЭКОЛОГИЯ» КУРСЫНЫҢ БАҒДАРЛАМАСЫ
БАҒДАРЛАМА МАЗМҰНЫ (34С)
КІРІСПЕ (1С)
«Геоэкология» курсында не оқытылады? Геоэкология және мәдениет, «қоршаған орта» түсініктемесі
1 БӨЛІМ
Геоэкологиялық түсініктемені қалыптастыру. 1 тақырып.
«Адамзаттың қоршаған ортамен қарым-қатынасын түсіну кезеңдері, геоэкологияның қалыптасуы»
2 БӨЛІМ
Адамды қоршаған орта – ағынды ақиқат (6с)
-
Биосфера – органикалық өмірдің жер бетіндегі формасы
-
Биосфера – эволюциясы және оның циклдері (1с)
-
Адам – биосоциалды заңы, адамның биосферамен қатынасы (1с)
Курстың оқу-тәрбие мақсаттары
-
Алынған білімді жоғары проблемді-теориялық сатыда жалпылау және тереңдету.
-
Сын тұрғыдан ойлау қабілетін, ғылыми-зерттеу іскерлігін дамыту
-
Оқушылардың экологиялық сын тұрғыдан ойлауын қалыптастыру
Бағдарлама төмендегі принциптерден
негізделген
-
Оқылатын құжаттың бейімділігі принципі
-
Үзілмеушілік
-
Оқуды өмірмен байланыстыру
-
Оқу пәндерімен интеграциялау.
Құрылысы
Бағдарлама өзара байланысқан 6 бөлімнен тұрады. Бірінші бөлімде геоэкологиялық түсініктердің қалыптасуы қарартырылады, екінші бөлім адамзатты қоршаған ортаға, оның эволюциясына арналған, үшінші бөлімде қоршаған ортаның (слогаемые) толық қарастырылады, төртінші бөлім үлкен экологиялық мәселелерді оқуға арналған, 5,6 бөлім қоршаған ортаның бағытталған дамуы мен табиғатты қорғау шаралары бейнелейді.
Курсты өткізу әдістемесі
Әдістеме жаңа білім технологияларын қолдануды қарастырады (проблемалық және дамыта оқыту технологиясы, бірігіп істесу), интерактивті әдісті қолданып жеке бағытталған бағытта негізделген: жобалау әдісі, ойлау қабілетін арттыру әдісі, өзіндік біліктілікті зерттеу іскерлігін дамыту.
Курсты өткізудің негізгі идеялары – мұғалім мен оқушының бірігіп жемісті жұмыс істеуі, жұмыс барысында бірігіп жұмыс істеуге жағдай жасау.
Достарыңызбен бөлісу: |