әл-фараби атындағы қазақ ұлттық УНИВЕРСИТЕТі
Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-дың
Ғылыми-әдістемелік кеңесінің
2012 ж. «_____»_____ мәжілісінің
№____ хаттамасымен
бекітілген
«6М021000 – шетел филологиясы»
мамандығы бойынша МАГИСТРАТУРАҒА ТҮСУШІЛЕРГЕ АРНАЛҒАН МАМАНДЫҚ БОЙЫНША ТҮСУ ЕМТИХАНЫНЫҢ
БАҒДАРЛАМАСЫ
Алматы, 2012
4. Емтихан тақырыптарының тізімі
«Тіл біліміне кіріспе» пәні.
1.Ежелгі дәуір тіл білімі. Тіл білімі тарихын кезеңдерге бөлу мәселесі. «Атаулардың дұрыстығы» туралы айтыс, анология және аномалия, тілдің негізгі бөлшектерін (дыбыс, буын, сөз, сөйлем) және негізгі грамматикалық категорияларды анықтау. Көне грек-рим, қытай, үнді, араб, түркі тіл білімінің жетістіктері. М. Қашқари және оның лингвистикаға қосқан үлесі.
2.ХҮІ-ХҮІІІ ғасыр тіл білімі. Еуропа тілдері грамматикасына латын грамматикасының әсері. Тілдер туыстығын дәлелдеудің алғашқы қадамдары. Пор-Рояль грамматикасы – жалпы лингвистикалық теориялар мен аймақтық гармматикалар жасаудың алғашқы үлгісі. Философтар еңбектеріндегі тіл мәселелері: Ф. Бэкан, Р. Декарт, Г. Лейбниц және т.б. Тілдің пайда болу теориялары: Ж.Ж. Руссо, И. Гердер, М.В. Ломоносов.
3.Салыстырмалы-тарихи тіл білімі. Тілдер туыстастығы мәселелері. Санскрит тілінің салыстырмалы-тарихи тіл біліміндегі орны: В.Джоунз, Ф. Шлегель. XIX ғ. бірінші ширегіндегі салыстырмалы-тарихи тіл білімі: Р. Раск, Ф. Бопп, Я. Гримм, Ф. Диц, А.Х. Востоков. Үнді-еуропа тілдеріндегі салыстырмалы-тарихи грамматикалар. Туыстық шежіре (бұтақ) теориясы және И. Шмидттің толқын теориясы.
4.Салыстырмалы-тарихы тіл біліміндегі жас грамматистер дәуірі: жаңа әдістер, нақты әдістерге талпыну, эксперименталдық саланың дамуы. К. Брутман және Б. Дельбрюк: тілдерді сипаттаудың жүйелілік жұмыстары.
5.XX ғ. салыстырмалы-тарихи тіл білімі. Тохар және хетто-лувий тілдерінің ашылуы. Ларингал теориясы. Үнді-еуропа негіз құрылымдары туралы жаңа теориялар және әр түрлі грамматикалық категориялардың пайда болуы: Э. Бенвенист, Ф. де Соссюр, Э. Стертеван, Х. Педерсен, Е. Курилович.
6.Реконструкция мәселелері. Салыстырмалы-тарихи тіл білімі және тілдегі шылаулар туралы ілім. Лингвистикалық палентология және тілдердің макросемьялары теориясы: В.М. Иллич-Свитыч, Т.В. Гамкрелидзе, Вяч.Вс. Иванов.
7.В. фон Гумбольдттың лингвистикалық көзқарастары. Тіл философиясы. Тіл формалары туралы ілім. Тілдің ішкі формасы туралы түсінік. Тіл және ойлау. Халықтық рух түсінігі. Тіл – әрекет, және тіл – әрекеттің жемісі. Тілдердің типологиялық топтастырылуы қағидасы. В.фон Гумбольт – тіл әлемнің ерекше бейнесі.
8.XIX ғ. тіл біліміндегі әмбебап-логикалық бағыт. К. Беккердің "тіл ағзасы". К. Беккер сөйлеудің психогенезі туралы, логика мен грамматика арақатысы, логикалық, грамматикалық және этимологиялық формалар туралы. Ф.И. Буслаев грамматикалық формалар мен ойлау заңдары арасындағы қатынас және логика мен грамматика арасындағы шектік туралы. Сөз таптарын және сөйлем мүшелерін бөлудегі логика-синтаксистік негіздер.
9.Натуралистік бағыт. А. Шлейхер ілімі. Тілді тірі ағза ретінде қарау. Тіл дамуының екі кезеңі туралы. Тілдегі мағына және қатынас түсінігі. Тілдердің типологиялық топтастырылуы. Ата тіл туралы түсінік және туыстық шежіре мен реконструкция қағидалары. И. Шмидттің толқын теориясы. М. Мюллер теориясы – натурализмнің ерекше түрі.
10.Психологиялық бағыт. XIX ғ. екінші жартысындағы психология және тіл білімі. Г. Штейнтальдің лингвистикалық жүйесі. Логикалық бағытқа сын. Тілдік ойлау мен ішкі форма туралы ілім. Этникалық психология. А.А. Потебняның лингвистикалық көзқарастары. А.А. Потебняның зерттеулеріндегі семантикалық бағыт.
11.Сөздің таңбалылығы туралы ілім. Полисемияны жоққа шығару. Сөз және контекст. Грамматикалық форма және грамматикалық мағына туралы ілім, сөз таптарының және сөйлем мүшелерінің қалыптасуы туралы. В. Вундтың лингвистикалық көзқарастары. Халық психологиясы ұғымы. Түсінік беретін мағыналар мен ым тілдері туралы ұғым. Сөйлем туралы ілім.
12.Жас грамматикалық бағыт. Неміс жас грамматистерінің көзқарасындағы позитивистік және жеке психологиялық негіздер. Лейпцих мектебінің "Манифесті" және оның негізгі тезистері. Г. Остгоф және К. Бругман.
13.Дыбыстар заңдылықтары және анология туралы ілім. Ықтималдық және абсолюттік хронология ұғымы. Жас грамматистер "атомизмі". Г. Пауль теориясы. Тіл тарихы – тіл білімінің пәні мен мазмұны. Қарым-қатынас үдерісіне сипаттама. Индивид, қоғам және тіл. Тіл және диалектілер. Салыстырмалы-тарихи әдістің жетілуі мен дамуы.
14.Москва мектебі. Ф.Ф. Фортунатовтың лингвистикалық көзқарастары. Грамматикалық форма мен грамматикалық мағына туралы ілім. Нөлдік форма туралы түсінік. Сөздің грамматикалық топтары туралы ілім. Сөз – таңбаның бір түрі.
15.Сөз тіркестері теориясы. Ф.Ф. Фортунатов еңбектеріндегі салыстырмалы-тарихи тіл білімі және типология мәселелері. А.А. Шахматовтың жалпы және салыстырмалы-тарихи тіл біліміндегі мұрасы. А.М. Пешковский, В.М. Ляпунов, Д.Н. Ушаков, М.М. Покровский және т.б лингвистикалық көзқарастары.
16.Қазан лингвистикалық мектебі. Қазан лингвистикалық мектебінің қалыптасуы және оның бағдарламасы. И.А. Бодуэн де Куртененің лингвистикалық көзқарастары: тіл дамуы мәселелері: статика және динамика; тіл туралы ілім – қоғамдық-психикалық құбылыс; фонема және морфема теориясының жасалуы; экперименталды фонетиканың пайда болуы; тілдің жүйелік концепциясы.
17.Альтернация ұғымы. Сипаттамалы әдіс қағидасының талдануы. Тілдің пайда болуы және тілдік өзгерістің себептері. Тілдің таңбалық сипаты туралы В.Н. Крушевский ілімі.
18.В.А. Богородицкийдің негізгі морфологиялық үдерістер туралы ілімі. Сөз таптары және сөйлемдер мәселелері туралы. Экспериментальдық тұрғыдағы фонетика мәселесі.
19.Эстетикалық мектеп. К. Фосслерге В. фон Гумбольдт пен Б. Кроге идеяларының әсері. Лингвистика – қолданбалы эстетика. Стилистика – әмбебап пән. Лингвистика және әдебиеттану.
20."Сөздер және заттар" мектебі. Г. Шухардт және Р. Мерингер – "сөздер және заттар" мектебінің өкілі. Жас грамматистердің фонетикалық заңдылықтар туралы теориясына сын. Тілдердің тоғысуы. Ономосиялогиялық зерттеулер.
«Жалпы тіл білімі» пәні.
21.Ареалды (кеңістік) лингвистика. Неолингвистика. Диалектология және лингвистикалық география. Лингвистикалық үздіксіздік теориясы. Изоглоссия. Итальян неолингвистерінің еңбектеріндегі лингвистикалық география мәселелері: М. Бартоли, В. Пизани, Дж. Бонфанте. Субстрат туралы ілім: И. Асколи. В. Пизанидің ареалды лингвистика және тілдік одақтар лингвистикасын салыстырмалы тарихи зерттеулерінде қолдануы.
22.Фердинанд де Соссюр еңбектеріндегі жалпы тіл білімі мәселелері: тілдің анықтамасы; тіл мен сөйлеудің арақатысы туралы; сыртқы және ішкі лингвистика; тілдегі синхрония және диахрония; тіл мен сөйлеудегі синтагматикалық и парадигматикалық қатынастар; таңба және таңба жүйесін анықтау; таңба түрлері және олардың касиеттері. Ф. де Соссюр және А. Гардинер, Э. Бенвенист, Э. Косериу.
23.Француз социолингвистикасы. А. Мейе еңбектеріндегі тілдің әлеуметтік құбылыс ретінде анықталуы. А. Мейенің салыстырмалы-тарихи тіл біліміне қосқан үлесі. Салыстырмалы-тарихы әдісті негіздеуі. Ататіл ұғымы. А. Мейенің тілдердің араласуы туралы көзқарастары.
24.Ж. Вандриестің жалпы лингвистикалық көзқарастары. Ш. Баллидің, А. Сешенің әлеуметтік идеялары. М. Коэн бойынша тілдің әлеуметтенуі. А. Мартиненің қос мүшелену және тілдік өзгерістерді үнемдеу қағидасы. Э. Бенвенист еңбектеріндегі жалпы тіл білімі мәселелері.
25.Америка этнолингвистикасы. Ф. Боас және оның американдық үндістердің тілі туралы зерттеулері. Америка бихевиоризмі: Л. Блумфилд, Л. Блумфилдттің постулаттар қағидасы. Адамның тілі және мінез құлқы (стимулдар және реакциялар).
26.Э. Сепирдің модель теориясы. Америкадағы этнолингвистика (антропологиялық лингвистика) және оның өкілдері: Ф. Боас, Э. Сепир, С. Лэм, Б. Уорф. Тіл және әлем көрінісі. Тіл мен мәдениеттің байланысы.
27.Неогумбольдтшылдық. Неогумбольдтшылдық – ойлау мен танымдағы тілдің рөлі туралы. Тіл әлемді түсінудің "кілті" туралы В. Вайсгербер теориясы. Тілдің семантикалық қүрылымы және әлемді түсінудегі неогумбольдтшылдық. Тілдегі субъективтік пен объективтік факторлардың арақатысы. Тіл және әлем бейнесі. Семантикалық өріс теориясы: И. Трир, В. Порцит.
28.Структурализмнің негізгі бағыттары. Ф. де Соссюр және И.А. Бодуэн де Куртенэ – лингвистикалық структурализмнің өкілдері. XX ғ. структурализм. Жас грамматистік зерттеулердің теориясы мен практикасына сүйену және оның арақатысы. Тілді құрылымдық жағынан сипаттаудың әдіснамалық негізі.
29.Прага мектебіндегі функционалдық бағыт: Н.С. Трубецкой, Р. Якобсан, В. Метезиус және т.б. Н.С. Трубецкойдың фонологиялық теориясы. Фонема туралы түсінік. Оппозиция туралы ілім. Актуалдық мүшелену теориясы (В. Метезиус).
30.Р. Якобсанның универсалдық фонологияның қасиеттері мен теориясы. Грамматикалық зерттеулер: В. Метезиус. Сөйленімнің актуалдық мүшелену теориясы. Функционалдық категория және әдеби тілдің дифференциациясы. Прагалықтардың типологиялық зерттеулері. "Тілдік одақтар" теориясы.
«Ағылшын тілінің лексикологиясы» пәні.
31.Lexicology as a Linguistic Discipline. The object of Lexicology. Branches of Lexicology. The aims and significance of Lexicology. The Research methods. Links with other Branches of linguistics. General Lexicology. Special Linguistics. Historical Lexicology. Modern English Lexicology.
32.Lexical Units. Word is the smallest basic language unit. Description of the word. Simple words. Derived words. Compound words. Compound-derived words. The stem. Morpheme is the smallest meaningful language unit. Root morphemes. Grammatical morphemes. Classification of morphemes. Semantic classification of compound words.
33.Word-building. Types of word-building. Productive ways of word-building. Affixation. Conversion. Word-Composition. Shortening. Non-Productive ways of word-building. Blending. Sound Imitation. Back-formation.
34.Etymology of English words. Words of Native Origin. Main native elementsin English. Borrowings in the English Language. Influence of the French language on the English vocabulary. Classification of Borrowings. Phonetic borrowings. Translation loans. Semantic borrowings. Morphemic borrowings.
35.Semasiology. The cause of Semantic Changes. Semantic Structure of English words. Semantic Structure of Compounds. Semantic aspect of compound words. Polysemy.
36.Homonyms. Classification of homonyms. Homonyms proper. Homophones. Homographs. Traditional classification of homonyms.
37.Synonyms. The dominant synonym. Types of synonyms. The classification system for Synonymes. Ideographic synonyms. Stylistic synonyms. Absolute synonyms.
38.Antonyms. Classification of antonyms given by V.N. Comissarov. Types of antonyms defined by L. Lipka.
39.Phraseology. Phraseological units or Idioms. Classification of Phraseological units. Principles of classification. Semantic classification. Structural classification. Syntactic classification. The classification system suggested by professor A.V.Koonin. Ways of forming phraseological units.
40.Euphemisms. Etymology of the word euphemism. The evolution of Euphemisms. Euphemisms for death and murder.
«Ағылшын тілінің теориялық грамматикасы» пәні.
41.Grammar as a science. Its object. The aims of Theoretical Course of Grammar. Two parts of Grammar: Morphology and Syntax. Grammatical meaning. Grammatical category. The notion of opposition.
42.The noun and its characteristic features. Semantic features of Noun. Morphological features of Noun. Syntactical features of Noun. The category of Case and Number. The Article Determination. The function of nouns in the Sentence.
43.The adjective and its characteristic features. Relative and Qualitative Adjectives. The structural types of Adjectives. The degrees of Comparison. Syntactic functions of Adjectives.
44.Adverb. The Classification of Adverbs. Degrees of comparison. Word-building structure of Adverbs. The syntactic Functions of Adverbs in the Sentence. Position of Adverbs.
45.Numerals. Cardinal, Ordinal and Fractional Numerals. Common fractions. Decimal Fractions.
46.Pronouns and their classifications. Personal pronouns. Possessive pronouns. Reflexive pronouns. Reciprocal pronouns. Demonstrative pronouns. Indefinite pronouns. Relative pronouns. Interrogative pronouns.
47.The verb and its grammatical categories. The lexical and morphological Characteristics of the verb. The verb and its Grammatical categories. The category of voice. The categories of aspect and tense. The categories of person and number. The categories of mood. Modal verbs. Link-verbs. Auxiliary verbs.
48.Non-Finite Forms of the Verb. The Participle. The Infinitive. The Gerund.
49.Syntax. General characteristics of syntax. The sentence and its classification. The Principal parts of the sentence. The Secondary parts of the sentence. The composite sentence. Compound and Complex sentences.
50.Differences between the British and the American Variants of English. Differences in Pronunciation. Differences in Spelling. Differences in Grammar. Grammar system of American English.
5. Ұсынылатын әдебиеттер тізімі
Негізгі әдебиет:
1. Aракин И.Д. История английского языка. – М., 1985.
2. Антипова А.М., Шахбагова Д.А. Методическое пособие по курсу теоретической фонетики английского языка. – М, 1976.
3. Аханов К.А. Тіл біліміне кіріспе. – Алматы, 1998.
4. Блох М.Я. Теоретическая грамматика английского языка. – М., 1983.
5. Кодухов В.И. Общее языкознание. – М., 1974.
6. Реформатский А.А. Введение в языкознание. – М., 1998
7. Лингвистический энциклопедический словарь. – М., 1990.
8. Antrushina G.B., Afanasyeva O.V., Morozova N.N. English Lexicology. – M., 2001.
9. Arnold I.V. The English Word. – M., 1973.
10. Crystal D. The English Language. – London, 1990.
11. Ginzburg R.S., Khidekel S.S., Knyazeva G.Y., Sankin A.A. A Сourse in Modern English Lexicology. – M., 1973.
12. Ilyish I.A. The Structure of Modern English. – M., 1971.
13. Leontyeva S.F. A Theoretical Course of English Phonetics. – M., 1980.
14. Vassilyev V.A. English Phonetics. A Theoretical Course. – M., 1970.
15. Исаев М.К. Фонетическая интерференция при казахско-английском
искусственном двуязычии. – Алма-Ата, 1986.
16. Gimson A.C. An Introduction to the Pronunciation of English. Lnd, 1972.
17. Амосова Н.Н. Основы английской фразеологии. – Л., 1963.
18. Adams V. An Introduction to Modern English Word Formation. – L., 1973
Қосымша әдебиет:
1. Halliday M. intonation and Grammar in English. – The Prague-Paris, 1967.
2. Johnes D. The phoneme: its Nature and Use. – Lnd, 1967.
3. O'Connor J.D. Better English Pronunciation Cambridge, 1977
4. Roach, Peter, A Little Encyclopaedia of Phonetics, 2002.
5. Delvin J.A. Dictionary of synonyms and antonyms. – Ldn., 1962.
6. McMordie J.S. Pocket English Idioms. – Oxford University Press, 2000.
7. Murphy R.T. English Grammar in use. – Cambridge University Press, 2004.
Достарыңызбен бөлісу: |