Бағдарламасы үлкен көлемді тероиялық және практикалық мәліметтерді

Кіріспе 
«SCADA жүйесін құру негіздері» пәні «Автоматтандыру және басқару» 
мамандығында оқитын 4 курс студенттерге базалық пәндерінің құрамында 
оқыталады, көлемі 3 кредит (компонент таңдау бойынша). Пәннің жұмыс 
бағдарламасы үлкен көлемді тероиялық және практикалық мәліметтерді 
қамтиды. Ұсынылып отырған әдістемелік нұсқаулар зертханалық жұмысқа 
арналған 5 жұмысты қамтиды. Тақырып бойынша зертхналық жұмыс жоба 
элементтерін практикалық зерттеуге арналған, MasterSCADA бірыңғай 
құралдар ортада жүргізіледі. Бұл аппараттық архитектуралық жүйеде
дайындалады, және алгоритмдерді өңдеуді жобалау, логикалық құрылымды 
сипаттау және параметрлер базасы, бастапқы өңдеуді орнату, визуалды 
жүйені, есептерді, журналдарды және басқа компоненттер жүйесін дайындау. 
Зертханалық жұмыс бойынша есептер Алматы энергетика және 
байланыс университетінің стандарт бойынша 
СТ НАО
56023-1910-04-2014 
«Оқу-әдістемелік нұсқаулар және оқулық жұмыстар. Жалпы құру талаптары, 
баяндауға, рәсімдеу және оқу-әдістемелік және оқу жұмыстарын» және 
мақсатты қамтиды, нұсқаға сәйкес тапсырма, құрастырылған жоба терезесі, 
әртүрлі жоба режим жұмысы: аппаттық жағдай, тұрақты режим, жұмыс 
бойынша қорытынды. 

1 Зертханалық жұмыс №1. Желі параметрлерін мнемосұлбада 
көрсету 
Жұмыс мақсаты: MasterSCADA-да қарапайым жоба дағдыларын құру, 
ОРС Server жұмыс істеу. 
1.1 Зертханалық жұмысқа тапсырма 
1.1.1 Нұсқа тапсырма бойынша айнымалыларға сәйкес мнемосұлбада 
бейнелейтін жобаны құру. 
1.1.2 ОРС Server датчиктер арқылы мәнің алу үшін аспаппен байланыс 
орнату. 
1.1.3 Дайындалған жобаның дұрыстығын тексеру және орындалу 
режимін қосу. 
1.2 Жұмыс тапсырмасын тәртібі 
1.2.1 MasterSCADA ашып және жаңа проектті құру, солардың бір жолы: 
 меню Проект-Создать; 
 CTRL+N; 
 меню программасына кіріп Создать 
 иконасына басу керек. 
1.2.2 Ашылған терезеде «Жобаны құру» (1.1 сурет) жоба аты ретінде 
Тегін және инициалдарын белгілеу. Папканы көрсетіп, жобаға кіру үшін
Документы\ Группа\ФИО\Работа 1. ОК басу және келесі ашылған терезеде 
Пароль бос қалдыру. 
1.1 сурет – Жобаны құру 

1.2.3 MasterSCADA (1.2 сурет) ашылған терезе келесі бөлімнен тұрады: 
 меню; 
 жүйе ағашы – АСУТП техникалық құрылымы сипатталады: 
архитектура жүйесі, жүйеде өзара жұмыс жасайтын компьютер саны, сыртқы
құрылғыларды қосу тәсілі, кіріс-шығыс модульдері; 
 нысан ағашы – ұйымдастырылған технологиялық құрылым нысаны 
сипатталады; 
 нысан қасиеттерінің панелі; 
 функционалды блок панелі – мнемосұлба элементтерінің типтері. 
1.2 сурет – MasterSCADA негізгі терезесі 
1.2.4 Жүйе ағашын орнату. Жүйе ағашында контексті меню жүйесі 
арқылы Компьютер орнату. OPC server арқылы құрылғымен байланыс 
орнату: 
 орнатылған OPC серверді іздеу контекстті меню арқылы Компьютера 
– Поиск OPC DA серверов жүзеге асады; 
 Свойства ашылған терезеде: Сервер таңдау (1.3 сурет) қажетті 
серверлерді таңбамен белгілеу (InSAT ModBus OPC Server DA - симулятор); 
 контекстті меню арқылы Вставить ОРС сервер таңдалған серверді 
Компьютерге қосу. 
1.2.5 Айнамалыларды (датчиктер) қосу үшін сәйкес сигналдар ОРС 
серверде құру қажет: 
 жұмыс станциясында Master OPC Universal ModBus Server (1.4 сурет) 
ашу; 
 контекстті меню арқылы тапсырма бойынша PN_SIMULATOR –