БАҒдарламасы семей 2013 Алғы сөз 1 ҚҰрастырылды

мамандығы үшін

«Оптикалық құралдар және өлшеулер»

ПӘНІНІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ


ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘННІҢ

БАҒДАРЛАМАСЫ

Семей 2013

Алғы сөз
1 ҚҰРАСТЫРЫЛДЫ

Құрастырушы –__________ А.Т. Рахимбердина «Физика» кафедрасының аға оқытушысы

2.1 «Физика» кафедрасының отырысында

№ 1 хаттама, 28 тамыз 2013 ж.
Кафедра меңгерушісі _______ С.С.Маусымбаев
2.2. Физика-математика факультетінің оқу-әдістемелік бюросы кеңесі отырысында

№ 1 хаттама, 12 қыркүйек 2013 ж.

Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында құпталып және баспаға ұсынылды

№ __ хаттама, ____ ____________2013 ж.
ОӘК төрағасы ________ Г.К.Искакова
4 Алғаш рет енгізілді

МАЗМҰНЫ

1. 
   Қолданылу аумағы
   
2. 
   Нормативтік сілтемелер
   
3. 
   Жалпы мағлұматтар
   
4. 
   Оқу пәнінің мазмұны (модуль бойынша)
   
5. 
   Студенттердің өздік жұмысына арналған тақырыптар тізімі
   
6. 
   Пәннің оқу-әдістемелік картасы
   
7. 
   Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтылу картасы
   
8. 
   Әдебиеттер
   

5В060400 –«Физика» мамандығы бойынша оқитын студенттер үшін оқу-әдістемелік кешенге кіретін оқытушыға арналған «Оптикалық құралдар» пәнінің бағдарламасы

Аталған «Оптикалық құралдар және өлшеулер» пәнінің оқытушыға арналған жұмыс оқу бағдарламасы төмендегі құжаттарға сүйене отырып жасалынып, осы пән бойынша оқу процесін ұйымдастыру талаптарын тағайындайды:

5В072300 – «Техникалық физика» мамандығының мемлекеттік жалпы міндетті стандарты, ҚР МЖМБС 3.08.349 – 2006 Қазақстан білім және ғылым министрлігінің бұйрығымен бекітілген.

- СТУ 042-СГУ-5-2012 университет стандарты «Пәннің оқу-әдістемелік кешендерін әзірлеуге және рәсімдеуге қойылатын жалпы талаптар»

- ДП 042-1.07-2012 «Пәннің оқу-әдістемелік кешенінің құрылымы мен мазмұны»
3. ЖАЛПЫ МАҒЛҰМАТТАР

3.1. Пәннің мазмұнының қысқаша сипаттамасы.

Жарық толқын ұзындығын Френель бипризмасының және Ньютон сақиналарының көмегімен анықтау. Дифракциялық тордың сипаттамалары гониометр-спектрометр көмегімен зерттеу. Малюс заңын тексеру. Диэлектриктен шағылған жарықтың поляризациялануын зерттеу. Поляризация жазықтығының бұрылуын зерттеу және сахариметр көмегімен қант ерітіндісінің концентрациясын анықтау. Шығару және жұтылу спектрлерін монохроматор көмегімен зерттеу. Рефрактометрдің көмегімен сұйықтардың сыну көрсеткіштерін анықтау. Микроскоптың көмегімен шыны пластинканың сыну көрсеткішін анықтау. Гониометр-спектрометр көмегімен призманың сыну көрсеткішін, дисперсиясын және ажырату қабілетін анықтау. Қылы көрінбей кететін пирометрдің көмегімен температураларды өлшеу. Радиациялық пирометрдің көмегімен температураларды өлшеу. Сыртқы фотоэлектрлік эффектінің негізгі заңдарын зерттеу. Шалаөткізгіш фотоэлементтің спектрлік сезгіштігін зерттеу. Лазердің жұмыс принципін және оның кейбір қолдануларын зерттеу.

3.2. Осы курстың мақсаты cтуденттерді оптикалық зерттеу әдістерінің физикалық негізімен таныстыру, студенттерді зерттелетін объектінің қасиетіне және сипатына байланысты зерттеудің ең тиімді әдісін таңдап алуына үйрету, студенттерді қазіргі кездегі физикалық және ғылыми әлемдік көзқарастарын қалыптастыру, студенттердің қазіргі заманғы және классикалық физиканың іргелі заңдарын білуін, оны қолдана алуын қалыптастыру, сонымен бірге болашақ кәсіпқой маман болу үшін физикалық зерттеулерді жүргізу тәжірибелеріне машықтандыру;

3.3. Осы пәннің негізгі мақсаты физикалық оптика курсында қарастырылатын оптикалық құбылыстарды тәжірибе жүзінде зерттеу жұмыстарын жүргізу, теориялық білімді практикада қолдана білуге үйрету. Негізгі ұғымдарды, оптикалық шамаларды, олардың математикалық жазылуларын, өлшем бірліктерін; тәжірибелік әдістердің негіздерін және өлшеу нәтижелерін өңдеу туралы мағлұматтар алулары керек.

3.4. Оқытудың нәтижелері:

Курсты оқығаннан соң студент мынаны істей білуі қажет:

• 
  жалпы оптикалық құралдар курсында қарастырылатын ұғымдар мен заңдардың физикалық мағыналарын түсіне білу;
  
• 
  компьютерді қолданумен үлкен көлемді есептеулер жағдайында экспериментте алынған тәжірибелік мәндерді өңдеудегі статистикалық әдістерді меңгеру;
  
• 
  зерттеулік әдістерді пайдаланудағы біліктілік және жетістіктер;
  
• 
  нақты физикалық шарттарды ескеріп, зерттеу міндеттерін, мақсатын және мәселелерін қою;
  
• 
  зерттелетін құбылыстың физикалық табиғатын ескеретін гипотезаны қалыптастыра білу;
  
• 
  қазіргі заманғы физикалық ғылыми аппаратуралардың көмегімен мамандық профилі бойынша сандық және сапалық зерттеулер жүргізе білу;
  

3.5. Курс пререквизиттері:

3.5.1. Электрлік және магнеттік қондырғылар

3.6. Курс постреквизиттері:

3.6.1.Атомдық физика.

3.7. Оқу жұмыс жоспарынан көшірме

1 кесте

5. СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫНЫҢ ТАҚЫРЫПТАРЫ

5.2. Кеңістіктік когоренттілік. Жарық көзінің өлшем шамасының әсері.

5.3. Жамен және Рожденственский интерферометрі.

5.4. Майкельсон интерферометрі.

5.5. Фабри-Перо эталоны немесе интерферометрі.

5.6. Тұрғын жарық толқыны.

5.7. Ойыс шағылдырғыш тор.

5.8. Телескоп пен микроскоптың ажыратқыш қабілеті.

5.9. Жұлдыздардың бұрыштық диаметрлерін өлшеу.

5.10.Екі осьті кристалдық торлар.

5.11.Кеердің электростатикалық эффектісі.

5.12.Лазердің жұмыс істеу принципі. Рубиндік лазер.

5.13.Зееман эффектісі.

5.14.Жылулық сәуле шығару.

5.15. Поляризациялайтын қондырғылар.

6. ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТАСЫ

3 кесте

Тақырыптар		Көрнектілік құралдар, ОТҚ, плакаттар, зертха-налық стенд тер	Өздік оқуға арналған сұрақтар	Бақылау формасы
Дәріс сабақтары	Зертханалық сабақтар
1	2	3	4	5
Дәріс № 1 Оптикадағы тәжірибелік әдістің да-муының негізгі кезеңде-рінен кейбір қысқаша мағлұматтар. Оптикалық құралдар жасаған ұлы ға-лымдардың еңбектері. Оптикалық құралдардың қазіргі кездегі ғылыми және техникалық деңгейі.		Плакат	Классикалық интерференция-лық тәжірибелер.
Дәріс № 2 Құралдар мен әдістерді кластарға бөлу. Интерференциялық-поляризациялық әдіс.	Френель бипризма-сының көмегімен жарықтың толқын ұзыңдығын анықтау.	Зертханалық қондырғы.	Кеңістіктік коге-ренттілік. Жа-рық көзінің өл-шем шамасының әсері.
Дәріс № 3 Дисперсияны, жарықтың жұтылуын, жарықтың шашырауын және объектінің түсін зерттеу әдістері.	Дифракциялық тордың көмегімен жарықтың толқын ұзындығын анықтау	Дифракцияға арналған пла-кат, дифракция-лық тор, жарық көзі, экран	Жамен және Рожденствен-ский интерферометрі
Дәріс № 4 Спектрлік әдіс (атомдар мен молеку-лалардың). Шашырау спектроскопиясы, люми-несценттік спектроско-пия және лазерлік спектроскопия әдістері.		Спектрлік анализге арналған плакат.	Майкельсон интерферометрі.
Дәріс № 5 Кало-риметрлік, поляриметр-лік, интерферометрлік құралдар.	Малюс заңын зерттеу	Зертханалық қондырғы	Фабри-Перо эталоны немесе интерферометрі
Дәріс № 6 Спектро-графтық, спектрофото-метрлік құралдар.		Плакат	Тұрғын жарық толқыны.
Дәріс № 7 Қолданылатын аймақтар: металлургияда, машина жасауда, эколо-гияда, медицинада, био-логияда, химия мен геофизикада, астроно-мияда, криминалистикада және тағы басқа жерлерде.		плакат	Ойыс шағылдырғыш тор.
Дәріс № 8 Зерттеудің оптикалық әдістері. Интерференция-поляри-зациялық және голографиялық әдістер.	Поляризация жазық-тығының айналуын зерттеу және сахари-метрдің көмегімен қант ерітінділерінің концентрациясын зерттеу	Зертханалық қондырғы	Телескоп пен микроскоптың ажыратқыш қабілеті.
Дәріс № 9 Колориметрлік және нефелеметрлік әдіс. Рефрактометрлік әдіс.	Монохроматор көмегімен шығару және жұту спектрлерін зерттеу.	Зертханалық қондырғы	Жұлдыздардың бұрыштық диаметрлерін өлшеу.
Дәріс № 10 Шағылудың спектроскопиясы және НПВО әдісі.	Стефан-Больцман тұрақтысын анықтау	Зертханалық қондырғы	Екі осьті кристалдық торлар.
Дәріс № 11 Қоршаған ортаны бақылаудың спектроскопиялық және люминисценттік әдісі.	Микроскоп көмегімен шыны пластинканың сыну көрсеткішін анықтау.	Зертханалық қондырғы	Кеердің электростатика-лық эффектісі.
Дәріс № 12 Лазерлік спектроскопия әдісі.			Лазердің жұмыс істеу принципі. Рубиндік лазер
Дәріс № 13 Зерттеу нәтижелерін талдау. Өлшеулерді өңдеу. Идеал қондырғыларды жетілдіру.	Планк тұрақтысын анықтау	Зертханалық қондырғы	Зееман эффектісі.
Дәріс № 14 Зерттелетін объектілердің физикалық моделдерін құрастыру.	Үздіксіз жұмыс іс-тейтін газдық лазер-дің жұмыс принципі мен оның кейбір қолдануларымен танысу.	Зертханалық қондырғы	Жылулық сәуле шығару.
Дәріс № 15 Моделдерді басқа әдістермен тексеру. Қолданылатын қондыр-ғылардың дәлдігіне және сезгіштігіне қойылатын талаптарды бағалау.			Поляризациялайтын қондырғылар.

7. ОҚУ-ӘДІСТЕМІЛІК ОҚУЛЫҚПЕН ҚАМТАСЫЗ ЕТІЛУ КАРТАСЫ

4 кесте

Оқулықтар, оқу-әдістемелік құралдар аттары	саны	Студенттер саны	Қамтылу пайызы
1	2	3	4
1.Абдуллаев Ж. Физика курсы.-А.1994	30
2.Т.И.Трофимова «Курс физики», М., 1999	5
3. Жұманов К.Б. Оптика негіздері	5
4. Савельев И.В. Курс общей физика в 3 т.-Том ІІІ. М.: Высшая школа, 1999	10
5.Ландсберг Г.С. Оптика-М.: Наука, 1976	1
6. Матвеев А.Н. Оптика-М.: Высшая школа, 1985	5
7. Полатбеков П. Оптика - А., 1981	2

8. ОҚУЛЫҚТАР

8.1 Негізгі оқулықтар

8.1.1 Жұманов К.Б. Оптика негіздері, 1 бөлім: Оқу құралы.-Қазақ университеті, 2004 – 321 б.

8.1.2 Савельев И.В. Жалпы физика курсы III т. Алматы Мектеп 77ж.(аударма)

8.1.3 Детлаф А.А., Яворский Б.М. Курс физики, М, Высшая школа, 1989 г.

8.1.4 Волькенштейн В.С. Жалпы физика курсының есептер жинағы Алматы, Мектеп, 1974 ж.

8.1.5 Абдуллаев Ж. Жалпы физика курсы, Ана тілі, 1991 ж..

8.1.6 Паримбеков З.А., Рахимбердина А.Т., Тұрысбекова Б.Ш. Физика курсынан зертханалық практикум. Семей, 2011 ж.

8.1.7 Ландсберг Г.С. Оптика.-М.: Наука, 1976

8.1.8. Матвеев А.Н., Оптика.-М.: Высшая школа, 1985

8.1.9. Бутиков Е.И. Оптика.-М.: высшая школа, 1986

8.2.2. Борн М., Вольф Э. Основы оптики.-М.: Наука, 1973

8.2.3. Чертов А.Г., Воробьев А.А. Задачи по физики. М. Высшая школа, 1988 г.

8.2.4.Белешина А.М. Учебное пособие для самостоятельного обучения решения задач по физики в вузе, Воронеж, ВГУ, 1968 г.

8.2.5.Физический практикум под редакцией Ивероновой В.И., М, Наука, 1968 г.

8.2.6. Беликов Б.С. Решение задач по физики, М, Высшая школа, 1986 г.