БАҒдарламасы семей 2015 алғы сөЗ 1 Әзірлеген

ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘН

БАҒДАРЛАМАСЫ

Семей

Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университетінің «Экология және қоршаған ортаны қорғау» кафедрасының аға оқытушысы

Мурзалимова А.К. _________________ «15» 05.2015ж.

2 ТАЛҚЫЛАНДЫ

2.1 Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университетінің «Экология және қоршаған ортаны қорғау» кафедрасының отрысында

Хаттама №9 «19» 05 2015ж.

Кафедра меңгерушісі _________ доцент Артамонова Е.Н.

2.2 Аграрлық факультетінің оқу - әдістемелік бюросында

Хаттама №1 «21»05. 2015ж.

АФ ОӘБ төрайымы _________ профессор м.а. Джаманова Г. И.

3 БЕКІТІЛДІ

Университеттің Оқу-әдістемелік кеңесі мақұлдап басып шығаруға ұсынады

Хаттама №1 «11» 06.2015ж.

Оқу- әдістемелік жұмыс

бойынша проректор профессор Искакова Г.К.

4 №1 басылым БІРІНШІ РЕТ ЕНГІЗІЛДІ

Мазмұны

1. 
   Қолданылу саласы………………………………………………………………….4
   
2. 
   Нормативтік сілтемелер……………………………………………………………4
   
3. 
   Жалпы ереже………………………………………………………………………..4
   
4. 
   Оқу бағдарламасының мазмұны (модуль бойынша)…………………………….5
   
5. 
   Студенттердің өзіндік жұмыстарының тақырыптары………………………........6
   
6. 
   Оқу әдітемелік бағдарламасының әдебиеттермен қамтамасыз ету картасы……7
   
7. 
   Әдебиеттер………………………………………………………………………….8
   

1 ҚОЛДАНУ АЙМАҒЫ

«Биосфераның құрылымы және эволюциясы» пәнінің оқу-әдістемелік кешені –

5В060800 «Экология» мамандығы бойынша оқитын студенттерге арналған. Ол студенттерді пәннің мазмұнымен, саясатымен, өзектілігімен, қажеттілегімен таныстырады. Оқу-әдістемелік кешені пәнді оқытуда негізгі құрал болып табылады.

2. НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР

-«5В060800» – « Экология » мамандығы бойынша жоғары білімнің типтік оқу бағдарламасы.

-СТУ 042-ГУ-4-2014 Университет стандарты «Пәннің оқу әдістемелік кешенін әзірлеу және ресімдеудің жалпы талаптары»;

-ДП 042-1.01-2014 Құжаттардың процедурасы «Пәннің оқу- әдістемелік кешенінің жалпы мазмұны».

Жердегі тірі кабаты - топырак туралы, оны табиғи дене ретінде карап, онык касиеттері, түзілуі, эволюциясы туралы білім негіздерін калау. Топырак түзілу процеін, оның жер бетінде дамуын, топырак түзуіне экологиялық факторлардың әсерлерін. топырак корларын тиімді пайдалану жолдарын окып біліу.

• 
  жалпы сырткы ортамен тірі организімдердің бір бірімен байланысын;
  
• 
  тірі ағзалардың уакытына және бөлшектерге бөлінуін;
  
• 
  ағзалардың санының өзгеріп отыруы олардын энергия көзінін оларға тірі агзалар арқылы айналмалы түрде келуі;
  

функциональды экологиялык бөлімдерді және жалпы биосфераны

табиғатты тиімді қолдану

экологиялык процесстердің агымын, антропогенді әсерлердің сырткы ортаға әсерлерін қорытындылау;

3.5.1 Экологиялық биоалуандылық негіздері

3.5.2 Биоэкология

3.6 Курстың постреквизит –

3.6.1 Биогеохимия және экотоксикология
3.7 Жұмыс оқу жоспарынен көшірме:

Кесте 1

Курс	Семестр	Кредит	Дәріс (сағ.)	ТС (сағ.)	СС (сағ.)	ОСӨЖ (сағ.)	СӨЖ (сағ.)	Барлығы (сағ.)	Қорытынды бақылау формасы
2	4	3	30	15	-	22,5	67,5	135	емтихан

4 ОҚУ ПӘНІНІҢ МАЗМҰНЫ

Тақырыптың атауы және оның мазмұны	Сағат саны
1	2
1-Mодуль. Биосфераның пайда болу тегі, ерекшеліктері
Биосфера концепциясының құрылуы Биосфера туралы түсінік. Биосфера күштілігі .Х.Гюйгенс, Ж.Б.Ламарк, А.Гумбольдт, Э.Зюсс, В.В.Докучаев еңбектері.	1
2,3. Тіршіліктің пайда болу тегі мәселелері мен маңызы. Жер бетінде тіршіліктін пайда болу тарихы. А. Опариннің ілімі. С. Миллердің эксперименттері. Дж. Берналдың биопоэз туралы теориясы. Биопоэздың негізгі кезеңдері. А. Опариннің ілімі, С. Миллердің эксперименттері.	2
4,5. Биосфера эволюциясы. Эралар және дәуірлер. Адамның жаратылуы. Биосфера эволюциясының негізгі үрдістері.	2
2-Mодуль. В.И. Вернадскийдің биосфера туралы ілімі
6,7,8. В.И. Вернадскийдің биосфера туралы ілімінің негізін қалаушы. Биосфераның тірі заты туралы концепция. Тірі заттың атқаратын қызметтері.	3
9,10,11. Биосфераның қызмет атқару заңдылықтары. Биогеоценоздар үлгілірі. Биосферадағы Ле Шательенің қағидасы. К. Бэрдің сақталу (үнемділік) заңы. Заттың биотикалық айналымы. Негізгі биогеохимиялық циклдер.	3
12,13,14. Биосфераның тұрақтылық механизмдері. Биосфера синергетикасы. Термодинамика заңдарының биосферадағы әрекеті. Биосфераның тұрақты күйінің даму күштері. Геи-Земли гипотезасы. Қоршаған ортаның биологиялық тұрақтануы.	3
3-Модуль. Ноосфера және биосфераның өзекті мәселелері
15,16,17,18. Глобальды биосфералық үрдістер. В.И. Вернадскийдің ноосфера туралы ілімі. Жаңа заманның глобальды экологиялық мәселелері (ауа райының өзгеруі, озон қабатының азаюы, қышқылдық жаңбырлар). Шөлейттену және биологиялық алуантүрліліктің азаюы. Ауыл шаруашылығы және өндірісті дамытуға қатысты экологиялық мәселелер. Радиация және өмір. Қоршаған ортаны ластағыштардың тірі ағзаларға әсері	4
19,20,21,22. Биосфера тұрақсыздығын тудыратын антропогенді факторлар. Адам қоғамының дамуында табиғаттың ролі. Қоршаған ортаның физикалық, химиялық және биологиялық ластануы, эколого-генетикалық салдары	4
23,24,25,26. Қазіргі заман талабына сай әлеуметтік- экологиялық мәселелер. Адам санының көбеюі демографиялық жарылыс. Адамдар қоғамындағы депопуляциялану мәселелері. Қорлар кризисі. Табиғи популяциялардағы генетикалық жүктердің көбеюі және генофондтың өзгеруі. Әлеуметтік экологияның тұрақтануы және дамуы. Рим клубының жұмыстары. Рио-92 құжаттары. Қоршаған орта мәселелері бойынша Йоханнесбургтегі (ЮАР, 2002) саммит. Рио- де-Жанейродағы саммит (2012ж.)	4
27,28,29,30. Жершарының денсаулығы. «Жер шарының денсаулығы» атты әлеуметтік сұрастыру (Дж. Гэллап халықаралық институты). Экологиялық мәселелердің түрлері: ұлттық ауқымдағы мәселелер; жергілікті мәні бар мәселелер; әлемдік ауқымдағы мәселелер. Тұрақты даму ұлттық стратегиясын жасаудағы алғашқы қадамдар: АҚШ, Ұлыбритания, Канада, Ресей, Қазақстан және тұрақты даму мәселелері.Тұрақты дамуды қамтамасыз етудегі халықаралық қатынастар, халықаралық ұйымдар. Биосфералық резерваттар. Биосфералық резерваттарды дамытудың Севиль стратегиясы.	4
Барлығы	30
Тәжірибелік сабақтар тақырыбы	Сағат саны
Жер бетінде тіршіліктін пайда болу туралы қазіргі кездегі теорияларды қорғауға қатысты фактілер мен дәлелдер	1
Жер бетіндегі химиялық және биологиялық эволюцияның кезеңдері.	1
Экожүйедегі тепе-теңділікті реттейтін механизмдер.	1
Экологиялық жүйелердегі динамикалық процестер.	1
Биосфераның құрылымы. Тірі материяның ұйымдасу деңгейлері.	1
Тірі заттың концепциясы және оның биосферадағы глобальды рөлі.	1
Қоршаған орта жағдайына организмдердің бейімделуі.	1
Биосфераның синергетикасы.	1
Биосферадағы энергия ағымы. Биосферадағы термодинамика заңдарының әсері.	1
Экожүйелердің құрылымдық және функционалдық ұйымдасуы.	1
Экожүйелердің табиғи дамуы: біріншілік және екіншілік сукцессия.	1
Биосфераның тұтастығы және тұрақтылығы.	1
Биосфераның болашақтағы функция атқару жағдайын болжау және талдау.	1
Өте қуатты геологиялық және геохимиялық фактор ретінде антропогенді әсер етудің концепциясы.	1
Биосферадағы адамның орны	1
Барлығы	15

5. ОҚУШЫЛАРДЫҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫНА АРНАЛҒАН ТАҚЫРЫПТАРДЫҢ ТІЗІМІ

   1. 
      Жер бетіндегі өсімдік және жануарлар дүниесінің әртүрлігі.
      
   2. 
      Жер бетіндегі климаттың эволюциясы
      
   3. 
      Биосфера ноосфералық процестердегі сананың рөлі
      
   4. 
      Ғарыштық факторлар арқылы мезозой дәуірінің үзіілісі.
      
   5. 
      Антропогендік процесс жағдайындағы биосфераның эволюциясы.
      
   6. 
      Климат және геоморфологияның глобальды және жергілікті өзгерістері.
      
   7. 
      Кайназой дәуірі және антропоген.
      
   8. 
      А. Вагенердің континенттер дрейфі туралы теориясы жер қабатының тектоника туралы теориясы.
      
   9. 
      Тірі организмдер эволюциясы.
      

5.11Тіршіліктің құрлыққа шығу жағдайын жасауда тірі организмдердің рөлі.

5.12 Биосфераны сақтаудың экономикалық аспектілері.

5.13 Биосфераны қорғаудың глобальды аспектілері және мемлекеттердің қызығушылығы.

6 ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТПЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУДІҢ КАРТАСЫ

Кесте 3

Оқулықтардың, оқу-әдістемелік құралдардың атауы	Даналардың саны	Студенттердің саны	Қамтамасыз етілуі пайызы
Қуатбаев А.Т. Жалпы экология. Алматы. 2012ж.	7	3	100
Джусупова Д.Б. Экологиялық биотехнология. Алматы.2013ж.	6	3	100
Братков В.В., Геоэкология. Алматы. 2014ж.	8	3	100
Нұрғызарынов А., Экология және тұрақты даму. Астана. 2014ж.	10	3	100
Жатканбаев Б. С. Экология негіздері. Алматы. 2010ж.	6	3	100
Бейсенова Ә. Экология және табиғатты тиімді пайдалану. Алматы. 2004ж.	8	3	100
Оспанова Г.С., Бозшатаева Г.Т. Экология. Алматы. Экономика. 2012ж	10	3	100
Аќбасова А.Ж. Саинова Г.Є. Экология. Алматы. 2003ж.	10	3	100
Оспанова Г.С., Бозшатаева Г.Т. Экологиядан оку –әдістемелік ќұрал. Алматы. Экономика. 2002 ж.	6	3	100
В.И.Коробкин, Л.В.Передельский «Экология» Ростов-на Дону, 2001.	7	3	100
А.М. Никаноров, Т.А.Хоружая . «Экология» .М.,2000.	6	5	100
Федорова А.И., Никольская А.Н. Практикум по экологии и охране окружающей среды. Москва. 2003.	8	3	100

7 ӘДЕБИЕТТЕР

7.1 Негізгі әдебиет

7.1.1 Қуатбаев А.Т. Жалпы экология. Алматы. 2012ж.

7.1.2 Джусупова Д.Б. Экологиялық биотехнология. Алматы.2013ж.

7.1.3 Братков В.В., Геоэкология. Алматы. 2014ж.

7.1.4 Нұрғызарынов А., Экология және тұрақты даму. Астана. 2014

7.1.5 Жатканбаев Б. С. Экология негіздері. Алматы. 2010ж.

7.1.6 Бейсенова Ә. Экология және табиғатты тиімді пайдалану. Алматы. 2004ж.

7.1.7 Оспанова Г.С., Бозшатаева Г.Т. Экология. Алматы. Экономика. 2010ж

7.1.8 Аќбасова А.Ж. Саинова Г.Є. Экология. Алматы. 2003ж.

7.1.9 Оспанова Г.С., Бозшатаева Г.Т. Экологиядан оку –әдістемелік қүрал.

Алматы. Экономика. 2002 ж.

7.2 Қосымша әдебиеттер

7.2.1 В .И.Коробкин, Л.В.Передельский «Экология» Ростов-на Дону, 2001.

7.2.2 А.М. Никаноров, Т.А.Хоружая . «Экология» .М.,2000.

7.2.3 Т.К. Сағымбаев . Экология және экономика. Алматы. 2007

7.2.5 А.А. Горелов. Экология. М., 2000.

7.2.6 Глухов В.В., Лисочкина Т.В., Некрасова Т.П., Экономические основы

экологии Санкт-Петербург « Специальная литература» 2007.

7.2.7 Федорова А.И., Никольская А.Н. Практикум по экологии и охране окружающей среды. Москва. 2003.

7.2.8 Агроэкология/ Под ред. В.А. Черникова. – М.: Колос, 2000. – 536 с.

7.2.9 А.А. Горелов. Экология. М., 2000.

жүктеу/скачать 135.63 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: