Бала тарбиесы
жүктеу/скачать 20.52 Kb.
|
Бала тарбиесы«сакалын саткан кариден, енбегин саткан бала артык» демекшы бала быздын изимизды жалгастырушы урпагымыз. Ал сол баланы тарбиелеу ол ен жауапты сатылардын быры болып табылмак. Адам баласы бала тарбиесин бастамас бурын озын рухани байытып тарбие манисин угыну керек. Жаксы аке бола былудын амалдарын кандай касиеттерды бойга дарыту керек екендыгын Машхур Жусып атамыз карапайым созбен доп басып, жигиттын басында бакыт 5 деп накыл созбен айта кеткен. Сол быр 5 касиетты кагида кылдырып жыгыт оз бойына дарыта былсе онын изинен саналы да, акылды , елине жерине пайдасы тиер урпак калады. Сол касиеттердын 1 имандылык 2 акыл 3 сабыр 4 таубе мен шукыр 5 коркем минез. Осы 5 касиет ердин корки дур деген екен. бала уйден корген талим тарбиесын оз бойына дарытып сынырып осиреди. Мысалга алып карасак Абай атамыз оте былымды жане адил жан болган. Ол озинин уйынен корген тарбиесынын аркасында артынан ошпес из калдырган, тулга болды. Онын акеси Кунанбай да быр елди билеген болыс болып, елдин, халыктын маселесин кун-тун отырып шешкен. Сол Кунанбайдын тызесынде ойнап отырып, тындай отырып оскен Абай кандай тулга бола былды. Арбир бала Абай бола алады, тек быз Кунанбайдай талим тарбие корсете былсек. Сол ушын алдымен баланды емес озинды тарбиеле деген создин асиарында улкен угым бар . Казак атамыз айткандай артыннан акылы артык бала калса тескир алмас кылышын калгандай керегеде дейди. Артыннан акылы артык бала калу ол сенин алмас кылшын. Корыта келе адам балага улгы онеге гана бола коймай, оган озинин тарбиесин, омирлик бар билимин, корген былгенин куяды. Балага тарбие берундын тагы быр негизги майегы – мейырым мен суйыспеншилик корсету. Бала болгандыктан ол ар кашан махаббатка шолдеп турады. Тагы быр улгилт тулганы мысалга алалык . « Бырде мадиналык быр кысы бакшасында осип турган курмасына тас лактырган баланы суйреп отырып Пайгамбарыиызга акеледы. Бала, жас та болса , ислам дынын кабылдаган Рафиг ибн Амр еди. Келген кысы катты кейиген сынайда, Кабагы катулы, Пайгамбарымыз болса, озинин сабырлы калпын сактап; Балапаным курма агашына неге тас лактырдын? Деп сурады. Бала : Карным ашты, Курма жегим келди. Дегеннен артык соз айтпады. Аз пайгамбар ( саллаллаху алейхи уа саллам ) балага: Жерге тускенин жесен же . бырак ендигари курмаларга тас лактырма жарай ма? Деди. Сосын баланын басынан сипап, оган былай деп дуга жасады. « Уа Алла тагалым Бул баланын карнын тойдыра кор» деп оз батасын береди. Ал енди осы окигага психологиялык талдау жасай отырып, астарындагы педогогикалык тарим-тарбие негиздерин угуга тырысайык,. Бырыншыден, алдымен ашумен алып келген балага, онын кинали екенын быле тура Пайгамбарымыз балага урысканнан горы оган жаксы коретинин былдырып озинин мейырымдылыгы мен суйыспеншилигин корсеткенди жон корди.Сонын аркасында бала оз ышындегисин букпей айткан тугын. Корыта келсек Ата ана яки кез келген педагог ушын балага коп урысып, оган узак акыл айтканнан горы онын басынан сипап, мейырым корсетип, аркасынан кагуы алдекайда асерли. Бунын астарында кургак созбен жеткизуге келмейтин сезимдер бар. Ата-ана баласынын тилегин кудайдан тилегени жон. Коптеген хадистерде де баласынын тылеуын тылеген ата-ана дугаларынын кабыл болатындыгы айтылган. Осы екы карапайым гана мысал болсада адамга улкен ой салады деген умиттемин. Менин ойымша бала тарбиесы ол нагыз психология, ал психология - иман деп те айтсак болады. Ойткены казирги 21 гасырда бала тарбиесы ол жауапты гана емес манызды жуйе. Казиргы жастар олар былымды буын. Быздын былетинимиз балким улкендерден коп болып, асып тусер. Алайда казиргы жастарга, накты быздерге рухани тарбие керек. Рухани тарбиеге сусындап турган заманда омир сурып жатырмыз. Озимизды жане избасар келешек буын жастарды рухани байыта былсек куны болек ел, рухы биык улт бола былемиз. жүктеу/скачать 20.52 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|