Бизнес-жоспар «Семейқұс» акционерлік қоғамы

«Семейқұс» акционерлік қоғамы

Семей

Мазмұны:
1. Бизнес-жоспардың мақсаттары және бизнестің міндеттері.

2.1. Орналасқан орны мен басқару құрылымы, ұйымдық-құқықтық формасы.

2.2. Кәсіпорын өнімдері және технологиясы.
3. Инвестициялық жоспар.
4. Нарықты талдау.

4.1. Дайын өнімді өткізу нарығының жағдайы.

4.2. Шикізат нарығын талдау.
5. Өндіріс жоспары.
6. Өткізу және маркетинг стратегиясы.
7. Қаржылық жоспар.
8. Тәуекелдерді талдау және тиімділікті есептеу.
Қорытынды.

1. Бизнес-жоспардың мақсаттары және бизнестің міндеттері.

Сондықтан нарық жағдайына өтуге байланысты кәсіпорын ғылыми-техникалық прогресстің жетістіктерін, өндірісті басқару мен шаруашылық жүргізудің тиімді формаларын енгізу, кәсіпкерлікті, бастаманы ынталандыру негізінде қызмет көрсету мен өнімнің бәсекелестік қабілетін, өндіріс тиімділігін арттыру керек.

Осы мақсатты орындау үшін шаруашылық субъектілерінің қызметін экономикалық талдауға маңызды орын бөлінеді. Білікті экономист, бухгалтер, қаржыгер, аудитор заманға сай экономикалық зерттеу әдістерін және кешенді, жүйелі экономикалық талдауды жетік білуі қажет, сонымен қатар шаруашылық қызметтің нәтижесін жан-жақты, уақытылы және нақты талдай алуы қерек.

Сондықтан бұл бизнес-жоспар танымал «Семейқұс» АҚ жайлы болмақ. Өйткені бұл кәсіпорын тек қала деңгейінде ғана танымал емес, қазіргі кезде бұл кәсіпорынның өнімдері мемлекетіміздің бірқатар қалаларында сұранысқа ие.

Бизнес-жоспарда кәсіпорынның 2004-2006 жылдың экономикалық мәліметтері мен еңбек жөніндегі статистикалық есепке және т.б. мәліметтерге негізделеді.
2. Кәсіпорын және оның өнімдері.
2.1. Орналасқан орны мен басқару құрылымы, ұйымдық-құқықтық формасы.
Қазақ КСР ауыл шаруашылық министрлігінің бұйрығы бойынша 1964 жылы «Семейқұс» фабрикасының құрылысы басталып, ол 1966 жылы аяқталады, 1967 жылы өзінің өндірістік жұмысын бастайды.

«Семейқұс» АҚ 1966 жылдан бастап өзінің қызметін атқарып келеді. Ол Семей қаласынан 3 шақырым жерде орналасқан, жалпы көлемі - 28,1 га құрайды, соның ішінде өнеркәсіптік ғимараттар - 68674,2 м орын алады.

«Семейқұс» АҚ «Семптица-Семейқұс» ААҚ жалғастырушысы болып саналады. Негізгі қызмет түрі - жұмыртқа, құс еті, балапан шығару және өткізу болып келеді.

«Семейқұс» - бұл акционерлік қоғам. Акционерлік қоғам - бұл шаруашылық жүргізуші субъектілері және мемлекетпен шығарылған (эмиссияланған) бағалы қағаздардың барлық түрлерінің сатылатын және сатып алынатын қаржылық нарықтың бөлігі. Акционерлік қоғам өзінің қызметін жүзеге асыру үшін қаражат тарту мақсатында акциялар шығаратын заңды тұлғаны айтады. Қоғам өз міндеттемелері бойынша өзіне тиесілі барлық мүлікпен жауапты болады. Акционер қоғамның міндеттемелері бойынша жауап бермейді, тек өзіне тиеселі акциялар құнының шегінде қоғамның қызметіне байланысты зияндарға тәуекел етеді.

Экономикасы дамыған елдерде олар корпорациялар деп те аталады. Акционерлік қоғамдар жабық және ашық қоғам үлгісінде құрылады. Қазіргі кезде мемлекетімізде тек АҚ – акционерлік қоғам және халықтық акционерлік қоғам болып бөлінеді.

«Семейқұс» кәсіпорыны акционерлік қоғам болып табылады. Акционерлер- заңды тұлғалар. Жарғылық қорды қалыптастыру үшін «Семейқұс» АҚ жалпы құны 550000 теңге тұратын 2224 акция жасап шығарды, жарғылық қордың құны 44000 теңге болды.

2007 жылдың 1-қаңтарына кәсіпорынның материалдық емес активтері, ұзақ мерізімге жалға берілген негізгі қорлары, ұзақ мерзімді инвестициялары, ұзақ мерізімді дебиторлық қарызы жоқ.

2007 жылдың 1-қаңтарына кәсіпорынның ағымдағы міндеттері бар, соның ішінде қысқа мерізімді несиесі 101653 теңге, кредиторлық қарызы 478621 теңге.

«Семейқұс» АҚ есепті кезеңі болып күнтізбелік жыл табылады. Оперативті ақпарат болып тұру үшін қаржы шаруашылық қызметінің нәтижесі ай сайын шығарылып тұрады. Есепті бағалаудағы өзгеріс нәтижесі есепті кезеңнің таза кірісі мен хиянын анықтауда қарастырылады.

Кіріс дайын өнімді өткізуден түскен түсімнің құны бойынша бағаланады. Негізгі және негізгі емес қызметтен түскен кіріс жиынтық кірісті құрайды.

Негізгі қорлардың есебі №6 СБУ сәйкес жүргізіледі. 2007 жылдың 1- қаңтарына негізгі қорлардың алғашқы құны 459366 мың теңге, ал жинақталған тозу 158377 мың теңге. Қалдық құн 300989 мың теңге.

Негізгі қорлардың объектілерін ағымдағы жөндеумен байланысты барлық шығындарды осы жөндеулер болған уақыттағы өндіріс шығындарына қосады.

«Семейқұс» АҚ-нда бухгалтерлік есеп журнал-ордерлік жүйе негізінде жүргізіледі. Сонымен қатар, синтетикалық пен аналитикалық регистрларды және жүргізуге қажетті есепті ақпараттарды жазуға автоматтандырылған және автоматтандырылмаған әдістер қолданылады. Бухгалтерлік жазбалар шаруашылық операциялардың іс жүзінде жүзеге асуын көрсететін алғашқы құжаттардың негізінде жүргізіледі. Алғашқы құжаттың электронды түрінің қағазда жазылған алғашқы құжаттың күшіндей күші бар.
2.2. Кәсіпорын өнімдері және технологиясы.

Бастапқы уақытта құс фабрикасы 100 мың алғашқы асырауға негізделген тауыққа арналған болатын. Кейіннен, өндіріс көлемін ұлғайтып және технологияны жетілдірген соң корпустар кезекпен клеткалы асырауға көшті. Бұл ең қарқынды құс өсіру әдісі болып табылады. Мұнда КБН, БКН, ККТ-2, КБН-4, КБУ және германдық «EVROVENT-S» типті қондырғылар пайдаланылады.

«Семейқұс» АҚ «Семптица-Семейқұс» ААҚ жалғастырушысы болып саналады. Негізгі қызмет түрі - жұмыртқа, құс еті, балапан шығару және өткізу болып келеді. Семей қаласында жұмыртқа өндіретін тек осы кәсіпорын.

1966 жылы құрама жем жасау үшін өнімділігі тәулігіне 80 тонна шығаратын жем цехы іске қосылды, ол бүкіл кәсіпорынды жеммен қамтамасыз етеді.

Баяғы заманнан бері жұмыртқаның адам имунитетін жоғарлату мен қалпына келтіруде тамырлар мен мүйізді препараттардың (дәрмектердің) алдында басым екені белгілі. Еш нәрсе жұмыртқа сияқты тез әсер етпейді.

Жұмыртқа - жақсы көру, мықты сүйек және жоғары өсу кепілі болып саналады. Мұнда А витамины өте көп және жұмыртқа – бұл косметикалық зат. Жұмыртқада 96% минералды заттар бар, әсіресе кальций және В, В₁, В₂, Д₁ витаминдері бар.

І. Жұмыртқа:

• 
  супер (2 сары уызы бар);
  
• 
  ірі жұмыртқа (таңдаулы);
  
• 
  1 категориялы;
  
• 
  2 категориялы;
  
• 
  ұсақ жұмыртқа;
  

• 
  2 категориялы;
  
• 
  сорпа жиынтығы;
  
• 
  көже жиынтығы;
  
• 
  суб өнімдер (жүрек, бауыр);
  
• 
  мойыны, қанаттары.
  

Біздің облыста «Семейқұс» АҚ жұмыртқа өндіру бойынша екінші орын алады. Потенциалды бәсекелес болып Черемаш құс фабрикасы және Қызылжар құс фабрикасы (Павлодар облысы) табылады.

Өткізу бағасы нарықтың қажеттілігімен анықталады. Қажетті шаралар жергілікті ақпарат құралдарымен жүргізіледі (радио, теледидар, газет).

Қазіргі уақытта Семей қаласында шығарылатын өнімнің 40% ғана өткізіледі, ал қалғаны басқа қалаларға жөнелтіледі.

• 
  біріншіден, итальяндық жаңа инкубаторларды сатып алу, жеткізу және іске қосу;
  
• 
  екіншіден, Канададан тауықтардың басқа түрлерін сатып алу, жеткізу. Бұл тауықтар қазірде кәсіпорында «қызмет ететіндерге қарағанда», еті дәмдірек және жұмыртқалары ірілеу.
  
• 
  үшіншіден, жаңа инкубаторларды орналастыратын жаңа корпус салу, тұрғызу.
  

Инвестициялар бағыттары және объектілері:

4. Нарықты талдау.

Өткізу нарығы келесідей белгілері бойынша сегменттелген:

• 
  географиялық ареал: Алматы, Қарағанды, Астана, Өскемен, Шымкент, Павлодар, Теміртау, Екібастұз, Риддер, т.б. қалалар.
  
• 
  халықтың орташа табысы: бір айда әрбір жанұя орташа есеппен 1,5 кг (нарықтық бағасы 200тг болғанда) пайдаланады, жейді. Сонда ең төменгі жалақыны алатын адамның өзі осы мөлшерді ала алады. Бұл дегеніміз, кез келген Қазақстан Республикасының азаматы кұс етіне қолы, бастысы – ақшасы жетеді.
  

4.2. Шикізат нарығын талдау.

• 
  өз жайлауы
  
• 
  жемдерді өндіретін кәсіпорындар.
  

Кәсіпорын шикізаттарды (жемдерді) бөлшек бағалармен сатып алады. Талдау жасау уақытында 1 кг жемнің бағасы 15 теңгені құрады.

Егер бұл көрсеткішті орташа жылдық жемді пайдалану көлемін есептесек (тауық саны 50000 бас, күніне әрқайсысы 200 гр пайдаланады), онда:

360х0,2х50000=3600000 кг/жыл

3600000х15тг=54000000 тг немесе 450000$.
5. Өндіріс жоспары.
Негізгі қорлардың құрылымын талдау.

Негізгі қорлардың түрлері	2004, мың теңге	%	2005, мың теңге	%	2006, мың теңге	%
Ғимараттар	122643	24,7	122643	24,6	116945	25
Құрал-жабдықтар, беріліс құралдары	354366	71,3	357612	71	318555	69
Транспорттық құралдар	17301	3,6	17301	3,4	17079	4
Басқалар	2204	0,4	4217	1	6786	2
Барлығы	496514	100	501773	100	459365	100

Кестедегі мәліметтерге қарағанда үш жыл ішінде кәсіпорынның негізгі қорлары айтарлықтай өзгерген жоқ. Бірақ құрал-жабдықтармен беріліс құралдарының үлесі жыл сайын төмендеді.

2005 жылы 5259 мың теңгеге негізгі қорлар сатып алынды. 2004-2006 жылдары жалпы алғанда тек басқа негізгі қорлар сатып алынды. Негізгі қорлардың техникалық жағдайын талдау үшін келесі көрсеткіштерді есептейді:

• 
  Жаңару коэффиценті. Жаңа негізгі қорлардың жалпы негізгі қордағы үлесін сипаттайды.
  
• 
  Негізгі қорларды жаңарту мерзімі.
  
• 
  Шығару коэффиценті.
  
• 
  Тозу коэффиценті.
  
• 
  Техникалық жарамдылық коэффиценті.
  

1. 
   қор рентабельділігі (пайданың негізгі қорлардың ортажылдық құнына қатынасы);
   
2. 
   негізгі өндірістік қорлардың қор қайтарымдылығы (өндірілген ортажылдық өнімнің негізгі өндірістік қорлардың құнына қатынасы);
   
3. 
   қор сыйымдылығы (негізгі өндірістік қорлардың ортажылдық құнының есепті уақытта шығарылған өнім сомасына қатынасы).
   

6. Өткізу және маркетинг стратегиясы.

Акционерлік қоғам қызметін жүргізу үшін қатысушыларының алғашқы жарнасы, қосымша жараналар, шаруашылық және коммерциялық табыс есебінен қалыптасқан.

Меншікті капиталға жарғылық капитал, қосымша төленген капитал, резервтік капитал, бөлінбеген табыс, жабылмаған зиян жатады.

Меншікті капиталдың негізгі элементі болып жарғылық капитал табылады.

Жарғылық капиталға салым ақша, бағалы қағаздар, мүліктік құқық және басқа мүліктер түрінде жасалуы мүмкін.

«Семейқұс» АҚ-ң жарғылық капиталы өз қызметін бастау үшін осы кәсіпорынға тиесілі сомалардан тұрады. Ол капитал салымы есебінен құралады. Жарғылық капитал қатысушылар үлесін білдіреді және кепілдік беруші мазмұнда болады.

Әрбір кәсіпорын өндірістің қажетті қаржы ресурстармен қамтамасыз етілуін қарастырады, сондықтан капитал талдауы маңызды орын алады.

Капитал - бұл шаруашылық субъектісінің пайда алу мақсатында қолданылытын қорлары.

Кәсіпорын капиталы жеке қарыз көздерінен де құралады.

Меншікті және қарыз капиталы арасындағы арақатынастың тиімділігінен қаржы жағдайы және тұрақтылығы байланысты.

Жеке басқарушылық шешімдердің тиімділігі немесе тиімсіздігі келесілерге байланысты: өнім бағасы, мөлшері, партиясы, шикізатты сатып алу және өнімдерді жеткізу, құрал-жабдықтарды немесе технологиялрды ауыстыру және басқа да шешімдер жалпы кәсіпорынның даму мақсатына, оның экономикалық дамуына және жалпы қаржылық тұрақтылығына сай болуы керек.

Қаржылық анализ экономикалық процесстер мен құбылыстарды тану ретінде кәсіпорынды басқару жүйесінде маңызды орын алады.

Өндіріс, сату, инвестиция, қаржы және жаңалықтарды енгізу салаларында шешімдер қабылдау үшін басшылық әрқашан керекті сұрақтар төңірегіндегі ақпаратпен қамтылуы тиіс,ал бұл сұрақтар теру, бағалау анализі және бастапқы шикі мәліметтер концентрациясының соңы болып табылады.

Кәсіпорынның қаржылық нәтижелері алынған пайда сомасы мен рентабельділік деңгейінің қосындысымен сипатталады.

Пайда мөлшері және рентабельділік деңгейі жоғары болған сайын кәсіпорын тиімді жұмыс істейді және оның қаржылық тұрақтылығы жоғарлайды.

• 
  Маржиналды пайда (табыс және өнімді өткізуге кеткен өндірістік шығын арасындағы айырым)
  
• 
  өнім өткізуден түскен пайда (маржиналды пайда мен кезең шығындарының айырмасы)
  
• 
  таза пайда - барлық салықтарды төлеген соң қалатын бөлігін айтады.
  

Осы кестеге қарағанда «Семейқұс» АҚ рентабельді жұмыс істейтінін көреміз. Бірақ өте жақсы нәтиже 2004 жылы болды. Бұл жылы өнім өткізудің пайдасы ең жоғары .

«Семейқұс» АҚ қызметін толық анықтау үшін және рентабельділігін анықтау үшін экономикалық талдау жүргізу керек.
8. Тәуекелдерді талдау және тиімділікті есептеу.
Негізгі қор рентабельділігі

Көрсеткіштер	2004	2005	2006
НҚ ортажылдық құны	248257	250886,5	229682,5
Пайда	397588	459033	499236
Өндірілген өнім құны	421938	478962,2	528165,7
Рентабельділік	1,60	1,99	20,0
Қор қайтарымдылығы	1,66	2,11	1,93
Қор сыйымдылығы	0,6	0,48	0,52

«Семейқұс» АҚ жұмысының динамикасын талдау

2005 жылы 2004 жылға қарағанда құс саны 106 мың басқа немесе 25,2 % өсті, ал 2006 жылы 2005 жылға қарағанда 12 мың басқа немесе 2,2% өсті. Жалпы алғанда 2004 - 2006 жылдары құс саны 118 мың басқа немесе 28% өсті. 2005 жылы 2004 жылға қарағанда жұмыртқа өндірісі 1036 мың данаға немесе

1,4% өсті, ал 2006 жылы 2005 жылмен салыстырғанда 5143 мың дана немесе 6,9% өсті. Жалпы алғанда 2004 - 2006 жылдары жұмыртқа өндірісі 6170 мың данаға немесе 8,4% өсті. Осыған байланысты 2005 жылы жұмыртқа өткізуі 9441 мың данаға немесе 15,3% өсті, ал 2006 жылы 6480 немесе 9% өсті. Жалпы алғанда осы кезеңде 15971 мың данаға немесе 25,7% өсуі байқалды. Осыдан жұмыртқа өндірісі тауық санымен оның сақталуына байланысты.

«Семейқұс» АҚ экономисті өндірістік өзіндік құнды есептейді, оның 5% еттің өзіндік құнына кіреді. Сондықтан ет бағасы әр айда әр түрлі. «Семейқұс» АҚ өткізілген өнімінің толық өзіндік құны 442521 мың теңге, ал еттің өзіндік құны 22126 мың теңге. Өзіндік құнды және түсімді біле отырып жалпы пайданы табамыз, ол 2006 жылы 11950 мың теңге.

Өнімнің өзіндік құны өндірістің экономикалық тиімділігінің маңызды көрсеткіші. Ол шаруашылық қызметтің барлық жақтарын көрсетеді. Оның деңгейінен кәсіпорынның және шаруашылық субъектілерінің қаржылық жағдайы тәуелді.

Өнімнің өзіндік құнын талдау, осы көрсеткіштің өзгеруін, жоспарды орындауын және кәсіпорын өзіндік құнын төмендетуге мүмкіндіктерді қолдануын бағалауды анықтайды.

Нарықтық қатынастарда қызмет істеп тұрған кәсіпорын үшін басты мақсат болып - сапалы, бәсекелестік қабілеті жоғары өнім шығару болып табылады. Сонымен қатар кәсіпорынның ұйымдастырушылық-басқарушылық құрылымы талданып, ерекшелігі аталып көрсетілді.

Кәсіпорынның кейінгі үш жылдағы шығын-пайда, тиімділік, рентабельділік, т.б. көрсеткіштерге назар аударылды.

Нарықта тиімді жұмыс атқару үшін тұрақты тұтынушыларды иелену -кәсіпорынның негізгі маретингтік стратегиясы болып табылады.

Кәсіпорын қазіргі заманға сай құрал-жабдықтармен қамтамасыз етіліп, автоматтандыру, яғни инновациялық технологияларды пайдалану шараларын жүзеге асыруда.

Кәсіпорын қазіргі кезде өнім сапасы арқылы тұтынушылардың сенімділігіне енген, өз атына рекламация алып көрген жоқ және өнімді қайтарып беру тіркелген емес.

«Семейқұс» АҚ менеджменті нарық өзгерісіне және позитивті тендендецияны дамытуға бар күшін салуға дайын.

Кәсіпорын өнім көлемін ұлғайтуға ғана тырыспайды, сонымен қатар ол өнім сапасын мұқият бақылайды.

Негізгі маркетингтік стратегиясы болып, нарықтағы тұтынушыларды жете зерттеп, оларды толығымен түсіну арқылы нарықтың көп бөлігін жаулап алумен қоса, бәсекелестік қабілеті жоғары өнім шығару болып табылады.

Ұйымда ішкі бақылау жүйесі қатаң дамыған. Яғни, барлық шаруашылық операциялардың негізділігі мен уақыттылығына және дұрыстығына бухгалтерия қызметкерлері тарапынан бақылау жасалып отырады.