Чеченской республики

Яхйинчу переменашкахь дIахьо физически шардарш а, каде ловзарш а. («Могашаллин сахьт»). Церан Iалашо ю жигараллин садаIар, могашалла чIагIъяр, вахчавалар, кхетаме а, физически а болх а бабалар лакхадаккхар, физически шардарш хаддаза кхочушдан марздар. Яхйинчу переменашкахь магадо буьрканца а, тIехкхийсалургаца а долу шардарш а, тIедийлар, тIехуладийлар а, хелхарийн кепаш а, когхехкар а, каде ловзарш а, спортивни ловзарийн кепаш а, спортивни аттракционаш а и дI. кх. Кадечу переменийн йохалла 15-45 минот ю. Занятеш чекхйовлуш шардарийн эвсаралла лахъяла еза, дешархой рогIерчу урокана кийча хилийтархьама. Кадечу переменийн вовшахтохаррий, церан чулацаммий физкультуран хьехархочо кечбо, ткъа уьш дIадахьар дежурни хьехархочунний, дежурни классера дешархошний тIедуьллу. Дешархойн дог даийтархьама, шардарийн дIахIоттам а, занятеш дIаяхьаран меттиг а, дIадахьаран вовшахтохаррий, кеппий а хуьйцуш хила еза.

Дахдинчу дийнан группехь денна хуьлу занятеш хIоттор – каде садаIар, кхетамца болх бабалар, дешархой хаддаза йолчу занятешна тIеберзор, боламан жигаралла оьшучу бараме ялор. Занятийн чулацамна юкъадогIу, дешархойн дог даре а. Церан лаамашка а хьаьжжина, кадечу переменашна лерина шардарш. Занятийн йохалла 40-45-60 минот ю. Коьртачу хьелех лору чIогIа (строгий) хан ца хIоттор а, дешархойн лаамалла а, церан шардаршший, уьш дIадахьаран кепашший харжа бакъо хилар а.

«Спортивни сахьт» вовшахтохар группера кхиорхочунна (воспитатель) тIедуьллу, ткъа и дIадахьар кхочушдо физкультуран инструкторша а, лакхарчу классера дешархоша а.

Классан арахьара болх

ХIокху программин раздело юкъалоцу массо а физически кхиорехь классал арахьара бечу белхийн тайпанаш: физически культуран кружокашкахь а, спортивни секцешкахь а юкъара физически кечаман группашкахь а. Тайп-тайпанчу классал арахьарчу белхан занятийн чулацам билгалбоккху школахойн хене хьаьжжина. Спортивни секцешна лерина йолу юкъара физически кечаман программа юкъара лоруш ю. Лерринчу физически кечамехь и программах йовзуьйту коьртачу спортан тайпанашна къаьстина (ша-ша). Шайца догIу хьелаш хиларе хьаьжжина, хьехархойн бакъо ю кхечу спортан тайпанашна занятеш дIаяхьа, къоман а юкъа а ялош (вид спорта). Спортивни секцийн а, кружокийн а масалла (количество) физически культуран хьехархоша аларца, школан куьйгалхоша билгалйо.

Классал арахьарчу белхан занятийн Iалашо ю, дешархойн дог дарций, церан тIера хиларций хаарш кIаргдар а, физкультуран билгалдолчу тайпанашкахь леламе хааршший, карадерзаршший шордар а, тIечIагIдар а, леламе хаарш кхиор лаккхарчу тIегIан тIе кхачор а; хаддаза йолчу физически культурана а, спортана а уьш тIеберзор.

Юххерачу барамехь занятийн чулацам.

Юкъара физически кечаман группаш а, кружокаш а.

Юкъара физически кечаман группаш.

Гимнастически коьчалаш тIехь, карахь хIума йолуш а, йоцуш а юкъаракхиоран шардарш, акробатически шардарш, чухахкаваларца локхаллехь а, йохаллехь а кхийсавалар; тIехулакхийсалургаца кхийсавалар; буьркан кхиссар, лелар, идар; каде ловзарш; аттачу даьхна каде ловзарш; ритмически гимнастикан шардарш; велосипедахь дIасалелар и дI. кх.

Оцу гIуллакхийн Iалашо ю физически культуран а, спортан а пропаганда яр, дешархой физически шардаршкахь спортан тайпанашкахь а хаддаза йолчу занятешна тIеберзор, физкультурно-спортивни белхан жамI дар, жигараллин садаIар.

Физически шардарийн тайпанашкахь, каде ловзарш а, къийсадаларш а, программина юкъадалийна долу (классашкахь, школашна юккъехь, параллелехь).

Спортан дезденош. Аттракционнаш, лерринчу программан къийсадаларш и дI. кх.

Спартакиадаш. Туристически чулацам. Комплексан программа кхочушъяро дешархойн леламе жигаралла оьшучу бараме кхачо еза.

Дешархойн леламечу жигараллин юххера барам