Delphi –
қысқаша анықтамалық
Кітаптің екінші бөлімі − кітаптің бірінші бөлімінде көрсетілген есептерді шешугу қолданылатын компоненттер мен функциялар бойынша қысқаша анықтамалық.
ПІШІМ
Пішім (TForm типті объект) бағдарламаның негізі болып табылады. Пішімнің қасиетін (2.1 кесте) бағдарлама терезесінің түрі анықтайды.
2.1 кесте. Пішім қасиеті (TForm типті объектісінің)
Қасиет Суреттеме
Name Пішім аты. Бағдарламада компонент аты пішімді басқарумен қатар оның компоненттеріне қатынау үшін қолданылады
Caption Тақырыпша мәтіні
Width Пішімнің ені
Height Пішімнің биіктігі
Position Экранда алғаш пайда болғандағы терезенің орналасу орны: poDekstopCenter – жұмыс үстелінің ортасында;poOwnerFormCenter − ата − аналық терезенің ортасында;poDesigned − терезенің орналасу орнын Top пен Left қасиеттерінің мәндері анықтайды
Top Пішімнің жоғарғы шекарасынан экранның жоғарғы шекарасына дейінгі аралық
Left Пішімнің сол жақ шекарасынан экранның сол жақ шекарасына дейінгі аралық
246 2 бөлім. Delphi − қысқаша анықтамалық
2.1 кесте (соңы)
Қасиет Суреттеме
ClientWidth Пішімнің жұмыс (клиенттік) аймағының ені, яғни сол мен оң жақ шекараларының енін ескермегенде
ClientHeight Пішімнің жұмыс (клиенттік) аймағының биіктігі, яғни тақырыптық ұзындығын және пішімнің төменгі шекарасының енін ескермегенде
BorderStyle Шекара түрі. Шекара қарапайым бола алады (bsSizeable), жіңішке (bsSingle) әлде мүлдем болмайды (bsNone). Егер терезеде қарапайым шекара болса, онда бағдарламаның жұмысы кезінде қолданушы тышқанның көмегімен терезе өлшемін өзгерте алады. Жіңішке шекаралы терезенің өлшемін өзгерте алмайсыз. Егер шекара жоқ болса, онда бағдарламаның жұмыс істеуі барысында экранға тақырыпшасыз терезе шығып тұрады. Бағдардаманың жұмыс істеуі кезінде мұндай терезенің орналасу орнын және өлшемін өзгертуге болмайды
BorderIcons Терезені басқару батырмалары. Қасиеттің мәнін, бағдарламаның жұмысы барысында қолданушыға терезені басқару батырмаларының қайсысына өатынауға болатынын анықтайды. Қасиеттің мәні нақтылаушы қасиеттерге мәндер берілуімен жүзеге асады. Олар: biSystemMenu, biMinimize, biMaximize және biHelp. biSystemMenu қасиеті жүйелік мәзір батырмасына қатынауға болатындығын анықтайды. biMinimize − кішірейту батырмалары, biMaximize − улкейту батырмалары, biHelp − анықтамалық ақпаратты шығаруға арналған батырмалар
Icon Диалогтық терезе тақытыпшасындағы белгіше, жүйелік мәзір шығарылуының батырмасын көрсетеді
Color Фон түсі. Түсті, түстің атын көрсету арқылы әлде амалдық жүйенің түстік сызбасына байлауша бекіту арқылы көрсетіп өтуге болады
Font Қаріп. Пішімнің бетінде орналасқан компоненттермен қолданылады "үнсіздік бойынша". Пішімнің Font қасиетінің өзгертілуі, пішімнің бетінде орналасқан компоненттің Font қасиетінің өзгеруіне әкеп соғады. Сонымен компоненттер Font сипатын пішімнен мұраға алады (мұраға берілуді болдырмау мүскіндігі бар)
Canvas Графиканы шығаруға болатын, пішімнің графикалық беті (TCanvas типті объект)
Базалық компоненттер 247
БАЗАЛЫҚ КОМПОНЕНТТЕР
Бұл тарауда Delphi-дің барлық компоненттерінің қысқаша мазмұны көрсетілген. Басқа компоненттер туралы ақпаратты Delphi-дің анықтамалық жүйесінен табуға болады.
Label
Label компоненті (2.1сур.) пішімнің бетіне мәтін шығару үшін арналған. Компоненттің қасиетін (2.2кесте) мәтіннің түрі мен орналасуы анықтайды.
Сурет. Label компоненті − мәтін шығару жолағы
Кесте. Label компонентінің қасиеттері (мәтін шығару жолағы)
Қасиет Суреттеме
Name Компонент аты. Бағдарламада компонент пен оның қасиеттеріне қатынау үшін қолданылады
Caption Көрсетілетін мәтін
Left Шығарылу жолағының сол жақ шекарасынан пішімнің сол жақ шекарасына дейінгі аралық
Top Шығарылу жолағының жоғарғы шекарасынан пішімнің жоғарғы шекарасына дейінгі аралық
Height Шығару жолағының биіктігі
Width Шығару жолағының ені
AutoSize Жолақ өлшемінің оның құрамымен анықталатындығының белгісі
WordWrap Осы жолға сыймай қалған сөздер автоматты түрде келесі жолға ауысатындығының белгісі (AutoSize қасиетінің мәні False болуы керек)
248 2 бөлім. Delphi − қысқаша анықтамалық
2.2кесте (соңы)
Қасет Суреттеме
Alignment Жолақ ішіндегі мәтіннің түзетілу амалын тағайындайды. Мәтін сол жақ шетпен түзеле алады (taLeftJustify), ортамен (taCenter) әлде оң жақ шетпен (taRightJustify)
Font Қаріп, мәтіннің көрсетілуі үшін қолданылады. Нақтылаушы қасиеттері символдардың жазылу әдісін анықтайды (Font.Name), өлшем (Font.Size) мен символдар түсі (Font.Color)
ParentFont Компонеттің өзі орналасқан пішімнің қаріпінің мәндерін мұраға алуының белгісі. Егер қасиет мәні True болса, онда мәтін пішімге тағайындалған қаріппен шығады
Color Мәтін шығару аймағындағы фон түсі
Transparent Мәтін шығару аймағындағы фонның көрсетілуін басқарады. True мәні мәтін шығару аймағын ақ қылады (мәтін шығару аймағы Color қасиетімен берілген түске боялады)
Visible Мәтінді жасыруға мүмкіндік береді (False) әлде көзге көрінбейтін етеді ( True)
Edit
Edit компоненті (2.2сурет) символдар жолын енгізу-түзету жолағы қызметін атқарады. Компонент қасиеттері 2.3 кестеде көрсетілген.
2.2 сурет. Edit компоненті − символдар жолын енгізу-түзету жолағы.
Базалық компоненттер 249
2.3 кесте. Edit құраласының қасиеттері (түзету жолағы)
Қасиет Суреттеме
Name Компонент аты. Бағдарламада компонент пен оның қасиеттеріне қатынау үшін қолданылады, нақтырақ − түзету жолағына енгізілген мәтінге
Text Мәтін, енгізу-түзету жолағында орналасқан
Left Компоненттің сол жақ шекарасынан пішімнің сол жақ шекарасына дейінгі аралық
Top Компоненттің жоғарғы шекарасынан пішімнің жоғарғы шекарасына дейінгі аралық
Height Жолақ биіктігі
Width Жолақ ені
Font Енгізілетін мәтінді көрсету үшін қолданылатын қаріп
ParentFont Компоненттің өзі орналасқан пішімнің қаріпінің мәндерін мұраға алуының белгісі. Егер қасиеттің мәні True болса, онда пішімнің Font қасиеті өзгертілсе автоматты түрде компоненттің Font қасиетінің мәні өзгереді
Enabled Түзету жолағындағы өзгертулер мүмкіндігін шектеу үшін қолданылады. Егер қасиеттің мәні False болса, онда түзету жолағындағы мәтінді өзгертуге болмайды
Visible Компонентті жасыруға (False) әлде оны көрінбейтін етуге (True) мүмкіндік береді
Button
Button компоненті (2.3 сур) командалық батырма қызметін атқарады. Компонент қасиеттері 2.4 кестеде көрсетілген.
2.3 сур. Button компоненті − командалық батырма.
Базалық компоненттер 251
2.5кесте. Memo компонентінің қасиеттері
Қасиет Суреттеме
Name Компонент аты, Бағдарламада компонент пен оның қасиеттеріне қатынау үшін қолданылады
Text Memo жолында орналасқан мәтін. Бір бүтін ретінде қарастырылады
Lines Жолдағы мәліметке сәйкес келетін жолдар массивті. Жолға қатынау нөмір арқылы жүзеге асады. Жолдар нөлден бастап нөмірленеді
Lines.Count Memo жолағындағы мәтін жолдарының саны
Left Жолақтың сол жақ шекарасынан пішімнің сол жақ шекарасына дейінгі аралық
Top Жолақтың жоғарғы шекарасынан пішімнің жоғарғы шекарасына дейінгі аралық
Height Жолақ биіктігі
Width Жолақ ені
Font Енгізілетін мәтінді көрсету үшін қолданылады
ParentFont Ата-аналық пішім қаріпінің қасиеттерін мұраға алу белгісі
RadioButton
RadioButton (2.5 сур) компоненті тәуелді батырма болып табылады, оның күйі топтың басқа батырмаларының күйімен анықталады. Компоненттің қасиеттері 2.6 кестеде көрсетілген.
Егер диалогтық терезеде ауыстырғыштардың бірнеше тобын құру керек болса, онда әр топты RadioGroup компоненті деп алу керек.
2.5 сур. RadioButton компоненті
252 Базалық компоненттер
2.6 кесте. RadioButton компонентінің қасиеттері
Қасиет Суреттеме
Name Компонент аты. Бағдарламада компонент пен оның қасиеттеріне қатынау үшін қолданылады
Caption Батырманың оң жағында орналасқан мәтін
Checked Күй, батырманың сыртқы түрі:
Егер батырма таңдалса, онда Checked=True;
Егер батырма таңдалмаса, онда Checked=False
Left Жалаушаның сол жақ шекарасынан пішімнің сол жақ шекарасына дейінгі аралық
Top Жалаушаның жоғарғы шекарасынан пішімнің жоғарғы шекарасына дейінгі аралық
Height Түсіндірме мәтін шығарылатын жолақтың биіктігі
Width Түсіндірме мәтін шығарылатын жолақтың ені
Font Түсіндірме мәтінді көрсетуге қолданылатын қаріп
ParentFont Ата-аналық пішім қаріпінің қасиеттерін мұраға алу белгісі
CheckBox
CheckBox компоненті. (2.6 сур) тәуелсіз батырма (ауыстырғыш). Компоненттің қасиеттері 2.7 кестеде көрсетілген.
2.6 сур. CheckBox компоненті
2.7 кесте. CheckBox компонентінің қаситтері
Қасиет Суреттеме
Name Компонент аты. Бағдарламада компонент пен оның қасиеттеріне қатынау үшін қолданылады
Базалық компоненттер 253
2.7 кесте. (соңы)
Қасиет Суреттеме
Caption Жалаушаның оң жағында орналасқан мәтін
Checked Күй, жалаушаның сыртқы түрі:
Егер жалауша орнатылса (шаршының ішінде "галочка"), онда Checked = True;
Егер жалауша алып тасталса (шаршының ішінде "галочка" болмайды), онда Checked = False
State Жалауша күйі. Checked қасиетіне қарағанда, орнатылған, алып тасталған және өткінші күйлерді айыруға мүмкіндік береді. Жалаушаның күйін мына тұрақтылардың біреуі анықтайды:cbChecked (орнатылған); cbGrayed (сұр, анықталмаған күй); cbUnChecked (алып тасталған)
AllowGrayed Жалаушаның өткінші күйде болуы мүмкін бе екендігін анықтайтын қасиет:
Егер AllowGrayed = False болса, онда жалауша тек орнатылған әлде алып тасталған бола алады;
Егер AllowGrayed = True болса, онда жалауша өткінші күйде бола алады
Left Жалаушаның сол жақ шекарасынан пішімнің сол жақ шекарасына дейінгі аралық
Top Жалаушаның жоғарғы шекарасынан пішімнің жоғарғы шекарасына дейінгі аралық
Height Түсіндірме мәтін шығарылатын жолақтың биіктігі
Width Түсіндірме мәтін шығарылатын жолақтың ені
Font Қаріп, түсіндірме мәтінді көрсетуге қолданылатын қаріп
ParentFont Ата-аналық пішім қаріпінің қасиеттерін мұраға алу белгісі
ListBox
ListBox компоненті (2.7 сур) керекті элементті таңдауға мүмкіндік беретін тізім. Компоненттің қасиеттері 2.8 кестеде көрсетілген.
254 2 бөлім. Delphi − қысқаша анықтамалық
2.7 сур. ListBox компоненті
2.8 кесте. ListBox компонентінің қасиеттері
Қасиет Суреттеме
Name Компонент аты. Бағдарламада компоненттің қасиеттеріне қатынау үшін қолданылады
Text Мәтін, енгізу-түзету жолағында орналасқан
Items Тізім элементтері − жолдар массиві
Count Тізім элементтерінің саны
ItemIndex Элемент нөмірі, тізімде таңдалған. Егер тізімде бірде бір элемент таңдалмаса, онда қасиеттің мәні минус 1 тең болады
Sorted Кезекті элементті қосқаннан кейінгі (True) автоматты сұрыптаудың қажеттігінің белгісі
Left Компоненттің сол жақ шекарасынан пішімнің сол жақ шекарасына дейінгі аралық
Top Компоненттің жоғарғы шекарасынан пішімнің жоғарғы шекарасына дейінгі аралық
Height Компоненттің биіктігі (енгізу-түзету жолағы)
Width Компонент ені
Font Қаріп, тізім элементтерін көрсету үшін қолданылады
ParentFont Ата-аналық пішім қаріпінің қасиеттерін мұраға алу белгісі
ComboBox
ComboBox компоненті (2.8 сур) пернетақтада теру арқылы әлде тізімнен таңдау арқылы түзету жолағына мәліметтерді енгізуге мүмкіндік береді. Компонент қасиеттері 2.9 кестеде көрсетілген.
Базалық компоненттер 255
2.8 сурет. ComboBox компоненті
2.9 кесте. ComboBox компонентінің қасиеттері
Қасиет Суреттеме
Name Компонент аты. Бағдарламада компоненттің қасиеттеріне қатынау үшін қолданылады
Text Мәтін, енгізу-түзету жолағында орналасқан
Items Тізім элементтері − жолдар массиві
Count Тізім элементтерінің саны
ItemIndex Тізімде таңдалған элемент нөмірі. Егер тізімде бірде бір элемент таңдалмаса, онда қасиеттің мәні минус 1 тең болады
Sorted Кезекті элементті қосқаннан кейінгі (True) автоматты сұрыптаудың қажеттігінің белгісі
DropDownCount Ашылған тізімдегі көрсетілетін элементтердің саны. Егер тізімдегі элементтердің саны DropDownCount-тен көп болса, онда вертикальді айналдыру жолағы пайда болады
Left Компоненттің сол жақ шекарасынан пішімнің сол жақ шекарасына дейінгі аралық
Top Компоненттің жоғарғы шекарасынан пішімнің жоғарғы шекарасына дейінгі аралық
Heightй Компоненттің биіктігі (енгізу-түзету жолағы)
Width Компоненттің ені
Font Қаріп, тізім элементтерін көрсету үшін қолданылады
ParentFont Ата-аналық пішім қаріпінің қасиеттерін мұраға алу белгісі
256 2 бөлім. Delphi − қысқаша анықтамалық
StringGrid
StringGrid компоненті (2.9 сур) ұяшықтары символдар жолынан тұратын кесте. Компонент қасиеттері 2.10 кестеде көрсетілген.
2.9 сурет. StringGrid компоненті
2.10 кесте. StringGrid компоненттерінің қасиеттері
Name Компонент аты. Бағдарламада компонент пен оның қасиеттеріне қатынау үшін қолданылады
ColCount Кесте бағаналарының саны
RowCount Кесте жолдарының саны
DefaultColWidth Кесте бағаналарының ені
DefaultRowHeight Кесте жолдарының биіктігі
FixedCols Сол жақта тіркелген кесте бағаналарының саны. Тіркелген бағаналарға түс беріледі және де көлденең айналдыруда кестелер орнында қалады
FixedRows Жоғарыдан тіркелген кесте жолдарының саны. Тіркелген жолдарға түс беріледі және де тігінен айналдыруда кестелер орнында қалады
Cells Кестеге сәйкес келетін екі өлшемді массив.col нөмірлі баған мен row нөмірлі жолдың қиылысында орналасқан ұяшықтарына, cells [col,row] элементі сәйкес келеді
GridLineWidth Кесте ұяшықтарын шектейтін сызық ені
Left Жолақтың сол жақ шекарасынан пішімнің сол жақ шекарасына дейінгі аралық
Базалық компоненттер 257
2.10 кесте (соңы)
Қасиет Суреттеме
Top Жолақтың жоғарғы шекарасынан пішімнің жоғарғы шекарасына дейінгі аралық
Height Кесте жолағының биіктігі
Width Кесте жолағының ені
Options.goEditing Кесте ұяшықтарының құрамын түзетуге мүмкіндік берілуінің белгісі. True − түзетуге рұқсат берілген, False − түзетуге рұқсат берілмеген
Options.goTab Кестенің келесі ұяшығына меңзерді ауыстыру үшін «Tab» пернесін қолдануға рұқсат береді (True) әлде рұқсат бермейді (False)
Options.goAlways Түзету режимінде компонентті табу белгісі. Егер қасиеттің ShowEditor мәні False болса, онда ұяшықта меңзер пайда болуы үшін мәтінді тере бастау керек, пернесін басу арқылы әлде тышқанды шерту арқылы
Font Қаріп, кесте ұяшығының құрамын көрсету үшін қолданылады
ParentFont Ата-аналық пішім қаріпінің қасиеттерін мұраға алу белгісі
Image
Image компоненті (2.10 сур) BMP форматында (компонентті JPG форматындағы иллюстрацияларды көрсетуде қолдану үшін,JPEG модулін қосу керек − uses директивасында модуль атын көрсету керек) келтірілген иллюстрациялардың пішімнің сыртқы бетіне шығарылуын қамтамасыз етеді. Image компонентінің қасиеттері 2.11 кестеде көрсетілген.
2.10 сурет. Image компоненті
258 2 бөлім. Delphi − қысқаша анықтамалық
2.11 кесте. Image компонентінің қасиеттері
Қасиет Суреттеме
Picture Компонент жолағында кқрсетілетін иллюстрация
Width, Height Компонент өлшемі. Егер компонент өлшемі иллюстрация өлшемінен кіші болса және де AutoSize,Strech әлде Proportional қасиеттерінің мәні False-ке тең болса, онда иллюстрацияның жартысы көрсетіледі
Proportional Суреттің бұрмалаусыз автоматты түрде масштабталуының белгісі. Масштабталу орындалу үшін, AutoSize қасиетінің мәні False болуы керек
Strech Компоненттің нақты өлшеміне сәйкес келетін иллюстрацияның (сығылу әлде созылу) автоматты түрде масштабталуының белгісі. Егер де компоненттің өлшемі иллюстрация өлшеміне тең болмаса, онда иллюстрация бұрмалауға ұшырайды
AutoSize Иллюстрацияның нақты өлшеміне сәйкес компоненттің өлшемінің автоматты түрде өзгеруінің белгісі
Center Суреттің ені компонент жолағының енінен кіші болған кезде, көлденең бойынша орналасқан компоненттің жолағында суреттің орналасуын анықтайтын белгі. Егер қасиеттің мәні False тең болса, онда сурет компоненттің оң жақ шекарасына тіркелген, егер де True болса − онда сурет ортада орналасқан
Visible Пішімнің сыртқы бетінде компонент пен иллюстрация көрсетіле ме, жоқ па
Canvas Графиканы шығаруға болатын сыртқы бет
Timer
Timer компоненті (2.11 сур) OnTimer оқиғаларының кезектілігінің генерациясын қамтамасыз етеді. Компоненттің қасиеттері 2.12 кестеде көрсетілген.
Базалық компоненттер 259
2.11 сурет. Timer компоненті
2.12 кесте. Timer компонентінің қасиеттері
Қасиет Суреттеме
Name Компонент аты. Бағдарламада компонентке қатынау үшін қолданылады
Interval OnTimer оқиғасының генерациясының іске асырылуының уақыт аралығы
Enabled Жұмысқа рұқсат беру. OnTimer оқиғасының генерациясына рұқсат береді (True мәні) әлде рұқсат бермейді (False мәні)
Animate
Animate компоненті (2.12 сур) кадрлары AVI-файлда орналасқан қарапайым, дыбыспен сүйемелденбейтін анимацияны ойнатуға мүмкіндік береді. Компонент қасиеттері 2.13 кестеде көрсетілген.
2.12 сурет. Animate компоненті
2.13 кесте. Animate компонентінің қасиеттері
Name Компонент аты. Компоненттің қасиеттеріне және оның қимылын басқаруға қатынасу үшін қолданылады
FileName Компоненттің көмегімен көрсетілетін анимация орналасқан AVI-файлдың аты
260 2 бөлім. Delphi − қысқаша анықтамалық
2.13 кесте. (соңы)
Қасиет Суреттеме
StartFrame Қозғалыс басталатын кадр нөмірі
StopFrame Қозғалыс аяқталатын кадр нөмірі
Activate Анимация кадрларының көрсетілімі үрдісінің іске қосылуының белгісі
Color Анимация көрсетілетін компонент фонының түсі ("экран" түсі)
Transparent Анимацияны көрсеткен кездегі "мөлдір түсті" қолдану режимі
Repetitions Қозғалыстың қайталану саны
MediaPlayer
MediaPlayer компоненті (2.13 сур) видеороликті, дыбысты және де дыбыспен сүйемелденетін анимацияны ойнатуға мүмкіндік береді. Компонент қасиеттері 2.14 кестеде көрсетілген.
2.13 сурет. MediaPlayer компоненті
2.14 кесте. MediaPlayer компонентінің қасиеттері
Қасиет Суреттеме
Name Компонент аты. Компонент қасиеттеріне және плеер жұмысын басқаруға қатынау үшін қолданылады
DeviceType Құрал түрі. Компонент болып табылатын нақты құралды анықтайды.
MediaPlayer. Құрал түрі атаулы тұрақтымен тағайындалады:dtAutoSelect − құрал түрі автоматты түрде анықталады;dtVaweAudio − дыбыс ойнатқышы;dtCDAudio − CD-ойнатқыш
Базалық компоненттер 261
2.14 кесте. (соңы)
Қасиет Суреттеме
FileName Ойнатылып жатқан дыбыстық үзінді әлде видеоролик орналасқан файл аты
AutoOpen Бағдарлама қосылғанда, видеороликтің немесе дыбыстық үзіндінің автоматты түрде ашылуының белгісі
Display Видеоролик ойнатылатын компонентті анықтайды (әдетте видео көрсетілімге экран ретінде Panel компонентін қолданады)
VisibleButtons Құрамдас қасиет. Компоненттің көрінбейтін тетіктерін анықтайды. Кейбір тетіктерді көрінбейтін етуге мүмкіндік береді
SpeedButton
SpeedButton компоненті (2.14 сур) сыртқы бетінде сурет орналасқан тетік болып табылады. Компонент қасиеттері 2.15 кестеде көрсетілген.
2.14 сурет. SpeedButton компоненті
2.15 кесте. SpeedButton компонентінің қасиеттері
Қасиет Суреттеме
Name Компонент аты. Бағдарламада компонент пен оның қасиеттеріне қатынау үшін қолданылады
Glyph Биттік бейне − әрқилы күйдегі тетіктің белгіленуі (2.15 сур).
NumGlyphs Glyph биттік бейнесіндегі суреттердің саны
262 2 бөлім. Delphi − қысқаша анықтамалық
2.15 кесте. (соңы)
Қасиет Суреттеме
Flat Flat қасиеті батырманың түрін анықтайды (шекараның болмауы). Егер қасиеттің мәні True тең болса, онда батырманың шекарасы тек қана тышқанды батырмаға апарғанда ғана пайда болады
GroupIndex Батырмалар тобының идентификаторы. Бірдей идентификаторлар тобы бар батырмалар ауыстырғыш секілді жұмыс істейді: топтың бір батырмасының басылуы басқа батырмалардың қосылуын тудырады
Down Батырма күйінің идентификаторы. Қасиеттің мәнін өзгертуге болады, егер GroupIndex қасиетінің мәні 0 тең болмаса
Left Батырманың сол жақ шекарасынан пішімнің сол жақ шекарасына дейінгі аралық
Top Батырманың жоғарғы шекарасынан пішімнің жоғарғы шекарасына дейінгі аралық
Height Батырма биіктігі
Width Батырма ені
Enabled Батырмаға қатынаудың белгісі. Егер қасиеттің мәні True болса, онда батырмаға қатынауға болады. Егер қасиеттің мәні False болса, онда батырмаға қатынауға болмайды
Visible Батырманы жасыруға (False) әлде оны көрінбейтін қылуға (True) мүмкіндік береді
Hint Тышқанды командалық батырмаға апарған кезде, меңзердің жанында түсіндірме мәтін шығуы үшін (мәтін пайда болуы үшін, ShowHint қасиетінің мәні True болуы керек)
ShowHint Тышқанды батырмаға апарған кезде түсіндіменің көрсетілуіне рұқсат береді (True) әлде рұқсат бермейді (False)
2.15 сурет. Glyph биттік бейнесінің құрылымы − әрқилы күйдегі батырманың бейнеленуі
Базалық компоненттер 263
UpDown
UpDown компонентінде (2.16 сур) 2 батырманы қолдана отырып есептеуіштің ішкі ауыспалысының мәнін анықталған өлшемге өзгертуге болады. Мәнді үлкейту әлде кішірейту тышқанды кез келген батырмалардың біреуінде шерткен кезде орындалады. Компонеттің қасиеттері 2.16 кестеде көрсетілген.
2.16 сурет. UpDown компоненті
2.16 кесте. UpDown компонентінің қасиеттері
Қасиет Суреттеме
Name Компонент аты. Компонент пен оның қасиеттеріне қатынау үшін қолданылады
Position Есептеуіш. Қасиеттің мәні Up (үлкейеді) әлде Down (кішірейеді) батырмасын шерту нәтижесінде өзгереді. Өзгеру диапазонын Min және Max қасиеттері анықтайды, өзгеру көлемін − Increment қасиеті анықтайды
Min Position қасиетін өзгерткендегі диапазонның төменгі шекарасы
Max Position қасиетін өзгерткендегі диапазонның жоғарғы шекарасы
Increment Компоненттің бір батырмасын шерткен кезде Position қасиетінің мәні өзгеретін көлем
Associate Position өасиетінің мәнін анықтайтын индикатор өызметін атқаратын компонент (Edit − енгізу-түзету жолағы). Егер өасиеттің мәні тағайындалса, онда түзету жолағының құрамы өзгерген кезде автоматты түрде Position қасиетінің мәні өзгереді
Orientation Компонент батырмаларының бағытын тағайындайды. Батырмалар тігінен бағытталуы (udVertical) әлде көлденеңінен (udHorizontal) бағытталуы мүмкін
264 2 бөлім. Delphi − қысқаша анықтамалық
МӘЛІМЕТТЕРГЕ ҚАТЫНАУ
КОМПОНЕНТТЕРІ
ADOConnection
ADOConnection компоненті (2.17 сур) мәліметтер базасымен байланысты қамтамасыз етеді. Компоненттің қасиеттері 2.17 кестеде көрсетілген.
2.17 сурет. ADOConnection компоненті
2.17 кесте.ADOConnection компонентінің қасиеттері
Қасиет Суреттеме
ConnectionString Байланыстыру жолы. Мәліметтер базасына қосу үшін керекті ақпаратпен қамтылған
LoginPrompt Мәліметтер базасына қосылу кезінде есімі мен жасырын сөзді сұрау қажеттігінің белгісі. Егер қасиеттің мәні False тең болса, онда мәліметтер базасына қосылу кезінде Login терезесі көрсетілмейді
Mode Байланыстыру режимі. Мәліметтер базасымен байланысу оқуға (cmRead), жазуға (cmWrite), оқу/жазуға (cmReadWrite) ашық болуы мүмкін
Connected Байланыс орнытылғанының белгісі
ADOTable
ADOTable компоненті (2.18 сур) кесте (барлық бағандар), мәліметтер базасы (кестеге қатынауға мүмкіндік береді) болып табылады. Компоненттің қасиеттері 2.18 кестеде көрсетілген.
Мәліметтерге қатынау компоненттері 259
2.18 сурет. ADOTable компоненті
2.18 кесте. ADOTable компонентінің қасиеттері
Қасиет Суреттеме
Connection Ақпараттар (Базамен) қорымен байланысты қамтамасыз ететін (ADOConnection) компонентіне сілтеме
ConnectionString Байланысу жолы. Мәліметтер базасы туралы ақпаратпен қамтылған, оның элементі кесте болып табылады, кестемен байланысты компонент қамтамасыз етеді
TableName Мәліметтер базасының кестесі
Filter Фильтр − кестеден жазбаларды таңдау шарты. Таңдау талаптарын қанағаттандырмайтын жазбаларды жасыруға мүмкіндік береді
Filtered Жазбаларды фильтрациялау белгісі. Егер қасиеттің мәні True болса, онда жазбалар сұраныстың талаптарын қанағаттандырмайды. Көрсетілмейді
ReadOnly Кесте мәліметтерінің өзгертілуіне рұқсат беріледі (True) әлде рұқсат берілмейді (False)
Active Кстемен байланыс белсенді екендігінің белгісі
ADODataSet
ADODataSet компоненті (2.19 сур) Сервердің SQL-командаларын орындауы нәтижесінде мәліметтер базасынан алынған мәліметтерді сақтайды. Бүкіл кестені (бүкіл бағандар) шығаратын ADOTable компонентіне қарағанда, ADODataSet компоненті тек керекті бағандарды оқуға мүмкіндік береді, әлде әр түрлі кестелерден алынған мәліметтермен толтырыла алады. ADODataSet компонентінің қасиеттері 2.19 кестеде көрсетілген.
Достарыңызбен бөлісу: |