Дәріс №7 - Иммунитет. Иммунитет түрлері. Антигендер. Бейспецификалық иммунитет.
Иммунитет. - Иммунитет – енген қоздырғыш қарсы физиологиялық қорғаныш реакциялар.
- Иммунитетті адам ағзасының иммундық жүйе атқарады.
- Иммундық жүйе орталық және шеткі мүшелерден турады.
- Орталық мүшелерге жатады – сүйектің қызыл кемігі, айырықша без.
- Шеткі мүшелерге – лимфа бездері, лимфа түйіндері, көкбауыр, соқыр ішек, қан жасушалары және сұйықтықтарда болатын ақуыздар.
- Мұрын-жұтқыншақ
- бадамшалары
- Тері (Лангерганс жасушалары)
- Адамның иммундық жүйесінің органдары. Органы иммунной системы человека.
Иммунитет түрлері. - Иммунитеттын 2 түрін ажыратады- 1. туа пайда болған, 2. журе пайда болған.
- Туа пайда болған түрлік иммунитет.
- Журе пайда болған белсенді және енжарлы болады.
- Белсенді және енжарлы – табиғи, жасанды түрлеріне бөлінеді.
Иммунитет түрлері. - Белсенді табиғи иммунитет – инфекциядан кейін дамиды.
- Белсенді жасанды иммунитет – вакцинациядан кейін дамиды.
- Енжарлы табиғи – плацента және омырау сүті арқылы дайын антиденелер беріледі.
- Енжарлы жасанды – иммунды сарысулар арқылы беріледі.
Антигендер. - Антигендер - бөгде генетикалық заттар.
- Антигендердің екі түрін ажыратады – толық антигендер және толық емес антигендер - гаптендер.
- Антигендер екі қасиетке ие болады.
- Иммуногенділік – антидене тударады.
- Өзінділік (спецификалық)- сол антиденемен байланысады.
Антигендер түрлері. - Толық антигендер құрамы протеиндер, липополисахаридтер.
- Гаптендер – нуклеин қышқылдары, амин қышқылдары, көмір сулар.
- Гаптендер протеинмен байланысқанда толық антигенге айналады. Гаптенмен байланысқан протеин шлеппер деп аталады.
Бактериялардың антигендері. - Бактерияларда 4 антигендер.
- О антиген – соматикалық (липополисахаридтерден) турады.
- К –капсульды антиген - (липополисахаридтерден) турады.
- Н – талшықты анитген – протеиндерден турады.
- Vi –антиген – вирулентілік қабілетіне жауапты – протеиннен.
Антигендер. - Изоантигендер – ұқсас мүшелердің антигендері, мысалы – қан топтары изоантигендер бойынша ажыратылады.
- Аутоантигендер – ағзаның өзінің жеке антигендері.
- Гетероантигендер - әр түрлі ағзалардың ұқсас антигендері.
- Тіндер сәйкестіліктін антигендері – тіндердің ұқсас антигендері – трансплантацияда манызды.
Иммунды жауап. - Иммунды жауап – бейспецификалық және спецификалыққа бөлінеді.
- Бейспецификалық және спецификалық иммунды жауаптар гуморальды, жасушалық түріне бөлінеді.
Бейспецификалық иммунитет. - Бейспецификалық иммунды жауап 4 тізбектен турады.
- - механикалық тосқауыл, шырышты қабықтар.
- -гуморальды факторлар.
- - жасушалық қорғаныш.
- - қызба.
- Қабыну.
Бірінші тізбек. - Механикалық тосқауыл – тері, шырышты қабықшылар.
- Гуморальды факторлар – адам ағзасының сұйықтықтарында болатын қорғаныш ақуыздар – лизоцим, пропердин, комплемент, лизиндер, лактоферрин.
Жасушалық қорғаныш. - Бейспецификалық қорғанышты қан лейкоциттері, моноциттері, базофилдер, эозинофилдер атқарады.
- Иммунды жасушалар лейкоциттер және моноциттер фагоцитоз арқылы бактерияларды жояды.
- Моноциттер – макрофагтар – айналмалы және тіндік.
- Лейкоциттер – микрофагтар.
Фагоцитоз . - Фагоцитоз – бөгде затты жұту және қорыту реакциясы. 5 кезеңнен тұрады.
- 1. Хемотаксис.
- 2. Адгезия.
- 3. Жұту.
- 4. Қорыту.
- 5. Шығару.
Фагоцитоз түрлері. - Аяқталған фагоцитоз – бактерия толығымен қорытылады.
- Аяқталмаған фагоцитоз – бактерия жұтылады, бірақ қорытылмайды.
- Қызба – лихорадка- эндотоксиндерге тудырады- бактерия тежеледі немесе жойылады.
Қабыну. - Қабыну фагоцитозбен бірге дамиды, қоздырғышты жоюға және ағзадан шығаруға арналған.
- Қоздырғыш шектеледі, қорытылады фагоциттер арқылы, сонан соң шығарылады қан және зәр арқылы.
- Қабынудың 3 кезеңдері бар.
Сұрақтар.
Достарыңызбен бөлісу: |
