Дәріс кешені пән: Дәрілердің өндірістік технологиясы Пән коды: dot 2304 ббб: «Фармация»

Дәрілер технологиясы кафедрасы 
044-43/19 - (2020-21) 
28 беттің 1 беті 
«Дәрілердің өндірістік технологиясы» пәні бойынша дәріс кешені 
ДӘРІС КЕШЕНІ
 
Пән:
Дәрілердің өндірістік технологиясы 
 
Пән коды: DOT 2304 
 
БББ:
 
 
 
«Фармация» 
 
Оқу сағаттар көлемі/кредиттер:
180/6 кредит
 
Курс және семестр:
 
 
2курс 4 семестр 
Дәріс көлімі: 15 сағат 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Шымкент, 2020 жыл 

Дәрілер технологиясы кафедрасы 
044-43/19 - (2020-21) 
28 беттің 2 беті 
«Дәрілердің өндірістік технологиясы» пәні бойынша дәріс кешені 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Дәрілер технологиясы кафедрасы 
044-43/19 - (2020-21) 
28 беттің 3 беті 
«Дәрілердің өндірістік технологиясы» пәні бойынша дәріс кешені 
 
ДӘРІС № 1 
1. ТАҚЫРЫБЫ:Таблеткалар. Жіктелуі. Таблеттеудің теориялық негіздері. 
 
2. МАҚСАТЫ: Таблеткалар және оларды дайындаудың теориялық негіздері туралы 
білімді қалыптастыру.
 
3. ДӘРІС ТЕЗИСТЕРІ: 
1. Таблеткалар. Жіктелуі.
2. Таблеттеудің теориялық негіздері. 
Таблеткалар – ұнтақтарды немесе ұнтақтардың қосымша заттармен қоспасын 
технологиялық өңдеу және престеу арқылы алынатын қатты дозаланған дәрілік түр. 
Таблеткалар қолдану әдістері бойынша мына топтарға бөлінеді: 
1. Oriblettae – бұл таблеткалардың негізгі тобы, қабылданған дәрі асқазанның 
шырышты қабығы арқылы сіңіріледі. 
2. Resoriblettae – сублингвальды (тілдің астына қойылатын) қабылданатын 
таблеткалар, дәрілік заттар ауыз қуысының шырышты қабығы арқылы сіңіріледі. 
3. Implantablettae – асептикалық дайындалған, имплантация үшін қолданылатын 
таблеткалар. 
4. Solublettae – таблетка-навескалар, олар медициналық және фармацевтік тәжірибеде 
сырт тәнге арналған ерітінділер дайындау үшін қолданылады. 
5. Injeсtablettae – инъекциялық ерітінділер алу үшін қолданылатын асептикалық 
дайындалған таблеткалар. 
6. Dulciblettae – балаларға арналған тәтті дәмді таблеткалар. 
7. Bacilli, boli, uteritoria, vagitoria – вагинальды, уретральді және ректальды 
таблеткалар. 
Таблеткалар дайындалу әдістері бойынша екіге бөлінеді: 
- престелген таблеткалар(tabulettae compressae); 
- арнайы массаларды қалыптау әдісімен алынған таблеткалар(tabulettae friadiles). 
Мемлекеттік Фармакопеяның ХІ – басылымына таблеткалардың 1 жалпы және 163 
жеке мақалалары кірген. Таблеткалардың кең мәлімділігі оның төмендегі көрсетілген 
артықшылықтарымен түсіндіріледі: 
- дәрілік заттардың дәл дозалануы; 
- дәрінің дозасын түрлендіріп отыру мүмкіндігі; 
- ықшамдылығы, тасымалдау мен сақтауға қолайлығы; 
- таблетка дайындау процесін толық механикаландыру және автоматтандыру 
мүмкіндігі, ал бұл дәрінің жоғары өнімділігін, гигиеналық тазалығын қамтамасыз 
етеді;
- ұнтақтардың жағымсыз иісі мен дәмін таблеткаларды қабықшалар мен қаптау 
арқылы бүркеу мүмкіншілігі; 
- престелген қалыпта дәрілік заттардың сақталу мерзімінің ұзаруы; 
- таблеткаларда басқа дәрілік түрлерде өзінің физикалық-химиялық қасиеттері 
бойынша сыйымсыз болатын дәрілік заттардың үйлесу мүмкіндігі; 
- дәрілік заттардың әсерін бір шектен шығармау (бір жерге жинақтау) мүмкіншілігі, 
бұл арнайы ішекте немесе асқазанда еритін таблеткалар дайындау арқылы 
қамтамасыз етіледі; 
- дәрілік заттардың әсерін ұзарту мүмкіншілігі; 

Дәрілер технологиясы кафедрасы 
044-43/19 - (2020-21) 
28 беттің 4 беті 
«Дәрілердің өндірістік технологиясы» пәні бойынша дәріс кешені 
- таблетка құрамындағы бірнеше дәрілік заттардың белгілі уақыт аралығында жүйелі 
түрде сіңуін реттеу мүмкіндігі, бұл мүмкіндік көп қабатты таблеткалар алу арқылы 
қамтамасыз етіледі; 
- таблетканың бетіндегі жазу оны қабылдау кезінде қате жібермеуге мүмкіндік 
туғызады. 
Таблеткалар дәрілік түр ретінде келесі үш негізгі талаптарға сәйкес болуы тиіс:
1) дәл дозалануы, мұны таблетканың өз салмағының дұрыстығы және оның 
құрамына кіретін дәрілік заттардың салмағының дұрыстығы деп түсіну керек. 
2) механикалық беріктігі – таблеткалар үгітіліп кетпеуі және беріктігі 
жеткілікті болуы керек; 
3) ыдырағыштық – таблетканың белгілі мерзімдер аралығында ыдырау немесе 
еру қабілеті. 
Осы талаптарды қамтамасыз ету үшін таблеттелетін масса арнайы қасиеттерге еге 
болуы қажет, бұлар: 
1) ұнтақ тәріздес дәрілік заттардың физико-химиялық қасиеттері. 
2) ұнтақ тәріздес дәрілік заттардың технологиялық қасиеттері.