Ақпаратты жинақтаушысына, өзара əрекеттесуіне, көрсетілуіне жəне мазмұнына сəйкес қолданылатын шаралар
В.И.Шапалов мынадай анықтама береді: «Объект туралы ақпарат дегеніміз – бақылаушы мен объект арасындағы қарым-қатынастан туатын параметрлердің өзгеруі».
В.И.Шапалов мынадай анықтама береді: «Объект туралы ақпарат дегеніміз – бақылаушы мен объект арасындағы қарым-қатынастан туатын параметрлердің өзгеруі».
Сонымен қатар ақпарат ұғымы жайлы Шеннон да санаулы өлшемдер жасап, айтқан. Олар ақпарат теориясында көрсетілген, онда «ақпарат хаттамалардың ықтимал қасиеттерімен анықталады. Барлық басқа қасиеттері, мысалы бір немесе басқа да әрекеттер үшін пайдалылығы, бір неемсе басқа да авторға иемделінуі ескерілмейді».
Ақпарат ұғымы деп фактілер,оқиғалар, процесстер мен құбылыстар, кейбір пәндік облыстағы объектілер(қасиеттері мен сипаттамалары) туралы мәліметтер деп түсінуге болады.
ақпарат – бұл тұлғалар, заттар, фактілер, оқиғалар, құбылыстар мен процесстердің олардың формаларына қатыссыз мәліметтер. Ақпарат әртүрлі формадаәр типті сақтау құрылғыларындағы кейбір белгілердің(символдар, сигналдар және т.б.) жиыны ретінде болуы мүмкін.Дамып келе жатқан қоғамның ақпараттандыру процессіне байланысты үлкен көлемді ақпараттар қазіргі есептеуіш техникасы мен байланыс негізінде құрылған автоматтандырылған жүйелерде жинақталады, сақталады және өңделеді. Келешекте автоматтандырылған өндірісте қолданылатын ақпарат формалары ғана қарастырылады.
Қорғанысқа ішкі, конфиденциалды және құпиялы ақпарат жатады.
Ішкі ақпарат – компания туралы әлі баспаға шықпаған ақпарат(ішкі ақпаратты келісімсіз қолдану заңсыз деп саналады).
Конфиденциалды ақпарат – құқықтық режимі коммерциялық және қызметтік құпия, мемлекеттік қызмет жәнебасқа да заңды актілер негізінде құрылған қызметтік, өндірістік, коммерциялық немесе басқа да бір ақпарат.
Коммерциялық құпия деп мемлекеттік құпия болып табылмайтын, өндіріске, технологиялық ақпаратқа, басқаруға қаржыға және мекеменің басқа да бір салаларына байланысты мәліметтер табылады.
Құпиялы ақпаратқа – мемлекеттік құпиясы бар ақпарат жатады. Мемлекеттік құпия болып санкцияланбаған таралуы мемлекеттік органдарға, ұйымдарға, субъектілерге және толығымен мемлекетке зардабын тигізетін ақпарат жатады.
Ақпарат қорғау ұғымын көбінесе сол ақпаратқа түсу жолын бақылау деп түсінеді. Ақпаратты қорғау оның бірқатар қасиеттерімен анықталады. Олардың негізгілері:
Ақпарат қорғау ұғымын көбінесе сол ақпаратқа түсу жолын бақылау деп түсінеді. Ақпаратты қорғау оның бірқатар қасиеттерімен анықталады. Олардың негізгілері:
тасымалдаушы – ақпарат көзі(сызба – бұл негіз, ал ол салынған қағаз – тасымалдаушы, алайда сурет салынбаған таза қағаз оның физикалық және химиялық қасиеттері туралы ақпарат болып табылады);
тасымалдаушы – ақпарат тасушы;
тасымалдаушы – ақпарат алушы.
Ақпарат құндылығы оның пайдаланушы(алушы, иесі) үшін пайдалық дәрежесімен бағаланады.
Ақпараттық қауіпсіздік тарапынан алғанда ақпараттың келесідей категориялары бар:
Ақпараттық қауіпсіздік тарапынан алғанда ақпараттың келесідей категориялары бар:
Құпиялылығы – белгілі бір ақпараттың белгілі бір адамдарға ғана тиімді екеніне сенімділік; бұл категорияны бұзу – ақпаратты бұзу немесе ұрлау деп атлады;
Бүтіндігі – ақпараттың сақталуы немесе таралуы кезінде санкцияланбаған өзгерісиердің болмағанына сенімділік; бұл категорияны бұзу – мәліметтің фальсификациясы деп аталады;
Аутентичность – ақпараттың көзі – оның авторы болып табылатынына сенімділік; бұл категорияны бұзу – автордың тарапынан мәліметтердің фальсификациясы деп аталады;
Апелляциялануы — өте күрделі категория, бірақ электронды коммерцияда жиі қолданылады. Қажет уақытында белгілі бір адам сол мәліметтің авторы өзі екенін дәлелдей алады.
Сұрақтар
1.Қорғаныс жүйесінің дұрыс құрылуы үшін мыналарды анықтау керек
