Дәрістердің тірек конспектісі

Құрастырушы: оқытушы Бельгибаева С.А.

Информатика және ақпараттық жүйелер кафедрасы

050602 Информатика, 050607 Ақпараттық жүйелер мамандығының студенттеріне «Қазіргі заманғы программалау тілдері» пәнінен

ДӘРІСТЕРДІҢ ТІРЕК КОНСПЕКТІСІ

Кафедраның отырысында қарастырылған «__»_______________________20___ж. №_____ хаттама
Кафедра меңгерушісі _____________ Ж.К.Нұрбекова

(қолы)
Факультеттің әдістемелік кеңесінде құпталған

«___»___________200__ж. №__ хаттама
ӘК төрайымы _____________ А.Т.Кишубаева

(қолы)

Алғашқы программалау тілдердің синтаксисін сипаттауға пайдаланылған метасинтаксистік тілдердің бірі Бэкус – Науэр формасы болды.

Бэкус – Науэр формасында екі класс объект сипатталынады: біріншіден бұл, бағдарламалау тілдің негізгі символдары, екіншіден, сипатталынатын тілдің конструкцияларының атауы немесе металингвистикалық айнымалылар деп аталынады.

Әр металингвистикалық формула (форма) тіл конструкциясының құрылу ережелерін сипаттайды және екі бөлімнен тұрады. Сол жағында сәйкес конструкцияны белгілейтін мета­лингвистикалық айнымалы тұрады. Келесісінде "былай анықталады" дегенді білдіретін металингвистикалық байланыс ::= тұрады. Формуланың оң жағында конструкция құрылуының бір не бірнеше нұсқалары тұрады. Формуланың оң жағындағы варианттары | металингвистикалық байланыстпен айырылған, ол "немесе" ұғымын білдіреді.

Металингвистикалық айнымалылардың өздері сипатталынатын конмтрукцияның ұғымын түсіндіретін сөзбен белгіленеді және < > жақшада жазылады.

БНФ мысалы ретінде ондық бүтін санды анықтайық:

1. < ондық бүтін сан > ::= < белгісі жоқ сан > |

+ < белгісі жоқ сан > | — <белгісі жоқ сан >

2. белгісі жоқ сан > ::= < цифра > | < белгісі жоқ сан > < цифра >

3. <цифра> ::= 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9.

Мысалы, +294 саны формула арқылы былай шығарылады:

< ондық бүтін сан >,

+ < белгісі жоқ сан >,

+ < белгісі жоқ сан > < цифра >,

+ < белгісі жоқ сан > 4,

+ < белгісі жоқ сан >< цифра > 4,

+ < белгісі жоқ сан > 94,

+ < цифра > 94,

+ 294.

JavaScript-та жазылған программада орындауға болатын барлық операциялар белгілі объектілермен жасалынатын әрекеттерді сипаттайды. Бұл объектілер Netscape Navigator программасының жұмыс облысындағы элементтер және HTML тілінің контейнерлері болып табылады. Объектілердің қасиеттер жиыны және объектілермен жұмыс жасайтын функциялар жиыны болады. Соңғысы әдістер деп аталады. Одан басқа тағы стандартты математикалық типтермен жұмыс істейтін немесе программаны орындау процессімен басқаратын функциялар болады. JavaScript –та оқиғалар болады – бұл программалық үзілудің аналогі. Бұл оқиғалар да World Wide Web желісінде жұмыс істеуге бағытталған, мысалы, Navigator"дың жұмыс облысына бетті жүктеу не гипермәтіндік сілтемені таңдау.

If <өрнек> then <оператор1> else <оператор2>

Бұл оператор төменднгідей орындалады: алдымен өрнек есептелінеді. Есептеу нәтижесі булевтік типті болу керек. Егер өрнектің мәні ақиқат болса, онда statement 1 орындалады, егер жалған болса else операторынан кейінгі statement2 орындалады. Егер else операторы жазылмаса, онда кейінгі тұрған операторға бірден жіберіледі.

Қолданылатын әдебиеттер [8,14]

Тақырып 5. Нұсқауыштар (Указатели). Массивтер. Құрылымдар

Компьютер жадысындағы әрбір байттың өз қайталанбайтын адресі болады. Тізбектелген байттардың тізбектелген адресі болады. Егер берілген байт адресі N болса, алдыңғы байттың адресі N -1, ал келесінікі N+1 болады.

Нұсқауыш – бұл кейбір мәліметтердің адресін сақтайтын айнымалы. Нұсқауышты пайдалану көмегімен бағдарламаның орындалу барысында жаңа айнымалыларды құруға болады. Жады көлемін (байтта) сұратып, нұсқауышқа байт адресін сақтауға болады. Бұл тәсілді динамикалық тарату деп те атайды.

Келесі бағдарламаны қарастырайық:

main()

int ivar,*iptr;

iptr = &ivar;

ivar = 421;

printf("Размещение ivar: %p\n",&ivar);

printf("Содержимое ivar: %d\n", ivar);

printf("Содержимое iptr: %p\n", iptr);

printf("Адресуемое значение: %d\n",*iptr);

Қолданылатын әдебиеттер [8,14]

Тақырып 6. Файлдармен жұмыс

Файлға тізбектей қол жеткізгенде ақпараттың алмастырылуы енгізу – шығару жүйесімен берілетін арнай буфер арқылы жасалады. Си тілінің компиляциясы енгізу –шығаруды тізбектей келетін файлдар ағымы ретінде қарастырады. Әр ағым файлмен байланыстырылады. Файл мен ағым арасындағы байланыс оның ашылуы кезінде жасалады. Файлдың ашылуы fopen функциясымен жасалады. Бұл функция файлға көрсеткіш қайтарады.

Файлға көрсеткішті келесідей сипаттайды:

FILE * lst;

Мұндағы FILE- тип аты, ол stdio.h стандартты анықтамада сипатталған;

lst- файлға көрсеткіш (логикалық аты).

fopen функциясы бағдарламада келесідей шақырылады:

lst= fopen (файлдың физикалық аты, файлды пайдалану түрі);

Файлдың физикалық аты - сақталынған орнын көрсетеді, мысалы "D:zni.f”- D: дискісіндегі zni.f файлы үшін.

Файлды пайдалану түрі “w” (егер файлға мәліметтерді жазу керек болса), “r” (файлдан мәліметтерді оқу қажет болса) және “a” (файлдағы мәліметтерге тағы мәліметтерді қосу қажет болса) болуы мүмкін. Егер ондай файл болмаса, ол жасалады.

Файлға жазу үшін fprintf, fputs, файлдан оқу үшін fscanf, fgets кітапханалық функциялар пайдаланылады. Файлмен жұмысты аяқтағанда ол жабылу тиіс, мысалы:

fclose (lst)

lst- файлға көрсеткіш;
Мысал 1: Енгізілген мәтінді файлға жазу

#include

main()

{ char s[50];

FILE *fl;

fl=open (“fayl.txt”, “w”);

scanf(“%s”, &s);

fprintf(fl, “%s”, s);

fclose(fl);

getchar();

}
Мысал 2: Файлдан жолдарды оқып экранға шығару

#include

main()

{ char s[50];

FILE *fl;

fl=open (“fayl.txt”, “r”);

while(!feof(fl))

{

fscanf (fl, “%s”, &s);

printf(“%s”, s);

}

fclose(fl);

getchar();

}

Қолданылатын әдебиеттер [11]

Тақырып 7, 8. С# тілінде бағдарламалау. С# ортасында жұмыс істеу негіздері
Тілді құрастырушылардың біреуі Microsoft фирмасының қызметкері Андреас Хейлсберг. Бұл тілдің келесі мүмкіндіктері бар:

• 
  C# тілі FCL және CLR мүмкіндіктерін ескеріп жасалған;
  
• 
  C# тілі түгелі дерлік объектіге бағытталған тіл, ондағы ендірілген типтер класс болып табылады;
  
• 
  C# тілі C/C++ тілдерінің мұрагері. Ол осы тілдердің ең жақсы элементтерін сақтайды;
  
• 
  Бұл тілде С++ тіліндегі көрсеткіштер, адрестеліну, адрестік арифметика секілді қасиеттер пайдаланылмайды. Сол себепті бұл тіл қарапайым және ыңғайлы;
  
• 
  Оның қуатты кітапханасы көмегімен Web – қызметті, деректер қорын және тағы басқа типті компоненттерді құруға мүмкіндік береді;
  

Қолданылатын әдебиеттер [2, 11]

Тақырып 9. Action Script тілінде бағдарламалау

Батырманы бағдарламалау

1 Алдымен батырманың суретін саламыз

1. 
   Осы батырмаға маустың оң батырмасын басып панелін шақырамыз
   

2. 
   Осы терезеде бағдарлама коды теріледі.
   

} On (relase)

{

GotoAndPlay(2);

3. 
   Екінші кадрды белгілеп Ғ6 батырмачсын басады.
   
4. 
   Action терезесінде келесі код теріледі
   

On (relase)

{

GotoAndPlay(1);

}

6 Бірінші және екінші кадрға Action панелін шақырып Stop коммандасын орнатады.

Қолданылатын әдебиеттер [13, 14]

Әдебиеттер тізімі

Негізгі әдебиеттер

1. 
   Концепция информатизации образования РК;
   
2. 
   Ж.К.Нұрбекова, Қ.М.Байғушева, А.З.Даутова. Қазіргі бағдарламалау тілдері.
   
3. 
   Бобровский С. Технология Петагона на службе российских программистов. Программная инженерия.-СПб.:Питер,2003.-222 с.
   
4. 
   Материалы сайта http://www.uran.donetsk.ua.
   
5. 
   Материалы сайта http://www.lib.aswl.ru/books/methodology/ programming.
   
6. 
   Острейковский В.А. Информатика: Учеб. для вузов. – М.: Высш.шк., 1999.-511 с.
   
7. 
   Симонович С.В. Информатика. Базовый курс. Учебник для вузов. –СПб: Издательство «Питер», 1999.-640 с.
   
8. 
   Жужжалов В.Е. Основы интеграции парадигм программирования в курсе программирования.-М.: Образование и информатика, 2004. -128 с.
   
9. 
   Фути К., Судзуки Н. Языки программирования и схемотехника СБИС. Пер. с япон.-М.:Мир,1988.-224 с., ил.
   
10. 
    Ben-Ari M. Understanding Programming Language. John & Sons Ltd.-New York.1998.
    

Қосымша әдебиет

11. 
    Открытое образование - стратегия ХХI века для России/ Под ред. В.М. Филиппова и В.П. Тихомирова. М.: Изд-во. МЭСИ, , 2000. 356 с.
    
12. 
    Tucker 1991 - Tucker A., et al. Computing Curricula 1991, Report of the ACM/IEEE-CS Joint Curriculum Task Force, ACM Press, N. Y. 1991.
    
13. 
    Фельдман С. Система программирования Java без секретов: Как создать безопасное приложение с «нуля»/ Сергей Фельдман. – М.:Новый 6 издательский дом, 2005. – 347 с.
    
14. 
    Хорстманн К.С. Java2:пер.с англ./ К.С.Хорстманн, Г.Корнелл. – М.:Вильямс.Т.2:Тонкости программирования.-2004.
    

Пол А. Объектно ориентированное программирование на С++/ Пер. с англ. Д.Ковальчука. – 2-е изд.-М.; СПб.: Бином-Невский диалект, 2001

жүктеу/скачать 84.83 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: