Әдістемелік ұсыныстар мен нұсқаулардың; әдістемелік ұсыныстардың; әдістемелік нұсқаулардың титул парағы

Әдістемелік ұсыныстар мен нұсқаулардың; әдістемелік ұсыныстардың; әдістемелік нұсқаулардың титул парағы

Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.3/40

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

ҚР Конституциясының даму тарихы пәні бойынша

Павлодар

Қазақстандық констиуцияныңі қайнар көздері.

«Заңды конституция» және «Формальды констиуция».

«Формальды» және «материалдық» конституция.

Қазақстандық конституциясының дамуының кезеңдері.
2-тақырып. «Жеті жарғы» қазақ хандығының алғашқы конституциясы ретінде

Мақсаты: Жеті жарғының құқықтық негіздегі мәнін ашу.

Міндеті: Тәуке ханның тұсындағы адамдардың құқықтары мен бостандықтарына талдау жасау.

Студент білуі тиіс:

«Жеті жарғының» пайда болуы және Тәуке хан мен билердің рөлі. Тәуке ханның дала конституциясы бойынша заң шығару және атқару билігі, конституциялық құрылымы. Сот төрелігі. Тұлғаның құқықтық мәртебесі. Қылмыс және қылмыстық жауапкершіліктің түсінігі. Жазаның түрлері. Сайлау жүйесі. Мемлекеттік рәміздер.

Билер кеңесінің мәртебесі. Халық жиналысы және оның шешімі. Даулар, ханның қарауы. Үстел үстіндегі даулар. Соттық даулар. Рулар аумағы және қолсұқпаушылық. Мемлекеттік қазына. Салық жүйесі (зекет және ұшыр).

«Жанға жан, қанға қан» қағидасының орындалуы. Өлім жазасы және оны орындау. Кінәсіздік призумпциясы. Сот шығындары. Сот үрдісіндегі куәгерлер. Сот үрдісінде ант беру және оны қабылдау. Султандардың сот үрдісіндегі мәртебесі. Қылмыскерге жаза қолдану.

Құқық қабілеттілік институты. Жеке тұлғаның әлеуметтік жағдайы бойынша құн салығы. Қылмыс жасап бостандығынан айырылған тұлғалар.

«Алаш – Орда» партиясының бағдарламасы Алаш автономиясының Конституциясының декларативті жобасы ретінде. 1917 жылғы екінші қаулысы. Конституциялық құрылым. Тұлғаның құқықтық мәртебесі. Қоғамдық бірлестіктер мен саяси партиялардың құқықтық мәртебесі. Мемлекет басшысының құқықтық мәртебесі. Биліктің тармаққа бөліну ережесі. Конституциялық бақылау. Сайлау жүйесі.

Алаш – Орда автономиялы парламенттік республика түрі ретінде. «Штат» түсінігінің құқықтық – мемлекеттік тұрғыда енгізілуі. Алаш – Ордадағы басқару органдары. Қырғыздар үшін меншік құқығы және дін. Жерді сатуға тиым салы.

Азаматтар мен адамның құқықтары мен бостандықтары. Алаш автономиясы мекемелерінің барлық ұлттар бойынша өкілдері. Жұмыс заңдылығы. Барлық оқу орындарында тегін білім алу. Саяси плюрализм және көппартиялық.

Алаш-Орда думасының қолындағы мемлекеттік биліктің заңдылығы. Алаш-Орданың уақытша Халықтық атқару билігі және оның өкілеттілігі. Алаш автономиясының құрылтай жиналысы.

Жынысы мен шыққан тегіне қарамастан сайлау құқығы. Құрылтай жиналысы, Мемлекеттік дума депутаттарын сайлау. Президент пен Үкіметті сайлау.

Конституциялық құрылыс. Тұлғаның құқықтық мәртебесі. Жергілікті және өзін-өзі басқару институты. Жұмысшылар, қырғыз халқы, шаруалар, казақктар мен қызыл армия депутаттарыны және оның өкілеттіктері.

Тұлға мәртебесінің құқықтық регламенті және оны шешу жолдары. КСР кеңесінің құзіреті. Кеңес съездері. Орталық атқару комитеті. Халық комиссарлар кеңесі. Одақтас республикалар органдары.

Конституциялық құрылыс. Тұлғаның құқықтық мәртебесі. Қоғамдық ұйымдар мен саяси партиялардың (бір партияның) құқықтық мәртебесі. Заң шығарушы, атқарушы, сот билігі. Одақтас республикалардың жоғарғы мемлекеттік органдары. Сайлау жүйесі.

Конституциялық құрылыс. Тұлғаның құқықтық мәртебесі. Қоғамдық ұйымдар мен саяси партиялардың (бір партияның) құқықтық мәртебесі. Заң шығарушы, атқарушы, сот билігі. Одақтас республикалардың жоғарғы мемлекеттік органдары. Сайлау жүйесі.

«ҚР Тәуелсіздігі туралы» 1991 жылғы Конституциялық заңы және оның мазмұны. 1993 жылғы ҚР Конституциясы «ескі» және «жаңа» заңмен күрес. Қонституциялық құрылыс. Тұлғаның құқықтық мәртебесі. Президент. Парламен. Үкімет. Сот жүйесі. Конституциялық бақылау. 1998 жылғы және 2007 жылғы Конституцияның өзгерістері және оның мазмұны.

1. 
   Конституция РК: принята на республиканском референдуме 30 авг. 1995 г. – Алматы: Юрист, 2007 г.
   
2. 
   Абиль Е. История государства и права Казахстана: курс лекций. Караганда: Учебная книга, 2005 г.
   
3. 
   Абайдельдинов Е.М. Политико – правовая история РК. Учебник. Часть 1. – Алматы: институт «Данекер», 2002 г.
   
4. 
   Зиманов С.А. Конституция и Парламент РК.- Алматы: Адилет, 1996 г.
   
5. 
   Кукушкин Ю.С. Очерк истории Советской Конституции. – М: Юридическая литература, 1987 г.
   
6. 
   Нурмагамбетова Р.К. Движение Алаш и Алаш – Орда. – Алматы: Казахстан, 2003 г.
   
7. 
   Сартаев С.С. Становление Конституции РК. – Алматы: Казахский институт права и международных отношений, 2002 г.
   
8. 
   Сапаргалиев Г.С. Конституционное право РК. Академический курс. – Алматы: Жеты жаргы, 2002 г.
   

1. 
   Абенов Е. Казахстан: эволюция, государство и общество – Алматы: Казахстан, 1996 г.
   
2. 
   Алебастрова И.А. Конституционное право зарубежных стран. – М: Юриспруденция, 2000 г.
   
3. 
   Акуев Н.А. Год 1995 – й: конституционная прозорливость. – Литер. 2 ноября 2006 г.
   
4. 
   Ким В.А. Конституционный строй РК – Алматы, КазНУ им. Аль- Фараби, 1998 г.
   
5. 
   Кляшторный С.Г. Казахстан. Летопись 3 тысячелетий – СПБ, 1992 г.
   
6. 
   Копабаев О.К. Конституция Республики: от нигилизма к прагматизму. Казахстанская Правда. 15 июля 1993 г.
   
7. 
   Зиманов С.А. Состояние и задачи разработки обычного права казахов. Проблемы казахского обычного права – Алматы, Жибек жолы, 1989 г.
   
8. 
   Юридический энциклопедический словарь – М: 1984 г. И последующие издания