Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті
Көлік техникасы және логистика кафедрасы
Көлік құрылыстары мен құрылғыларын жобалау негіздері пәні бойынша
050901, 5В090100 – Көлікті пайдалану және жүк қозғалысы мен тасымалдауды ұйымдастыру мамандығының студенттеріне арналған
ӘДІСТЕМЕЛІК ҰСЫНЫСТАРЫ МЕН НҰСҚАУЛЫҚТАРЫ
Павлодар
Әдістемелік ұсыныстар мен нұсқауларды; әдістемелік ұсыныстарды; әдістемелік нұсқауларды бекіту парағы
|
|
Нысан
ПМУ ҰС Н 7.18.3/41
|
|
БЕКІТЕМІН
ОІ жөніндегі проректор
_________Пфейфер Н.Э.
20__ж. «___»_______
|
|
|
Қ ұрастырушы: аға оқытушы Бейсенова Х.З.
Көлік техникасы және логистика кафедрасы
Көлік құрылыстары мен құрылғыларын жобалау негіздері пәні бойынша
050901, 5В090100 – Көлікті пайдалану және жүк қозғалысы мен тасымалдауды ұйымдастыру мамандығының студенттеріне арналған
әдістемелік ұсыныстар мен нұсқаулар
Кафедраның отырысында ұсынылды
20__ж. «___»______________,№__ хаттама
Кафедра меңгерушісі _____________ Ордабаев Е.К._ 20__ж. «____» ________
ММжКФ ОӘК мақұлданды
20__ж. «___»______________, №____ хаттама
ОӘК төрағасы _______________ Ахметов Ж.Е. 20__ж. «____» ________
МАҚҰЛДАНДЫ:
ЖжӘҚБ бастығы _____________ Варакута А.А. 20__ж. «____» ________
Университеттің оқу-әдістемелік кеңесімен мақұлданды
20__ж. «___»______________ №____ хаттама
Студенттерді өз алдына теміржол стансасының басқарушы жұмысшылары болып, жобалау орындарының мамандары болып, тасымалдау жұмыстарын үйретеді. Автомобиль жолдарын, қаланы, аэродром мен аэропорттарды жобалауды т.б үйретеді.
Пәнді оқу нәтижесінде тәлімгер білуі қажет: бас схемалары және стансаның берілген конструкциясын кешенді жобалауды, құрылғылардың икемді орналастырып компьютер техникасының көмегімен санау әдістерін қолдануды, көлік тораптарының өркендеу қиындықтарын білуді; автомобиль жолдарының бас элементтерін жобалауды; теміржолдың су мен автомобиль көлігімен қиылысуын; қаланы жобалау принциптерін; аэродром мен аэропорттардың басты элементтерін; көлік мекемелерінің объектілерін ең тиімді жобалау шешімдерін технико-экономикалық санауды; қауіпсіздік, еңбекті қорғау және қоршаған ортаны сақтауды.
Типтік сызбаларды қолдана білулері керек:
-
технологиялық үрдістің жобаланатын немесе қайта құрылатын станса және торапты жобалауды;
-
қалалық автожолдарды;
-
айырым, басып озу бекеттерінің, стансаның, аэропорт, аэродром және т.б объектілерді жобалап кестені салуды;
-
объектілердің басты элементтерін масштабты жобалауды, қайта құруды;
-
электронды қайта құру машинасының көмегімен жобалауды, сануды;
-
теміржол стансасының құрылғыларын жобалауды;
-
стансадағы локоматив пен вагон шаруашылығының құрылғыларын жобалауды;
-
теміржол мен көлік тораптарының схемасын құруды, жобалауды;
-
технико-экономикалық есептер жасауды.
Кредиттің саны: 2, оқитын курс 4, семестр 7, емтихан.
Курстың құрамы
Кіріспе
Теміржолдағы бас элемент станса мен тораптар туралы жалпы мәліметтер және біртұтас көліктердің дамуымен байланысы. Станса және тораптардың қазіргі қалыптары. «Теміржол стансасы және тораптар пәнінің негізгі мақсаттары мен міндеттері».
Автомобиль жолдарын және аэродромды жобалаудың неізгі мақсаттары мен міндеттері.
Қала көліктерін, қаланы жобалаудың негізгші мақсаттары мен міндеттері.
1 Теміржол туралы жалпы түсініктер
Бекеттердің жіктелуі және әртүрлі стансалар туралы мәліметтер. Теміржол туралы жалпы түсініктер. Теміржол стансасы және тораптарда қолданатын комплекс құрылыстары, олар туралы қысқаша мәліметтер.
Станса жолдары, олардың жіктелуі.
Теміржол габариті және оардың қолданылуы. Жолдарды бір-бірімен қосу. Негізгі бұрмалаушылардың, жол бағыттамалардың түрлері, оларды қолдану және жобалау әдістері. Елімізде қолданатын бұрмашылардың шетелде қолданатын бұрмашылардан айырмашылығы.
Стансаны жобалауда қолданатын бұрмашылардың өзара орналасуы және олардың арасының қашықтығын санау. Бас жолда жылдам жүретін пойызды өткізу үшін қолданатын бұрмашылардың түрлері: қысқартылған, қысқартылмаған және айқасқан. Олардың санын санау және қолдану жағдайлары. Бұрмашылар көшесінің түрлері мен олардың әр жағдайдағы қолданатын түрлерін санау әдістемелері. Стансада санау жұмыстарын автоматтандыру, механикаландару, ЭСМ-ді қолдануы. Станса жолының толық, пайдалы және құрылыс ұзындығы туралы түсініктер, оларды санау. Станса паркі, олардың белгіленуі және оларды жобалау жағдайлары.
Станса алқымы туралы қысқаша түсініктер мен олардың алдына қоятын талаптар. Стансаның құрылыстарын жобалағанда типтік жобаны кең қолдану әдістері.
Айырым бекетінің белгіленуі (арнау), олардың негізгі түрлері, жұмыс технологиясы. Созылма, жартылай созылма жолдардаың басып озу бекеттерінің типтік сызбасы.
Аралық стансаның белгіленуі, атқаратын жұмыс операциялары және олардың құрылыстары.
Айырым және озу бекетінің, айырым және телімдік стансаның белгіленуі. Стансада қолданылатын тартымыштардың түрлеріне сәйкес, стансаның орналасуына сәйкес, стансаның орналасуына сәйкес телімдік стансаның жіктелінуі.
Стансалардың сызбаларын технико-экономикалық дәлелдеу арқылы таңдап алу. Электрленген теміржолда әртүрлі тоқтың түйіскен жерінде орналасатын стансаның сызбасы.
Стансада қабылдау-жөнелту, сұрыптау т.б станса парктерінің орналасу жағдайлары. Олардың жылжымалы бағыттарына сәйкес орналасуы және оларды салыстыру әдістері. Стансада жолаушы ғимараттарының, сұрыптау құрылысының жүк алаңының, локомотив шаруашылығының т.б орналасуы.
Сұрыптау стансасының белгіленуі, орындайтын негізгі операциялары, олардың құрылыстары, олардың жабдықтары, типтері. Керекті сұрыптау кешенінің саны, олардың сұрыптау құрылыстарының және парктердің өзара орналасу сызбасы.
Жолаушылар стансасының негізгі құрылыстары, жұмыс технологиясы және олардың жіктелінуі. Тура түрлі жолаушылар стансасының сызбасы.
Жолаушылар стансасының негізгі құрылыстары, олардың жабдықтары, типтері. Керекті сұрыптау кешенінің саны, олардың сұрыптау құрылыстарының және парктердің өзара орналасу сызбасы.
Жолаушылар стансасының негізгі құрылыстары, жұмыс технологиясы және және олардың жіктелінуі. Тура түрлі жолаушылар стансасының сызбасы.
Жолушылар вокзалын, вокзал алаңын олардың негізгі жабдықтарын жобалау принципі. Богаж және почтаны таситын тоннельдерді жобалау.
Метрополитен стансасын, олардың деполарын жасау. Теміржол мен метрополитеннің түйіскен жерінде қолданатынжолаушылар стансасын жобалау.
Жолаушылар-техникалық стансасының құрылыстары және олардың жіктелуі.
Жолаушылар-техникалық стансасының құрылыстарының орналасу принципі, жұмыс технологиясы . вагон жуатын, өңдейтін жабдықтардың орналасуы.
Жүк стансасының негізгі арнауына қарай жіктелінуі, орындайтын жұмыс түрлері және жүк стансасының торапта орналасуы. Барлық жүк стансаларының түрлеріне қоятын талаптар.
Көпшіліктер қолданатын жүк стансасының негізгі жұмыс технологиясы, олардың негізгі сызбалары және жергілікті жағдайға сұрыптау құрылыстарын қолдану және олардың түрлерін таңдап алу.
Контейнерлерді көп өңдейтін, өңдеуге арналған жүк стансаларының сызбаларының (терминалы).
Негізгі қоймалардың типтері және олардың стансада орналасуы. Жабық ангарлы типті қоймалар, олардың стансада орналасуы.
Контейнерлі пойызды тез өңдейтін стансадағы арнайы орындар. Аудармалы жүктерді түсіретін жоғары көтерілген жолдар.
Көмірді, руданы тиейтін стансаның сызбасы мен көмір, руда тиейтін орындар. Құрылыс жүктерін түсіру орындары. Стансада бидай тиейтін, түсіретін орындар. Мұнай тасуға қолданылатын жүк стансалардаң сызбасы. Цистернаны жуатын, тазалайтын жүк стансаларының сызбасы. Стансада қолданатын еңбек, өрт қауіпсіздігін және ауа райын сақтайтын шамалар.
Теңіз және өзен порттарында қолданатын теміржол стансалары.
Жүкті теміржол вагонынан басқа көліктерге тиеу, не түсіру үшін стансалардың және тораптардың түрлері. Шекара стансалардың сызбалары оларда қолданылатын құрылыстардың өзгешеліктері және оларды жобалау өзгешелігі.
Теміржол және көлік тораптары туралы жалпы түсініктер, олардың жалпы көліктерде атқаратын ролі. Әртүрлі көліктердің көлік тораптарындағы бірлестігі. Теміржол тораптарында стансалардың және басқа құрылыстардың орналасуы.
Теміржол тораптарының жіктелінуі, стансалардың негізгі мүшелерінің орналасуы, олардың жұмыс атқару мінездемелері.
Теміржол стансалары және тораптарды жобалағанда олардың жаңаларын және қайта құру шешімдерін тиімдендіру нұсқаларын қабылдау.
Өнеркәсіп теміржол тораптарында қолданатын негізгі құрылыстар. Өнеркәсіп теміржол тораптарында қолданылатын стансалардың және өнеркәсіп орындарының орналасу сызбалары.
2 Автомобиль жолының негізгі элементтері
Автомобиль жолы туралы негізгі түсініктер.
Автомобиль жолының Қазақстан Республикасындағы ролі (қызметі). Автомобиль жолының халық шаруашылық және әкімшілік жіктелінуі: көпшілік қолданатын автомобиль жолы, қалалық жолдар, заңды тұлғалар автомобиль жолдары, өндіріс және ауыл шаруашылығының кәсіпорындары және бірлестіктер.
Жол шаруашылығының заманауи жағдайы. Автомобиль жолының нарық экономикасындағы, мәдениет пен әлеуметтік саясатқа тигізетін әсері.
Автомобиль жолдарының заманауи жағдайы: тиімділік, жылдамдақ, қауіпсіздік, ыңғайлылық және экологиялылығы.
Автомобиль жолдарының жобалау көрмесі және оларды одан әрі дамыту жолдары.
Автомобиль жолын жобалау негіздері (трассаның бағытын таңдау, жергілікті рельефтің ролі, метереологиялық мағұлматтарды қолдану және т.б факторлар).
Жер қыртысын жобалау. Жол киімін, кіші су ағызатын құрылыстарын, көпірлерді, қала жолдары мен көшелерін жобалау.
-
Қала жобалау
Қаланы жобалау принціпі, қаланың құрылымдары және олардың қызметі, яғни функциялары. Қала аймағында (жерінде) қала көлігінің арнайы функциясы. Қала көлігінің қаланы біртұтас біріктіруге, қаланың элементтерін қосуға, олардың бірігіп жұмыс істеуіне тигізетін әсері. Қаланы экологиялық қорғау. Қалада қала көлігін, жұмысын ұйымдастыру, жолаушылар ағымын анықтау т.б.
-
Аэродром мен аэропорттарды жобалау
Аэродромның, аэропорттың негізгі элементтері. Әуе жолы (трассасы), аэропорттар, аэродромдар. Аэропортты жобалау. Аэропорттың тікұшақ қонатын, ұшатын жолының ұзындығы мен ені және бұру жолдары. Аэродромды тігінен жобалауы. Су ағызатын және дренажды жүйе. Аэродромның үстіңгі жабдықтары т.б.
ТӘЖІРИБЕЛІК САБАҚТАРДЫҢ ТІЗІМІ
-
Станса жолдарының түрлері мен олардың жіктелінуі. Көлік объектісінің жолын санау.
-
Көлік объектіні, жолаушыларды, жүкті және бас құрылғыларды санау.
-
Жер қыртысының өзгешеліктері. Көлденең және тігінен көріністерін жобалау.жер жұмыстарының көлемін санау.
-
Қаланың схемасы мен көше категорияларын, халық қозғалысын табу. Жаяу жүрушілердің, даңғылдардағы қозғалыстың жиілігін анықтау.
-
Көліктегі авария коэффициентін анықтау.
-
Көлік объектілерінің қайта құру түрлері.
-
Қайта құру түрлерінің капиталды және эксплуатациялық шығындарды табу.
Әдебиеттер тізімі
Негізгі:
-
Бабков В.Ф., АндреевО.В. Проектирование автомобильных дорог. Учебник для вузов. – М.: Транспорт, 1979, 775с.
-
СНиП РК 3.03-09-2003. –Астана, 2003. -48с.
-
Бабков В.Ф., Андреев О.В. проектирование автомобильных дорог. Часть 1,2. –М.: Транспорт,1987.260с.
-
Правила и нормы проектирования станций и узлов на железных дорогах колеи 1520 мм. –М.: МПС, 1999.53с.
-
Бабков В.Ф. Автомобильные дороги. –М.: Транспорт, 1983.280с.
-
Инструкция по проектированию дорожных одежд нежесткого типа. ВСН 46-83. –М.: Транспорт, 1985.157с.
-
Фишельсон М.С. Транспортная планировка городов. М., Высшая школа, 1985, 238с.
Қосымша:
-
Горинов А.В., Кантор И.И. Изыскания и проектирование железных дорог. 6-е изд., перераб. и доп. –М.: Транспорт, 1979. 343с.
Достарыңызбен бөлісу: |