Әкімшілік құқықтық қатынастар Құқық нормасы

жүктеу/скачать 1.9 Mb.

Дата	20.05.2022
өлшемі	1.9 Mb.
	#458021

акимшилик катынас

Тақырыбы:
Әкімшілік құқықтық қатынастар

Құқық нормасы – бұл жалпыға міндетті жүріс-тұрыс ережесі, ал құқықтық қатынас – құқық нормасының негізінде пайда болатын қоғамдық қатынас. Олардың арасындағы өзара байланыс мыналардан көрінеді

Әкімшілік-құқықтық қатынастар — бұл мемлекеттік басқару аясында калыптасатын және әкімшілік-құқық нормалары арқылы реттеліп отыратын қоғамдық қатынастар. Бұл қатынастарға қатысушыларға белгілі бір құқықтар мен міндеттер беріледі және олар құқықтық қатынастардың субъектілері болып табылады. Атқарушы билік органдары, мемлекеттік қызметкерлер, қогамдық бірлестіктер, кәсіпорындары, мекемелер мен азаматтар әкімшілік-құқықтық қатынастардың субъектілері болып табылады. Құқық субъектілерінің арасында нақты құқықтық қатынастар туындауы үшін норманы іс-әрекетке келтіретін белгілі бір іс-әрекеттер мен оқиғалар қажет.

Әкімшілік-құқықтық қатынастар — бұл мемлекеттік басқару аясында калыптасатын және әкімшілік-құқық нормалары арқылы реттеліп отыратын қоғамдық қатынастар. Бұл қатынастарға қатысушыларға белгілі бір құқықтар мен міндеттер беріледі және олар құқықтық қатынастардың субъектілері болып табылады. Атқарушы билік органдары, мемлекеттік қызметкерлер, қогамдық бірлестіктер, кәсіпорындары, мекемелер мен азаматтар әкімшілік-құқықтық қатынастардың субъектілері болып табылады. Құқық субъектілерінің арасында нақты құқықтық қатынастар туындауы үшін норманы іс-әрекетке келтіретін белгілі бір іс-әрекеттер мен оқиғалар қажет.

Әкімшілік құқық субъектілері мынадай 3 шарт бойынша ғана әкімшілік құқықтық қатынастардың субъектісі болып табылады:

Азаматтардың әкімшілік құқықтық мәртебесі жаппы құқықтық мәртебесінің бөлігі болып табылады және оның төмендегідей әлементтері бар:

Әкімшілік құқық – Қазақстан Республикасы құқық жүйесінің ең үлкен және күрделі салаларының бірі. Ол қоғамдық қатынастарды реттейтін, мемлекеттің басқару қызметінің процесінде пайдаланатын және мемлекеттік аппараттың тәртіптелген бірізділік жұмысын қамтамасыз ететін аса маңызды тәсілдердің бірі болып табылады.

Әкімшілік құқық – Қазақстан Республикасы құқық жүйесінің ең үлкен және күрделі салаларының бірі. Ол қоғамдық қатынастарды реттейтін, мемлекеттің басқару қызметінің процесінде пайдаланатын және мемлекеттік аппараттың тәртіптелген бірізділік жұмысын қамтамасыз ететін аса маңызды тәсілдердің бірі болып табылады.
Қоғам өмірінің аса маңызды жақтарын құқықтық реттеу қандай да болмасын мемлекеттің ажыратылмас элементі екендігі ежелден белгілі. Мемлекет әкімшілік-құқықтық нормалар арқылы өзінің өкілетті органдары атынан қоғамның қажеттерін қанағаттандыру және де азаматтарының өміріне қалыпты жағдайларды қамтамасыз ету үшін экономикалық және әлеуметтік –мемлекеттік мәні бар аса маңызды ұйымдық шараларды жүзеге асырып отырады.

Әкімшілік құқықтың көздері мыналар:

Әкімшілік құқықтың субъектісі болу үшін азаматтар әкімшілік құқық кабілеттілігіне және мемлекетті басқару саласында қүқықтар мен міндеттерге ие болу керек. Жалпы азаматтарда әкімшілік әрекет қабілеттілігі басқа құқықтықсалаларға қарағанда ерте қалыптасады. Мысалы, мектеп оқушылары бұзылған құқықтарды қалпына келтіруге шаралар қолдануды әкімшіліктен талап ете алады, мысалы, жастар ісі жөнінде мемлекеттік органдарға үндеу жариялау сияқты.

Әкімшілік құқықтың субъектісі болу үшін азаматтар әкімшілік құқық кабілеттілігіне және мемлекетті басқару саласында қүқықтар мен міндеттерге ие болу керек. Жалпы азаматтарда әкімшілік әрекет қабілеттілігі басқа құқықтықсалаларға қарағанда ерте қалыптасады. Мысалы, мектеп оқушылары бұзылған құқықтарды қалпына келтіруге шаралар қолдануды әкімшіліктен талап ете алады, мысалы, жастар ісі жөнінде мемлекеттік органдарға үндеу жариялау сияқты.
Толыққанды әкімшілік әрекет қабілеттілігі 18 жастан ғана басталады. Әкімшілік құқық және әрекет кабілеттілігі тек жас мөлшеріне ғана емес, сондай-ақ денсаулыққа, тұрғылықты жеріне, біліміне және басқа да факторларға негізделіп қалыптасады. Кейбір факторлар әкімшілік құқық және әрекет қабілеттілігін толығымен немесе жартылай шектеуі мүмкін. Мәселен, психикалық аурулар мен мүгедектер транспорт жүргізу құқықтарынан айырылады, соттық жауапкершілікке тартылған және арнайы білімі жоқ азаматтар мемлекеттік аппаратта лауазымды міндет атқару құқығын жоғалтады.

Әкімшілік құқықтың негізгі мақсат-міндеттері:

жүктеу/скачать 1.9 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: