«Экология» терминінің сөзбе-сөз аудармасы қандай мағына береді?

«Экология» терминінің сөзбе-сөз аудармасы қандай мағына береді?

A) Өсімдіктер туралы ғылым

B) Жер туралы ғылым

C) Топырақ туралы ғылым

D)& Үй туралы ғылым

E) Жануарлар туралы ғылым

*****

A)& Ю. Одум

B) Н.А.Северцов

C) Э.Пианка

D) Р.Уитеккер

E) И.П. Бабьева

*****

Антикалық кезеңің қай ғалымы алғаш рет ортаның адам денсаулығына әсер ететін факторларын зерттеді?

B) Былова А.М

C) Геккель Э

D) Эразийский Т

E)& Гиппократ

*****

A)& Ламарк Ж.Б

B) Былова А.М

C) Дарвин.Ч.

D) Одум.Ю

E) Будыко М.И

*****

Э. Геккелдің қайсы еңбегінде «Экология» терминін кездестіреміз

B) Өмір сүру ерекшелігі

C) Өмір сүру үшін күрес

D) Экология негіздері

E) Жалпы экология

*****

A)& Вернадский В.И

B) Вильямс В.Р

C) Одум Ю

D) Бродский А.К

E) Гиляров А.М

*****

Экология нені зерттейді?

B) Адам денсаулығын

C) Микроағзалар

D)& Тірі ағзалардың және қоршаған ортамен қарым қатынасын

E) Балдырлар

*****

A) Геккель Э

B) Уатт К

C)& Дарвин Ч

D) Ламарк Ж.Б

E) Вернадский В.И

*****

1994 жылы ұсынылған экологияның қазіргі заманғы классификациясының авторы кім?

B) Наумов Н.П

C)& Реймерс

D) Исаев А.С

E) Рамад Ф

*****

A) Чернова Н.М

B)& Геккель Э

C) Коммонер Б.Г

D) Фарб П

E) Зюсс Ю.

*****

Қазіргі заманғы биосфера туралы ілімнің авторы кім?

B)& Вернадский В.И

C) Геккель Э

D) Коммонер Б

E) Одум Ю

*****

A) Өсімдіктер туралы ғылым

B) Жер туралы ғылым

C)& Үй туралы ғылым

D) Топырақ туралы ғылым

E) Жануарлар туралы ғылым

*****

«Экология» термині қай жылы енгізілді?

B) 1958

D) 1858

*****

A)& К.Ф. Рулье

B) Э.Геккель

C) Ю.Либих

D) Ч.Дарвин

E) В.И.Вернадский

*****

«Экология» сөзі қандай тілден шыққан?

B)& грек;

C) ағылшын;

D) орыс;

*****

A) 1920;

C) 1900;

E) 1930.

Өсімдіктер географиясында кім экологиялық бағытты енгізді?

A) Ж.Б.Ламарк

B)& А.Гумбольд

C) К.Ф.Рулье

D) Э.Геккель

E) Г.Д.Торо

*****

A) жердегі магниттік ырғақтардың пайда болуы;

B)& экологиялық дүниетаным және мәдениет;

C) салауатты өмір салты туралы;

D) тірі организмдердің дамуы туралы;

E) айдың теңіз ағыстарына әсері.

*****

«Табиғи сұрыпталу жолымен түрлердің шығуы» еңбегінің авторы кім?

B)& Ч.Дарвин;

C) В.И.Вернадский;

D) Сукачев;

E) Докучаев.

*****

A)& Э.Геккель;

B) Ч.Дарвин;

C) В.И.Вернадский;

D) Сукачев;

E) Докучаев.

*****

Қазіргі заман экологиясының қай бағыты адаммен байланысты?

B)& Әлеуметтік экология

C) Жалпы экология

D) Жануарлар экологиясы

E) Аутэкология

*****

A)& Особьтер экологиясы

B) Популяциялар экологиясы

C) Бірлестіктер экологиясы

D) Ландшафт экологиясы

E) Әлемдік мұхит экологиясы

*****

Синэкология нені зерттейді ?

B) Популяциялар экологиясы

C)& Бірлестіктер экологиясы

D) Ландшафт экологиясы

E) Әлемдік мұхит экологиясы

*****

A) Ауыл экологиясы

B)& Қала экологиясы

C) Особьтар экологиясы

D) Бірлестіктер экологиясы

E) Ландшафт экологиясы

*****

Қолданбалы экология бағытына жатпайтындар:

B) Агроэкология

C) Өндірістік экология

D) Медициналық экология

E) Инженерлік экология

*****

A) Жалпы экология, жекелік экология

B) Әлемдік экология, жеке меншік экологиясы

C) Геология, гидроэкология

D)& Аутэкология, дэмэкология, синэкология

E) Нооэкология, геоэкология, биоэкология

*****

Экологияның қай бөлігі жер шары, қала, ауыл тұрғындарының санын жан жақты оқытады?

B)& Адам экологиясы

C) Жануарлар экологиясы

D) Әлемдік экология

E) Экологиялық білім мен тәрбие беру

*****

A) Геоэкология

B) Аутэкология

C) Синэкология

D)& Дэмэкология

E) Биоэкология

*****

Бірлестіктер экологиясы қалай аталады:

B) Дэмэкология

C)& Синэкология

D) Агроэкология

E) Биоэкология

*****

A)& Қоғам – қоршаған орта

B) Адамның тұратын ортасы

C) Биогеоценоздар

D) Экожүйелер

E) Организмнің қоршаған ортасы

*****

Экологияның қай бөлігі жер шарының экологиялық проблемаларын зерттейді?

B) Геоэкология

C)& Ғаламдық экология

D) Өндірістік экология

E) Әлеуметтік экология

*****

A) физиология;

B) демэкология;

C)& синэкология;

D) ғаламдық экология;

E) аутэкология.

*****

Толерантты - бұл организмдердің қабілеті:

B) жаңа өмірге бейімделу;

C) жергілікті форманың түзілуі;

D) тәулік уақытын анықтау;

E) қоршаған ортаға әсерін тигізу.

*****

A)& Жердегі тіршіліктің таралу аймағы

B) Жер планетасындағы қазір тіршілгі жоқ аймақ

C) Қазіргі және бұрынғы тіршіліктін таралу

D) Айдағы тіршіліктін таралу аймағы

E) Ғарыштағы тіршіліктін таралу аймағы

*****

Биосфера атмосфераның қай бөлігін қамтиды:

B)& Тропосфераны

C) Экзосфераны

D) Термосфераны

E) Ионосфераны

*****

A) литосфера

B) жер қыртысы

C) жер қыртысы және жер мантиясы

D) литосфера және жер қыртысы

E)& жер қыртысының жоғарғы бөлігі.

*****

Фотосинтез процесінің нәтижесінде түзілетіндер:

B)& оттегі және органикалық зат

C) көмірқышқыл газы және органикалық зат

D) су және көмірқышқыл газы

E) оттегі ,су,көмірқышқыл газы және органикалық заттар түзіледі.

*****

A)& 2 млн. жуық

B) 1 млн. жуық

C) 5 млн. жуық

D) 10 млн. жуық

E) 3 млн. жуық.

*****

«Ноосфера» терминін ғылымға енгізген ғалым:

B) Леруа

D) Тейлер де Шарден

E) Геккель.

*****

A) «Өмір» сферасы

B)& «Ақыл-Ой» сферасы

C) «Техногенез» сферасы

D) Литосфера

E) Гидросфера

*****

Биокосты заттар дегеніміз ?

B) Барлық тірі организмдердің жиынтығы

C) Микроорганизмдер, өсімдіктер мен жануарлар, олардың активті

биомассасы

D) Өлі органикалық заттар мен биогенді тау жыныстары, оның ішінде

қазба отындар

E) детриттің барлық формалары

*****

A) Геккель Э

B) Ламарк Ж.Б

C)& Зюсс Э

D) Рулье К.Ф

E) Дарвин Ч

*****

«Биосфера» терминін ғылымға енгізген кім?

B) С. Шварц

C) Н.Вавилов

D) Ю. Либих

E)& Зюсс

*****

A) Стратосфера;

B) Атмосфера;

C)& Биосфера;

D) Гидросфера;

E) Ноосфера;

*****

Планетадағы барлық тірі организмдердің жалпы қосындысы қалай аталады?

B) Биоқиғаш заттар;

C)& Тірі заттар;

D) Өлі заттар;

E) Органикалық заттар

*****

A) Тек тірі организмдер;

B) Тірі организм мен биогенді заттар;

C) Тірі организм менбиоқиғаш заттар,

D)& Тірі организм мен биогенді және биоқиғаш дене,

E) Биогенді заттар мен биоқиғашдене;

*****

Организмдердің өмір сүруге ең қолайлы орта:

B) Жер беті мен ауа кеңістігігі;

C) Су ортасы;

D) Су және жер беті мен ауа кеңістігі;

E)& Суды, топырақты, жер бетін, ауа кеңістігін және тірі организмдер;

*****

A) В.И. Вернадский

B) К.А. Мебиус

C)& В.И.Сукачев

D) А.П. Виноградов

E) Э. Зюсс.

*****

Биогеоценоз бір бірінің тіршілік етуіне жағдай туғызатын мынадай компоненттерден тұрады:

B) фитоценоз, зооценоз және эдафотоп

C) климатоп және эдафотоп

D)& биоценоз және экотоп

E) биоценоз, экотоп және климатоп.

*****

саңырауқұлақтардың қауымдастығы қалай аталады?

A) биогеоценоз

B) фитоценоз

C)& биоценоз

D) зооценоз

E) экотоп.

*****

A) консументтен продуцентке редуцент арқылы

B) редуценттен продуцент арқылы консументке

C)& продуценттен консумент арқылы редуцентке

D) редуценттен консументке

E) консументтен редуцентке.

*****

Экология ілімінің бірлігі болып табылады?

B) Биотикалық фактор

C)& Экосистема

D) Экотоп

E) Биогеоценоз

*****

A) Геккель

B)& Тенсли

C) Ю. Одум

D) И.В.Вернадский

E) Ч.Дарвин

*****

«Экожүйе» ұғымы ғылымға қай жылы енді ?

B) 1790

D)& 1935

*****

A) Фитопланктон;

B) Микроценоз;

C)& Биоценоз;

D) Зоопланктон;

E) Перифитон;

*****

Сан жағынан басым түрлерді қалай атайды?

B)& Доминанттық қауымдастықтар;

C) Индикаторлық қауымдастықтар;

D) Модификациялық қауымдастықтар;

E) Бақталастық қауымдастықтар;

*****

A) Суккуленттер;

B)& Склерофиттер;

C) Мезофиттер;

D) Гигрофиттер;

E) Гемофиттер;

*****

Ырғай – қоян – түлкілердің тропикалық тізбектің компоненттерін атаңыз:

B)& Продуцент –1 консумент,2 консумент;

C) Продуцент – гетеротрофт – редуцент;

D) Гетеретроф – консумент, консумент – гетеротроф;

E) Продуцент – консумент – редуцент;

*****

A)& Ноосфера;

B) Атмосфера;

C) Биосфера;

D) Гидросфера;

E) Митосфера;

*****

Жануарлардың суда өсіп - өнуіне шектеу келтіретін экологиялық факторлар:

B) Ылғалдың көптігі;

C) Жылудың жетіспеушілігі;

D) Қоректің көптігі;

E)& Оттегі құрамының шамадан тыс концентрациясы;

*****

A) горшоктағы гүл;

B) су қоймасы;

C) ғарыш зымыраны;

D) аквариум;

E)& орман;

*****

Төмендегі берілген экожүйенің қайсысы табиғиға жатпайды?

B) өзен;

D) таулар;

E) шөлейт.

*****

A) Саңырауқұлақ;

B) Насекомдар;

C) Құстар;

D) Адам;

E)& Жасыл өсімдіктер;

*****

Гетеротрофты организмдердің тіршілік әрекеті:

B)& Дайын органикалық өнімдерді пайдалану;

C) Бейорганикалық қосылыстармен қоректену (CO₂, H₂O) ;

D) Тек жылу энергиясын пайдалану;

E) Тек электр энергиясын пайдалану;

*****

A) Қосымша

B) Оптималды

C) Қажет

E) Қалыптастырушы

*****

Эндемиктерге жататындар:

B) Құмда тіршілік етуге бейімделген;

C) Судағы жоғары сатылы өсімдіктерге жабысып тіршілік ететіндер;

D) Барлық континентте таралғандар;

E)& Шектеулі географиялық ауданда таралғандар;

*****

A) Органикалық заттардың ыдырауы;

B) Тыныс алуы;

C)& Фотосинтез;

D) Белоктың синтезделуі;

E) Мутация;

*****

Бірінші трофикалық деңгей қалай аталады:

B) Бірінші реттік консумент;

C) Екінші реттік консумент;

D) Жыртқыштар мен паразиттер;

E) Редуценттер;

*****

A)& Бірінші реттік консумент;

B) Продуценттер;

C) Екінші реттік консумент;

D) Жыртқыштар мен паразиттер;

E) Редуценттер;

*****

Үшінші трофикалық деңгей қалай аталады:

B) Продуценттер;

C) Бірінші реттік консумент;

D) Жыртқыштар мен паразиттер;

E) Редуценттер;

*****

A)& Жыртқыштар мен екінші реттік консументтердің паразиттері;

B) Продуценттер;

C) Бірінші реттік консумент;

D) Екінші реттік консументтер;

E) Деструкторлар;

*****

Бесінші трофикалық деңгей қалай аталады:

B) Жыртқыштар мен екінші реттік консументтердің паразиттері;

C) Продуценттер;

D) Бірінші реттік консумент;

E) Екінші реттік консументтер;

*****

A) Ландшафт

B)& Популяция

C) Экотип;

D) Бірлестіктер;

E) Экожүйе;

*****

Тіршілігі үшін органикалық емес көздерді пайдаланатын организмдер:

B)& Автотрофтар;

C) Паразиттер;

D) Сапротрфтар;

E) Криофилдер;

*****

A)& биотоп;

B) экожүйе;

C) биота;

D) биоценоз;

E) флора.

*****

Биотикалық жүйенің өзгерістерге қарсы тұруы және тепе-теңдіктің сақталуы

B) сукцессия

C) климакс

D) консорция

E) дағдарыс

*****

A) Редуценттер

B)& 1-кезектегі консументтер

C) 2-кезектегі консументтер

D) 3-кезектегі консументтер

E) Продуценттер

*****

Абиотикалық факторларға не жатады?

B) Зоогенді

C) Фитогенді

D) Биологиялық

E) Ағзалық

*****

A) Ылғалдық

B) Радиация

C) Температура

D)& Тірі ағзалар

E) Қысым

Организмге тікелей немесе жанама әсер ететін ортаның элементі немесе жеке қасиеті:

A)& Экологиялық фактор

B) Адаптация

C) Қоршаған орта

D) Биоценоз

E) Орман

*****

A) Биотикалық фактор

B)& Абиотикалық фактор

C) Императивті фактор

D) Ішкі фактор

E) Түр аралық фактор

*****

Жарық сүйгіш өсімдіктер:

B) Ксерофиттер

C) Сциофиттер

D) Мезофиттер

E) Гидрофиттер

*****

A)& Паразиттер

B) Сапрофиттер

C) Гетеротрофтар

D) Автотрофтар

E) Редуценттер

*****

Күн сәулесінің энергиясы химиялық заттардың энергиясына қалай айналуы мүмкін:

B) редуценттермен

C) консументтермен

D) деструктормен

E) сапрофиттермен.

*****

A) топырақ, өсімдіктермен, жануармен және микроорганизмдермен

B) өсімдіктермен, жануарлармен, саңырауқұлақтармен, микроорганизмдермен

C) өсімдіктермен, жануарлармен, микроорганизмдермен

D)& топырақпен, сумен, өсімдікпен, жануармен, микроорганизмдермен, саңырауқұлақтармен

E) топырақпен, атмосферамен, әлемдік мұхитпен.

*****

Автотрофты организмдерге қайсысы жатады ?

B) жануарлар, микроорганизмдер

C) өсімдіктер, жануарлар

D) микроорганизмдер, жануарлар,

E) өсімдіктер, микроорганизмдер

*****

A) өсімдік, микроорганизмдер, жануарлар

B)& жануарлар, микроорганизмдер

C) өсімдіктер, жануарлар

D) микроорганизмдер, жануарлар,

E) өсімдіктер, микроорганизмдер

*****

Қай жылы экологиялық соғыс немесе «экоцид» термині Гальстонның енгізуімен болды.

B) 1960 ж;

C)& 1970 ж;

D) 1980 ж;

E) 1990 ж.

*****

A) популяция санының үздіксіз азаюы;

B) табиғат ескерткіштерінің бұзылуы;

C) экологиялық қайшылықтардың өрлеуі;

D)& табиғаттың адам әрекетінен құртылуы;

E) экологиялық қайшылықтың тепе-теңдігі.

*****

Шектеулі температурада тіршілік ете алатын организмдер:

B)& стенотермдер

C) поикилотермдер

D) гомойотермдер

E) гетеротермдер

*****

A) термофильді

B) эвритермді

C)& стенотермді

D) термофобты

E) гипотермді

*****

Аралар қай тропикалық деңгейге жатады?

B) Төртіншіге;

C) Үшіншіге;

D)& Екіншіге;

E) Біріншіге;.

*****

A)& Жыртқыштық;

B) Мутуализмдік,

C) Паразиттік;

D) Бәсекелестік;

E) Аменсализмдік;

*****

Экологиялық жүйеде заттар айналымы қандай байланыста жүреді?

B) Консумент арқылы редуценттен продуцентке;

C) Редуцент арқылы продуценттен консументке;

D) Продуцент арқылы редуценттена автротрофқа;

E) Продуцент арқылы редуцентке;

*****

A) Аменсализмді ;

B) Паразитизмді;

C)& Мутализмді;

D) Нейтрализмді;

E) Комменсализмді;

*****

«Үйеңкі – қоян-түлкі» бойынша коректік тізбектің компоненттерін ата:

B)& Продуцент – I-ретті – консумент - II-ретті консумент

C) Продуцент – гетеротроф - редуцент

D) Гетеротрофты - I-ретті консумент –II - ретті консумент

E) Продуцент – консумент – редуцент

*****

A) Бір қатардағы консументтерге;

B)& Продуценттерге;

C) Редуценттерге;

D) Екі қатардағы консументтерге;

E) Консументтерге;

*****

Бактериялар мен саңырауқұлақтар жатады:

B) Продуенттер;

C) Бір қатардағы консументтер;

D) Екі қатардағы консуметтер;

E) Автотрофтар,

*****

A)& Атмосфералық

B) Зоогенді

C) Фитогенді

D) Биологиялық

E) Ағзалық

*****

Органикалық заттарды синтездейтін тірі организмдер қалай аталады ?

B) Редуценттер ;

C)& Продуценттер;

D) Деструкторлар;

E) Жыртқыштар;

*****

A) су тұздылығына толеранттылығы төмен диапозон.

B) су тұздылығына толеранттылығы жоғары диапозон

C) температураға толеранттылығы төмен диапозон

D) температураға толеранттылығы жоғары диапозон

E)& ортаның барлық экологиялық факторларына толеранттылығы төмен диапозон.

*****

Популяция гомеостазы деп:

B) өнімділіктің төмендеуі;

C) популяция санының артуы;

D) популяция санының теңелуі;

E) популяцияның ортаға әсері,

*****

A) бәсекелестік;

B)& комменсализм;

C) протокооперация

D) жыртқыштық,

E) паразиттік;

*****

Организмнің екіншіcінің есебінен өмір сүру ?

B)& Паразиттік;

C) Мутуализм;

D) Комменсализм;

E) антибиоз;

*****

A) биоценоздар;

B) симбиоз;

C) жыртқыштық;

D)& желдің бағыты және жылдамдығы;

E) бәсеке,

*****

Төмендегі экологиялық факторлардың қайсысы абиотикалыққа жатпайды:

B) жергілікті рельеф;

C) топырақтың механикалық және химиялық құрамы;

D) судағы оттегінінің құрамы;

E) ауа-райы,

*****

A) фитогенді;

B)& абиотикалық;

C) микробиогенді;

D) биотикалық;

E) антропогенді;

*****

Иесі – паразит қарым-қатынасын зерттейтін экологияның бір түрі:

B) Синэкология;

C) Аутэкология;

D)& Демэкология;

E) Геоэкология;

*****

A)& популяция құрамындағы особьтардың жас ерекшелігі;

B) Особьтардың жыныстық түрлілігі;

C) генотиптің өзгергіштігі және түрлілігі;

D) сандық қарым-қатынас;

E) популяцияны құрайтын жалпы особь саны,

*****

Атмосфераның құрамына келесі газдар кіреді:

B)& азот, оттегі, аргон, көмір қышқыл газы

C) оттегі, сутегі, аргон, көмір қышқыл газы

D) сутегі, күкіртті газ, неон, оттегі

E) азот, сутегі, оттегі, аргон

*****

A) атмосфераның ластануына кедергі болады

B) ғарыштың сәулеленуінің нәтижесінде түзіледі

C) жердің үстіңгі қабатынан жылу ағынының көтерілуіне кедергі болады

D)& ультракүлгін сәулелердің жер бетіне өтпеуіне кедергі болады

E) жердегі оттегінің түзілуіне әсер етеді

*****

Озон қабаты атмосфераның қай бөлігінде түзеді :

B) Гидросфера

C) Экзосфера

D)& Стратосфера

E) Мезосфера

*****

A) Зыряновск

B)& Риддер

C) Өскемен

D) Семей

E) Зайсан

*****

Атмосфераға шығаратын ең қауіпті газды атаңдар ?

B)& Иіс газы

C) Күкірт оксиді

D) Озон

*****

A) Озон тесігі

B)& Жылу эффектісі

C) Қышқыл жауындар

D) Орманның жойылуы

E) Шөлге айналу

*****

Жылу эффектісінің болуын қандай фактор туғызады ?

B) Фреондар

C) Иіс газы

D) Ауыр металдар иондары

E) Формальдегидтер

*****

A) Будыко, Одум, Докучаев

B)& Роуланд, Малин, Крутцен

C) Наумов, Мензбир, Малин

D) Крутцен, Геккель, Мебиус

E) Варминг, Одум, Докучаев

*****

«Қышқыл жауындар» терминін ғылымғы енгізген ғалым ?

B) Д. Малин

C) Э. Геккель

D)& Р. Смит

E) Ч. Дарвин

*****

A) Африка

B) Арктика

C)& Антарктида

D) Австралия

E) Еуропа

*****

Улы тұмшаның Лондондық типі қай жылы тіркелген ?

B) 1951

D) 1987

*****

A) Ультра

B) Ультра қызыл

C) Инфра күлгін

D)& Ультра күлгін

E) Инфра қызыл

*****

Әлемдік климаттың жылынуын ең бірінші зерттеген қай ел?

B) Еуропа

C) АҚШ

D)& ТМД

*****

A)& хлор молекуласы

B) инертті газдар молекуласы

C) көмірқышқыл газының молекуласы

D) көміртегі молекуласы

E) азот молекуласы

*****

Қышқылды жауындар экологтарды алаңдатып отыр, өйткені:

B) жер бетінің температурасын арттырады

C)& су қоймасы мен топырақты қышқылдандырады

D) топырақтың сілтісізденуі

E) озон қабатының жұқаруы

*****

A) 75;

B) 80;

C) 85;

E) 95.

Жылу станцияларынан шығатын шаң-тозаңды қандай әдіспен азайтуға болады?

A) Мұржаны ұзарту

B)& Газдың шығу жылдамдығын үдейту

C) Тазалау қондырғысын орнату

D) Мұржаны қысқарту

E) Газ шығу жылдамдығын азайту

*****

A) Мұнаймен ластану

B) Шөлейттену

C)& Фотохимиялық тұмша

D) Радиоктивті ластану

E) Топырақтың тұздануы

*****

Күкірттің II оксидінен түзілген қышқылды жауынның әсері:

құнарсыздануы;

B) экожүйенің өнімділігінің артуы, су қоймаларының қышқылдануы,

топырақтың құнарсыздануы;

C) экожүйе тепе-теңдігінің сақталуы, экожүйе биомассасының артуы,

топырақтың құнарсыздануы;

D)& ормандардың жойылуы, топырақтың құнарсыздануы су қоймасының

қышқылдануы;

E) топырақтың өнімділігінің артуы, экожүйе биомассасының артуы.

*****

A)& көмірқышқылы, метан, азот оксиді, фреондар;

B) күкіртті газ, метан, фреондар, азот оксиді;

C) күкіртті газ, көміртегінің диоксиді, , азот оксиді фреондар;

D) метан, фреондар, азот оксиді, көміртегі оксиді;

E) озон, формальденді, метан, фреондар.

*****

Әлемдік экологиялық мәселелердің туу себептерін атаңдар?

болуынан;

B) экологиялық апаттар, уытты заттардың жинақталсуынан;

C)& экологиялық дағдарыс және экологиялық апаттардың тууымен;

D) экожүйенің минимальды биологиялығының өнімділігінен;

E) биосфераны қайта қайта қалпына келтіруші процестердің

жылдамдығының төмендеуінен.

*****

A) табиғи экожүйелердің тепе-теңсіздігін қайта қалпына келтіруге болатындар;

B)& табиғаттың қайталанбас аномальді жағдайы;

C) табиғи экожүйелердің тепе-теңдік жағдайы;

D) экожүйелердің биологиясының өнімділігінің төмендеуі;

E) бар экожүйені өнімділігі төменірегіне алмастыру;

*****

Экологиялық дағдарыс дегенімізді қалай түсінеміз?

B) табиғаттың қайталанбас аномильды жағдайы;

C)& табиғи экожүйенің бұзылуы;

D) экожүйенің биологиялық активтілігінің төмендеуі;

E) экожүйенің табиғи сипатыннан айырылуы

*****

A) шөлейттену

B)& жылу эффектісі

C) дифляция

D) жел эрозиясы

E) су эрозиясы

*****

Атмосферада озон қабатының бұзылуына әсер ететін:

B) күкіртті газ

C) азот оксиді

D)& хлор-фтор,көміртегі

E) иіс газы

*****

A) Ш. Фурье

B) Э. Геккель

C) Р. Шерлон

D) В.И.Вернадский

E)& С. Аррениус

*****

Тұман мен улы түтіннің әрекеттесуі қалай аталады?

B) Фреон

D)& Смог

*****

A) 5 км,

C)& 20км,

D) 6 км;

E) 50 км;

*****

Смогтың құрамына кіретіндер:

B) Мыс және темір оксидтері

C) Нитраттар және нитридтер

D) Күкіртті сутекжәне күкіртті сингидрид

E) Нитраттар және органикалық қосылыстар

*****

A) 10-12 км,

B) 8-10 км;

C) 10-15 км,

D)& 22-24 км ;

E) 15-20 км;

*****

Атмосфераның қай қабатында озон экраны орналасқан?

B) Тропосфера;

C) Мезосферада;

D) Термосферада;

E) Экзосферада.

*****

A)& анаэробты тыныс алу,

B) аэробты тыныс алу;

C) автотрофты,

D) гетеротрофты ;

E) нитраттық;

*****

Хлорфторкөміртегінің шамадан тыс бөлінуі қандай жағдай туғызады?

B) қышқыл жаңбыр;

C) жылу эффектісін;

D) смог;

*****

A)& трансшекаралық;

B) аймақтық;

C) биологиялық;

D) лимфалдық;

E) физикалық;

*****

Парниктік газдарды атмосфераға шығаруды қысқарту туралы Киот протоколы қай жылы қабылданды:

B) 1995 ж;

C)& 1997 ж;

D) 1999 ж;

E) 2001 ж.

*****

A) 1970 ж;

B) 1975 ж;

C) 1980 ж;

D)& 1987 ж;

E) 1997 ж.

*****

Қазақстан Республикасы Монреал протоколын қай жылы ратифициалады?

B) 1988 ж;

C)& 1998 ж;

D) 2000 ж;

E) 2002 ж.

*****

A) 1967 ж;

B) 1970 ж;

C)& 1977 ж;

D) 1980 ж;

E) 1987 ж.

*****

Ластанудың бір ел территориясынан екіншісіне таралуы қалай аталады?

B) аймақтық;

C) биологиялық;

D) лимфалдық;

E) физикалық;

*****

A) теңіздердің, мұхиттардың, континентальдің, сулардың жиынтығы

B) теңіздердің, мұхиттардың, континентальдың, сулардың, атмосфера

буларының жиынтығы

C)& теңіздердің, мұхиттардың, континентальдың, сулардың, мұздықтардың,

атмосфера буларының жиынтығы

D) мұхиттардың, теңіздердің, топырақ ылғалы

E) мұхиттардың, теңіздердің, мұздықтар

*****

Гидросфераның жер бетінен алатын аумағы мынадай:

B)& 71 %

D) 95 %

*****

A) 80%

C)& 96,5%

D) 99,5 %

E) 100%

Қышқыл жауын-шашын су экожүйелеріндегі суды қышқылдайды, оның әсері:

A) биологиялық әртүрлілікті арттырады

B)& биологиялық әртүрлілікті азайтады

C) биологиялық әртүрлілікті ықпал етпейді

D) судың тұздылығының алмасуына

E) судың азаюына әкеледі

*****

A) барлық көлдер, теңіз, мұхиттар

B) мұхиттар мен теңіздер

C) өзен сулары, мұхиттар, теңіз және көлдер

D) мұхит, өзен сулары, теніз

E)& теңіз, мұхиттар, жер асты сулар,көлдер

*****

Мұнай өнімдерімен ең көп ластанған мұхитты атаңдар ?

B) Атлант мұхиты

C)& Үнді мұхит

D) Солтүстік Мұзды мұхит

E) Сары теңіз

*****

A) Гидробионттар,

B)& Планктондар;

C) Гидрофитомдар;

D) Мезофиттер;

E) Ксерофиттер;

*****

Бентос дегеніміз не?

B) Су қабатының беткі бөлігінде, жай жүзетін организм;

C) Судың қалын қабатында тез жүзетін организм;

D) Судың беткі қабатында өмір сүретін организм;

E)& Теңіз табанында тіршілік ететін организм;

*****

A) Су сүтқоректілері;

B) Медузалар;

C) Акулалар;

D) Морждар;

E)& Шаян тәрізділер, яғни су шаян түрлері;

*****

Әлемдік мұхиттардың мұнаймен ластануының негізгі көздері болып:

B)& танкерлер

C) су асты жұмыстары

D) шельфтердің игерілуі

E) жолаушы тасымалдау

*****

A) моллюскалар;

B) шаянтәрізділер;

C) суда жүзетін құстар;

D)& балдырлар;

E) зоопланктондар;

*****

Мұнай мен ластанған су алабын атаңдар ?

B) Балқаш көлі

C)& Каспий теңізі

D) Алакөл

E) Зайсан

*****

A) 2 есе

C)& 4 есе

D) 5 есе

E) 6 есе

Арал теңізінің экологиялық проблемалары қай жылдары басталды?

A) 40-шы жылдары

B) 50-шы жылдары

C)& 60-шы жылдары

D) 70-шы жылдары

E) 80-жылдары

*****

A) 600 км³

B) 750 км³

C)& 1066 км³

D) 1800 км³

E) 2000 км³

*****

Арал теңізіне мынадай өзендер құяды:

B) Орал, Волга

C) Нұра, Ешім

D)& Амудария, Сырдария

E) Лепсі, Ақсу

*****

A) Радиация

B) Ауыр металдар

C) Қышқылдар

D)& Мұнай

E) Күкірт

*****

Балхаш көлінің негізгі су баланысын қандай өзеннің ағысы құрайды?

B) Ертіс

D) Есіл

*****

A) Радиоактивті

B) Мұнай

C)& Ауыр металлдар

D) Детергенттер

E) Сынап

Қазақстан Республикасының су кодексі қай жылы қабылданды?

A) 1980 ж

B) 1990 ж

C) 1996 ж

D) 1997 ж

E)& 2003 ж

*****

A) 110

C) 121

E)& 123

Органикалық лас заттарды түзуші сарқынды суларды қандай өндіріс орындары шығарады?

A) металлургиялық

B) машина жасау

C)& тері илейтін

D) тау кен өндіру

E) барлық аталғандар

*****

A) 5 см – 100 жылда

B) 10 см - 100 жылда

C) 10-15 см - 100 жылда

D) 15-20 см - 100 жылда

E)& 0,5- 2 см - 100 жылда

*****

Қазақстанда шөлге айналған жерлер қанша көлем алады?

B) 175 млн. га

C)& 180 млн. га

D) 200 млн. га

E) 190 млн. га

*****

A) су, механикалық және жел

B)& су және жел

C) жел

E) жел және механикалық

*****

Жел эрозиясы жылдың қай мезгілінде байқалады?

B) қыста

D) жазда

*****

A) 40 млн. га

B) 50 млн. га

C) 55 млн. га

D)& 60 млн. га

E) 70 млн. га

*****

Шөлейттену үрдісіне Қазақстан территориясының едәуір бөлігі қамтылған.Оның мөлшері:

B) 40;

D)& 60;

*****

A) 1990 ж;

B) 1991 ж;

C)& 1992 ж;

D) 1993 ж;

E) 1994 ж.

*****

Қазақстан «БҰҰ-ның шөлейттенумен күресу туралы конвенциясын» 7 маусымда мақұлдады:

B) 1996 ж;

C)& 1997 ж;

D) 1998 ж;

E) 1999 ж.

*****

A) гербицидтер

B) тонсинандтар

C) митенсиуттер

D)& фунгициттер

E) анарициуттер

*****

Топырақтың құнарсыздануының себептеріне жататындар:

B)& Толық игерілуі;

C) Игерілусіз қалуы;

D) Биологиялық жағдайлары;

E) Минералдық құрамы;

*****

A)& Литосфера;

B) Ноосфера;

C) Тропосфера;

D) Стратосфера;

E) Термосфера,

*****

Әлемдік жер ресурстары проблемаларына жататындар:

B) жылу эффектісі

C) озонның жұқаруы

D) улы тұмша

E) қышқылды жауындар

*****

A)& литосфера;

B) ноосфера;

C) термосфера;

D) стратосфера;

E) гидросфера.

*****

Жоғары ылғалданған аймақтарда байқалады:

B) жел эрозиясы;

C) қышқылдану;

D) шөлейттену;

E) су эрозиясы.

*****

A) шөлейттену

B)& батпақтану

C) тұздану

D) қышқылдану

E) нитралдану

*****

Қазақстан территориясында шөлейттенген аймақтар:

B) Орал маңы ;

C) Каспий маңы;

D) Алтай;

E) Баянауыл;

*****

A) 9,6 млн .га

B) 10,1 млн. га

C)& 10,9 млн. га

D) 11,2 млн. га

E) 12 млн. га

*****

Қазақстандағы дәрілік қасиеті бойынша ең бағалы дәрілік өсімдікті атаңдар

B)& Алтын тамыр

C) Дәрмене

D) Шайшөп

E) Қара аңдыз

*****

A)& 1981 – 306 түр

B) 1982 – 300 түр

C) 1987 – 400 түр

D) 1990 – 500 түр

E) 1991 – 600 түр

*****

Өсімдіктерді зиянкестерден қорғаудың ең тиімді жолын атаңдар?

B)& Химиялық

C) Механикалық

D) Биологиялық

E) Физикалық – химиялық

*****

A) Шу

C) Жайық

E) Ертіс

Бағалы ағаш…

A) терек

B)& емен

D) қарағай

E) алма ағашы

*****

A) 59

C) 75

E) 81

«Ленталы бор» орманы қай өзеннің бойында кездеседі?

A) Іле

B) Сырдария

D) Жайық

*****

A) 5100

C)& 5700

E) 5900

Орманның ағашты және ағашты емес өнім қорларының жиынтығын, сонымен қатар олардың пайдалы қасиеттері қалай аталады?

A) орман

B) орман кесілгеннен кейін ашық жерлер

C) сирек ормандар

D) тоғай

*****

A) қарағайлы

B) ұсақ жапырақты

C)& тропикалық

D) саванналар

E) тоғай

Қазақстанның орман кодексі қай жылы қабылданды?

A)& 2003

B) 2001

D) 2000

*****

A)& Homo sapiens;

B) Неандарталь;

C) Австолопитек;

D) Гоменид;

E) Кроманвондықтар;

*****

Табиғат қорғау шараларына байланысты сақталып қалған, санының азаюына қауіпті түрлерге жататындар:

B) сирек

D) анық емес

E)& қайта қалпына келген

*****

A) 1956

C)& 1963

E) 1968

Қорықтар - бұл:

A)& табиғат кешені түгел қорғалатын және ғылыми мекені бар аймақ

B) ғылыми-зерттеулер ғана жүргізілетін аумақтар

C) көпшіліктің танымдық демалысын ұйымдастыратын жерлер

D) мақсатты аумақтар

E) табиғаттың көрінісін сақтайтын арнаый жерлер

*****

A) 9

C) 8

E) 6

Жабылған немесе жұмысын тоқтатқан қорықтар:

A) Барсакелмес

B) Наурызым

C)& Барсакелмес-Бурабай

D) Наурызым - Барсакелмес

E) Үстірт

*****

A) Алматы

B) Барсакелмес

C)& Ақсу-Жабағылы

D) Қорғалжын

E) Алакөл

*****

Қазақстанда алғаш қорық қай жылы ашылды?

B)& 1927

D) 1931

*****

A) Үстірт

B) Наурызым

C)& Ақсу-Жабағылы

D) Марқакөл

E) Қорғалжын

*****

«Құландар аралы» аталған қорық:

B) Наурызым

C)& Барсакелмес

D) Марқакөл

E) Қорғалжын

*****

A) Үстірт

B)& Барсакелмес

C) Наурызым

D) Марқакөл

E) Қорғалжын

*****

Марқакөл қорығы қай жылы құрылды?

B) 1931

D)& 1976

*****

A)& 1929

C) 1958

E) 1984

Алматы қорығы қай жылы құрылды?

A) 1929

B)& 1931

D) 1976

*****

A) 1929

C)& 1958

E) 1984

Қорғалжын қорығы қай облыс территориясында орналасқан ?

A) Павлодар

B) Ақмола

C)& Солтүстік Қазақстан

D) Орталық Қазақстан

E) Шығыс Қазақстан

*****

A) Марқакөл

B)& Алакөл

C) Наурызым

D) Қорғалжын

E) Бәрінде де кездеседі

*****

Зоологиялық қорықтарда рұқсат етілмейтін жағдайлар?

B) Балық аулау

C) Шаруашылық жүргізу

D) Гербалийлер жинау

E)& Өсімдіктерді жинау

*****

A) 7

C)& 5

E) 9

Алматы облысында қанша ұлттық парк бар?

A) 1

B)& 2

D) 4

*****

A) Көкшетау

B)& Павлодар

C) Шығыс Қазақстан

D) Солтүстік Қазақстан

E) Қарағанды

*****

Қазақстанда қорық қорлар (заказниктер) қанша?

B) 56

D) 60

*****

A) 2

C) 4

E) 5

Қазақстанда қанша табиғат ескерткіштері бар?

A) 23

B)& 25

D) 27

*****

A)& Ұлттық саябақ

B) Қорықтар

C) Қорық

E) Дендропарк

*****

Қазақстанда қанша қорық бар?

B) 9

D) 7

*****

A) Ұлттық бақ

B)& Қорық

C) Табиғи бақ

D) Қорықтар

E) Дендрологиялық бақ

*****

Қоршаған ортаны қорғау туралы БҰҰ бағдарламасы қалай аталады?

B)& ЮНЕП

D) КЭП

*****

A) 1980

C) 1987

E) 1990

Қоршаған ортаны қорғау туралы бірінші Халықаралық Конференция қай жылы, қай жерде болды?

A) Вена, 1970

B) Хелсиньки, 1985

C)& Стокгольм, 1972

D) Тбилиси, 1977

E) Монреаль, 1987

*****

A) 1995

C) 1994

E) 1996

Қоршаған орта туралы «ХХІ ғасыр күн тәртібі» халықаралық құжат қай жылы қабылданды ?

A)& 1992

B) 1993

D) 1995

*****

A) Тбилиси, 1977

B)& Рио-де-Жанейро, 1992

C) Вена, 1985

D) Хельсинки, 1990

E) Монреаль, 1991

*****

Озон қабатын қорғау туралы халықаралық Вена конвенциясы қашан қабылданды?

B) 1995

D)& 1985

*****

A) 1992

C) 1994

E) 2001

Қоршаған ортаны қорғау туралы бүкіләлемдік күн

A) 5 июль

B) 5 ноябрь

C) 5 май

D)& 5 июнь

E) 10 август

*****

A) 1957

C)& 1963

E) 1968

Қоршаған ортаның тұрақты даму стратегиясының концепциясы қай жылы қабылданды?

A)& 1992ж

B) 1980ж

D) 1930ж

*****

A) Табиғат қорғаудың халықаралық ұйымы

B) Инфотерра

C)& ЮНЕП

E) ЮНЕСКО

*****

Тропиктік ормандардың қарқынды түрде жойылу аймағы ?

B)& Латын Америкасы (Амазония)

C) Ресей

D) Африканың тропиктік ормандары

E) Австралияның тропиктері

*****

A)& 1972ж

B) 1970ж

C) 1969ж

E) 1975ж

Табиғатты қорғауды мемлекеттің қай мекемесі басқарады?

A) Денсаулық сақтау министірлігі

B) Госкомгидромет

C) Прокуратура

D)& Қоршаған ортаны қорғау министірлігі

E) Еңбек және әлеуметтік қатынастар

*****

A) ГРИНПИС

B) ФАО

C)& Невада - Семей

E) ЮНЕП

«Невада - Семей» халықаралық қозғалысының көшбасшысы кім?

A) М.Шаханов

B) Ш.Айтматов

C) Е.Серкебаев

D) Р.Рымбаева

E)& О Сулейменов

*****

A) ФАО

C) ВОЗ

E) ЮНЕСКО

*****

Алғаш Қазақстанның Қызыл кітабы қай жылы шықты?

B) 1968

D) 1976

*****

A) ақ

C) жасыл

E)& қызыл

*****

Сан мөлшері әлі де көп, бірақ тез азаятын түрлер:

B) сирек

D) анық емес

E) қайта қалпына келген

*****

A) 1980 ж

B) 1990 ж

C) 1996 ж

D) 1997 ж

E)& 2003 ж

*****

Қазақстан Республикасының «Экологиялық Кодексі» қай жылы қабылданды?

B) 1990 ж

C) 1996 ж

D)& 2007 ж

E) 2000 ж

*****

A) 50

C) 80

E)& 89

Соғыс мақсатында қоршаған ортаны бұзуға тиым салу туралы конвенция қай жылы қабылданды?

A) 1957 ж.

B) 1967 ж.

C)& 1977 ж.

D) 1987 ж.

E) 1997 ж.

*****

A) 1991

C) 1993

E) 2000

Қазақстан Республикасының білім беру саласының қай буынында экология міндетті түрдегі пән ретінде өтеді?

A) Мектепке дейінгі мекемелерде

B) Бастауыш сыныптарда

C) Жоғары сыныптарда

D) Колледждерде

E)& ЖОО

*****

A) 13 млрд.т

B) 14 млрд.т

C) 15 млрд.т

D)& 16 млрд.т

E) 17 млрд.т

*****

Қазақстан Республикасының қай облысынан ғарыш кемесі ұшырылады?

B) Атырау

C) Алматы

D) Қарағанды

E)& Қызылорда

*****

A) 500

C) 16000

E) 2600

Радиоактивті жауындардың табиғаттағы типтерін атаңдар?

A) Бірінші және ғаламдық

B) Ғаламдық

C)& Алғашқы, екінші реттік және ғаламдық

D) Екінші реттік және ғаламдық

E) Бірінші және екінші реттік

*****

A) 29.08.1946 ж.

B) 29.08.1947 ж.

C) 29.08.1948 ж.

D)& 29.08.1949 ж.

E) 29.08.1950 ж.

*****

Қандай қалаларға алғаш атом бомбасы тасталынды ?

B)& Хиросима, Нагасаки

C) Москва, Пекин

D) Париж, Лондон

E) Хиросима, Киото

*****

A) Оңтүстік Қазақстан және Алматы

B) Шығыс Қазақстан және Атырау

C) Атырау және Маңғыстау

D)& Қарағанды, Шығыс Қазақстан және Павлодар

E) Солтүстік Қазақстан және Павлодар

*****

Семей ядролық полигонында соңғы жарылыс қай жылы болды?

B) 1981

D)& 1989

*****

A) 30

C)& 40

E) 48

Семей ядролық полигонында болған жалпы жарылыс саны:

A) 100-ге жуық

B) 200- ге жуық

C) 300- ге жуық

D) 400- ге жуық

E)& 500- ге жуық

*****

A) Шығыс Қазақстан облысы

B) Оңтүстік Қазақстан облысы

C) Алматы облысы

D)& Атырау облысы

E) Солтүстік Қазақстан облысы

*****

Ақылды адам -

B) Неандарталь;

C) Австолопитек;

D) Гоменид;

E) Кроманвондықтар;

*****

A) 5

C) 3

E) 1

Қазақстанның қай аймағы экологиялық апатты белдеуіне жатады?

A)& Семей полигоны

B) Каспий теңіз аймағы

C) Балқаш маңы

D) Байқоңыр

E) Іле Алатауы

*****

A) Жақсы әсер

B)& Қарым қатынастағы қайшылықты күшейтеді

C) Қоршаған ортаға әсер етпейді

D) Өлі табиғат обьектілеріне ғана әсер етеді

E) Тек адамға ғана әсер етеді

*****

Қоршаған ортаның антропогендік ластануына жатпайтындар:

B) Ауыл шаруашылық

C)& Вулкан және гейзерлер

D) Өндірістік өнеркәсіп

E) Қаланың шаруашылығы

*****

A) Рециклизация

B)& Шектен тыс қоқыстың шығарылуы

C) Трофикалық деңгей

D) Тропикалық деңгей

E) Байыту

*****

Табиғатқа антропогеннің әсері:

B) Биосфера прцессімен байланысты

C) Табиғи құбылыспен байланысты

D) Геологиялық құбылыспен байланысты

E) Абиотикалық процеспен байланысты

*****

A)& Антропогендік ластану

B) Атмосфераның ластануы

C) Табиғи ластану

D) Табиғи жолмен ластану

E) Гидросфераның ластануы

*****

Адамның әрекетінен табиғи ресурстар қанша топқа бөлінеді:

B)& 3

D) 7

*****

A) Физикалық

B) Химиялық

C)& Биологиялық

D) Механикалық

E) Аралас

*****

Ормандағы өсімдіктердің жағдайын бақылайтын мониторингтің типін анықтаңыз:

B)& Локальді

C) Региональді

D) Биологиялық

E) Химиялық

*****

A) цунами;

B) жер сілкінісі;

C) су тасқыны;

D)& соғыс;

E) сел.

Халық санының тез өсуіне байланысты адамдардың кедейленуін қалай атайды?

A) кедейлену

B)& дамудың диспропарцияналдылығы

C) халық санының артуы

D) деградация

E) коэволюциясы

*****

A)& жауын-шашынның көп жаууы

B) шөл

C) күн сәулесінің түсуі

E) адамның іс-әрекеті

*****

Қалпына келмейтін ресурсқа жататындар:

B) жануарлар әлемі

C)& пайдалы қазбалар

D) күн радиациясы

E) жануарлар және өсімдіктер

*****

A) Атмосфера ауасы

B) Су

C)& Пайдалы қазбалар

E) Өсімдіктер мен жануарлар

*****

Қоршаған ортаның физикалық ластану түрлерінің ең қауіптісін атаңдар ?

B) Шу

D) Электромагниттік

E)& Радиоактивтік

*****

A) вулкандардың атқылауы;

B) жергілікті рельеф;

C) топырақтың механикалық және химиялық құрамы;

D)& гидроэлектростанцияның салынуы;

E) ауа-райы;

*****

Адамның іс-әрекетінен болған фактор қалай аталады?

B) биота;

C) абиотикалық;

D) биотикалық;

E) муталистік;

*****

A)& урбандану;

B) рекреациялық;

C) индустриализациялық;

D) мелиорация;

E) әлеуметтену;

*****

Табиғи ластаушыларға жататындар:

B) жанартаулар күлі, көлік;

C) химиялық қосылыстар, өрттер;

D) бактериялар, вирустар, микробтар;

E) медициналық қалдықтар;

*****

A) Оптимальді фактор

B) Летальді фактор

C)& Қауіпті фактор

D) Стресс фактор

E) Экспериментальді фактор

*****

Тез көбеюмен өсуге қолайлы абиотикалық факторлардың жиынтығы:

B)& Физиологиялық оптимум

C) Аутэкологиялық

D) Дэмэкологиялық оптимум

E) Аутэкологиялық және дэмэкологиялық оптимум

*****

A) 1960ж

C) 1980ж

E)& 1992ж

*****

“Табиғат бәрін біледі” заңының авторы кім?

B) Э.Геккель

C) В.Н. Сукачев

D)& Д. Коммонер

E) В. Шелфорд

*****

A)& Табиғат бәрін біледі

B) Табиғатты тиімді пайдалану

C) Қоршаған ортаны қорғау

D) Адам табиғатсыз өмір сүре алмайды

E) Жануарлар азықсыз өмір сүре алмайды

*****

Қазіргі кездегі халықтың саны ?

B)& 6 млрд. аса

C) 5 млрд. төңірегінде;

D) 4,5 млрд. аса;

E) 3 млрд.

*****

A)& халық санының тез өсуі;

B) халық санының азауюы;

C) туу мен өлудің сай келмеуі;

D) табиғи өсімнің тоқтауы;

E) халық саны өсімінің тоқтауы;

*****

Биологиялық ырғақ – бұл:

B) Күн мен түннің ауысуы

C) Жануарлардың активті және пассивтілігінің алмасуы

D) Ішкі органның жұмыс жасау ырғағы

E) Жыл уақыттарының теңдей алмасуы

*****

A) 0,5;

C) 15;

E) 25.

Экологиялық шиеленіскен аймақтарда қатерлі аурулардың түрлері қанша еселеп артуда:

A) 20;

B) 30;

D) 50;

*****

A) 3-5 ж.

B) 5-7 ж.

C) 7-10 ж.

D)& 10-15 ж.

E) 15-17 ж.

*****

Организмдегі генетикалық өзгерістер:

B) Тұқымқулаушылық

C) Анклиматизация

D) Миграция

E) Адаптация

*****

A) кадмий;

B) қорғасын;

C)& сынап;

D) мырыш;

E) темір.

*****

«Итай-Итай» ауруы төмендегі заттардың қайсысының судағы артық мөлшерінен пайда болады.

B)& кадмий, цинк, қорғасын;

C) сынап, мырыш, қорғасын;

D) кадмий, сынап, қорғасын;

E) селен, иод, қорғасын.

*****

A) тұқым қуалаушылық, таза ауа, өмір сүру, өнеркәсіп орындары;

B)& тұқым қуалаушылық, қоршаған орта, салауатты өмір салты,

денсаулық сақтау;

C) денсаулық сақтау, көшенің ұзындығы, ауылшаруаш-ң дамуы;

D) салауатты өмір салты, қала архитектурасы, өнеркәсіпорындары;

E) денсаулық сақтау, өндірістік орын, мәдениет, бейімдеушілік.

*****

A)& есту органына, нерв жүйесіне, жүрек-сосуд жүйесіне;

B) есту органына, көру, асқорыту органына;

C) қозғалу апаратына, есту және көру органдарына;

D) ақыл-ой іс әрекеттері, асқазан-ішек жолдары;

E) есту органына, иммуниттет, қозғалу аппараты.

*****

Ластаушы заттардың 70% астамы адам организміне мынадай жолдармен енеді;

B)& азық-түлікпен;

C) ішетін сумен;

D) атмосфералық ауамен;

E) барлық аталған факторлардың бірлесуінен.

*****