«Экономикалық-математикалық модельдеу»

3.1. Пән мазмұнының қысқаша сипаттамасы

«Экономикалық-математикалық моделдау» курсы келесі тақырыптар бойынша практикалық курс болып табылады:

• 
  Модельдер құру. Сызықты программалаудың жалпы және сызықты есептері.
  
• 
  Сызықты программалау есептерін шешудің графикалық әдісі.
  
• 
  Сызықты программалау есептерін шешудің симплекс әдісі.
  
• 
  Сызықты программалау есептерін шешудің М-әдісі (жасанды базис әдісі).
  
• 
  Сызықты программалаудың қосарлас есебі.
  
• 
  Оптималды жоспардың қосарлас бағасының экономикалық құрамы.
  
• 
  Транспорт есебі. Тірек жоспарды анықтау әдістері: солтүстік-батыс бұрыш әдісі, минималды элемент әдісі, Фогель аппроксимациясы әдісі.
  
• 
  Транспорт есебі. Табылған тірек жоспарды оптималдылыққа тексері. Потенциалдар әдісі.
  
• 
  Ойындар теориясы.
  
• 
  Динамикалық программалау әдісінің экономикалық есептерін шешу.
  

3.2. Осы курстың мақсаты: нарықтық экономика жағдайында кәсіпорынның кызметін экономика-математикалық әдістер негізінде басқару есебінің қойылу және талдау әдістерін, принциптерін, теориялық-әдістемелік мәселелерді кешенді түрде беру болып табылады.

3.3. Пәнді оқудың негізгі міндеті студенттердің экономикалық есептерді шешуде, экономика-математикалық модельдерді құруда, математикалық аппараттар мен тәжірбиелік дағдыларды, әртүрлі математикалық түсініктер мен алгоритмдерді экономикалық түсіндіре білуді, оптималды шешімнің әдістерін меңгеруі қажет. Сонымен бірге студенттер экономика-математикалық есептерді шешуге арналған ЭЕМ-нің арнайы программалық жабдықтары туралы хабардар болып, оларды тәжірбиеде қолдана білуі дағдысының болуы міндетті.

3.4. Пәнді оқу нәтижесінде студент:

• 
  математикалық программалау есептерін шешу әдістерін білу;
  
• 
  математикалық программалау есептерін шешу кезінде ЭЕМ пайдалану;
  
• 
  оптималды шешімнің негізгі әдістерін меңгеру;
  
• 
  есептердің экономикалық-математикалық модельдерін құра білу;
  
• 
  экономика есептерін шешуде математикалық әдістерді пайдалана білудің дұрыстығын түсіну;
  
• 
  есепті шешудің стандартты программалық әдістері туралы білу;
  
• 
  оқу әдебиеттерін өзіндік оқи білу; логикалық ойлау қабілетін дамыту.
  

3.5. Курс пререквизиттері:

• 
  Математика
  
• 
  информатика
  
• 
  Математикалық статистика
  
• 
  Математикалық сараптау
  
• 
  Аналитикалық геометрия
  

3.6. Курс постреквизиттері:

• 
  Эконометрия
  

Кесте 1 - Жұмыстық оқу жоспарынан көшірме

Курс	Семестр	Кредиттер	Дәр (сағ.)	Пр (сағ.)	Лаб (сағ.)	ОБСӨЖ (сағ.)	СӨЖ (сағ.)	Барлығы (сағ.)	Қортынды бақылау формасы
1	2	3	30	15	-	45	45	135	Емтихан

4. пәннің оқытушыға арналған жұмыс бағдарламасының мазмұны

Кесте 2 – Пән мазмұны. Сабақ түрлері бойынша сағаттарды бөлу

Тақырыптар аттары және мазмұны	Сағат саны
1	2
Дәрістік сабақтар
Экономикалық-математикалық модельдеуге кіріспе. Сызықты программалау есебін жазудың үш формасы.	1
Сызықты программалау есептері. Сызықты программалау есептерін шешудің графикалық әдісі.	1
Сызықты программалау есептері. Сызықты программалау есептерін шешудің симплекс әдісі.	2
Сызықты программалау есептері. Сызықты программалау есептерін шешудің М-әдісі (жасанды базис әдісі).	2
Сызықты программалау әдісі. Сызықты программалаудың қосарлас есебі.	2
Сызықты программалаудың арнайы есептері. Транспорт есебі.	2
Сызықты программалаудың арнайы есептері. Транспорт есебі.	2
Сызықты программалаудың арнайы есептері. Ойындар теориясы.	2
Динамикалық программалау есептері.	1
Тәжірибелік сабақтар
Экономикалық-математикалық модельдеуге кіріспе. Сызықты программалау есебін жазудың үш формасы.	2
Сызықты программалау есептері. Сызықты программалау есептерін шешудің графикалық әдісі.	2
Сызықты программалау есептері. Сызықты программалау есептерін шешудің симплекс әдісі.	4
Сызықты программалау есептері. Сызықты программалау есептерін шешудің М-әдісі (жасанды базис әдісі).	4
Сызықты программалау әдісі. С*ызықты программалаудың Қосарлас есебі.	4
Сызықты программалаудың арнайы есептері. Транспорт есебі.	4
Сызықты программалаудың арнайы есептері. Транспорт есебі.	4
Сызықты программалаудың арнайы есептері. Ойындар теориясы.	4
Динамикалық программалау есептері.	2

5. СТУДЕНТТІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫС ТАҚЫРЫПТАРЫ:

5.1. Экономикалық-математикалық әдістер мен модельдер классификациясы.

5.2. Сызықты программалау есебінің экономикалық-математикалық моделін құру: Диета туралы есеп.

5.3. Сызықты программалау есебінің экономикалық-математикалық моделін құру: Сұйық ұнтақ құру есебі.

5.4. Сызықты программалау есебінің экономикалық-математикалық моделін құру: қиындыны минимизациялау туралы есеп.

5.5. Жордан-Гаусс әдісімен сызықты теңдеулер жүйесін шешу.

5.6. Графикалық әдіс негізінде модельді сезімталдыққа анализдеу.

5.7. Симплекс әдісі негізінде модельді сезімталдыққа анализдеу.

5.8. Қосарлы симплекс-әдіс.

5.9. Транспорт есебінің оптималды жоспарын табудың дифференциалданған рента әдісі.

5.10. Динамикалық программалау әдісімен шешілетін экономикалық есептер.

6. пәннің оқу-әдістемелік картасы

Кесте 3 – Пәннің оқу-әдістемелік картасы

Тақырыбы		Көрнекіліктер, плакаттар	Өзіндік менгеру сұрақтары	Бақылау түрі
дәріс	практика
1	2	3	4	5
Экономикалық-математикалық модельдеуге кіріспе. Сызықты программалау есебін жазудың үш формасы.	Экономикалық-математикалық модельдеуге кіріспе. Сызықты программалау есебін жазудың үш формасы.		Экономикалық-математикалық әдістер мен модельдер классификациясы.	Ауызша жауап беру
Сызықты программалау есептері. Сызықты программалау есептерін шешудің графикалық әдісі.	Сызықты программалау есептері. Сызықты программалау есептерін шешудің графикалық әдісі.		Сызықты программалау есебінің экономикалық-математикалық моделін құру: Диета туралы есеп.	Ауызша жауап беру
Сызықты программалау есептері. Сызықты программалау есептерін шешудің симплекс әдісі.	Сызықты программалау есептері. Сызықты программалау есептерін шешудің симплекс әдісі.		Сызықты программалау есебінің экономикалық-математикалық моделін құру: Сұйық ұнтақ құру есебі.	Ауызша жауап беру
Сызықты программалау есептері. Сызықты программалау есептерін шешудің М-әдісі (жасанды базис әдісі).	Сызықты программалау есептері. Сызықты программалау есептерін шешудің М-әдісі (жасанды базис әдісі).		Сызықты программалау есебінің экономикалық-математикалық моделін құру: қиындыны минимизациялау туралы есеп.	Ауызша жауап беру
Сызықты программалау әдісі. Сызықты программалаудың Қосарлас есебі.	Сызықты программалау әдісі. Сызықты программалаудың Қосарлас есебі.		Жордан-Гаусс әдісімен сызықты теңдеулер жүйесін шешу.	Ауызша жауап беру
Сызықты программалаудың арнайы есептері. Транспорт есебі.	Сызықты программалаудың арнайы есептері. Транспорт есебі.		Графикалық әдіс негізінде модельді сезімталдыққа анализдеу.	Бақылау жұмысы
Сызықты программалаудың арнайы есептері. Транспорт есебі.	Сызықты программалаудың арнайы есептері. Транспорт есебі.		Симплекс әдісі негізінде модельді сезімталдыққа анализдеу.	Ауызша жауап беру
Сызықты программалаудың арнайы есептері. Ойындар теориясы.	Сызықты программалаудың арнайы есептері. Ойындар теориясы.		Қосарлы симплекс-әдіс.	Ауызша жауап беру
Динамикалық программалау есептері.	Динамикалық программалау есептері.		Транспорт есебінің оптималды жоспарын табудың дифференциалданған рента әдісі.	Бақылау жұмысы

7. оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз ету картасы

Кесте 4 – Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз ету картасы

Әдебиет, оқу-әдістемелік құралдар атаулары	Экземпляр саны	Студенттер саны	Қамтамасыз ету проценті
1	2	3	4
1. Акулич И. Л. Математическое программирование в примерах и задачах. – М.: «Высшая школа», 1986.	10	14	71%
2. Исследование операций в экономике: Учебное пособие для вузов/ Н. Ш. Кремер, Б. А. Путко, И. М. Тришин, М. Н. Фридман; Под ред. Проф. Н. Ш, Кремера. – М.: Банки и биржи, ЮНИТИ, 1999.	5	14	35%

8. Әдебиет

8.1. Негізгі

8.1.1. Акулич И. Л. Математическое программирование в примерах и задачах. – М.: «Высшая школа», 1986.

8.1.2. Исследование операций в экономике: Учебное пособие для вузов/ Н. Ш. Кремер, Б. А. Путко, И. М. Тришин, М. Н. Фридман; Под ред. Проф. Н. Ш, Кремера. – М.: Банки и биржи, ЮНИТИ, 1999.

8.1.3. Красс М. С., Чупрынов Б. П. Основы математики и ее приложения в экономическом образовании: Учеб. – М.: Дело, 2000

8.1.4. Экономико-математические методы и прикладные модели: Учеб. пособие для вузов/ В. В, Федосеев, А. Н. Гармаш, Д. М. Дайитбегов и др.; Под ред. В. В. Федосеева. – М.: ЮНИТИ, 2000.

8.1.5. Калихман И. Л. Сборник задач по математическому программированию. — М.: «Высшая школа», 1975.

8.2.Қосымша:

8.2.1. Бережная Е. В., Бережной В. И. Математические методы моделирования экономических систем. — М., «Финансы и статистика», 2001.

8.2.2. Браславец М. Е. Экономико-математические методы в организации и планировании сельскохозяйственного производства. Учебник для экон. фак. с.х. вузов. М., «Экономика», 1971.

8.2.3. Браславец М. Е., Кравченко Р. Г. Математическое моделирование экономических процессов в сельском хозяйстве. М., «Колос», 1972.

8.2.4. Глухов В. В., Медников М. Д., Коробко С. Б. Математические методы м модели для менеджмента. — СПб.: Издательство «Лань», 2000.

8.2.5. Замков О. О., Толстопятенко А. В., Черемных Ю. Н. Математические методы в экономике: Учебник. – М.: МГУ им. М.В. Ломоносова, Издательство «ДИС», 1997.

8.2.6. Жданов С. Н. Экономические модели и методы в управлении, М,: 1998.

8.2.7. Конюховский П. В. Математические методы исследования операций в экономике –СПб.: Издательство «Питер», 2000.

8.2.8. Фомин Г. П. Методы и модели линейного программирования в коммерческой деятельности: Учеб. пособие. – М.: Финансы и статистика, 2000.