«Биология» мамандығы үшін Құрастырғандар

БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ

ШӘКӘРІМ атындағы СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
Балалар өмірінің режимі және оны ұйымдастыру

«5В011300» – «Биология» мамандығы үшін


Құрастырғандар:

Нагашбекова Л.А.

Семей 2013ж

2. Нормативті сілтемелер

3. Жалпы ережелер

4. Әдебиет және қорлар

5. Пән мазмұны, пәннің модульдік бөлінуі

6. СӨЖ тақырыптары мен мазмұны

7. Пәнді оқу бойынша әдістемелік ұсыныстар

8. Курс форматы

9. Курс саясаты

10. Баға қою саясаты

11. Студенттер білімін бақылау

13. Балалар өмірінің режимі және оны ұйымдастыру пәнінің

тест сұрақтары

14. Глоссарий

«Балалар өмірінің режимі және оны ұйымдастыру» пәнінің оқу-әдістемелік кешені 5В010100 – «Мектепке дейінгі оқыту және тәрбиелеу» мамандығының студенттеріне арналған. ПОӘК студенттерді курс мазмұнымен, өзектілігімен, қажеттілігімен, саясатымен және студенттің оқу үдерісінде қандай дағдылар мен іскерлікті үйренетінімен таныстырады.

Осы «Балалар өмірінің режимі және оны ұйымдастыру» пәнінің оқу-әдістемелік кешені (ПОӘК) берілген пән бойынша ұйымдастыру ретін анықтайды және келесі құжаттардың талаптары мен ұсыныстарына сәйкес әзірленген:

5В010100 – «Мектепке дейінгі оқыту және тәрбиелеу» мамандығының Мемлекеттік жалпыға бірдей міндетті білім стандарты ҚР МЖМБС 3.08.0ХХ-20__, ҚР Білім және ғылым министрлігінің 20__ жылғы «__» _________ №__ бұйрығымен бекітілген.

Шәкәрім атындағы СМУ «Пәннің оқу-әдістемелік кешені туралы ережесі».

• 
  Оқытушының тегі, аты, жөні – Нагашбекова Ляззат Адилжаппаровна, оқытушы, педагогика ғылымдарының магистранты
  
• 
  Кафедра биология__________________________________________;
  
• 
  Хабарласу ақпараты – тел: 8722242-34-72, Оқу ғимараты № 3, кабинет № 221; e-mail: kob@sgpi.kz
  
• 
  Контактілі сабақтардың өткізілу орны – аудитория № 423;
  
• 
  Пән атауы – «Балалар өмірінің режимі және оны ұйымдастыру»;
  
• 
  Кредит саны – 3;
  

1.А.Г.Хрипкова. Возрастная физиология и школьная гигиена. М., 1990.

2.Ю.А.Ермолаева. Возрастная физиология. М.,1985.

3.Н.Н.Леонтева, К.Б.Маринова. Анатомия и физиология детского организма. М.,1986.

4.С.Жұмабаев. Жасеркшелік физиологиясы және мектеп гигиенасы. А., 1991.

5.Белицкая В. И., Громова З. П., Егорова Т. И. Школьная гигиена. М. Медицина, 1983.

6.Советов С. Е. Школьная гигиена А., 1988.

7.Антропова М. В. Гигиена детей и подростков. М., 1982.

8.Антропова М. В. Основы гигиены учащихся.

9.Антропова М. В. Школьная гигиена. М., 1970.

10.Габович Р. Д. Гигиена М., 1977.

11.Куценко Г. И., Жажкова И. А. Основы гигиены. М.,1980.

12.Сапожникова Р. Г. Гигиена обучения в школе. М., 1974.

13.Матюшонок М.Т. “Физиология и гигиена детей и подростков”, Минск “Высш.шк”,1980г

14.Н.В.Зимкин. Физиология человека.М., 1975.

15.Я.М.Коциский. Физиология человека. М.,1982.

16.Л.г.Воронин. Физиология высшей нервной деятельности.М.,1979.

17.Ф.А.Имагулова, Н.И.Төлепбекова. Адам физиологиясы.А., 1985.

18.А.Кузембаева. Адам анатомиясы. А.,2002.

1.Жасерекшелік физиологиясы және мектеп гигиенасы пәні және басқа ғылымдармен байланысы.

2.Балалар мен жасөспірімдер организмінің осу және даму заңдылықтары туралы түсінік. Акселерация.

Тақырып 2. Жүйке жүйесінің физиологиясы.

1.Жүйке жүйесінің құрылысы, қызметі.

2.Жүйке жүйесінің қозу өткізу заңдары.

3.Рефлекс, оның түрлері.

4.Орталық жүйке жүйесінің бөлімдерінің функционалдық маңызы.

5.Вегетативті жүйке жүйесі

1.Жоғарғы дәрежелі жүйке қызметі іліміндегі И. И. Сеченов пен И. . Павлов еңбектерінің маңызы.

2.Шарты және шартсыз рефлекстер.

3.Шартты рефлекстегі тежелу түрлері.

4. Балалардың жоғарғы жүйке жүйесінің қалыптасуы.

5.Баланың жоғарғы дәрежелі жүйке қызметі және типтік ерекшеліктері.

1.Анализаторлар туралы түсінік И. П. Павлов ілімі.

2.Анализаторлардың құрылысы мен қызметі.

3.Балалар мен жасөспірімдердің көру қабілетінің бұзылмауын және естімеушілікті болдырмау.

1. 
   Тірек-қимыл аппаратының құрылысы мен қызметі.
   
2. 
   Балалар қаңқасының өсу ерекшеліктері.
   
3. 
   Бұлшық ет жүйесінің жасқа байланысты ерекшеліктері.
   
4. 
   Сүйек-ет системасының гигиенасы.
   

1.Қан құрамы және топтары.

2.Жүректің құрылысы мен қызметі.

3.Қан айналу жолдары.

4.Жүрек-тамыр жүйесінің гигиенасы.

Тақырып 7. Тыныс алу жүйесі, оның жасқа байланысты ерекшеліктері.

1.Балалар мен жасөспірімдердің тыныс алу органдарының құрылысы мен қызметінің ерекшеліктері.

2.Тыныс алу қозғалысы жиілігі мен тереңдігінің, өкпенің тіршілік сиымдылығының, тыныс алудың минуттық көлемінің жасқа сай өзгерістері.

3.Тыныс алу мүшелері мен дауыс аппаратының гигиенасы.

1.Асқорыту мүшелерінің құрылысы мен қызметі.

2.Тістер. Тістің алмасуы.

3.Зат және энергия алмасу.

4.Тамақтану гигиенасы.

Тақырып 9. Зәр шығару жүйесі, оның жасқа байланысты ерекшеліктері.

1.Зәр шығару мүшелерінің құрылысы мен қызметі.

2.Зәр шығару жүйесін аурудан сақатандырудағы жеке бастың гигиенасының ролі.

Тақырып 10. Ішкі секреция бездерінің физиологиясы.

1.Ішкі секреция бездері туралы түсінік.

2.Гормондар гумаральдық реттелудің факторы.

3.Жыныстық жетілу кезеңінің ерекшеліктері және бұл кезеңнің гигиенасы.

1. 
   Балабақша жабдықтарын дұрыс таңдау. Қазіргі таңда жасалынған оқу құралдарын дұрыс таңдау.
   
2. 
   Сабақ пен үзілісті ұйымдастырудың гигиенасы. Сабақ кестесін құру. Оқу және жазу гигиенасы емтихан және бақылау жұмыстары.
   

1. 
   Оқу-тәрбие күнтізбесін дұрыс уйымдастыру
   
2. 
   Жеке бас гигиенаға қойылатын талаптар
   

1. 
   Балабақшада еңбек сабақтарын ұйымдастыру.
   
2. 
   Еңбек сабақтары өтетін орындарға гигиеналық талаптар
   

1. Тірі организмнің өсуі мен дамуы туралы түсінік.

2. Өсу мен дамудың біркелкі еместігі. Даму гормониясы және гетерохронизм.

3. Акселерация. Антропометрия әдісі.

4. Жас шақтарын кезеңдерге бөлудің негізгі принциптері.

5. Балалардың өсіп-жетілуін қадағалау.

1.Жүйке жүйесінің құрылысы, қызметі.

2.Жүйке жүйесінің қозу өткізу заңдары.

3.Рефлекс, оның түрлері.

4.Орталық жүйке жүйесінің бөлімдерінің функционалдық маңызы.

5.Вегетативті жүйке жүйесі

1.Жоғарғы дәрежелі жүйке қызметі іліміндегі И. И. Сеченов пен И. . Павлов еңбектерінің маңызы.

2.Шарты және шартсыз рефлекстер.

3.Шартты рефлекстегі тежелу түрлері.

4. Балалардың жоғарғы жүйке жүйесінің қалыптасуы.

5.Баланың жоғарғы дәрежелі жүйке қызметі және типтік ерекшеліктері.

1. Зейіннің нейрофизиологиялық механизмдері және оның жасқа байланысты түзілуі.

2. Қабылдаудың нейрофизиологиялық механизмі және оның жасқа байланысты ерекшеліктері.

3. Естің физиологиялық механизмдері.

4. Мотивация және эмоция, олардың мақсатты әрекеттегі маңызы.

5. Үйқы мен сергектіктің нейрофизиологиялық механизмдері.

№1 тәжірибе - Соқыр дақты анықтау. Мариатт тәжірибесі.

№2 тәжірибе – Көздің өткірлігін анықтау.

№3 тәжірибе – Анализаторлар қызметінің шартты рефлекторлы ретттелуі

№4 тәжірибе – Түрлі анализаторлардағы индукция құбылысы.

1.Анализаторлар туралы түсінік И. П. Павлов ілімі.

2.Анлизаторлардың құрылысы мен қызметі.

3.Балалар мен жасөспірімдердің көру қабілетінің бұзылмауын және естімеушілікті болдырмау.

1.Қала және ауыл балабақша орналасатын жерлерге қойылатын талаптар.

2.Балабақша жер участогының зоналары: құрылыс салуға арналған алаң, тәжірибе зонасы, демалыс зонасы және шаруашылық зонасы.

3.Балабақша ғимаратына қойылатын гигиеналық талаптар.

4.Балабақша үйінің ауа режиміне, жарық режиміне, жылыту және сумен жабдықтауға қойылатын гигиеналық талаптар.

Тақырып №7. Жүрек-қан тамырлар жүйесінің физиологиясы. Жүрек-тамыр жүйесінің барынша қарқынды дене жұмысы кезіндегі физиологиялық өзгерістерін тексеру.

1.Жүрек, оның жасқа байланысты өзгерістері.

2.Жүрек циклы.

3.Қанның систолалық және минуттық көлемі.

4.Қан тамырлары арқылы қанның жылжуы.

5.Оқу жылының әртүрлі кезеңдерінде оқушылардың жүрек –қан тамырлар жүйесіне түрлі жүктемелердің әсер ету ерекшеліктері.

1.Ішкі секреция бездері туралы түсінік.

2.Гормондар гумаральдық реттелудің факторы.

3.Жыныстық жетілу кезеңінің ерекшеліктері және бұл кезеңнің гигиенасы.

1. Еңбек сабақтарын ұйымдастыру.

2. Мектеп шеберханаларына қойылатын гигиеналық талаптар.

3. Еңбек сабақтарындағы қауіпсіздік техникалары.

Дәріс жоспары мен қысқаша мазмұны:

1. 
   Жасерекшелік физиологиясы және мектеп гигиенасы пәні және басқа ғылымдармен байланысы.
   
2. 
   Балалар мен жасөспірімдер организмінің өсу және даму заңдылықтары туралы түсінік. Акселерация.
   

Физиология негізінде өліден тіріні сапалық жағынан айыратын маңызды тіршілік процестері жататын заңдылықтарды зерттейді. Ол өсімдіктер, жануарлар және адам физиологиясына бөлінеді, ал соңғысы – еңбек, дене жаттығулары мен спорт, тамақтану физиологиясы, жас ерекшеліктері физиологиясына және басқаларға бөлінеді.

Медицина институттарында, мысалы, қалыпты және патологиялық физиологияны оқиды. Қалыпты физиология дені сау адам организміндегі тіршілік әрекеттері процестерін, ал потологиялық физиология ауру адамды сау адамдардан ажырататын заңдылықтарды түсіндіре отырып сипаттайды.