«Ғылыми-танымдық журналистика» пәнінің

ОҚУ- ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘННІҢ ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ

СЕМЕЙ

2014

Кіріспе
1 ҚҰРАСТЫРҒАН

Құрастырушы _________ «___» _______ 2014 жыл.

қолы

Каримова Бибігүл Жұмашқызы, Журналистика және практикалық қазақ тілі кафедрасының аға оқытушысы.

2.1 Журналистика және практикалық қазақ тілі кафедрасының мәжілісінде қаралып, талқыланды.

Хаттама №___ «___» _______ 2014 жыл.
Кафедра меңгерушісі: ___________ Жұмағұлова Ә.М.

2.2 Экономика, құқық, гуманитарлық ғылымдар факультеттің оқу- әдістемелік бюро мәжілісінде талқыланып, бекітілді.

Хаттама №___ «___» _______ 2014 жыл.
Төрағасы: ___________ Тойкин С.Х.

3 БЕКІТІЛДІ

Университеттің оқу-әдістемелік кеңес мәжілісінде мақұлданып, бекітілді.

Хаттама №___ «___» ___________2014 жыл.

№2 БАСЫЛЫМЫ

Мазмұны

1 Қолданыс аясы

2 Нормативтік сілтемелер

3 Жалпы ережелер

4 Оқу пәнінің мазмұны (модуль бойынша)

5 СӨЖ-ның тақырыптары

6 Пәннің оқу-әдістемелік картасы

7 Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілу картасы

8 Әдебиеттер

1. 
   ҚОЛДАНУ АЯСЫ
   

«Ғылыми-танымдық журналистика» пәнінің оқу-әдістемелік кешенінің құрамына кіретін оқытушыға арналған пәннің жұмыс бағдарламасы 5В050400 «Журналистика» мамандығының студенттеріне арналған.

Осы «Ғылыми-танымдық журналистика» пәнінің оқытушыға арналған жұмыс бағдарламасы берілген пән бойынша оқу үрдісін ұйымдастырудың тәртібін төмендегі нормативтік құжаттар негізінде жүзеге асырады:

- 5В050400 «Журналистика» мамандығының эликтивті пәндер катологы бойынша жүзеге асады. Эликтивті пәндер катологы ОӘК-тің __________ жылғы №____ хаттамасымен бекітілген;

- СТУ 042-ГУ-4-2014 Пәндердің оқу-әдістемелік кешендерін әзірлеуге және ресімдеуге қойылатын жалпы талаптар университет стандарты;

- ДП 042-1.01-2014 «Пәннің оқу-әдістемелік кешенінің мазмұны мен құрылымы» құжаттық іс-жосығы.
3 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
3.1 Пәннің қысқаша мазмұны:

«Ғылым ба, мал ба?» - бұл қазақ ауыз әдебиетінің әдемі бір туындысы. Мұнда тұрмыста ұшырасатын басқа нәрселерге қарағанда, ғылымның он түрлі артықшылығы бар екенін былайша баяндайды: «Ғылым-әулие-әмбиелердің мирасы, ал мал – перғауын мен Қарынбай мирасы, ғылым сені сақтайды, ал малды сен сақтайсың, ғылымның ДОСы көп, ал малыңның дұшпаны көп, ғылымды жұмсаң арта береді, ал мал қатты, сараң деген атқа қалдырады, ғылым өзін-өзі сақтайды, асырайды, ал малды бағу, күту керек, ғылым қиямет күні иесін шапағат қылғызады, ал мал өз иесін қисапсыз жауап бергізеді, ғылым тозбайды, жоғалмайды, ал мал қолдың кірі: өледі, жоғалады, ғылым көңілді нұрландырады, ақыл-ой қосады, ал мал масаттандырады, болған үстіне бола түссе Кен деп дүние қоңыз етеді, ғылым құдайға заһат, таупиқ қылғызады, ал мал иесінің көңіліне тәкәппарлық салады».

Барлық дәріс беру үстінде оқытушы осы қағиданы ұстанады. Біздің баспасөзде де, әсіресе ғылыми-танымдық жарияланым да, осыны өз жұмысының бет- бағдары есебінде тұтынуы тиіс. Біздің жыл санауымызға дейінгі соңғы екі жүзжылдықта күллі Жер планетасында жазба түрде дүниеге келген Ликреции Тит Кардың «Заттар табиғаты хақында» дастанымен басталған ғылым, білім негіздерін көркем әдебиет құралдарымен баяндау қаншама өмір кешті? Қазіргі бет-әлпеті қандай?

Міне, ғылыми-танымдық журналистиканың осы тәріздес проблемалары бір семестр бойы әңгіме болмақ.

3.2 Осы курстың мақсаты:

Курс төменгдегідей тақырыптарға бөлінеді: «Ғылым өркениет өлшемі», «Ислам – біліктілік Қағбасы», «Орта Азия мен Қазақстан топырағының оқымыстылары – ғылымның тұңғыш насихаткерлері», «Алғаш мерзімдік баспасөздегі ғылым таным», «Ғылымтанудағы Абай мектебі», «Ғылымтанудағы М.Әуезов мектебі», «Осы заман ғылыми-танымдық журналистикасы».

Негізделген және қалыптасқан теориялық білімдерін жинақтай білу, ғылыми идеяларға сын көзбен қарап дәлелдей алу және концепциялар мен

теорияларды талдай білуге дағдыландыру.
3.4 Курстың соңында студент мыналарды білуі керек:

Пәнді оқыту нәтижесінде студент мыналарды білуі керек:

• 
  Журналистикадағы ғылыми мақалалардың ерекшеліктер мен
  

• 
  БАҚ-тың қалыптасу, даму кезеңдері жайлы толық
  

• 
  Ғылыми тілі мен стилінің өзіндік ерекшеліктері, оларға
  

• 
  Бүгінгі таңдағы БАҚ-тағы ғылыми мақалаларды нақты мысалдар
  

• 
  Теориялық білімдерін тәжірибеде қолдана білуді үйренеді;
  
• 
  Негізделген және қалыптасқан теориялық білімдерін жинақтай білу;
  
• 
  Кәсіби зерттеу жұмыстарына дағдылары қалыптасады.
  

3.5 Курстың пререквизиттері:

3.5.1 Журналистикаға кіріспе

3.5.2 Қазақ журналистикасының тарихы

3.5.3 Публицистің шығармашылық негіздері
3.6 Курстың постреквизиті:

3.6.1 Публицистің шығармашылық шеберханасы

Кесте 2

Сабақтың тақырыбы	Сағат саны
1	2
Дәріс сабақтары
Модуль Ғылым, ғалым түсінігі 1 Хадистер және ғылым, ғылым мәселелері	1
2 Ғылыми – гуманитарлық баспасөз	1
3 Әбу Насыр Мұхаммед ибн Ұзлаһ Әл-Фараби еңбектері	1
2 - Модуль Ғылымдағы шығыс шайырларының орны 1 Махмуд Бируни туралы	1
2 Омар Хаям туралы	1
3 Әбдіхасан Рудаки	1
3 - Модуль Ғылыми еңбектертердің маңызы 1 М.Әуезов – ғылым тілі һақында	1
2 Шоқан Уәлихановтың ғылыми еңбектері	1
3 Ақжан Әл-Машани оқымысты, ғалым, насихаткер	1
4 - Модуль ХХ ғасыр соңындағы ғылымдардың дамуы 1 «Зерде» журналындағы ғылым тақырыбы	1
2 ХХ ғасыр соңындағы ғылымдардың дамуы	1
3 Полигон шежіресі – баспасөз беттерінде	1
5 - Модуль Қазақ ғалымдарының еңбектері 1 Қаныш Имантайұлы Сәтбаевтің ғылыми публицистикасы	1
2 Халел Досмұхамедұлының ғылыми публицистикасы	1
3 Е.А.Букетовтың ғылымға қосқан үлесі	1
Практикалық (семинар) сабақтары
Модуль Ғылым, ғалым түсінігі 1 Құран, Хадистердің ғылым-білімді насихаттауы	1
2 Ғаламның ғажайып сырлары	1
3 Ғылымның тұңғыш насихаткерлері	1
4 Ғылым - өркениет өлшемі	1
5 Әл-Фарабидің ғылымға қосқан үлесі	1
6 Әл-Фарабидің әлеуметтік-этикалық трактаттарындағы ғылым	1
2 - Модуль Ғылымдағы шығыс шайырларының орны 1 М.Бирунидің ғылыми еңбектері	1
2 Ғылымның М.Бируни қарастырған салалары	1
3 О.Хаямның ғылымға қосқан үлесі	1
4 Қ.Смайловтың – ғылыми публицистикасы	1
5 Ибн Синаның «Білім кітабындағы» ғылыми мәселелер	1
6 Алғашқы мерзімдік баспасөздегі ғылыми-таным	1
3 - Модуль Ғылыми еңбектертердің маңызы 1 Абай поэзиясының ғылыми насихаты	1
2 Аралық бақылау жұмысы	1
3 «Егемен Қазақстан» газетіндегі ғылыми мақалалар	1
4 Абайдың қара сөздеріндегі ғылымға үндеу	1
5 Әл-Фараби Машанов шығармашылығында	1
6 «Денсаулық» журналы және ғылым	1
4 - Модуль ХХ ғасыр соңындағы ғылымдардың дамуы 1 «Зерде» журналындағы ғылыми-зерттеу мекемелерінен жазылған мақалалар	1
2 «Айқап» журналы және ғылым	1
3 «Жұлдыз», «Жалын» журналындағы ғылыми мақалалар	1
4 «Жас Алаш» газетінің «Мыңнан бір мезет» қосымшасы	1
5 Әл-Фарабилер туралы тың деректер	1
6 Ғылымтанудағы М.Әуезов мектебі	1
5 - Модуль Редакторлық талдаудың түрлері, ерекшеліктері 1 Қ.Сәтбаевтың «Менің Қазақстаным» ғылыми-публицистикасы	1
2 Қ.Сәтбаевтың ғылыми еңбектері	1
3 Х.Досмұхамедовтың медицина гигиенасы хақында жазған еңбектері	1
4 Абайдың қара сөздеріндегі ғылымға үндеу	1
5 Е.А.Букетовтың «Атан қомында туған адам» атты кітабы	1
6 Аралық бақылау жұмысы	1

5 СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫНЫҢ ТАҚЫРЫПТАРЫ
5.1 Құран-Дүниетаным оқулығы

5.2 Х.Досмұхамедовтың медицина гигиенасы хақында жазған еңбектері

5.3 Әл-Фарабилер туралы тың деректер

5.4 БАҚ және ғылым

5.5 Ш.Уәлихановтың ғылыми еңбектері.

5.6 «Егемен Қазақстан» газетіндегі тұңғыш академиктер жайлы жазылған мақалалар.

5.7 «Жас Алаш» газеті және ғылым.

5.8 М.Әуезовтың «Япония» ғылыми-танымдық публицистикасы.

5.9 Байқоңыр ғарыш айлағы жайлы тың деректер.

5.10 Әл-Фараби және Абай.

5.11 А.Көбесовтің ғалымдар жөніндегі очерктері.

5.12 Ислам тақырыбы бүгінгі баспасөзде.

5.13 «Жалын» журналы және ғылым.

5.14 Облыстық газеттерде ғылыми мақалалардың жазылуы.

5.15 М.Бирунидің ғылыми зерттеу әдісіне қоятын 8 талабы.

5.16 Ақжан Машановтың «Әл-Фараби және Абай» атты еңбегі

5.17 Ибн Синаның ғылыми еңбектері.

5.18 «Жас Алаш» газетінің «Мыңнан бір мезет» қосымшасы.

5.19 Қ.Смайловтың ғылыми-публицистикалық кітаптары.

5.20 Әл-Фараби – ғылымның көшбасшысы.

5.21 «Зерде» журналындағы атақты ғалымдармен сұхбаттар.

5.22 «Егемен Қазақстан» газеті және ғылым.

5.23 Ғылыми стильдің ерекшеліктері.

5.24 Ақындар поэзиясының ғылыми насихаты.

5.25 «Түркістан уалаяты» газеті және ғылым.

5.26 Ш.Уәлихановтың ғылыми еңбектері.

5.27 «Егемен Қазақстан» газетіндегі ғылыми бөлім.

5.28 «Жас алаш» газеті және ғылым.

5.29 Қазақ ғылыми-танымдық журналистикасының жандануына С.Торайғыровтың қосқан үлесі.

5.30 «Абай» журналы және ғылым.

1 Ғылым - өркениет өлшемі

2 Байқоңыр ғарыш ғаламы жайында

3 Абайдың қара сөздеріндегі ғылымға үндеу

4 Алғашқы мерзімдік баспасөздегі ғылыми-таным

5 «Зерде» - ғылым насихатшысы

6 Құран, Хадистердің ғылым-білімді насихаттауы

7 Ғаламның ғажайып сырлары

8 Әл-Фараби Машанов шығармашылығында

9 Семей полигоны бүгінгі баспасөзде

10 Әл-Фарабидің философиялық трактаттарындағы ғылым

12 «Денсаулық» журналы және ғылым

13 «Ұлан» газетіндегі «Жұлдызнама» бөлімі

14 Әл-Фарабидің әлеуметтік-этикалық трактаттарындағы ғылым

15 Облыстық газеттердегі ғылыми мақалалар

16 Ислам тақырыбы бүгінгі баспасөзде

17 А.Көбесовтің ғалымдар жөніндегі очерктері

18 «Зерде» журналындағы ғылыми-зерттеу мекемелерінен жазылған мақалалар

19 Ғылымтанудағы Абай мектебі

20 Ибн Сина-Орта Азиядан шыққан ғұлама ғалым

21 «Жас Алаш» газетінің «Мыңнан бір мезет» қосымшасы

22 Абайдың қара сөздеріндегі ғылымға үндеу

23 О.Хаямның ғылымға қосқан үлесі

24 «Айқап» журналы және ғылым

25 Қ.Сәтбаевтың «Менің Қазақстаным» ғылыми-публицистикасы

26 Ғылымтанудағы М.Әуезов мектебі

27 Қ.Сәтбаевтың ғылыми еңбектері

28 «Жұлдыз», «Жалын» журналындағы ғылыми мақалалар

29 Қ.Смайловтың – ғылыми публицистикасы

30 Ғылымның тұңғыш насихаткерлері

31 Хасен Әдішовтің «Аспан сыры» атты еңбегі

32 Әл-Фарабидің ғылымға қосқан үлесі

33 Б.Искаковтың «Орта Азия мен Қазақстанның ұлы ғалымдары» атты еңбегі

34 «Егемен Қазақстан» газетіндегі ғылыми мақалалар

35 Е.А.Букетовтың «Атан қомында туған адам» атты кітабы

36 М.Әуезовтың ғылым тілі хақында жазған еңбегі

37 Ибн Синаның «Білім кітабындағы» ғылыми мәселелер

38 Ә.Дербісалиевтің «Қазақ даласының жұлдыздары» еңбегі

39 Абай поэзиясының ғылыми насихаты

40 «Түркістан уалаяты» газеті және ғылым

41 Қ.Сәтбаев – тұңғыш академик

42 М.Бирунидің ғылыми еңбектері

43 «Қазақ» газетіндегі ғылыми мақалалар

44 Ғылымның М.Бируни қарастырған салалары

45 «Дала уалаяты» газеті және ғылым
6 ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТАСЫ

Кесте 3

Тақырып			Көрнекі құралдар, ОТҚ плакаттар, стендтер	Өз бетімен дайындалу сұрақтары	Бақылау түрі
Дәріс сабағы	Тәжірибелік сабағы	Зертх. жұмыс
1	2	3	4	5	6
1.Хадистер және ғылым, ғалым мәселелер.	1. Құран, Хадистердің ғылым-білімді насихаттауы. 2. Ғаламның ғажайып сырлары.		Дәріс тезисі, бақылау тапсырмалары	Баспасөз материалдары, ғылыми еңбектер	Ауызша
2. Ғылыми- гуманитарлық баспасөз.	3. Ғылымның тұңғыш насихаткер-лері. 4. Ғылым - өркениет өлшемі.		Дәріс тезисі, кесте	Баспасөз материалдары, ғылыми еңбектер	Ауызша
3. Әбу Насыр Мұхаммед ибн Ұзлаһ Әл-Фараби еңбектері.	5. Әл-Фарабидің ғылымға қосқан үлесі. 6. Әл-Фарабидің әлеуметтік-этикалық трактаттарындағы ғылым.		Дәріс тезисі	Баспасөз материалдары, ғылыми еңбектер	Ауызша
4. Махмуд Бируни туралы.	7. М.Бирунидің ғылыми еңбектері. 8. Ғылымның М.Бируни қарастырған салалары.		Дәріс тезисі	Баспасөз материалдары, ғылыми еңбектер	Ауызша
5. Омар Хаям туралы.	9. О.Хаямның ғылымға қосқан үлесі Қ.Смайловтың – ғылыми публицистикасы		Дәріс тезисі	Баспасөз материалдары, ғылыми еңбектер	Ауызша
6. Әбдіхасан Рудаки.	11. Ибн Синаның «Білім кітабындағы» ғылыми мәселелер. 12. Алғашқы мерзімдік баспасөздегі ғылыми-таным		Дәріс тезисі	Баспасөз материалдары, ғылыми еңбектер	ауызша
7. М.Әуезов – ғалым тілі һақында.	13. Абай поэзиясының ғылыми насихаты. 14. Аралық бақылау жұмысы.		Дәріс тезисі, бақылау тапсырмалары	Баспасөз материалдары, ғылыми еңбектер	Жазбаша, ауызша
8. Шоқан Уәлихановтың ғылыми еңбектері.	15. «Егемен Қазақстан» газетіндегі ғылыми мақалалар 16. Абайдың қара сөздеріндегі ғылымға үндеу		Дәріс тезисі	Баспасөз материалдары, ғылыми еңбектер	Ауызша
9. Ақжан Әл-Машани оқымысты, ғалым, насихаткер	17. Әл-Фараби Машанов шығармашылығында. 18. «Денсаулық» журналы және ғылым.		Дәріс тезисі	Баспасөз материалдары, ғылыми еңбектер	Ауызша
10. «Зерде» журналын-дағы ғылым тақырыбы.	19. «Зерде» журналындағы ғылыми-зерттеу мекемелерінен жазылған мақалалар. 20. «Айқап» журналы және ғылым.		Дәріс тезисі	Баспасөз материалдары, ғылыми еңбектер	Ауызша
11. ХХ ғасыр соңындағы ғылымдар-дың дамуы.	21. «Жұлдыз», «Жалын» журналындағы ғылыми мақалалар. 22. «Жас Алаш» газетінің «Мыңнан бір мезет» қосымшасы		Дәріс тезисі	Баспасөз материалдары, ғылыми еңбектер	Ауызша
12. Полигон шежіресі – баспасөз беттерінде.	23. Әл-Фарабилер туралы тың деректер. 24. Ғылымтанудағы М.Әуезов мектебі.		Дәріс тезисі, кесте	Баспасөз материалдары, ғылыми еңбектер	Ауызша
13. Қаныш Имантай-ұлы Сәтбаевтің ғылыми публицистикасы.	25. Қ.Сәтбаевтың «Менің Қазақстаным» ғылыми-публицистикасы26. Қ.Сәтбаевтың ғылыми еңбектері.		Дәріс тезисі	Баспасөз материалдары, ғылыми еңбектер	Ауызша
14. Халел Досмұхамедұлының ғылыми публицистикасы.	27. Х.Досмұхамедовтың медицина гигиенасы хақында жазған еңбектері 28. Абайдың қара сөздеріндегі ғылымға үндеу		Дәріс тезисі	Баспасөз материалдары, ғылыми еңбектер	Ауызша
15. Е.А.Букетовтың ғылымға қосқан үлесі.	29. Е.А.Букетовтың «Атан қомында туған адам» атты кітабы. 30. Аралық бақылау жұмысы.		Дәріс тезисі, таст сұрақтары	Баспасөз материалдары, ғылыми еңбектер	Ауызша, жазбаша

7 ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТТЕРМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТІЛУ КАРТАСЫ

Кесте 4

8.1.1 «Жалын» журналы, 2007 №11,12 .

8.1.2 «Мың бір хадис» 2007 таңдамалы.

8.1.3 «Мұхаммед Пайғамбардың хадистері» 2007 ж.

8.1.4 «Заң» газеті 2008 ж, 14 декабрь

8.1.5 Халифа Алтай «Таңдамалы хадистер аудармасы» 2011 ж.

8.1.6 «Жұлдыз», «Зерде» журналдары.

8.1.7 «Қазақ совет энциклопедиясы» ІІ том 6-13 бет «Фараби және ғылым»

8.1.8 Машанов «Шарафат» А-73 99-100 беттерде, 102,103,105 бет

8.1.9 А.Машанов «Әл-Фараби және Абай»

8.1.10 А.Көбесов «Сөнбес жұлдыздар» А., 2008 ж. «Шығыс Аристотелі» 39-

71 бет.

8.1.12 Әл-Фараби Философиялық трактаттар, А, 1973 ж 24-

25,113,208,213,219,14-21,241,245,260,289,290,295-297 б.

8.1.13 Ауданбек Көбесов «Шығыс жұлдыздары».

8.1.14 Қ.Асанов Букетовтің әдеби-сын пікірлері.
8.2 Қосымша әдебиеттер

8.2.1 «Қазіргі қазақ күйі» деген мақаласы 50 т І-т, 110-112 б.

8.2.2 «Қазақ қашан жетіледі» 110-117 б

8.2.3 «Оқу ісі» 133-138 б

8.2.4 «Қазақтың қалам қайраткерлеріне ашық хат» 12 т-ң ХІ том

8.2.5 «Халқының зор ғалымы» (Қ.Сәтбаевқа) 12 томда

8.2.6 «Адамдық негізі әйел» 46-48 50 том-ң І томында

8.2.7 «Оқудағы құрбыларыма» І том

8.2.8 «Ғылым» 53-56 бет І том

8.2.9 «Қайсысын қолдаймыз» 51-52 бет

8.2.10 «Мәдениетке қай кәсіп» І том 72-75 бет

8.2.11 «Философия жайынан» 76-84 бет

8.2.12 «Япония», «Кәсіп дос» 82-89 бет

8.2.13 «Заман-Қазақстан» газеті, 1999 жыл 26 мамыр.

8.2.14 «Егемен Қазақстан» газеті, 2007 ж, 19 ақпан

8.2.15 «Егемен Қазақстан» газеті, 2008ж, 27 ақпан

8.2.16 «Жас Алаш» газеті, 2008 ж, 28 ақпан

8.2.17 «Жұлдыз» журналы, 2011, №24

8.2.18 «Қазақ әдебиеті» газеті, 2008 ж, №28

8.2.19 Қ.Сәтбаев «Қазақстан менің Отаным».