Опорный коспект
лекции
|
|
Ф
ФСО ПГУ 7.18.2/07
|
Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті
Физика, математика және ақпараттық технологиялар факультеті
050703 «Ақпараттық жүйелер» мамандығының студенттеріне
«Интеллектуальды ақпараттық жүйелер» пәнінен
Дәрістердің тірек конспектісі
Павлодар
-
Лист утверждения опорного конспекта лекции
|
|
Ф
ФСО ПГУ 7.18.2/11
|
Бекітемін
ФМ және АТ факультетінің деканы
_____________ Тлеукенов С.К.
«__»_________2008ж.
050703 «Ақпараттық жүйелер» мамандығының студенттерінің
«Интеллектуальды ақпараттық жүйелер» пәнінен
дәрістердің тірек конспектісі
Құрастырушы: доцент Байгушева Қ.М. , аға оқытушы Аканова А.С.
Информатика және ақпараттық жүйелер кафедрасы
Оқу формасы: жалпы орта білім негізіндегі күндізгі, түскен жылы-2006
Дәрістер тірек кнспектісі жұмыс бағдарламасы негізінде жасалған
Кафедраның отырысында қарастырылған
«__»_______________________200 ж. №_____ хаттама
Кафедра меңгерушісі ___________ Ж.К.Нұрбекова
(қолы)
ФМ және АТ факультеттің әдістемелік кеңесінде құпталған
______________________________________
«___»___________200 ж. №______ хаттама
ӘК төрайымы ____________ А.З.Даутова
(қолы)
1 Логикалық программаларды оқытудың әдіснамасы.
Логикалық программалау біздің мектебімізге оқытылатын объект ретінде объектілік программалаудан қарағанда ертерек келді. 1987 ж. бастап 1995 ж. дейінгі уақытта С.Г.Григорьев, Е.А.Ерохина, В.А.Каймин, Н.Д.Угринович, А.Г.Щеголев және тағы басқа да авторлармен бірігіп логикалық программалау бойынша көптеген әдістемелік материалдар жасалған болатын. Бірақ соған қарамастан информатиканың базалық курсын ұйымдастыру бойынша арнайы әдебиет жоқ.
Прологтан басқа логикалық программалауды орындауға арналған басқадай ұғынықты тілдер болғандықтан, бұл курсты «Пролог программалау тілі» деп атауға болады (осылай жиі айтылады).
Прологты кәсіби курс ретінде оқыту тәсілі базалық курсты оқыту барысында оқушылардың Пролог элементтерімен таныс болды ма, жоқ па соған байланысты. Егер оқыған болса, онда оқушылар жалпы логика элементтерімен және білім базасының ұғымы Пролог программасының схемасымен таныс болады. Кез келген жағдайда кәсіби курс көбінде Пролог тілін құрайтын тақырыптардан тұру қажет, бірақ оны оқыту әдіснамасы жоғарыда айтылған жағдайды ескеру қажет. Кез келген программалау тілін оқыту барысында мазмұн деңгейін талданатын есептер деңгейімен сәйкестендіру дұрыс болады. Пролог тілін қолданатын программалау жүйелерінің бір – бірінен үлкен айырмашылығы болуы мүмкін. Бұл жерде Турбо Пролог ерекшеленеді. Онда тіл стандартымен келіспеушілік жақсы көрсетіледі. Оқыту үшін Arity – Polog – ты ұсынуға болады. Кез келген жағдайда белгілі бір программалау жүйесінің ерекшеліктерін және айырмашылықтарын көрсетіп, берілген материалды стандарт бойынша оқыту ұсынылады.
Курсты жобалау барысында мұғалім оған берілген сағат санын ескеру қажет. Оның бірнеше жағдайы болуы мүмкін: 34-сағаттық таныстыру курсы, 68 – сағаттық толық курс не одан үлкен интеграцияланған курс (мысалы, классикалық логикамен не/ және математикалық логикамен). Төменде осындай жобалаудың нұсқалары көрсетілген.
Ары қарай бөлек тақырыптарды оқыту бойынша ұсыныстар берілген (тақырыптар Прологты қалай оқытады, сол ретімен берілген, бірақ кейбір тақырыптардың орындары ауысқан).
Экспертті жүйелер – бұл күрделі программалық комплекс. Ол нақты ғылыми облыстағы маманның білімін жинақтайды және онша квалификацияланбаған қолданушыларға бұл білім бойынша консультация ретінде таралады.
Экспертті жүйені жасау коллективіне ең азы 4 адам қажет.
- эксперт
- білім инженері
- программист
- қолданушы
Коллективті басқаратын білім инженері.
Экспертті жүйенің құрылымы
Қолданушы - ғылыми облыстың маманы, бірақ оның квалификациясы онша жоғары емес, сондықтан оған ә.ж жағынан көмек керек.
Білім инженері - жасанды интеллект бойынша маман. Ол эксперт пен білім базасы арасында буфер рөлін орындайды. Оған синонимдер: когнитолог, инженер интерпретатор, талдаушы.
Қолданушы интерфейсі - қолданушы мен ә.ж арасында сұхбат жасайтын программалар комплексі.
Білім базасы - Э.Ж. ядросы. Экспертке және қолданушыға түсінікті формада, машиналық жинақтаушыға жазылған бір ғылым облысының білім жиыны.
Есептеуіш - білім базасындағы білімдерге негізделген эксперттің ойлау барысын модельдейтін программа.
Түсіндірме жүйесі - «рекомендация қалай алынды?» және “Жүйе неге осындай ұсынысты қабылдады?” сұрақтарына жауап Бере алатын программа.
ББ интеллектуалды редакторы – білім инженеріне білім инженеріне білім базасын сұхбат режимінде жаауға мүмкіндік беретін программа.
Экспертті жүйелерді жіктеу.